Chng 5 HIU QU V CNG BNG 22112020

Chương 5 HIỆU QUẢ VÀ CÔNG BẰNG 22/11/2020 Vũ Thành Tự Anh 1

Các nội dung trình bày 1. Hiệu quả (kinh tế theo tiêu chuẩn) Pareto • Hiệu quả trong trao đổi • Cân bằng cạnh tranh 2. Hiệu quả Kaldor – Hicks 3. Hiệu quả và công bằng • Hiệu quả và công bằng trong trao đổi • Thế nào là công bằng? • Một số tình huống nhỏ 22/11/2020 Vũ Thành Tự Anh 2

1. Hiệu quả Pareto n Hiệu quả kinh tế Pareto đạt được khi không có cách nào làm cho một người được lợi mà không đồng thời làm cho một người khác bị thiệt, (hay nói cách khác, mọi cải thiện Pareto tiềm năng đã được khai thác hết. ) 22/11/2020 Vũ Thành Tự Anh 3

1. Hiệu quả Pareto n Hiệu quả Pareto trong trao đổi MRSXYA = PX/PY = MRSXYB n Hiệu quả Pareto trong sản xuất • Hiệu quả Pareto đầu vào: MRTSLKX = w/r = MRTS LKY • Hiệu quả Pareto đầu ra MRT XY = MCX/MCY = PX/PY = MRSXY 22/11/2020 Vũ Thành Tự Anh 4

1. 1. Hiệu quả trong trao đổi 6 C 10 F Thực phẩm của Tom B có hiệu quả không? A D có hiệu quả không? D Quần áo của Jerry C B C có hiệu quả không? 0 J 22/11/2020 0 T Quần áo của Tom U J 3 U J 2 UT 3 UT 2 Thực phẩm Vũ Thành Tự Anh của Jerry U J 1 UT 1 10 F 6 C 5

Hiệu quả trong trao đổi (Đường hợp đồng) C, D, E đạt hiệu quả Pareto Thực phẩm của Tom 0 T Đường hợp đồng D Quần áo của Jerry C Quần áo của Tom E 0 J 22/11/2020 Thực phẩm của Jerry Vũ Thành Tự Anh 6

1. 2. Cân bằng cạnh tranh Thực phẩm của Tom 10 F 0 T 6 C Đường giá P Quần áo của Jerry C Đường đẳng ích đi qua C của Tom và Jerry có tính chất gì? Tại C: Lượng cầu F của Tom đúng bằng lượng cung F của Jerry. Lượng cung C của Tom đúng bằng lượng cầu C của Jerry. Quần áo của Tom A P’ 0 J 22/11/2020 Thực phẩm Vũ Thành Tự Anh của Jerry 6 C 10 F 7

Cân bằng cạnh tranh và cơ chế giá Thực phẩm của Tom 10 F 0 T 6 C PP’ là đường giá P (cân bằng) của thị trường, có độ dốc là -1 Quần áo của Jerry Đường giá Tại B và C: Thiếu F, thừa C → PF tăng, PC giảm → PP’ xoay sang phải B Bắt đầu tại A: Jerry chọn phối hợp ở C như cũ, còn Tom chọn phối hợp ở B do thị hiếu thay đổi. C Cung cầu có cân bằng? Giá thay đổi thế nào? A 0 J 22/11/2020 Thực phẩm Vũ Thành Tự Anh của Jerry P’ Quần áo của Tom 6 C 10 F 8

Cân bằng cạnh tranh và cơ chế giá Thực phẩm của Tom 10 F 0 T 6 C PP’ là đường giá (cân bằng) của thị trường, có độ dốc là -1 Đường giá Tại B và C: Thiếu F, thừa C → PF tăng, PC giảm → PP’ xoay sang phải P D Quần áo của Jerry Cân bằng mới tại D Quần áo của Tom B C A 0 J 22/11/2020 Thực phẩm Vũ Thành Tự Anh của Jerry P’ 6 C 10 F 9

2. Hiệu quả Kaldor – Hicks (Hiệu quả kinh tế tiềm năng) n n n Hiệu quả Kaldor – Hicks: Chấp nhận có người được, kẻ mất, miễn là tổng phúc lợi là một số dương. Hiệu quả Kaldor – Hicks ngầm định rằng những người được lợi sẽ có thể bù đắp cho những người bị thiệt hại thông qua các biện pháp phân phối lại Những nhược điểm của tiêu thức hiệu quả Kaldor – Hicks ? 22/11/2020 Vũ Thành Tự Anh 10

3. Hiệu quả và công bằng Thực phẩm của Tom 10 F 0 T 6 C Đường giá P Quần áo của Jerry D B, C, D đều hiệu quả, nhưng B và D không C Chuyển từ D sang C bằng phân phối lại Quần áo của Tom được XH chấp nhận B A P’ 0 J 22/11/2020 Thực phẩm Vũ Thành Tự Anh của Jerry 6 C 10 F 11

Đường giới hạn (biên giới) độ thỏa dụng Thỏa dụng của Jerry OJ D C E B Điểm B và D khó được xã hội chấp nhận vì kém công bằng OT 22/11/2020 Vũ Thành Tự Anh Thỏa dụng của Tom 12

Hiệu quả và Công bằng n n n Điểm B và D hiệu quả nhưng có thể bị coi là không công bằng Điểm C vừa hiệu quả, vừa có thể được coi là công bằng Có thể tìm ra những trường hợp: • Không hiệu quả nhưng lại công bằng • Không hiệu quả đồng thời không công bằng 22/11/2020 Vũ Thành Tự Anh 13

Thế nào là CÔNG BẰNG? n n Khó có thể thống nhất khái niệm về công bằng Vai trò của “tính công bằng” trong chính sách Một số góc nhìn về vấn đề công bằng: • Công bằng như một phạm trù đạo đức • Công bằng như một vấn đề xã hội • Công bằng như một vấn đề kinh tế Một số hình thức công bằng hay được đề cập: • Công bằng về của cải ban đầu • Công bằng về quá trình • Công bằng về kết quả 22/11/2020 Vũ Thành Tự Anh 14

Công bằng và một số vấn đề chính sách n Làm thế nào để xã hội lựa chọn được chính sách “tốt nhất”? • Thế nào là chính sách “tốt nhất”? • Hàm phúc lợi xã hội (Social Welfare Function SWF) 22/11/2020 Vũ Thành Tự Anh 15

Công bằng và một số vấn đề chính sách Hàm phúc lợi xã hội (SWF) 1. Chủ nghĩa duy lợi (utilitarianism): Bentham (1789) 2. Bergson (1938) – Samuelson (1947) 3. John Rawls (1971): Max–Min SWF 4. Amartya Sen (1973) n Income = Thu nhập trung bình n Inequality = Chỉ số Gini 22/11/2020 Vũ Thành Tự Anh 16

Công bằng và một số vấn đề chính sách n Làm thế nào để xã hội lựa chọn được chính sách “tốt nhất”? • Cái giá của tăng trưởng kinh tế ở những nước nghèo? • Cái giá của tăng trưởng kinh tế ở những tỉnh nghèo? • Phát triển bền vững là giải quyết vấn đề công bằng giữa các thế hệ 22/11/2020 Đặng Văn Thanh 17