CHIU TI H CH MINH H Ch Minh

CHIỀU TỐI - HỒ CHÍ MINH-

Hồ Chí Minh (1890 – 1969) I. TÌM HIỂU CHUNG: 1. Tác giả: Hồ Chí Minh: Nhà cách mạng lỗi lạc, danh nhân văn hóa.

CHIỀU TỐI (MỘ) Hồ Chí Minh I. Tìm hiểu chung 2. Bài thơ: - Chiều tối là bài thơ thứ 31 của tập Nhật kí trong tù ( tập nhật kí bằng thơ gồm 134 bài được Bác sáng tác trong thời gian bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam vô cớ từ mùa thu 1942 đến mùa thu 1943) - Cảm hứng của bài thơ được gợi lên trên đường chuyển lao từ Tĩnh Tây đến Thiên Bảo.

* Nhật kí trong tù: - Nội dung: + Bộ mặt đen tối của xã hội Trung Quốc thời Tưởng Giới Thạch. + Bức chân dung tinh thần tự hoạ của một bậc đại trí, đại nhân, đại dũng ( Viên Ưng. Trung Quốc) - Nghệ thuật: + Thể thơ thất ngôn, chữ Hán + Màu sắc cổ điển kết hợp hài hòa với tinh thần hiện đại. Trang bìa cuốn Nhật kí trong tù

CHIỀU TỐI (MỘ) Hồ Chí Minh I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả 2. Bài thơ: + So sánh bản dịch thơ với nguyên tác - Câu 2: + chưa dịch được chữ cô (lẻ loi), + dịch chưa sát chữ mạn ( lững lờ) - Câu 3 : + dịch thừa chữ tối + chưa rõ biện pháp điệp vòng: ma bao túc – bao túc ma (hoàn) II. Đọc – hiểu:

CHIỀU TỐI 1. Hai câu đầu: bức tranh thiên nhiên Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ Cô vân mạn độ thiên không (Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không)

CHIỀU TỐI (MỘ) - Hồ Chí Minh 11. Hai câu đầu: bức tranh thiên nhiên - Cảnh thiên nhiên vùng rừng núi, khi chiều tối với hình ảnh cánh chim, chòm mây. + Bút pháp gợi tả của thơ cổ + Khung cảnh, hình ảnh quen thuộc + Hình ảnh: chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ Cách cảm nhận mới: cảm nhận được trạng thái bên trong (mỏi mệt), cánh chim của đời sống hiện thực (sáng bay đi, tối trở về) => Tương đồng với hình ảnh người tù đã thấm mệt sau một ngày chuyển lao

+ Hình ảnh: chòm mây lẻ loi , lững lờ trôi giữa tầng không Cách cảm nhận mới: Chòm mây như mang tâm trạng (lẻ loi, lững lờ), gợi vẻ yên ả, thanh bình của đời sống. => Đồng điệu với cảnh ngộ người tù: lẻ loi, cô đơn nơi đất khách, quê người. - Cảnh thiên nhiên vùng rừng núi, khi chiều tối với hình ảnh cánh chim, chòm mây đơn lẻ với trạng thái mệt mỏi, thư thái. -Vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh: + Trong hoàn cảnh tù đày vẫn hướng về thiên nhiên với tình yêu tha thiết. - + Phong thái ung dung tự tại, ý chí và nghị lực phi thường, khát khao tự do => tinh thần thép

II. Đọc – hiểu 1. Hai câu đầu: Bức tranh thiên nhiên - Bức tranh thiên nhiên mang vẻ đẹp cổ điển nhưng bình dị, gần gũi => bút pháp tả cảnh ngụ tình để thấy được cảnh ngộ và tâm trạng nhà thơ. - Nhân vật trữ tình hòa hợp, tương giao với thiên nhiên. => phong thái ung dung, , tình yêu thiên nhiên tha thiết. - Chất tình và chất thép, nghệ thuật cổ điển và hiện đại kết hợp hài hòa

CHIỀU TỐI (MỘ) I. Giới thiệu chung II. Đọc – hiểu 1. Hai câu đầu: Bức tranh thiên nhiên Hồ Chí Minh 2. Hai câu cuối: Bức tranh đời sống con người

II. Đọc – hiểu 1. Hai câu đầu: Bức tranh thiên nhiên 2. Hai câu cuối: Bức tranh đời sống con người - Sự vận động của mạch thơ Hai câu đầu Hai câu cuối Cảnh thiên nhiên Đời sống con người Hình ảnh: cánh chim mỏi, chòm mây lẻ loi Cô gái xay ngô trẻ trung, khỏe khoắn. Không gian: núi rừng hoang vu Xóm núi ấm áp Thời gian: chiều tà Đêm tối nhưng bừng sáng ánh lửa hồng Sự vận động khỏe khoắn, theo xu thế phát triển

II. Đọc – hiểu 1. Hai câu đầu: Bức tranh thiên nhiên 2. Hai câu cuối: Bức tranh đời sống con người - Sự vận động của mạch thơ - Cảnh xóm núi + Hình ảnh: cô gái xay ngô bên bếp lửa -> Nét tả thực, hình ảnh giản dị -> Người lao động trẻ trung, khỏe khoắn là hình ảnh trung tâm của bức tranh => Cuộc sống lao động vất vả mà tự do mang lại niềm vui, sự ấm áp cho người tù. + Điệp từ : ma bao túc – bao túc ma (hoàn) -> Tạo sự nối âm liên hoàn; gợi tả chân thực Những vòng quay đều đặn của cối xay gợi liên tưởng đến sự khéo léo, chăm chỉ của cô gái

+ Chữ “ hồng” : nhãn tự của bài thơ -> Cho thấy dòng chảy của thời gian, sự vận động theo hướng phát triển của mạch thơ ; -> bừng sáng không gian, thời gian, cảnh vật, lòng người Vẻ đẹp tâm hồn Bác: yêu thương mọi sự sống trên đời( chất tình), luôn hướng về sự sống, ánh sáng, tương lai ( chất thép) “Với một chữ hồng, Bác đã làm sáng rực lên toàn bộ bài thơ, đã làm mất đi sự mỏi mệt, sự uể oải, sự vội vã, sự nặng nề đã diễn tả trong ba câu đầu, đã làm sáng rực lên khuôn mặt của cô gái khi xay xong ngô tối. Chữ hồng trong nghệ thuật thơ Đường người ta gọi là con mắt thơ ( thi nhãn) hoặc là nhãn tự , nó bừng sáng lên, nó cân lại, chỉ một chữ thôi, với hai mươi bảy chữ khác dầu nặng đến mấy đi chăng nữa…Với chữ hồng đó, có ai còn cảm giác nặng nề, mệt mỏi, nhọc nhằn nữa đâu, mà chỉ thấy màu đỏ đã nhuốm lên cả bóng đêm, cả thân hình, cả lao động của cô gái đáng yêu kia. Đó là màu đỏ của tình cảm Bác” (Hoàng Trung Thông)

II. Đọc – hiểu 1. Hai câu đầu: Bức tranh thiên nhiên 2. Hai câu cuối: Bức tranh đời sống con người - Bút pháp tả thực sinh động, bức tranh cuộc sống giản dị, khỏe khoắn - Tấm lòng nhân đạo vượt biên giới, niềm lạc quan của Bác.

CHIỀU TỐI (MỘ) Hồ Chí Minh I. Tìm hiểu chung II. Đọc – hiểu III. Tổng kết - Nội dung: Bài thơ khắc họa bức tranh thiên nhiên, cuộc sống vùng rừng núi rất đơn sơ mà giàu sức gợi. Qua đó, người đọc thấy được tình yêu thiên nhiên, cuộc sống, ý chí vượt lên hoàn cảnh khắc nghiệt của nhà thơ, chiến sĩ Hồ Chí Minh. - Nghệ thuật: Bài thơ đậm màu sắc nghệ thuật cổ điển mà hiện đại

CHIỀU TỐI I. Tìm hiểu chung II. Đọc – hiểu III. Tổng kết (MỘ) Hồ Chí Minh IV. Luyên tập 1. Hình tượng Hồ Chí Minh trong bài thơ Chiều tối đã để lại cho em những bài học nào trong học tập và cuộc sống? 2. Trong bài Đọc thơ Bác, Hoàng Trung Thông viết: Vần thơ của Bác, vần thơ thép Mà vẫn mênh mông bát ngát tình Điều đó được thể hiện như thế nào trong bài thơ Chiều tối?