CHECK JE MELKPAK Zelf onderzoek doen op een

CHECK JE MELKPAK Zelf onderzoek doen op een melkveehouderij en een mening vormen.

Wat gaan we doen? • Les 1 Per groepje een poster maken & presenteren over minimaal één onderwerp • Les 2 Onderzoek op de melkveehouderij. • Les 3 Per groepje poster afmaken en melkpak ontwerpen.

Waar komt ons eten vandaan? Landbouw Akkerbouw Tuinbouw Veeteelt Les 1

Hoe ging het vroeger ? Vroeger ging alles met de hand. Het was zwaar werk. De boer hield meerdere dieren. Kippen, varkens , konijnen en verbouwde zelf het eten voor de dieren en voor zichzelf. Boeren hebben nu machines. Het werk is minder zwaar. De boeren hebben gekozen voor één tak of specialisatie bijvoorbeeld melkveehouderij. Les 1

Waar komt melk vandaan ? Filmpje Klokhuis: Hoe wordt melk gemaakt? Klik hier voor het filmpje (3: 35 min) Les 1

WIE DRINKT ER MELK ? Les 1

Welke producten worden er van melk gemaakt? Les 1

Wat is er allemaal nodig om een pak koeienmelk te produceren? 2. De boer moet de koe melken 1. Een koe krijgt een kalfje, daardoor gaat de koe melk geven. 3. Om melk te geven moet de koe veel eten en drinken. Les 1

Hoe wordt melk verwerkt? • De melk wordt opgehaald door de melkwagen. • De melk wordt verwerkt in de fabriek. • De melk wordt verhit zodat de bacteriën dood gaan. • De melk wordt ingepakt en naar de supermarkt gebracht en verkocht. • Sommige boeren verwerken de melk zelf aan huis. Les 1

WAT STAAT ER OP EEN PAK MELK? Les 1

FEIT: KOEIENMELK KOMT VAN DE KOE Les 1

MENING: IK VIND MELK LEKKER! Les 1

Weidemelk Koeien moeten minstens 120 dagen per jaar, 6 uur per dag buiten in de wei zijn. Les 1

Biologische/Eko Koeien grazen in de wei, geen kunstmest, biologisch voer, strengere eisen voor de stal. Les 1

Biologisch-Dynamisch/Demeter Hetzelfde als biologisch, het voer moet van het eigen bedrijf afkomen of uit de directe omgeving. Koeien houden hun hoorns, melk wordt minder bewerkt. Les 1

WELKE MELK ZOU JIJ KOPEN? WAAROM? Les 1

VOORBEELD MELKPAK Les 1

Aan de slag met onderzoeken! Onderwerpen 1. Veevoer 2. Mest en kringloop 3. Huisvesting 4. Melkproductie en melkverwerking 5. Van kalfje tot koe 6. Gezondheid 7. Natuur op de boerderij 8. Leven van een boer Les 1

Les 2 Onderzoek op een melkveehouderij. • Groepjes maken door de juf of meester • Oude kleding die vies mag worden • Oude schoenen/ laarzen die vies mogen worden. • Potlood/ pen en papier om te schrijven • Per groepje: onderzoeksvragen mee • Optioneel: fototoestel om foto’s te maken Les 2

Les 3 terugblik • Wat vonden jullie leuk ? • Wat was bijzonder ? • Wat is je opgevallen ? • Wat voor type melkveehouderij was het ? Standaard, met weidegang, biologisch of biologisch-dynamisch ? Les 3

Aan de slag ! • Opdrachtkaart les 3 maken en poster afmaken • Melkpak maken • Presenteren & verkiezingen voor het beste melkpak Les 3

EXTRA INFO DIA’S

Veevoer • Een koe eet ruim 55 kg voer per dag • Ruwvoer : stro, hooi, gras • Krachtvoer : bijvoorbeeld maïs, bieten, soja en resten van voedselproductie: bietenpulp, aardappelsnippers of bierbostel Filmpje: klik hier voor filmpje over krachtvoer (1: 12 min)

Mest en kringloop

Koeien in de wei Serrestal Grupstal Ligboxenstal Huisvesting

Melkproductie en melkverwerking Melkproductie - Een koe heeft vier magen: Pens, netmaag, boekmaag, lebmaag - Melk is wit door de vetten en eiwitten - Groene kleurstoffen van gras komen in de poep terecht - Wanneer op de juiste manier op de tepel en de uier gedrukt wordt komt er melk uit. - Een koe geeft ongeveer 25 liter per dag! - Een koe geeft alleen melk als zij een kalfje krijgt.

Melkmachines Melk machine / Melk put • De boer melkt de koeien 2 keer per dag. • De boer is zelf aanwezig in de melkstal Melkrobot • De boer is niet aanwezig bij het melken. • De koeien mogen zelf bepalen wanneer ze gemolken worden. • Alles wordt geregistreerd met een computer. Klik hier voor een filmpje “ zo wordt een koe gemolken” (1: 05 min)

Koeltank • In de koeltank wordt de melk bewaard • De melk wordt elke 3 dagen opgehaald. • In het laboratorium wordt de melk gecontroleerd en verhit zodat de bacteriën dood gaan. • Verwarmen tot 72°C. = gepasteuriseerd ( koelkast melk) • Verwarmen tot 100 °C. = gesteriliseerd (langer houdbaar, ook buiten de koelkast)

Van kalfje tot koe Kalfje - Wordt bij gangbare bedrijven meteen bij de moeder weggehaald - Krijgt biest ( moedermelk) van de boer en daarna melk van melkpoeder of van de koe. - Pink - 1 jarige koe Vaars - 2 jarige koe Klik hier voor het filmpje “ wanneer noem je een koe? ” (0: 37 min)

Gezondheid en welzijn Wanneer is een koe gezond ? • Een gezonde koe kijkt alert rond • een glanzende vacht • Een gezonde koe produceert voldoende melk • Geen wondjes, kapotte poten en is netjes • De koe heeft normaal gedrag. Oormerk Met een oormerk kan er in het systeem alles over de koe gelezen worden. Of hij ziek is geweest, wanneer hij geboren is. Klik Hier voor een filmpje “ koeienhotel” over koeienwelzijn (14: 57 min)

Natuur op de boerderij Pinksterbloem en Kievit • Boeren kunnen ervoor kiezen om de natuur op de boerderij te beschermen en een handje te helpen. • Bloemen zorgen voor insecten en die trekken vogels aan. • Minder mest zorgt voor meer planten en bloemen. • Nesten markeren van vogels en later maaien • Mozaïekbeheer: Stukken land worden niet helemaal gemaaid maar in deeltjes. Zodat ook in mei en juni nog lang gras groeit voor de kuikens van bijvoorbeeld de ooievaar.

Leven van een boer Werkzaamheden boer • Koeien moeten elke dag gemolken • Koeien moeten gevoerd worden. • De koeien moeten gecontroleerd worden of ze gezond zijn. • Kalfjes voeren met melk • Het weiland maaien • Administratie bijhouden klik hier voor het filmpje “ een ochtend bij de boer” (duur 1: 13 min. )