CHAPTER 3 Normatif Analiz Aralar Mc GrawHillIrwin Copyright

CHAPTER 3 Normatif Analiz Araçları Mc. Graw-Hill/Irwin Copyright © 2008 by The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

Refah İktisadı – Alternatif ekonomik durumların sosyal olarak arzu edilebilirliği ile ilgilenen iktisat teorisi dalı. Refah İktisadının I. Teoremi - her ve bütün rekabetçi piyasalar, etkin kaynak tahsisine yol açar. Refah İktisadının II. Teoremi – herhangi bir etkin kaynak tahsisi, rekabetçi piyasa ile sürdürülebilir. 3 -2

Edgeworth Kutu Diyagramı y İncir Yaprakları r 0’ v u Adam 0 Eve w s x Elma Edgeworth Diyagramı 3 -3

Edgeworth Kutu Diyagramında Kayıtsızlık Eğrileri r Eve 0’ E 1 E 2 İncir Yaprakları E 3 A 2 A 1 Adam 0 s Elma Edgeworth Kutu Diyagramı 3 -4

Eve’in Durumunu Kötüleştirmeden Adam’ın Durumunu İyileştirmek Eve r 0’ g h İncir Yaprakları Eg Pareto Etkin Tahsis p Ap Ah Ag Adam s 0 Elma Edgeworth Kutu Diyagramı 3 -5

Adam’ın Durumunu Kötüleştirmeden Eve’in Durumunun İyileştirmek Eve r 0’ İncir Yaprakları Eg g p Ep 1 Pareto Etkin Tahsis Ag Adam s 0 Elma Edgeworth Diyagramı 3 -6

Adam ve Eve’in Durumunu İyileştirmek Eve r 0’ İncir Yaprakları Eg g • Pareto etkinlik • Pareto iyileştirme Ep 2 p p 1 Ap 2 Ag Adam s 0 Elma Edgeworth Kutu Diyagramı 3 -7

Farklı Bir Başlangıç Noktasından Başlamak. Eve r 0’ İncir Yaprakları Eg g k Ep 2 p p 3 p 4 p 1 Ap 2 Ag Adam s 0 Elma Edgeworth Kutu Diyagramı 3 -8

Sözleşme Eğrisi (The Contract Curve)Eve r 0’ İncir Yaprakları Eg g Ep 2 p p 3 The contract curve p 4 p 1 Ap 2 Ag Adam s 0 Elma Edgeworth Kutu Diyagramı 3 -9

Tüketimde Pareto Etkinlik (Pareto Efficiency in Consumption) Adam Eve MİHei (MRSei)= MİHei (MRSei) 3 -10

İncir Yaprakları Miktarı Üretim Olanakları Eğrisi (Production Possibilities Curve) C │Eğim │ = marjinal dönüşüm haddi (marginal rate of transformation) w y 0 C x z Elma Miktarı 3 -11

Marjinal Dönüşüm Haddi - MDH (Marginal Rate of Transformation) o MDH (MRTei )= Marjinal Dönüşüm Haddi (Marginal rate of transformation of apples for fig leaves) o MDHei = MMe/MMi 3 -12

Değişken Üretimde Etkinlik Koşulları (Efficiency Conditions with Variable Production) Adam MDHei = MİHei Adam Eve MMe/MMi = MİHei 3 -13

The First Fundamental Theorem of Welfare Economics Adam MİHei = Pe/Pi Eve MİHei = Pe/Pi Adam MİHei = MİHei Eve MMe/MMi = Pe/Pi MDHei = Pe/Pi = MMe/MMi 3 -14

Etkinlik mi, Eşitlik mi? Eve r p 3 İncir Yaprakları Adam 0’ q p 5 s 0 Elma Edgeworth Kutu Diyagramı 3 -15

Adam’ın Faydası Fayda Olanakları Eğrisi (Utility Possibilities Curve) U p 3 p 5 q U Eve’nin Faydası 3 -16

Sosyal Refah Fonksiyonu o Sosyal Refah fonksiyonu, toplumun o toplumu oluşturan bireylerin refahına atfettiği değeri gösteren fonksiyondur. o W = F (UA, UB) Paretocu Sosyal Refah F. o W = F (U 1 + U 2 + … + Un) Toplamacı S. R. F. o W = min F (Uh) Rawlscı S. R. F. 3 -17

Adam’ın Faydası Sosyal Kayıtsızlık Eğrisi (Social Indifference Curve) W = F(UAdam, UEve) Artan Sosyal Refah Eve’in Faydası 3 -18

Adam’ın Faydası Sosyal Refah Maksimizasyonu i ii Eve’in Faydası 3 -19

Piyasa Başarısızlıkları (Market Failure) o Piyasa Gücü (Market Power) n o Tekel (monopoly) Piyasaların Oluşmaması (Nonexistence of Markets) n Eksik bilgi (asymmetric information) n Dışsallıklar (externality) n Kamusal Mallar (public good) 3 -20

Refah İktisadının Sorunları 1. Her şeyden önce son derece bireyci bir bakış açısına sahiptir. Bireylerin faydalarını nasıl maksimize ettiklerini ve sosyal refah fonksiyonu ile bunların nasıl sosyal çıktılar haline dönüştükleri ile ilgilidir. Halbuki toplumların başka amaçları olabilir. Devletin güçlü olması, Tanrı’yı yüceltmek gibi. Refah iktisadının bu türden amaçları olan kişilere diyebilecek bir şeyi bulunmamaktadır. 2. Eğer birey tercihlerinin çarpıtıldığı veya yanlış olduğu kanaati bulunmakta ise, bu taktirde fayda maksimizasyonu temelde geçersizdir. 3 -21

Refah İktisadının Sorunları (Devam) 3. Birtakım iktisatçılara göre, toplumdaki birey talep etmeseler de bazı malların devlet tarafından sağlanması gerekir. Bu türden mallara erdemli mallar (merit goods) adı verilmektedir. Örnek olarak güzel sanatlar verilebilir. 4. Refah iktisadı sonuçlara odaklanmış bulunmaktadır. Halbuki bir toplum için sonuçlardan daha çok kaynakların nasıl tahsis edildiği önemli olabilir. Örneğin sözleşme hürriyetinin varlığı, demokratik karar alma 3 -22 süreci gibi.

Refah İktisadının Öğrettikleri o Bir kamu faaliyetine ilişkin şu soruların cevaplanması anahtar olabilecektir; n Faaliyetin dağıtımsal sonuçları arzu edilebilir midir? n Faaliyet etkinliği artırmakta mıdır? n Faaliyet makul bir maliyet ile yapılabilmekte midir? n Yukarıdaki sorulara cevap “hayır” ise bu taktirde piyasanın kendi başına işleyişine işleri bırakmak gerekecektir. 3 -23