CEZA HUKUKU GENEL HKMLER TEKRAR VE PRATK DERS

  • Slides: 49
Download presentation
CEZA HUKUKU GENEL HÜKÜMLER TEKRAR VE PRATİK DERSİ Hazırlayan: Arş. Gör. Burak BİLGE

CEZA HUKUKU GENEL HÜKÜMLER TEKRAR VE PRATİK DERSİ Hazırlayan: Arş. Gör. Burak BİLGE

SOMUT OLAYDA CEZA HUKUKU MESELELERİNİN ÇÖZÜMÜ 1. Fail ve mağdurları göstermek; hangi hareketin, hangi

SOMUT OLAYDA CEZA HUKUKU MESELELERİNİN ÇÖZÜMÜ 1. Fail ve mağdurları göstermek; hangi hareketin, hangi suçun oluşumuna sebebiyet verdiğini belirterek suçları tespit etmek. Suçun farklı tanımları yapılsa da genel olarak tipiklik, maddi unsurlar, manevi unsurlar ve hukuka aykırılık unsurlarından oluşur. O halde suç TİPE UYGUN ve HUKUKA AYKIRI HAKSIZLIKTIR. Suç tipini tespit ederken fiilin kasten mi taksirle mi işlendiği belirlenmelidir. Örneğin Ahmet’in Mehmet’i bıçakla kasten öldürdüğü somut olayın çözümü şu şekildedir: Ahmet………Mehmet: Kasten Öldürme (TCK m. 81), Bıçak kullanarak kasten ölüme sebebiyet vermek

2. Varsa HUN’ni belirlemek: Suçun unsurlarından biri olan hukuka aykırılık, gerçekleşen ve kanuni tipe

2. Varsa HUN’ni belirlemek: Suçun unsurlarından biri olan hukuka aykırılık, gerçekleşen ve kanuni tipe uygun eyleme hukuk düzenince izin verilmemesi, bu eylemin uygun görülmemesi sadece ceza hukukuna değil tüm hukuk düzenine aykırı olması anlamına gelir. KANUNA UYGUN BİR EYLEMİN UYGULANMASINA İZİN VEREN, HUKUKA AYKIRI OLMASINI ENGELLEYEN , HUKUKA AYKIRILIĞI ORTADAN KALDIRAN KURALA HUN DENİR. Eğer olayda HUN varsa, fail ve mağdurla suç tipi yazıldıktan sonra tespit edilen HUN’nin açıklanması yapılmalıdır.

 • Örneğin; Ahmet……. Mehmet: Kasten yaralama suçunda (TCK m. 86), Mehmet’in Ahmet’e yönelik

• Örneğin; Ahmet……. Mehmet: Kasten yaralama suçunda (TCK m. 86), Mehmet’in Ahmet’e yönelik bıçaklı saldırısı nedeniyle, başka türlü korunma imkanına sahip olmayan Ahmet, kendisini savunduğundan, Meşru Müdafaa HUN’den faydalanır ve EYLEM SUÇ OLUŞTURMAZ (TCK m. 25/1)

2. Kusurluluğu kaldıran veya azaltan hallerin tespiti: Kusurluluğun olmaması durumunda fail eyleminden dolayı KINANAMAZ.

2. Kusurluluğu kaldıran veya azaltan hallerin tespiti: Kusurluluğun olmaması durumunda fail eyleminden dolayı KINANAMAZ. Kusurluluğu azaltan hallerde ise, faile meydana getirdiği eylemden dolayı cezası indirilerek verilir. Örneğin; A……B: Konut Dok. İhlal Suçu (TCK m. 116) bakımından A, kendisinin hayat hakkına yönelik ağır ve muhakkak bir tehlikeden kurtulmak için B’nin evine girmiştir. Bu durum zorunluluk halidir ve SUÇUN UNSURLARI DIŞINDA KALIR. Zorunluluk halinde eylemin suç niteliği değil, failin eylem nedeniyle KINANABİLİRLİĞİ (kusurluluğu) kalkar. Bu şekilde işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.

Hukuka Aykırı ve fakat bağlayıcı emrin yerine getirilmesi (24/4, kusurluluğu kaldıran hal Zorunluluk Hali

Hukuka Aykırı ve fakat bağlayıcı emrin yerine getirilmesi (24/4, kusurluluğu kaldıran hal Zorunluluk Hali (24/2, kusurluluğu kaldıran hal) HUN’de sınırın aşılması(TCK 27/1, kaldıran veya azaltan hal) Meşru müdafaada sınırın korku, telaş veya heyecan ile aşılması (27/2) Cebir ve şiddet veya tehdit ve korkutma (TCK 28, kusurluluğu kaldıran hal) Haksız Tahrik (TCK 29, azaltan hal); Yaş Küçüklüğü (TCK m. 31); Akıl Hastalığı, Sağır ve dilsizlik Kusurluluğu etkileyen sebeplerde yanılma (30/3, kaldıran veya azaltan hal) Haksızlık Yanılgısı (TCK 30/4, Kusurluluğu kaldıran hal) Geçici Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde etkisinde olma (TCK 34, kusurluluğu kaldıran hal)

2. Şahsi cezasızlık sebepleriyle, cezayı kaldıran veya azaltan şahsi sebeplerin ve obj. Cez. Şartlarının

2. Şahsi cezasızlık sebepleriyle, cezayı kaldıran veya azaltan şahsi sebeplerin ve obj. Cez. Şartlarının belirlenmesi: Suçun icrası sırasında mevcut bulunan, kişisel özellikler durumlar veya ilişkilerin varlığı dolayısıyla haksızlık veya suç oluşturan eylemden dolayı failin ya hiç cezalandırılmaması ya da cezasında indirim yapılması ŞAHSİ CEZASIZLIK SEBEBİDİR. Ör; A…. B: Hırsızlık suçunun (TCK 141) tüm unsurları gerçekleşmiştir. Ancak suçunüstsoya karşı işlenmesi şahsi cezasızlık sebebidir ve A’ya ceza verilmez (TCK 167)

 • Cezayı kaldıran veya azaltan şahsi sebepler suçun işlenmesinden sonra gerçekleşen etkin pişmanlık

• Cezayı kaldıran veya azaltan şahsi sebepler suçun işlenmesinden sonra gerçekleşen etkin pişmanlık halleridir. Ör: A…. . B: Kişiyi Hürriyetinden yoksun kılma suçu (TCK m. 109) bakımından A, B’yi bu suç nedeniyle soruşturma başlamadan önce mağdurun şahsına zararı dokunmaksızın, onu kendiliğinden güvenli bir yerde serbest bırakmıştır. Etkin pişmanlık hükümleri gereğine A’nın cezası indirilir (TCK m. 110)

 • Objektif cezalandırılabilme şartı, suçun işlenmesinden önce, suçun işlenmesi sırasında veya suç bütün

• Objektif cezalandırılabilme şartı, suçun işlenmesinden önce, suçun işlenmesi sırasında veya suç bütün unsurları ile gerçekleştikten sonra söz konusu olabilen ve esasen gerçekleşmediği takdirde kişinin haksızlık ve suç teşkil eden eylemden cezalandırılmasını engelleyen şartlardır. Ör: A…. . M: Gıyabta hakaret suçunun (TCK m. 125) cezalandırılabilmesi için, eylemin en az üç kişiyle ihtilat edilerek işlenmesi arandığından A’nın B’nin gıyabında hakaret etmesi eyleminde obj. cez. şartı gerçekleşmediğinden suç tüm unsurları ile tamamlansa bile CEZALANDIRILMAZ.

 • 5. Somut olayda saptanan suçlar bakımından suçun daha ağır veya daha az

• 5. Somut olayda saptanan suçlar bakımından suçun daha ağır veya daha az cezayı gerektiren nitelikli hallerinin ve NSA hallerin tespiti: Nitelikli Unsurların Tespiti: Somut olayda suçun işlenmesi sırasında daha ağır veya daha az cezayı gerektiren nitelikli haller birden fazla ortaya çıkmışsa bunların heps ibelirlenmeli ve gösterilmelidir. Böyle bir durumda hakim TCK 61/4’e göre karar verecektir.

 • Ör: A…. . B: Yağma suçunu hukuki bir alacağı tahsil etmek amacıyla

• Ör: A…. . B: Yağma suçunu hukuki bir alacağı tahsil etmek amacıyla işlenmesi daha az cezayı gerektiren nitelikli unsurlardır (TCK m. 150) Yağma suçunun silahla işlenmesi ise, daha ağır cezayı gerektiren nitelikli haldir (TCK m. 149/1 a) Hakim tarafından verilecek ceza buna göre belirlenir. (KUSURLULUĞU KALDIRAN VEYA AZALTAN HALLER BU BAŞLIK ALTINDA İNCELENEMEZ)

 • NSA Suçların Tespiti: TCK m. 23’de bu suçlar izah edilmiştir. Buna göre

• NSA Suçların Tespiti: TCK m. 23’de bu suçlar izah edilmiştir. Buna göre burada KURAL OLARAK 2 şart vardır: 1. Kasten İşlenen Temel Suç(İstisna veya istisna kabul edilmeyen 89. madde hariç) 2. En azından taksirle sebebiyet verilen daha veya başka bir netice (Burada fail bilinçli taksir, olası kast veya doğrudan kast ile de hareket etmiş olabilir. )

 • Örneğin; A……B: Kasten yaralama neticesinde taksirle ölüm meydana geldiğinden A NSA yaralama

• Örneğin; A……B: Kasten yaralama neticesinde taksirle ölüm meydana geldiğinden A NSA yaralama suçundan sorumlu olur (TCK 87/4) Burada ilk aşamada suç tespit edilirken kasten yaralama olduğu tespit edilip, bu aşamada NSA suç olduğunun belirtilmesi gerekir. Sorulara yanıt verilirken ilk aşamada suç tipinin niteliğinin belirlenmesinde suçun NSA yaralama olduğu belirtilse dahi, bu aşamada suçun bu niteliğinin tekrar belirtilmesi gerekir.

6. Suçun özel görünüş şekillerinin tespiti: TEŞEBBÜS (TCK m. 35) İŞTİRAK (TCK m. 37

6. Suçun özel görünüş şekillerinin tespiti: TEŞEBBÜS (TCK m. 35) İŞTİRAK (TCK m. 37 -39) İÇTİMA (TCK m. 42; 43; 44)

 • Teşebbüs: Ör; A…. B: Kasten Öldürmeye teşebbüs (TCK m. 35) Fail kasten

• Teşebbüs: Ör; A…. B: Kasten Öldürmeye teşebbüs (TCK m. 35) Fail kasten öldürme suçunu işlemek için elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlamış (Silahla ateş etmesi) ancak kurşun mağdura isabet etmeyince neticeyi tamamlayamamış ve eylemi teşebbüs aşamasında kalmıştır. • İştirak: A…. Kamu: Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçunda hiç suç işleme fikri olmayan B’yi suça azmettiren A, azmettiren olarak sorumlu tutulur (TCK m. 38)

 • İçtima: Örneğin işportacılık yapan A’nın, bıçak göstererek çorap almazsa öldüreceğini söyleyip B’ye

• İçtima: Örneğin işportacılık yapan A’nın, bıçak göstererek çorap almazsa öldüreceğini söyleyip B’ye çorap satması somut olayı şu şekilde çözülür: A……. B: Esasen tehdit ve hırsızlık, kanunda ayrı suçlar olarak düzenlenmiştir. Ancak tehdit ve hırsızlık yağma suçunun unsuru olduğundan bileşik suç hükümleri gereği bu suçlardan ayrı ceza verilmez (TCK m. 42)

 • 7. Verilen bilgiler çerçevesinde faillerin sorumluluklarının belirlenmesi: Burada tespit edilen suç faillerinin

• 7. Verilen bilgiler çerçevesinde faillerin sorumluluklarının belirlenmesi: Burada tespit edilen suç faillerinin tek sorumluluk durumu incelenir. Failin sorumlulukları belirlenirken tekerrür, erteleme, şartla salıverme, özel infaz sistemlerinin uygulanıp uygulanmayacağı, kamu davasının veya cezanın infazını engelleyen af, şikayetten vazgeçme, zamanaşımı gibi sebeplerin bulunup bulunmadığı, uluslar arası ceza hukuku ile ilgili meseleler (Yer itibariyle uygulama gibi) değerlendirilmelidir. Bu aşamaların tespitine suçta ek bilgiler verilmişse dikkat edilmelidir. Yoksa bunları araştırmak gereksiz ve zaman kaybıdır.

tekerrür erteleme, şartla salıverme özel infaz sistemleri af şikayetten vazgeçme zamanaşımı

tekerrür erteleme, şartla salıverme özel infaz sistemleri af şikayetten vazgeçme zamanaşımı

 • ÖR: Suriyeli B’nın Türkiye’de Alman vatandaşı Müller’i dövmesi halinde hangi hukukun uygulanacağı

• ÖR: Suriyeli B’nın Türkiye’de Alman vatandaşı Müller’i dövmesi halinde hangi hukukun uygulanacağı problemi şöyle çözülür; B…. M: Kasten yaralama suçu (TCK m. 86) bakımından TCK’nın 8. maddesinde ifade edilen mülkilik ilkesi uyarınca Türkiye’de işlenen suçlar hakkında Türk Kanunları uygulanır. Fiilin kısmen veya tamamen Türkiye’de işlenmesi veya neticenin Türkiye’de gerçekleşmesi halinde suç, Türkiye’de işlenmiş sayılır. Failin veya mağdurun yabancı ülke vatandaşı olmasının suçların oluşmasında ve Türkiye’de cezalandırılmasında bir etkisi yoktur.

1. Uyuşmazlık konusu olayın tespiti 2. Çözülmesi gereken hukuki uyuşmazlığın belirlenmesi 3. Uyuşmazlığın çözümüne

1. Uyuşmazlık konusu olayın tespiti 2. Çözülmesi gereken hukuki uyuşmazlığın belirlenmesi 3. Uyuşmazlığın çözümüne dayanak olan kanun hükümlerinin gösterilmesi 4. Soruşturma veya kovuşturma mercilerinin görüşlerinin belirtilmesi 5. Şahsi değerlendirme yapılması (hukuki kanaat)

 • NOT: Sınavlarda verilen yargı mercilerinin karar metninin, olayın tespiti olduğu düşünülürse bunun

• NOT: Sınavlarda verilen yargı mercilerinin karar metninin, olayın tespiti olduğu düşünülürse bunun tekrarlanarak sınav kağıdına aynen yazılması mahkeme kararlarının çözümünde yanlış bir yöntemdir.

1. Hareketin yöneldiği kişi ya da şey suçun ………. . oluşturur. Örneğin kasten öldürme

1. Hareketin yöneldiği kişi ya da şey suçun ………. . oluşturur. Örneğin kasten öldürme suçunda ……… ölen kimsenin ………. Hakaret suçunda ise hakaret edilen kişinin şerefidir. İşlenen eylemle ihlal edilen ve hukuk düzeni tarafından korunan hukuki varlık, değer ya da yarar ise suçla ………….

 • Hareketin yöneldiği kişi ya da şey suçun konusunu oluşturur. Örneğin kasten öldürme

• Hareketin yöneldiği kişi ya da şey suçun konusunu oluşturur. Örneğin kasten öldürme suçunda konu ölen kimsenin hayatıdır. Hakaret suçunda ise hakaret edilen kişinin şerefidir. İşlenen eylemle ihlal edilen ve hukuk düzeni tarafından korunan hukuki varlık, değer ya da yarar ise suçla korunan hukuki yarardır.

2. Hareketin yapılmasıyla tamamlanan ve icrası devam etmeyen suçlara ………………denir. Ani suçlarda suç, ya

2. Hareketin yapılmasıyla tamamlanan ve icrası devam etmeyen suçlara ………………denir. Ani suçlarda suç, ya hareketin yapılmasıyla (sırf hareket suçları) ya da neticenin gerçekleşmesiyle (neticeli suçlar) tamamlanır. Tipiklikteki hareketin yapılmasıyla tamamlanan ve icrası devam eden suçlara ………………adı verilir. Mütemadi suçlara örnek olarak kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu, suç işlemek için örgüt kurma suçları verilebilir.

Hareketin yapılmasıyla tamamlanan ve icrası devam etmeyen suçlara ani suçlar denir. Ani suçlarda suç,

Hareketin yapılmasıyla tamamlanan ve icrası devam etmeyen suçlara ani suçlar denir. Ani suçlarda suç, ya hareketin yapılmasıyla (sırf hareket suçları) ya da neticenin gerçekleşmesiyle (neticeli suçlar) tamamlanır. Tipiklikteki hareketin yapılmasıyla tamamlanan ve icrası devam eden suçlara mütemadi suçlar adı verilir. Mütemadi suçlara örnek olarak kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu, suç işlemek için örgüt kurma suçları verilebilir.

 • Deterministtir. Yani gözlem ve deneye dayanan bir yöntem benimser. İradenin özgürlüğünü kabul

• Deterministtir. Yani gözlem ve deneye dayanan bir yöntem benimser. İradenin özgürlüğünü kabul etmez. Suç işlemiş olana topluma arz ettiği tehlikelilik dolayısıyla, ceza hukuku çerçevesinde mutlaka yaptırım uygulanmalıdır. Bu yaptırım ise tedbirdir ve şahsın tehlikeliliğine göre farklı uygulanır. Suçu önce antropolojik (Lombrosso), sonra sosyal ((Ferri), en son hukuki (Garofalo) yönden değerlendirir. Ceza hukukunda bu okulun adı …………. .

 • Deterministtir. Yani gözlem ve deneye dayanan bir yöntem benimser. İradenin özgürlüğünü kabul

• Deterministtir. Yani gözlem ve deneye dayanan bir yöntem benimser. İradenin özgürlüğünü kabul etmez. Suç işlemiş olana topluma arz ettiği tehlikelilik dolayısıyla, ceza hukuku çerçevesinde mutlaka yaptırım uygulanmalıdır. Bu yaptırım ise tedbirdir ve şahsın tehlikeliliğine göre farklı uygulanır. Suçu önce antropolojik (Lombrosso), sonra sosyal ((Ferri), en son hukuki (Garofalo) yönden değerlendirir. Ceza hukukunda bu okulun adı Pozitivist Okuldur.

3. A yurt dışına çıkmak için uçağa bineceği sırada B tarafından öldürülür. A’nın bineceği

3. A yurt dışına çıkmak için uçağa bineceği sırada B tarafından öldürülür. A’nın bineceği uçak ise kısa süre sonra düşer. Örnekte olduğu gibi öyle ya da böyle bu netice gerçekleşecekti düşüncesiyle netice bertaraf edilemez. Nedenselliğin tespitinde yedek şartların göz önüne alınıp alınmayacağına ilişkin yapılan bu tespite …………………. . adı verilir. Neticeyi doğuran sebep, mağdurun veya üçüncü bir kişinin taksirli veya kasıtlı bir hareketinin nedensellik sürecine katılmasından kaynaklanabilir. Buna …………………adı verilir. Örneğin A, B’yi öldürmek için ateş eder ancak B hastanede tedaviyi reddetmesi sonucu ölür.

A yurt dışına çıkmak için uçağa bineceği sırada B tarafından öldürülür. A’nın bineceği uçak

A yurt dışına çıkmak için uçağa bineceği sırada B tarafından öldürülür. A’nın bineceği uçak ise kısa süre sonra düşer. Örnekte olduğu gibi öyle ya da böyle bu netice gerçekleşecekti düşüncesiyle netice bertaraf edilemez. Nedenselliğin tespitinde yedek şartların göz önüne alınıp alınmayacağına ilişkin yapılan bu tespite varsayılan nedensellik adı verilir. Neticeyi doğuran sebep, mağdurun veya üçüncü bir kişinin taksirli veya kasıtlı bir hareketinin nedensellik sürecine katılmasından kaynaklanabilir. Buna atipik nedensellik adı verilir. Örneğin A, B’yi öldürmek için ateş eder ancak B hastanede tedaviyi reddetmesi sonucu ölür.

 • 4. Bu teoriye göre nedensellik bağının tespitinde şart teorisi esas alınır. Ancak

• 4. Bu teoriye göre nedensellik bağının tespitinde şart teorisi esas alınır. Ancak ceza hukukunda yalnızca sebep-sonuç ilişkisinin kurulması yeterli değildir. Bu sebeple şart teorisinin sınırsız nedenselliği engellenmelidir. Neticenin normatif bir bakış açısıyla kişinin kendi eseri olarak objektif açıdan ona yüklenip yüklenemeyeceği araştırılır.

 • Yani kişinin nedensellik bağı üzerinde hakimiyet bulunması (kişinin güvenliksiz bölgeye gitmesi teşvik

• Yani kişinin nedensellik bağı üzerinde hakimiyet bulunması (kişinin güvenliksiz bölgeye gitmesi teşvik edilerek ölmesin sağlanması), neticenin gerçekleşmesi konusunda objektif öngörülebilmenin yokluğu (yaralanan kişinin hastanede yangın çıkması sonucu ölmesi), fail tarafından gerçekleştirilen tehlikenin eksikliği (öldürmek amacıyla yaralanan kişinin, doktorun yanlış müdahalesi sonucu ölmesi), ve fiilden sonra mağdurun riziko doğuran ve mantıki olmayan hareketlerinin neticeye sebebiyet vermesi (bıçakla yaralanan kişinin ısrarlara rağmen tetanoz aşısı olmayı reddetmesi sonucu ölmesi) durumlarında isnat edilebilirlik ortadan kalkar. Bu teoriye ……………………………. . .

 • Yani kişinin nedensellik bağı üzerinde hakimiyet bulunması (kişinin güvenliksiz bölgeye gitmesi teşvik

• Yani kişinin nedensellik bağı üzerinde hakimiyet bulunması (kişinin güvenliksiz bölgeye gitmesi teşvik edilerek ölmesin sağlanması), neticenin gerçekleşmesi konusunda objektif öngörülebilmenin yokluğu (yaralanan kişinin hastanede yangın çıkması sonucu ölmesi), fail tarafından gerçekleştirilen tehlikenin eksikliği (öldürmek amacıyla yaralanan kişinin, doktorun yanlış müdahalesi sonucu ölmesi), ve fiilden sonra mağdurun riziko doğuran ve mantıki olmayan hareketlerinin neticeye sebebiyet vermesi (bıçakla yaralanan kişinin ısrarlara rağmen tetanoz aşısı olmayı reddetmesi sonucu ölmesi) durumlarında isnat edilebilirlik ortadan kalkar. Bu teoriye OBJEKTİF İSNADİYET TEORİSİ ADI VERİLİR

 • 5. Suçun teşebbüs aşamasında kalmış şekli ile tamamlanmış şekli arasında yaptırım bakımından

• 5. Suçun teşebbüs aşamasında kalmış şekli ile tamamlanmış şekli arasında yaptırım bakımından fark bulunmayan suçlara …………………. . adı verilir. Örneğin TCK m. 310. • Temel şekli herkes tarafından işlenebilmekle birlikte, belirli kişiler tarafından işlenmesi cezanın artırılması ya da hafifletilmesini gerektiren suçlara görünüşte özgü suç adı verilir. Örneğin TCK m. 86/3 -d

 • Suçun teşebbüs aşamasında kalmış şekli ile tamamlanmış şekli arasında yaptırım bakımından fark

• Suçun teşebbüs aşamasında kalmış şekli ile tamamlanmış şekli arasında yaptırım bakımından fark bulunmayan suçlara kalkışma suçu adı verilir. Örneğin TCK m. 310. • Temel şekli herkes tarafından işlenebilmekle birlikte, belirli kişiler tarafından işlenmesi cezanın artırılması ya da hafifletilmesini gerektiren suçlara görünüşte özgü suç adı verilir. Örneğin TCK m. 86/3 -d

 • Ceza normunda birden fazla hareketin birbirinden bağımsız olarak gösterildiği ve bunlardan herhangi

• Ceza normunda birden fazla hareketin birbirinden bağımsız olarak gösterildiği ve bunlardan herhangi birinin suçun oluşumuna sebebiyet verdiği durumlarda ………… bahsedilir. Örneğin resmi belgede sahtecilik suçu. • Ceza normunda birden fazla hareketin gösterildiği ve suçun oluşması için bu hareketlerin hepsinin yapılmasının arandığı suçlara ……………. . suç adı verilir. Örneğin özel belgede sahtecilik suçu.

 • Ceza normunda birden fazla hareketin birbirinden bağımsız olarak gösterildiği ve bunlardan herhangi

• Ceza normunda birden fazla hareketin birbirinden bağımsız olarak gösterildiği ve bunlardan herhangi birinin suçun oluşumuna sebebiyet verdiği durumlarda seçimlik hareketli suçtan bahsedilir. Örneğin resmi belgede sahtecilik suçu. • Ceza normunda birden fazla hareketin gösterildiği ve suçun oluşması için bu hareketlerin hepsinin yapılmasının arandığı suçlara birleşmiş hareketli suç adı verilir. Örneğin özel belgede sahtecilik suçu

 • Geçici bir durumla ilgili bir süre uygulandıktan sonra belirli bir olayın gerçekleşmesinden

• Geçici bir durumla ilgili bir süre uygulandıktan sonra belirli bir olayın gerçekleşmesinden sonra yürürlükten kalkmak üzere çıkarılan yasalara …………………. adı verilir. Örneğin OHAL kanunları. • Failin gerçekleştirmek istediği neticeyi ilk hareketiyle değil de, neticenin gerçekleşmiş olduğu zannıyla yaptığı ikinci hareketiyle gerçekleştirmesi halinde …………. söz edilir. Örneğin öldürmek istediği kişinin kafasına taşla vuan ve aslında bayılmış olan mağduru öldü zannıyla denize atan failin durumu.

 • Geçici bir durumla ilgili bir süre uygulandıktan sonra belirli bir olayın gerçekleşmesinden

• Geçici bir durumla ilgili bir süre uygulandıktan sonra belirli bir olayın gerçekleşmesinden sonra yürürlükten kalkmak üzere çıkarılan yasalara geçici yasa adı verilir. Örneğin OHAL kanunları. • Failin gerçekleştirmek istediği neticeyi ilk hareketiyle değil de, neticenin gerçekleşmiş olduğu zannıyla yaptığı ikinci hareketiyle gerçekleştirmesi halinde Weber kastından söz edilir. Örneğin öldürmek istediği kişinin kafasına taşla vuan ve aslında bayılmış olan mağduru öldü zannıyla denize atan failin durumu.

6. Ceza hukuku diğer hukuk dallarına göre temel hak ve hürriyetlere en ağır müdahalenin

6. Ceza hukuku diğer hukuk dallarına göre temel hak ve hürriyetlere en ağır müdahalenin bulunduğu alandır. Dolayısıyla ceza hukukunda kanun koyucunun sınırlandırılmasına oldukça önem verilmektedir. Zira esas olan temel hak ve hürriyetlere en az düzeyde müdahaledir. Yani bir uyuşmazlık ceza hukukuna müracaat etmeden çözülebiliyorsa söz konusu yöntem kullanılmalıdır. Buna ceza hukukunun ……………adı verilir.

 • Ceza hukuku diğer hukuk dallarına göre temel hak ve hürriyetlere en ağır

• Ceza hukuku diğer hukuk dallarına göre temel hak ve hürriyetlere en ağır müdahalenin bulunduğu alandır. Dolayısıyla ceza hukukunda kanun koyucunun sınırlandırılmasına oldukça önem verilmektedir. Zira esas olan temel hak ve hürriyetlere en az düzeyde müdahaledir. Yani bir uyuşmazlık ceza hukukuna müracaat etmeden çözülebiliyorsa söz konusu yöntem kullanılmalıdır. Buna ceza hukukunun son çare olması ilkesi adı verilir.

7. Gerçekleştirdiği eylem dolayısıyla failin şahsen cezalandırılması gerekip gerekmediği, diğer bir ifadeyle kınanabilirliği hususundaki

7. Gerçekleştirdiği eylem dolayısıyla failin şahsen cezalandırılması gerekip gerekmediği, diğer bir ifadeyle kınanabilirliği hususundaki yargıyı ifade eder. Algılama (anlama) ve irade ( isteme) yeteneği olarak iki unsurdan oluşur. Buna …………… adı verilir. Kast ve taksir ………………. . işleniş şekilleridir. Ortada kasten veya taksirle işlenmiş bir suç olmadığı takdirde …………………. . da bahsedilemez. Dolayısıyla kusur yargısından önce tipe uygun kasten veya taksirle işlenmiş haksızlığın gerçekleşmesi aranır.

Gerçekleştirdiği eylem dolayısıyla failin şahsen cezalandırılması gerekip gerekmediği, diğer bir ifadeyle kınanabilirliği hususundaki yargıyı

Gerçekleştirdiği eylem dolayısıyla failin şahsen cezalandırılması gerekip gerekmediği, diğer bir ifadeyle kınanabilirliği hususundaki yargıyı ifade eder. Algılama (anlama) ve irade ( isteme) yeteneği olarak iki unsurdan oluşur. Buna kusurluluk adı verilir. Kast ve taksir suçun (haksızlığın) işleniş şekilleridir. Ortada kasten veya taksirle işlenmiş bir suç olmadığı takdirde kusurluluktan da bahsedilemez. Dolayısıyla kusur yargısından önce tipe uygun kasten veya taksirle işlenmiş haksızlığın gerçekleşmesi aranır.

8. Düzenlenen bazı hükümlerde, suçun cezası belirlenmekte, ancak suç oluşturan eylemin idare tarafından ortaya

8. Düzenlenen bazı hükümlerde, suçun cezası belirlenmekte, ancak suç oluşturan eylemin idare tarafından ortaya konulacağı kabul edilir. Buna …………………………. Denir. (TCK M. 174, 193 )Kanunilik ilkesi gereğince hem suç oluşturan eylemin hem de bu eylem neticesinde öngörülen yaptırımın kanunla konulması gerekir, dolayısıyla sadece cezanın kanunla konulmuş olması yeterli değildir. Bu nedenle açık ceza normları idarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamaması ilkesine aykırıdır; bu tür hükümler kanunilik ilkesine aykırılık oluştururlar.

 • Düzenlenen bazı hükümlerde, suçun cezası belirlenmekte, ancak suç oluşturan eylemin idare tarafından

• Düzenlenen bazı hükümlerde, suçun cezası belirlenmekte, ancak suç oluşturan eylemin idare tarafından ortaya konulacağı kabul edilir. Buna (beyaz hüküm, çerçeve kanun, açık ceza normu). (TCK M. 174, 193 )Kanunilik ilkesi gereğince hem suç oluşturan eylemin hem de bu eylem neticesinde öngörülen yaptırımın kanunla konulması gerekir, dolayısıyla sadece cezanın kanunla konulmuş olması yeterli değildir. Bu nedenle açık ceza normları idarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamaması ilkesine aykırıdır; bu tür hükümler kanunilik ilkesine aykırılık oluştururlar.

KARIŞIK PRATİK OLAYLAR 1. F, öldürmek amacıyla silahla ateş ederek M'yi iç organ ve

KARIŞIK PRATİK OLAYLAR 1. F, öldürmek amacıyla silahla ateş ederek M'yi iç organ ve bağırsaklarından yaralar. Hastaneye kaldırılan M, ameliyat edilir. Bu ameliyat sırasında M'ye yedi ünite kan verilir. Ameliyat sonrası bir süre tedavisine devam edilen M, iyileştiğinden bahisle hastaneden taburcu edilir. Ancak M, kısa süre sonra rahatsızlanarak tekrar hastaneye başvurur ve hastanede tedavisi devam ederken ölür. Yargıtay CGK, söz konusu olayda F'nin eylemi ile ölüm neticesi arasında nedensellik bağının kesilmediğinden bahisle F'nin tamamlanmış kasten öldürme suçundan sorumlu olacağını tespit etmiştir.

 • 2. "Samimi kabul edilen ve aksi kanıtlanamayan savunmasında sanık, ısınmak amacıyla fırın

• 2. "Samimi kabul edilen ve aksi kanıtlanamayan savunmasında sanık, ısınmak amacıyla fırın içerisinde oturmakta bulunan ölene, "fırın kapısını kapatayım mı? " dedikten sonra onu olumlu cevabı üzerine fırın kapısını kapatmış, bu arada şeytanlık edip öleni korkutma amacıyla çalıştırma ve stop düğmelerine basmış, ölenden kan çıktığını görünce, girdiği psikolojik ortam (panik reaksiyon) içerisinde olay yerinden uzaklaşırken fırın kapısını açmayı düşünememiş, bu durumu ilk karşılaştığı kişilere de anlatmıştır. Ölümün havasızlıktan oluşması da bu durumu doğrulamıştır". Somut olaya göre failin ceza sorumluluğunu tartışınız. (YCGK, 9. 4. 1990, 1 -60/108).

 • 3. Samsun’dan Şanlıurfa’ya gitmek üzere yola çıkan ve mevsimlik tarım işçilerini taşıyan

• 3. Samsun’dan Şanlıurfa’ya gitmek üzere yola çıkan ve mevsimlik tarım işçilerini taşıyan minibüsün sürücüsü S, Amasya’ya geldiğinde, gece 01. 00 sıralarında, çift şeritli ve uyarıcı yön levhalarının ve çizgilerinin usulüne uygun olarak bulunduğu bir yerde, yolun boş olduğunu gördüğünden daha rahat gidebilmek için karşı yönden gelen araçların kullandığı bölüme (karşı şeride) girmiş ve karşı yönden gelen B’nin kullandığı araç ile çarpışmıştır. Olay nedeniyle S’nin aracında bulunan, “S’nin kızı, annesi, iki kardeşi, yeğeni, kardeşinin eşi (yengesi) ve halasının oğlu” olmak üzere 7 (yedi) kişi hayatını kaybetmiştir. (Yar. 12. CD. , K. 2014/29753 ve Yar. CGK. , K. 2016/250) ). Buna göre; a) S’nin ceza sorumluluğunu suç tipi ve manevi unsur yönünden tartışınız b)Olay nedeniyle S’nin cezalandırılıp cezalandırılamayacağını tartışınız

 • HIV virüsü taşıyan H, 01. 06. 2010 tarihinde, hastalığını bildiği halde bunu

• HIV virüsü taşıyan H, 01. 06. 2010 tarihinde, hastalığını bildiği halde bunu açıklamaksızın M ile cinsel ilişkiye girmiştir. Cinsel ilişkiden 6 ay sonra rahatsızlanan M, doktora gitmiş ve HIV virüsü taşıdığını öğrenmiştir. M, H’den şikâyetçi olmuş ve ceza soruşturması başlatılmıştır. H hakkındaki dava devam ederken M, kendisinde mevcut bulunan başka bir bağışıklık sistemi hastalığının da etkisiyle rahatsızlanıp hastaneye yatmış ve sonrasında da 01. 09. 2017 tarihinde hayatını kaybetmiştir. Buna göre; H’nin ceza sorumluluğunu suç tipi ve manevi unsur yönünden tespit ediniz.