Cerddi TGAU CBAC Dewislen Etifeddiaeth gan Gerallt Lloyd

Cerddi TGAU CBAC Dewislen Etifeddiaeth – gan Gerallt Lloyd Owen – Dewiswch dasg Gweithgaredd 1 Gweithgaredd 2 Gweithgaredd 3 Gweithgaredd 4 Gweithgaredd 5 Gweithgaredd 6 Gweithgaredd 7 Gweithgaredd 8

Cerddi TGAU CBAC Etifeddiaeth Gweithgaredd 1 – gan Gerallt Lloyd Owen – Pa ferf sy’n cael ei hailadrodd dair gwaith yn hanner cyntaf y gerdd? Dewislen Cawsom wlad i’w chadw, darn o dir yn dyst ein bod wedi mynnu byw. 1 Cawsom genedl o genhedlaeth i genhedlaeth ac anadlu ein hanes ni ein hunain. 1 A chawsom iaith, er na cheisiem hi, oherwydd ei hias oedd yn y pridd eisoes a’i grym anniddig ar y mynyddoedd. 1 Troesom ein tir yn simneiau tân a phlannu coed a pheilonau cadarn lle nad oedd llyn. Troesom ein cenedl i genhedlu estroniaid heb ystyr i’w hanes, gwymon o ddynion heb ddal tro’r trai. A throesom iaith yr oesau yn iaith ein cywilydd ni. 1 Ystyriwch; a oes dihareb a ddwed y gwirionedd hwn: Gwerth cynnydd yw gwarth cenedl a’i hedd yw ei hangau hi. Cliciwch ar y botwm melyn i uwcholeuo’r ferf. Trafodwch beth oedd eich anrheg Nadolig orau erioed. Beth oedd eich ymateb pan gawsoch chi’r anrheg hon? Beth sy’n debyg am y tri pheth a ‘gawsom’ ar ddechrau’r gerdd?

Cerddi TGAU CBAC Etifeddiaeth Gweithgaredd 2 – gan Gerallt Lloyd Owen – Mae ‘cawsom’ yn cyferbynnu â berf arall. pha un? Dewislen Cawsom wlad i’w chadw, darn o dir yn dyst ein bod wedi mynnu byw. 1 Cawsom genedl o genhedlaeth i genhedlaeth ac anadlu ein hanes ni ein hunain. 1 A chawsom iaith, er na cheisiem hi, oherwydd ei hias oedd yn y pridd eisoes a’i grym anniddig ar y mynyddoedd. 1 Troesom ein tir yn simneiau tân a phlannu coed a pheilonau cadarn lle nad oedd llyn. Troesom ein cenedl i genhedlu estroniaid heb ystyr i’w hanes, gwymon o ddynion heb ddal tro’r trai. A throesom iaith yr oesau yn iaith ein cywilydd ni. 1 Ystyriwch; a oes dihareb a ddwed y gwirionedd hwn: Gwerth cynnydd yw gwarth cenedl a’i hedd yw ei hangau hi. Cliciwch ar y botwm melyn i uwcholeuo’r ferf. Sut mae’r ferf hon yn cyferbynnu â ‘cawsom’? Beth mae hynny'n ei ddweud amdanom ni fel pobl?

Cerddi TGAU CBAC Etifeddiaeth Gweithgaredd 3 – gan Gerallt Lloyd Owen – Ym mha berson mae’r gerdd wedi’i hysgrifennu? Dewislen Cawsom wlad i’w chadw, darn o dir yn dyst ein bod wedi mynnu byw. 1 Cawsom genedl o genhedlaeth i genhedlaeth ac anadlu ein hanes ni ein hunain. Cliciwch ar y botwm melyn i gael cliw ac ar y botwm coch i gael ateb. 1 CLIW: Unigol neu luosog? CLIW: Person cyntaf neu'r trydydd person? 1 ATEB: Person cyntaf lluosog. A chawsom iaith, er na cheisiem hi, oherwydd ei hias oedd yn y pridd eisoes a’i grym anniddig ar y mynyddoedd. Troesom ein tir yn simneiau tân a phlannu coed a pheilonau cadarn lle nad oedd llyn. Troesom ein cenedl i genhedlu estroniaid heb ystyr i’w hanes, gwymon o ddynion heb ddal tro’r trai. A throesom iaith yr oesau yn iaith ein cywilydd ni. 1 Ystyriwch; a oes dihareb a ddwed y gwirionedd hwn: Gwerth cynnydd yw gwarth cenedl a’i hedd yw ei hangau hi. Chwiliwch am enghreifftiau o’r person cyntaf lluosog. Pam mae’r bardd wedi dewis defnyddio’r person cyntaf lluosog yn lle’r person cyntaf unigol?

Cerddi TGAU CBAC Gweithgaredd 4 Etifeddiaeth – gan Gerallt Lloyd Owen – Pa drosiad yn y pedwerydd pennill sy’n dangos pa mor wan ydym ni? Dewislen Cawsom wlad i’w chadw, darn o dir yn dyst ein bod wedi mynnu byw. 1 Cawsom genedl o genhedlaeth i genhedlaeth ac anadlu ein hanes ni ein hunain. 1 A chawsom iaith, er na cheisiem hi, oherwydd ei hias oedd yn y pridd eisoes a’i grym anniddig ar y mynyddoedd. 1 Troesom ein tir yn simneiau tân a phlannu coed a pheilonau cadarn lle nad oedd llyn. Troesom ein cenedl i genhedlu estroniaid heb ystyr i’w hanes, gwymon o ddynion heb ddal tro’r trai. A throesom iaith yr oesau yn iaith ein cywilydd ni. 1 Ystyriwch; a oes dihareb a ddwed y gwirionedd hwn: Gwerth cynnydd yw gwarth cenedl a’i hedd yw ei hangau hi. Cliciwch ar y botwm melyn i uwcholeuo’r trosiad. Pam mae’r trosiad hwn yn effeithiol? Sut mae’r bardd yn ymestyn y trosiad? Beth mae’r ‘trai’ yn ei gynrychioli?

Cerddi TGAU CBAC Etifeddiaeth Gweithgaredd 5 – gan Gerallt Lloyd Owen – Beth mae’r ‘coed’ yn ei gynrychioli yn y llinell isod? Dewislen Cawsom wlad i’w chadw, darn o dir yn dyst ein bod wedi mynnu byw. 1 Cawsom genedl o genhedlaeth i genhedlaeth ac anadlu ein hanes ni ein hunain. 1 A chawsom iaith, er na cheisiem hi, oherwydd ei hias oedd yn y pridd eisoes a’i grym anniddig ar y mynyddoedd. 1 Troesom ein tir yn simneiau tân a phlannu coed a pheilonau cadarn lle nad oedd llyn. Troesom ein cenedl i genhedlu estroniaid heb ystyr i’w hanes, gwymon o ddynion heb ddal tro’r trai. A throesom iaith yr oesau yn iaith ein cywilydd ni. 1 Ystyriwch; a oes dihareb a ddwed y gwirionedd hwn: Gwerth cynnydd yw gwarth cenedl a’i hedd yw ei hangau hi. Ydyn nhw’n bethau cadarnhaol neu negyddol i’r bardd? Ydy agwedd Gerallt Lloyd Owen atyn nhw yn debyg neu’n wahanol i agwedd Gwenallt yn y gerdd ‘Y Coed’?

Cerddi TGAU CBAC Etifeddiaeth Gweithgaredd 6 – gan Gerallt Lloyd Owen – Mae’r bardd wedi meddwl llawer am deitl y gerdd ‘Etifeddiaeth’. Beth mae’r teitl yn ei olygu i chi? Dewislen Cawsom wlad i’w chadw, darn o dir yn dyst ein bod wedi mynnu byw. 1 Cawsom genedl o genhedlaeth i genhedlaeth ac anadlu ein hanes ni ein hunain. Pa fath o bethau mae pobl yn eu hetifeddu fel arfer? A chawsom iaith, er na cheisiem hi, oherwydd ei hias oedd yn y pridd eisoes a’i grym anniddig ar y mynyddoedd. Beth sy’n gwneud ‘gwlad’, ‘cenedl’ ac ‘iaith’ yn wahanol? 1 1 Troesom ein tir yn simneiau tân a phlannu coed a pheilonau cadarn lle nad oedd llyn. Troesom ein cenedl i genhedlu estroniaid heb ystyr i’w hanes, gwymon o ddynion heb ddal tro’r trai. A throesom iaith yr oesau yn iaith ein cywilydd ni. 1 Ystyriwch; a oes dihareb a ddwed y gwirionedd hwn: Gwerth cynnydd yw gwarth cenedl a’i hedd yw ei hangau hi.

Cerddi TGAU CBAC Etifeddiaeth Gweithgaredd 7 – gan Gerallt Lloyd Owen – Beth yw deg gair pwysicaf y gerdd? Dewislen Cawsom wlad i’w chadw, darn o dir yn dyst ein bod wedi mynnu byw. 1 Cawsom genedl o genhedlaeth i genhedlaeth ac anadlu ein hanes ni ein hunain. 1 A chawsom iaith, er na cheisiem hi, oherwydd ei hias oedd yn y pridd eisoes a’i grym anniddig ar y mynyddoedd. 1 Troesom ein tir yn simneiau tân a phlannu coed a pheilonau cadarn lle nad oedd llyn. Troesom ein cenedl i genhedlu estroniaid heb ystyr i’w hanes, gwymon o ddynion heb ddal tro’r trai. A throesom iaith yr oesau yn iaith ein cywilydd ni. 1 Ystyriwch; a oes dihareb a ddwed y gwirionedd hwn: Gwerth cynnydd yw gwarth cenedl a’i hedd yw ei hangau hi. Trafodwch y geiriau ymhlith eich gilydd. Ydyn nhw’n rhai tebyg? Dewiswch dri gair o’r deg i gynrychioli’r gerdd. Pam dewisoch chi’r geiriau arbennig hyn?

Cerddi TGAU CBAC Etifeddiaeth Gweithgaredd 8 – gan Gerallt Lloyd Owen – Beth yw neges y gerdd? Dewislen Cawsom wlad i’w chadw, darn o dir yn dyst ein bod wedi mynnu byw. 1 Cawsom genedl o genhedlaeth i genhedlaeth ac anadlu ein hanes ni ein hunain. Ydy pobl yn gwrando ar y neges y dyddiau hyn? A chawsom iaith, er na cheisiem hi, oherwydd ei hias oedd yn y pridd eisoes a’i grym anniddig ar y mynyddoedd. Ydy ‘gwymon o ddynion’ yn dal i fod yn ddisgrifiad da ohonom ni? 1 1 Troesom ein tir yn simneiau tân a phlannu coed a pheilonau cadarn lle nad oedd llyn. Troesom ein cenedl i genhedlu estroniaid heb ystyr i’w hanes, gwymon o ddynion heb ddal tro’r trai. A throesom iaith yr oesau yn iaith ein cywilydd ni. 1 Ystyriwch; a oes dihareb a ddwed y gwirionedd hwn: Gwerth cynnydd yw gwarth cenedl a’i hedd yw ei hangau hi.