CENTRUM OMGEVING EN GEZONDHEID Van een noodzaak naar

CENTRUM OMGEVING EN GEZONDHEID Van een noodzaak naar een opportuniteit: Op zoek naar een moderne definitie van ondersteuningsnood Sofie Kuppens Studienamiddag KU Leuven ULB DGPH Brussel, Federaal Parlement, Zaal Desiderius Erasmus 5 april 2019

Outline • Conceptueel kader • Eerste fase onderzoek • • • Genereren van een itempool Selecteren beste indicatoren Eerste versie instrument 2 CENTRUM OMGEVING

Onderzoeksteam KU Leuven – ULB Sofie Kuppens (KU Leuven- HIVA) Eva Vande Gaer (KU Leuven- HIVA) Thibaut Philip (ULB) Lode Godderis (KU Leuven – Centrum Omgeving en Gezondheid) • Freddy Falez (ULB) • Marc Vandeweerdt (KU Leuven – Centrum Omgeving en Gezondheid) • Christian Mélot (ULB) • • 3 CENTRUM OMGEVING

Conceptueel kader 4 CENTRUM OMGEVING

Internationale Classificatie van het menselijke Functioneren (ICF) Bron WHO, 2001, p. 18 5 CENTRUM OMGEVING

ICF componenten Activiteiten & Participatie • ‘Activiteiten’ omvatten onderdelen van iemands handelen en ‘beperkingen’ betreffen de moeilijk heden die iemand heeft met het uitvoeren van activiteiten. • ‘Participatie’ verwijst naar iemands deel name aan het maatschappelijk leven en ‘participatieproblemen’ omvatten problemen die iemand heeft met het deelnemen aan het maatschappelijk leven. 6 CENTRUM OMGEVING

ICF componenten Activiteiten & Participatie • 9 domeinen • • • Leren en toepassen van kennis Algemene taken en eisen Communicatie Mobiliteit Zelfverzorging Huishouden Tussenmenselijke interacties en relaties Belangrijke levensgebieden Maatschappelijk, sociaal en burgerlijk leven 7 CENTRUM OMGEVING

EERSTE FASE ONDERZOEK 8 CENTRUM OMGEVING

Doelstelling onderzoeksfase 1. Genereren van een itempool • Systematische literatuurstudie • Focusgroepen 2. Selecteren beste indicatoren • Delphi studie 3. Eerste versie instrument 9 CENTRUM OMGEVING

1. Generen van itempool • Systematische literatuurstudie van bestaande instrumenten: • Gepubliceerde en grijze literatuur • ENG – NL – FR • Selectiecriteria 18 instrumenten en 351 items 10 CENTRUM OMGEVING

1. Generen van itempool • Inhoudsanalyse weerhouden instrumenten: Aantal items 7 Relatieve frequentie (in %) 2. Algemene taken en eisen 1 0, 3 3. Communicatie 5 1, 7 4. Mobiliteit 90 30, 1 5. Zelfverzorging 56 18, 7 6. Huishouden 50 16, 7 7. Tussenmenselijke interacties en relaties 33 11, 0 8. Belangrijke levensgebieden 24 8, 0 9. Maatschappelijk, sociaal en burgerlijk leven 33 11, 0 ICF-domein 1. Leren en toepassen van kennis 2, 3 11 CENTRUM OMGEVING

1. Generen van itempool • Focusgroepen (NL) • 47 personen deelgenomen 1. Focusgroepen met personen met een fysieke beperking (n=6) 2. Focusgroep (en interview) met personen met een auditieve beperking (n=5) 3. Focusgroep met personen met een visuele beperking of proxies (n=8) 4. Focusgroep met personen met een psychiatrische stoornis of proxies (n=7) 5. Focusgroep met proxies van personen met een intellectuele beperking (n=5) 6. Focusgroepen met ondersteuners van personen met een handicap (n=7) 7. Focusgroep met inschalers (n=9) • Variatie naar aard beperking, ondersteuningsintensiteit, leeftijd, geslacht 12 CENTRUM OMGEVING

1. Generen van itempool • Focusgroepen (FR) • 20 personen deelgenomen 1. Focusgroep met personen met psychische problematiek (n=6) 2. Focusgroep met personen met een auditieve beperking (n=3) 3. Focusgroep met personen met een visuele beperking (n=3) 4. Focusgroep met ondersteuners van personen met een handicap (n=2) 5. Focusgroep met inschalers (n=6) 13 CENTRUM OMGEVING

1. Generen van itempool • Inhoudsanalyse: • Coderingschema met ICF A&P dimensies om ondersteuningsnoden/drempels te identificeren Focusgroep Personen met een fysieke (motorische) beperking Personen met een auditieve beperking Personen met een visuele beperking Personen met een psychiatrische problematiek Personen met NAH Personen met een intellectuele beperking d 1 d 2 d 3 d 4 d 5 d 6 d 7 d 8 X x X x x X X X x X X X x x x X X CENTRUM OMGEVING x x x X X • Open codering van evaluatie gerelateerde knelpunten en verbetersuggesties 14 d 9

1. Generen van itempool Systematische literatuurstudie Focusgroepen 69 indicatoren 15 CENTRUM OMGEVING

2. Selecteren beste indicatoren • Delphi studie • 47 deelnemers: • 7 Nederlandstalige en 7 Franstalige theoretisch deskundigen (n=14) • 8 Nederlandstalige en 8 Franstalige praktische deskundigen (n=16) • 9 Nederlandstalige en 8 Franstalige ervaringsdeskundigen (n=17) 16 CENTRUM OMGEVING

2. Selecteren beste indicatoren • Delphi-ronde 1 via online tool (anoniem): • Initiële pool met 69 indicatoren onderverdeeld in de ICF dimensies • Per indicator aangeven of relevant of irrelevant is voor een instrument dat ondersteuningsbehoeften in handicapsituatie evalueert in het kader van de integratietegemoetkoming in de Belgische context. • Korte argumentatie indien niet relevant • Polsen naar ontbrekende indicatoren • Algemene suggesties/opmerkingen 17 CENTRUM OMGEVING

2. Selecteren beste indicatoren • Analyse Delphi ronde 1 • Kwantitatieve analyse: Enkel indicatoren met een hoge consensus (d. i. 80% van de panelleden gaf aan dat het item relevant was) weerhouden • Kwalitatieve (inhouds ) analyse van argumentatie, ontbrekende indicatoren en algemene suggesties • Resultaat Delphi ronde 1 • Aangepaste pool met 58 indicatoren 18 CENTRUM OMGEVING

2. Selecteren beste indicatoren • Delphi-ronde 2 via online tool (anoniem): • Aangepaste pool met 58 indicatoren (zie bijlage) + feedback resultaten ronde 1 • Per indicator aangeven of opgenomen moet worden in het instrument dat ondersteuningsbehoeften in handicapsituatie evalueert in het kader van de integratietegemoetkoming in de Belgische context: niet opnemen (score 0), eventueel opnemen (score 1) en absoluut opnemen (score 2) • Korte argumentatie indien absoluut opnemen • Polsen naar ontbrekende indicatoren • Algemene suggesties/opmerkingen 19 CENTRUM OMGEVING

2. Selecteren beste indicatoren • Analyse Delphi ronde 2 • Kwantitatieve analyse: Enkel indicatoren met een hoge (> 80%) en redelijke (70 80%) consensus tot includeren in het instrument werden weerhouden • Kwalitatieve (inhouds ) analyse van argumentatie, ontbrekende indicatoren en algemene suggesties • Resultaat Delphi ronde 2 • Finale pool met 29 indicatoren 20 CENTRUM OMGEVING

3. Eerste versie instrument • Reduceren van overlap via groepsdiscussie en gebruikmakend van informatie uit de eerdere fasen: • Overlap algemene en specifieke indicatoren verwijderd. • Concrete motorische vaardigheden verwijderd gezien impliciet vervat in uitvoeren van functionele activiteiten. • Sommige indicatoren verder geconcretiseerd in meerdere items, terwijl andere indicatoren gecombineerd werden. • Verwerken (tekstuele) suggesties geformuleerd door de panelleden van de Delphi studie, de verbetersuggesties uit de focusgroepen, en de formulering van items in bestaande instrumenten. 21 CENTRUM OMGEVING

3. Eerste versie instrument • 19 items binnen 8 ICF domeinen ICF-domein Aantal items Relatieve frequentie (in %) 1. Leren en toepassen van kennis 2 10, 5 3. Communicatie 2 10, 5 4. Mobiliteit 3 15, 8 5. Zelfverzorging 5 26, 3 6. Huishouden 3 15, 8 7. Tussenmenselijke interacties en relaties 2 10, 5 8. Belangrijke levensgebieden 1 5, 3 9. Maatschappelijk, sociaal en burgerlijk leven 1 5, 3 22 CENTRUM OMGEVING