CDROM DVDROM HAZIRLAYAN VE SUNAN Ebru Hatice AFN

CD-ROM DVD-ROM HAZIRLAYAN VE SUNAN: • Ebru • Hatice AFŞİN BAYSAL Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 1

CD-ROM Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 2

CD-ROM NEDİR ? NASIL ÇALIŞIR ? CD-ROM (Compact Disk Read Only Memory / Kompakt Disk Sadece Okunabilir Bellek)sürücüler son yıllarda yaygın olarak kullanılmaya başlanan veri depolama birimidir. 650 MB bir CD'de 24 ciltlik bir ansiklopedideki yazılar, resimler, video klipler, animasyon ve sesler saklanabilir. Üretiminde plastik ve metal kullanılır. Ön yüzünde bir adet led ve genel olarak bir adet buton bulunur. Led’ in yanıp sönmesi okuma işleminin gerçekleştiğini gösterir. Buton ise CD-ROM ‘u açmak ve kapatmak için kullanılır. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 3

CD-ROM SÜRÜCÜSÜ GENEL ÖZELLİKLERİ ØBir CD ROM'un çapı 12 santimdir. ØÜzerine 650 ile 900 MB arasında bilgi kaydedilebilir. Ancak, tüm CD Sürücüler (CD-ROM aygıtları) bu verileri okuyamadığından, yaygın olarak, 700 MB kapasiteli olan CD'ler kullanılır. Ø 700 MB'lık kayıt kapasitesi, yaklaşık olarak 80 dakikalık bir müzik kaydına eşdeğer bir yeğinliktir. Günümüzde 2 x ile 56 x (x=150 kbps) e kadar yazım hızına sahiptirler. CD-ROM üzerine kayıtlı olan bilgi ve verilerin, ne kadar süreyle saklanabildiği henüz tam olarak bilinememektedir. Yapılan tahminler, CD ROM 'un nasıl depolandığına bağlı olarak, 10 ile 50 yıl arasında değişmektedir. Bu süre, kâğıt ile karşılaştırılamayacak kadar kısa bir süredir. Ancak, materyalin geliştirilmesi ve buna bağlı olarak, verilerin daha uzun süreli olarak korunabilmesi ile ilgili çalışmalar, aralıksız olarak sürmektedir. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 4

ØCD-ROM üzerindeki bilgiler günümüzde değiştirilememektedir. ØCD_ROM sürücülerde çoklu multimedya ürünleri çalıştırılabilir. ØBir CD sürücü alırken veri transfer hızı büyük olanlar tercih edilmelidir. ØGünümüzde yaygın olarak 32 Hızlı CD-ROM sürücüler satılmaktadır. Ø 1 CD-ROM'a 650 MB veri depolanabilir. (1 MB kalın bir roman kadar kapasiteye sahiptir. ) Ø Son yıllarda yapılan çalışmalarla CD-ROM'lara daha fazla veri depolama olanağı da çıkmıştır. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 5

ØDisketlere ve harddiske veriler magnetik olarak kaydedildiği için kolay bozulurlar ancak CD-romdaki veriler optik olarak kaydedildiği için kolay bozulma olmaz. ØCd deki verileri korumak için çizilmemesine dikkat etmek gerekir. ØCD-ROM sürücü varsa hard diskten sonraki en son sürücünün adını alır. Örneğin: Hard Disk C ve D ise, CD-ROM sürücü E ile belirtilir. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 6

CD-ROM NASIL ÇALIŞIR 650 MB’a kadar veri depolayabilen CD’ler optik teknolojisi ile çalışır. CD üzerine kayıtlı bilgiler lazer ışını ile okunmaktadır. Diskin yüzeyi şeffaf polikarbonat ile kaplanmış sentetik bir taban üzerine serilmiş yansıtıcı bir alüminyum tabakadan oluşur. Bu tabakanın üzeri diski tozlardan ve çizilmelerden koruyan bir cila ile kaplanmıştır. Disk üzerinde veri saklama işlemi yüzey seviyesinden çukur seviyesine geçişlerle olmaktadır. CD-ROM sürücü içerisindeki ışığa duyarlı bir eleman lazer ışınının bir çukura rast gelip gelmediğini saptar. Bu işlem çukura rast gelen ışınların geri yansımamasıyla anlaşılır Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 7

CD’NİN OKUNMASI Lazerden çıkan ışın demeti CD üzerinde ki çukurlara ve tepelere çarparak geriye yansır. Yansıma sensörüne ışık geliyorsa 0 değeri üretiliyor. Işık gelmezse ki bu orda bir çukura denk gelindiği anlamına geliyor ve 1 değeri üretiliyor. Fotodedektöre yollanan bu değerler anlamlı makine kodlarına çevrilerek bilgisayarın anlayabileceği verilere dönüştürülür Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 8

CD-ROM’LARIN TEMEL YAPISI CD-ROM dört parçadan oluşur. 1. CD’yi döndüren motor. 2. Lazer kafasını taşıyan motor. 3. Kapağın açılıp kapanmasını sağlayan ve CDyi taşıyan tepsiyi hareket ettiren motor. 4. Üzerinde tüm elektronik kısmı barındıran ana kart. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 9

ÜÇ MOTOR VE BİR LAZER CD-ROM Sürücü toplam dört parçadan oluşur. Kurşun bir kutu içerisine yerleştirilmiş olan 4 parçanın üç tanesi motor ilk CD’yi döndüren motor, lazer kafasını taşıyan motor, kapağın açılıp kapanmasını sağlayan ve CD’yi taşıyan tepsiyi hareket ettiren motor da diğer hareketli parçalar. Son parça ise üzerinde tüm elektronik kısmını barındıran karttır. Elektronik kısma dahil olan parçalar ise motor kontrolleri, hata düzeltme bağlantı noktası ve diğer olması gereken hassas kontroller. Mekanik kısımda bulunan baskı mekanizması CD’yi taşıyan bir tepsi ve CD’yi sıkıştıran bir katmandan oluştur. CD sıkıştıktan sonra döndürülür ve iki çelik Ray üzerinde hareket eden lazer kafası CD üzerinde istenilen yere hareket eder. Okuma mekanizması da yansıma prensibi üzerine kurulur. Lazer kafası CD’ye çok yakın bir şekilde hareket ediyor ve lazer ışığı demetini dik bir açı ile veri spirali üzerine gönderiyor. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 10

İyi pozisyon için gerekli süre erişim süresi olarak adlandırılan süreye eşdeğerdir. Güncel sürücülerin bir çoğu 80 milisaniyeden daha düşük bir erişim süresine sahipler. Bu da lazer kafasını taşıyan mekanizmanın sadece hızlı değil, aynı zamanda kesin çalıştığını da gösteriyor. Bunu sağlayan unsurların başında da lazer kafasını taşıyan rayların pürüzsüz yüzeylere sahip olmaları geliyor. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 11

KAFA CD-ROM sürücülerin çalışma esası da tıpkı sabit disk ve disket sürücü mantığına dayanır. Yani okuyucu-yazıcı bir kafa ve medya. Aralarındaki çalışma farkı, kullandıkları medyaların dışında bu bahsettiğimiz kafalardadır. CD-ROM sürücünün bu işlemi gerçekleştiren bir gözü (lens) bulunur. CD’nin üzerinde içeriden dışarıya doğru hareket ederken, CD’nin döndürülmesi işlemi sayesinde istediği bölgeye ulaşabilir. Kızıl ötesi lazer diyodu ışın parçasını üzerindeki bütünleşik bir ayna yardımıyla lense yollar. Işın buradan hareketli kafa vasıtasıyla hedeflenerek CD’nin belirlenmiş bir noktasına ulaşır. Bu aşamada CD’lerin üzerinde aslında gözle görülmeyen ufak çukurlar bulunduğunu ve bu çukurlar ile düz kesimlerin, verilerin kodlanmasını sağlayan 0 ve 1 rakamlarına karşılık geldiğini belirtelim. Işının bir kısmı CD üzerindeki bu çukur ve düzlüklerden geriye yansır. Bu yansıma yine toplayıcı ve ayna kombinasyonuyla photodetectöre yollanır. Burada da yansımanın çokluğu yada azlığı ile orantılı olarak sistemin anlayabileceği hale dönüştürülür Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 12

Kafanın nerde olduğuna bakılmaksızın motor aynı hızda döner. Bilgiler CD üzerinde halkalar(iz) şeklinde yer aldığından ve hız da sabit olduğundan kafa daha büyük yörüngede daha fazla bilgi okuyacaktır. Bu sebepten CAV teknolojini kullanan CD-ROM sürücüler dış izlerde daha fazla veri transferi yaparlar. Bu teknolojiye geçiş motorun daha fazla döndürebilme kapasitesine karsın, CLV kullanılması halinde değişik devirlere inip çıkmanın zorluğundan doğmuştur. Günümüzün modern CD sürücüleri ise bu iki tekniği birleştiren PCAV (partial constant angular velocity) tekniğini kullanmakta. PCAV teknolojisi dış sektörlerde CLV’ ye geçiş yapar. Tüm bu tekniklerde motor mekanizmasının başarısı büyük önem taşıyor. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 13

CD-ROM SÜRÜCÜDE HIZ CD-ROM sürücülerin hızları X ile gösterilir. Temel olarak müzik setlerinde kullanılan ve CD’yi 210 ile 539 devir arası döndürebilen CD Player’ların hızı 1 X olarak kabul edilir. 2 X hızındaki bir CD-ROM sürücü ise 420 ila 1078 devir hizmet verebiliyor ve böylece X’ler arttıkça devir de artıyor. Devir artmasına artıyor da acaba performans da artıyor mu? Çoğu kullanıcı için bu X’ler performans için bir kıyaslama göstergesi. Yani örneğin 32 X bir CD-ROM sürücüye gerek veri aktarım kapasitesi gerekse erişim süresi bakımından 16 X’in 2 katı performanslı gözüyle bakılıyor. Ya da 16 X’in 4 dakikada kopyaladığını 32 X 2 dakikada kopyalar şeklinde düşünülüyor. Oysa pratikte böyle değil. Teoride 1 X’in saniyede 150 KB veriyi transfer edebildiği kriteri baz alınarak 32 X bir CD-ROM sürücünün saniyede (32*150 KB) 4, 8 MB veri transfer etmesi gerekir. Ancak bu performansı yakalamak sadece motorun devir sayısına değil daha birçok faktöre bağlıdır. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 14

Günümüzde kullanılan uygulamaların çoğu CD’nin üzerindeki çeşitli yerlerde yer alan bilgileri kullanır. Yani CD-ROM sürücünün sıralı okuma yapmasına gerek kalmaz. Hal böyle olunca da erişim süresi ön plana çıkar. 32 X bir CD-ROM sürücünün 1 X e göre 32 kat daha fazla ya da buna yakın performans gösterebilmesi için sıralı okuma gerektiren uygulamalar ile çalışıyor olması gereklidir (örneğin filmler). Yani CD-ROM sürücüsünün performansı önemli ölçüde kullandığı medyaya bağlıdır. CD’nin daha az bilgi içeren tam ortalarına gelindiğinde performans neredeyse yüzde 40 oranında düşer. Çünkü günümüzde kullanılan CAV teknolojisinde sürücüler gerçek X’lerini sadece en dış izde gösterebilir. İşin kötüsü CD’ler üzerine bilgiler içeriden dışarıya doğru yazılmaya başlanır. Doğal olarak yarısı boş bir CD’nin okuması sırasında dış izler boş olduğundan CD-ROM sürücünün üzerinde yazılan X’e asla ulaşılamaz. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 15

CD rom alırken dikkat edilecek konular: 1. Yazma hızı (Ne kadar hızlıysa, CD yazıcı o kadar iyidir demek yanlıştır. Kullanacağınız medyanın kalitesi, yazmada kullanacağınız program, ve kimi zaman bilgisayarınızın konfigürasyonu yazma hızını etkiler) 2. CD-RW ( CD yazıcınızın, yeniden yazılabilir CD'ye (CDRW) yazabilme özelliği) 3. Overburn ve RAW modu desteği ( Overburn destekleyen yazıcılar, CDR‘ a kapasitesinin üzerinde veri yazmanıza olanak verir. Kopya korumalı bir program CD-ROM'u kopyalamak istediğinizde, RAW destekli bir yazıcıya ihtiyaç duyacaksınız. CD yazıcınız, bu özellik sayesinde, CD üzerindeki her bir veriyi (byte) ayrı kopyalayacaktır) 4. Garanti ve Fiyat (Öncelikle güvendiğiniz bir firmadan, güvendiğiniz bir markayı almanızda fayda var. Garanti süresi içinde meydana gelebilecek arızalarda, iyi servis alabilmeniz önemlidir ) Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 16

CD-ROM’LARIN TARİHİ VE KULLANIM ALANLARI İlk CD-rom Sony ve Philips tarafından 1978 yılında müzik cdlerini okuma için üretilmiştir. Yani genel anlamda CD-ROM lar bilgisayar dünyasına girmeden önce müzik amaçlı çıkmışlardı. Ve özellikleri de dijital ses verilerini okuyabilecek hıza göre geliştirilmişti. Ancak bu hız bilgisayar işlevi için yeterli olamadığından ilk zamanlarda kullanımı düşünülmüyordu. Daha sonra bilgisayarların hızı artınca ve yüksek kapasitelerden dolayı data saklama birimi olarak kullanılmaya başlandı. CD sürücüleri ilk kez piyasaya sürüldüğünde bu gün olduğu gibi doğrudan anakartalardaki soketlere doğrudan bağlanan aygıtlar değillerdi. Sürücü ya ses kartına ya da ayrı bir IDE kontrol kartı sayesinde kullanılabiliyordu. Bu sebeple DOS’a bir ya da birkaç sürücünün tanıtılması gerekiyor ve kullanım oldukça zorlaşıyordu. Daha sonra çıkan standartlarla arabirimler değişti. Aynı şekilde CDROM’ların daha da yaygınlaşması ve değişik kullanım alanı bulması için farklı seçenekler çıkarıldı. Her geçen yıl gelişmeye devam eden CD-ROM’lar yaygın olarak 52 X hızında bir süre kullanıldı. Hemen hemen 2000 yılından itibaren her yerde bu tip CD-ROM’lar bulmak mümkün. Ancak son bir iki yıldır 72 X e kadar çıkan hızlarda üretim yapılmaktır. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 17

Tabi bu kadar yüksek hızlar DVD-ROM’ların CD-ROM’ların önüne geçmesini engelleyemedi. Artık DVD’lerin yaygınlaşmasıyla CD-ROM’lar son dönemlere girmiş gibi gözüküyor. Çünkü DVD-ROM’lar geriye dönük olarak cd’leri de okuyabildikleri için CD okumak için ekstra bir donanıma ihtiyaç duyulmuyor. Ancak veri taşıma teknolojisinin gelişmesiyle birlikte üretilen yüksek kapasiteli cd’lerin daha hızlı ve hatasız okunabilmesi için CDROM’larda hatırı sayılır değişiklikler geçirmişlerdir. Öyle ki ilk sürücüler 210 ile 539 devirde dönebilirken günümüzde bu sayılar 15120 ile 38808 devirlere ulaşmışlardır. Bu sayede erişim süreleri daha düşük seviyelere inmiştir. Bu gibi önemli gelişmelere rağmen CD-ROM’lar belli tipteki cd’leri okuyabilmektedir. Örnek olarak ; Müzik cd’leri , VCD’ler , Data cd’leri örnek verebilir. Verdiğimiz bu örnekler ile CD-ROM sürücülerin hangi sektörlerde kullanıldığı apaçık ortaya çıkmaktadır. Müzik sektörünün değişmez elemanı olmaya devam etmektedirler. Ayrıca bazı oyun ve programların dağıtılmasında hala cd’lere başvurulmaktadır. Buda CD-ROM sürücüleri bir nebze olsun hayata bağlamaktadır. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 18

DVD-ROM Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 19

DVD-ROM NEDİR ? DVD (Digital Versatile Disc ya da Digital Video Disc). DVD ilk önceleri "Digital Video Disk" anlamına geliyordu. Bunun temel nedeni, ilk uygulamaların video alanında ortaya çıkmış olmasıdır. Fakat bir süre sonra, veri saklama uygulamalarının da önemli olduğu anlaşılmış ve DVD "Digital Versatile Disk (Çok-yönlü Sayısal Disk)" anlamında kullanılmaya başlanmıştır. DVD'nin manyetik floppy sürücülerin yerini alabilmesi için şu koşulların yerine gelmesi gerekir: *Herkes tarafından benimsenen bir standart *Yüksek kapasite *Düşük maliyet *Mevcut CD'ler ile aşağı doğru uyumluluk; *Gelecekteki DVD'lerle yukarı doğru uyumluluk, *Yüksek güvenilirlik, *Çeşitli disk formatları için tek bir sürücü. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 20

DVD-ROM NE İŞE YARAR? Görüntü, ses ve bilgiyi aynı ortamda saklamaya yarar. DVDROM'lar CD-ROM'ların daha gelişmiş bir tipi olarak düşünülen CD'lerdir. DVD Video'lar ise televizyona takılan DVD Player'larda izlenen, ses ve görüntü içeren disklerdir. Bilgisayar ortamındaki DVD sürücüleri her iki formatı da okuyabilir, yazabilir. Hızla ilerleyen bilgisayar sektöründe geliştirilen yazılımların giderek daha fazla kapasiteye ihtiyaç duymaları, DVD-ROM sürücülerine ortaya çıkmasında en büyük etken. En önemli özelliği, müthiş kapasiteleri olan DVD-ROM sürücüler minimum 4. 7 GB kapasitede üretiliyorlar. Üstelik bunu 17 GB’a kadar çıkarmak mümkün. Yani; hareketli görüntülerden oluşan 481 dakikalık bir veri tek bir medyaya kaydedilebilecek. Kapasitelerinin yanında hızları da CD -ROM’larla kıyaslanamayacak kadar yüksek DVD-ROM’ların. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 21

DVD-VİDEO İLE DVD-ROM ARASINDAKİ FARK DVD video ile DVD ROM arasındaki farkı anlamak önemli, DVD Video (sadece DVD diye anılır) video programlarını tutar ve TV’ye takılan DVD Player sayesinde çalışır. DVD ROM bilgisayar verisi tutar ve DVD ROM sürücü tarafından okunur. Fark Audio CD ile CD ROM arasındaki farkın aynısıdır. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 22

DVD ROM’un 4 tane kaydedilebilir çeşidi vardır. 1 -DVD-R: Bir kez kayıt yapılabilir. DVD-RAM, DVD-RW ve DVD+RW binlerce kez kayıt yapılabilir. DVD-R organik boya polimer teknolojisini kullanır (CD-R gibi) ve bütün DVD sürücüleriyle ve Playerlarıyla uyumludur. İlk versiyon kapasitesi 3, 95 milyar byte’tı. , sonra 4. 7 milyar byte’a geliştirildi. 2 -DVD-RW (DVD-R/W veya DVD-ER olarak ta bilinir) silinebilir biçim. DVD-RW adres bilgisiyle birlikte yiv açarak kayıt yapar. İlk kapasitesi 4, 7 milyar byte. DVD-R ve DVD-RW ’ nın avantajı yüksek kapasitesi ve bir çok DVD Player sürücüsüyle uyumluluğudur. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 23

3 -DVD-RAM: İlk kapasitesi 2. 58 milyar byte’tır. Faz değişim teknolojisini kullanır ve güncel sürücülerle uyumlu değildir (kusur yönetimi, yansıtma farkları ve küçük biçim farkları yüzünden). titreşimli yiv verinin zamanlamasını sağlamak için kullanır. Yivler ve kabartılmış sektör kafaları diskin içine imalat aşamasında yerleştirilir. Tek taraf DVD-RAM diskleri kartuşlarıyla beraber geliyor. kartuşun iki tipi var: 1 mühürlenmiş, 2 diskin silinmesine izin verir. Diskler sadece kartuş içindeyken yazılabilir. İki taraflı DVD-RAM diskleri sadece mühürlenmiş kartuş halinde elde edilebiliyor. Kartuş boyutları 124, 6 mm x 135, 5 mm x 8 mm. 4 -DVD+RW: DVD+RW DVD-ROM’larla, CD’lerle, DVD-R ve DVDRW’lerle uyumludur. Fakat yansıtma farkları , bağlama sektörleri ve hata yönetimi yüzünden DVD-RAM’ler İle uyumlu değildir. DVD+RW diskleri DVD video Playerlar ve DVD-ROM sürücülerle okunamaz. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 24

DVD’ler Kullanıcılara Ne Kazandıracak? DVD-ROM yüksek kalitede ses ve görüntü için tasarlanmış bir ürün. MPEG 2 standardı görüntüde, AC 3 standardı da seste şu ana kadar kullanılan tüm medyalardan daha üst düzeyde bir performans sağlıyor. Bu özellikler genel olarak DVD-ROM’a aşağıdaki avantajları kazandırıyor: Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 25

Ø Aslından ayırt edilemez gerçekçi simülasyonlar Ø Geliştirilmiş interactive (etkileşimli) uygulamalar Ø Her türlü yazılımda daha fazla hareketli ve sesli (movie) görüntü kullanma olanağı Ø Full screen video Ø Yüksek kapasiteli ve performanslı veri tabanları Ø Multi angle fonksiyonu Ø Multi story fonksiyonu Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 26

�DVD medyalarının inanılmaz kapasiteleri, MPEG 2 ve “Multi angle” fonksiyonuyla birleşince bir görüntüyü pek çok açıdan seyredebilme olanağı sağlıyor. Örneğin dünya kupası final maçını seyredemediniz, ya da seyrettiniz ama bu maçın kaydının arşivinizde bulunmasını istiyorsunuz. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 27

�Eğer bu maçı arşivinizde DVD olarak saklarsanız, maçı her seyredişinizde görüntüleri başka açılardan alabileceksiniz. Golleri İsterseniz kale arkasından isterseniz tepedeki helikopter kamerasından seyredebileceksiniz. Ya da hakemin topun % 100’ü kale çizgisini geçmediği için iptal ettiği golün geçerli olup olmadığını pek çok açıdan çekilmiş görüntüleri dondurarak anlayabileceksiniz. “Multi story” özelliği sayesinde oynadığınız oyunun gidişatını istediğiniz gibi yönlendirebilecek, seyrettiğiniz filmin mutsuz sonunu mutlu sonla değiştirebileceksiniz. Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 28

DVD ‘nin dezavantajları nelerdir? � Kopya korumalı ve bölgesel kilitli yapılıyor. �Bazı DVD playerler ve sürücüler CD-R ‘yi okuyamıyor. �Güncel DVD playerleri ve sürücüler DVD-RAM diskleri okuyamıyor. � DVD-audio , DTS-audio ve Divx gibi seçenekler bütün playerler tarafından desteklenmiyor Ebru AFŞİN ® 29

DVD ve CD KARAKTERİSTİKLERİ Özelliği DVD CD Disk çapı 120 mm Disk kalınlığı 1. 2 mm (0. 6 mm x 2) 1. 2 mm Yüzey adedi 1 veya 2 1 Katman Sayısı 1 , 2 , 4 1 Orta yuva çapı 15 mm En küçük veri haznesi 0. 4 micron 0. 834 micron Track boyutu 0. 74 micron 3. 058 micron Laser diyot bant genişliği 650/635 nm 780 nm Ortalama bit oranı 4. 7 Mbayt / Saniye 0. 15 Mbayt/ Saniye Kapasite (1 katman, 1 yüzey) 5 Gigabayt 0. 682 Gbayt Kapasite (2 katman, 2 yüzey) 17 Gigabayt 0 Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 30

KAY NAKÇA http: //www. yasirpro. com/ http: //www. rehberim. net http: //tr. wikipedia. org Ebru AFŞİN - Hatice BAYSAL ® 31