Casestudy Levering werkkledij Colloquium Overheidsopdrachten een middel tot

Casestudy: Levering werkkledij Colloquium ‘Overheidsopdrachten, een middel tot gelijkheid? ’ 20 oktober 2016

Casestudy: (Veiligheids)uniformen 1. Gendergelijkheid en aankopen: Groendienst - Suzanne Ryvers – kabinet Gelijke Kansen 2. De overheidsopdrachten in Schaarbeek: Beroepskledij – Werkkledij – Persoonlijke beschermingsmiddelen - Karen Stevens – Adjunct-directrice dienst Uitrusting 3. Mogelijke oplossingen - Maxence Furdos – Dienst Openbare Aanbestedingen 4. Oproep

1. Vaststellingen gender mainstreaming in Groendienst A. De gemeente Schaarbeek B. Het gelijkekansenbeleid C. Gendermainstreaming D. Veiligheidsuniformen Groendienst

A. De gemeente Schaarbeek

1. De gemeente Schaarbeek Facts and Figures - Demografie – 131 440 inwoners (6 e grootste gemeente/stad van BE) – 64 997 mannen – 66 443 vrouwen - Gemeentelijke administratie – 1150 personeelsleden – 667 mannen – 483 vrouwen – 9 departementen – 35 diensten – Schepen met bevoegdheid Gelijke Kansen

B. Het gelijkekansenbeleid A. Meerderheidsakkoord 2012 -2018 Art. 9: GELIJKE KANSEN De meerderheid wil deze problematiek transversaal aanpakken in alle gemeentelijke activiteiten, of het nu gaat om sportbeoefening, beroepsopleiding of HR-beheer.

B. Het gelijkekansenbeleid A. Meerderheidsakkoord 2012 -2018 Art. 9: GELIJKE KANSEN De meerderheid zal erop toezien: 1) Echtelijk geweld te bestrijden via sensibiliseringscampagnes en een actie van de sociale actoren en de politie. 2) De strijd tegen gedwongen huwelijken te bevorderen, met name door de jongeren in de scholen te sensibiliseren. 3) Vrouwenverenigingen te ondersteunen door lokalen ter beschikking te stellen tegen een bescheiden prijs. De activiteiten van het Vrouwenhuis te steunen.

2. Het gelijkekansenbeleid II. Instrumenten 1. Het Huis van de Vrouw 2. Sensibiliseringscampagnes 3. Gender mainstreaming 4. Gender budgeting

Het Huis van de Vrouw Emancipatie en burgerschap van vrouwen – Maandag-vrijdag – Vormingen – Socio-culturele ontmoetingen – Ondersteuning van lokaal netwerk van vzw’s – Foyer

Sensibiliseringscampagnes

Gender mainstreaming «Het (re)organiseren, verbeteren, ontwikkelen en evalueren van beleidsprocessen op zo'n manier dat het perspectief van gendergelijkheid wordt geïntegreerd in alle beleidsdomeinen en op alle beleidsniveaus door de actoren die normaal dat beleid maken. » * *Raad van Europa, Groep van specialisten, 1995

Gender budgeting «Een analyse vanuit genderperspectief van alle vormen van overheidsuitgaven en -inkomsten en geeft een overzicht van de directe en indirecte gevolgen ervan op de respectieve situatie van vrouwen en mannen. Gender budgeting is een specifieke vorm van resultaatgericht begroten. » * *Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen

C. Gender mainstreaming Groendienst A. Pilootproject B. Methode C. Resultaten

A. Gendermainstreaming 2013: Pilootproject • Oproep en selectie van 4 gemeentediensten (eigen interesse, relevantie? ) – Studiebureau Wegen – Human Resources – Sport – Groene Ruimten

B. Gendermainstreaming 2013: Methode Professionele begeleiding Interactief

B. Gendermainstreaming 2013: Methode – Interview diensthoofd • Verkennend – Sessie met dienst • Op zoek naar good practices • Identificatie van werkpistes (realiseerbaar en pertinent)

C. Resultaten Groendienst • Relaties tussen M/V? – V moeten zich bewijzen • Genderaspect in output? – Vaak op straat – reacties bewoners

C. Resultaten Groendienst • M/V-samenstelling – Diversiteit als voordeel beschouwd – V in de minderheid • 15 V – 176 M – Meerdere V diensthoofden – Arbeidsomstandigheden? • Gebrek aan kleedruimtes • Geen flexibele uurroosters • Veiligheidsuniformen passen niet

D. Veiligheidsuniformen • Basisvoorwaarde om werk correct uit te voeren • Offerteaanvragen – Kledingstukken vrouwen: vaak niet aangeboden – Beantwoorden niet aan de vraag

D. Veiligheidsuniformen • Voorbeelden – ‘Vrouwelijke versie’ nog steeds te groot – Schoenen in vrouwen-/kleine maten: pumps – Geen passende veiligheidsbrillen – Geen passende handschoenen

• Ook mannen met kleine maten/vrouwen met grote maten/… vinden gepast aanbod • Hoe de principes en werking van overheidsopdrachten rijmen met een intern en extern gelijkekansenbeleid?

2. De overheidsopdrachten in Schaarbeek: veiligheidsuniformen en kledij

2. De overheidsopdrachten in Schaarbeek • Actoren overheidsopdrachten Twee ondersteunende diensten Overheidsopdrachten voor Werken – Administratieve Dienst Werken Overheidsopdrachten voor Leveringen en Diensten – Dienst Uitrusting Ter beschikking van de gemeentediensten bij de invulling van hun « materiele » noden en behoeften ~ Primaire doelsstelling Impulsen vanuit diverse diensten en van de politieke actoren voor het leggen van «maatschappelijke ecologische ethische klemtonen » ~ Secundaire doelsstelling milieuvriendelijk – gendergelijkheid ……….

2. De overheidsopdrachten in Schaarbeek Wettelijk en administratief kader Primaire doelstellingen Secundaire doelstellingen

2. De overheidsopdrachten in Schaarbeek • Strategisch en Cruciaal BESTEK Correcte identificatie « (specifieke) noden en behoeften » Klemtoon op de specifieke doelgroep : mannen, vrouwen, kinderen, volwassenen , senioren , personen met mentale of fysische beperkingen , personen met specifieke morfologie / ergonomie , religieuze overtuigingen ……. « Integratie van de gelijkheidsdimensie m/v » Dynamisch

2. De overheidsopdrachten in Schaarbeek Perfecte kennis van de bestaande oplossingen Onvoldoende kennis van de mogelijks bestaande oplossingen • Oplossingsgerichte offerteaanvraag • Resultaatsgerichte offerteaanvraag

2. De overheidsopdrachten in Schaarbeek oplossingsgerichte offerteaanvraag Bestek = limitatieve & gedetailleerde opsomming van de door de aanbestedende overheid voor een specifiek gewenst gebruik geschikt en gepast bevonden leveringen en diensten Offerte = prijsofferte Regelmatigheid van de offertes

2. De overheidsopdrachten in Schaarbeek resultaatsgerichte offerteaanvraag Bestek = beschrijving van het beoogde/gewenste resultaat Offerte = voorstel van leveringen en diensten die de inschrijver met het oog op dat beoogde/gewenste resultaat passend en geschikt geacht Belang van de gunningscriteria

2. De overheidsopdrachten in Schaarbeek • Overheidsopdrachtenfobie – Vaststelling : binnen & buiten – Tips & Trics : demystificeren wie wat wanneer hoe retroplanning prospectie keep it simple

2. De overheidsopdrachten in Schaarbeek • Valkuil overheidsopdrachten GAP 1 « realiteit op het terrein » « wettelijk kader » SYMBIOSE/OSMOSE « experten op het terrein » en « notarissen van de overheidsopdracht » Federeren rond 1 gemeenschappelijk project Constructieve uitwisseling van pertinente en nuttige informatie Creativiteit Transversaliteit

2. De overheidsopdrachten in Schaarbeek • Valkuil overheidsopdrachten GAP 2 « reële behoeften » « marktaanbod » PROSPECTIE en MARKTVERKENNING aftoetsen met de markt signalen durven geven aan de markt

2. De overheidsopdrachten in Schaarbeek • Integratie genderdimensie in overheidsopdrachten - Kinderschoenen - Vallen en opstaan - Evaluatie falen en slagen IEDEREEN WIST DAT HET NIET KON TOT ER IEMAND KWAM DIE DAT NIET WIST

2. De overheidsopdrachten in Schaarbeek Gendergevoelige overheidsopdrachten WERKKLEDIJ EN PERSOONLIJKE BESCHERMINGSMIDDELEN (PBM) LEVERING VAN Gunningswijze : Vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met bekendmaking Kadercontract / bestelbonopdracht Looptijd : 7/2015 tot 7/ 2017 BEROEPSKLEDIJ LEVERING VAN VOOR DE BODES, DE OPZICHTERS VAN DE BEGRAAFPLAATS, DE BEWAARDER VAN HET JOSAPHATPARK, AGENTEN VAN DE DIENST "GEMEENSCHAPSWACHTEN" EN CEREMONIEKLEDIJ VOOR DE BODES Gunningswijze : Vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met bekendmaking Kadercontract / bestelbonopdracht Looptijd : 8/ 2016 tot 8/2018

Beroepskledij De erkenning en het imago van een bepaalde functie bij specifieke aangelegenheden Beroepskledij en ceremoniekledij Bodes – 18 M + 7 V Gemeenschapswachten – 43 M + 9 V Parkopzichter – 1 M Bewaarders begraafplaats – 24 M + 1 V

Beroepskledij Bestek en offertes : 74 percelen opgesplitst per dienst in diverse posten 3 gunningscriteria (kwaliteit/prijs/leveringstermijn) 6 inschrijvers

Beroepskledij Integratie maatschappelijke objectieven: “Schone kleren verklaring” = verplichte verklaring op eer vanwege de inschrijver dat de in het kader van de opdracht aangeboden producten afkomstig zijn van bedrijven die de criteria van de basisconventies van de IAO naleven of opleggen aan hun filialen, contracterende partijen en onderaannemers

Beroepskledij Integratie genderdimensie: Beschrijving: • expliciete vermelding « Herenmodel / Damesmodel » • afzonderlijk perceel - afzonderlijke post binnen 1 zelfde perceel • zelden specifieke beschrijving voor het damesmodel Gunningscriteria : nr 1 « kwaliteit » zijnde o. a. « esthetiek » en voor sommige percelen een bijkomend criterium m. n. bestaan van « afzonderlijke snit voor heren en dames » beoordeeld op grond van o. m. de afgeleverde stalen

Beroepskledij Vaststellingen : - Meerprijs voor speciaal patroon voor speciale maten - Niet altijd aparte m/v modellen !!! 1 offerte effectief geweerd > afwezigheid dikkere stof damesmodel !!! - Aparte modellen > soms gelijke soms verschillende prijzen - Gunningscriterium « Specifieke snit » niet uitgebuit want = modellen

Werkkledij en persoonlijke beschermingsmiddelen Garanderen van veiligheid & welzijn op het werk Werkkledij = iedere uitrusting bestemd om te vermijden dat de werknemer zich vuil maakt door de aard van zijn activiteiten Persoonlijke beschermingsmiddelen = iedere uitrusting bestemd om door de werknemer gedragen of vastgehouden te worden ten einde hem te beschermen tegen een of meer risico’s die zijn veiligheid of gezondheid op het werk kunnen bedreigen alsmede alle aanvullingen of accessoires die daartoe kunnen bijdragen. Preventie-adviseur in overleg met betrokken Gemeentediensten Groendiensten (m/v), Gebouwen, Speciale Techieken, Snoeiers , Schoonmaakpersoneel, Keukenpersoneel, werfverantwoordelijken

Werkkledij en persoonlijke beschermingsmiddelen Bestek en offertes : 10 categorieën in functie van de beoogde bescherming Signalisatiekledij – Kleding – Antivalbescherming – Voet-en beenbescherming – Handbescherming – Gehoorbescherming – Gelaatsbescherming – Hoofdbescherming en petten – Ademhalingsbescherming 36 percelen opgesplitst in diverse posten met (te) zeer gedetailleerde beschrijving 4 gunningscriteria (kwaliteit/prijs/levering/garantie) nr 1 «kwaliteit» zijnde o. m. «esthetiek» beoordeeld op grond van o. m. de stalen 8 inschrijvers

Werkkledij en persoonlijke beschermingsmiddelen Integratie maatschappelijke objectieven: “Schone kleren verklaring” = verplichte verklaring op eer vanwege de inschrijver dat de in het kader van de opdracht aangeboden producten afkomstig zijn van bedrijven die de criteria van de basisconventies van de IAO naleven of opleggen aan hun filialen, contracterende partijen en onderaannemers Integratie genderdimensie : Minimaal Perfecte weergave van de « stereotiepe » realiteit op de werkvloer Mannenberoepen Vrouwenberoepen

Werkkledij en persoonlijke beschermingsmiddelen Diverse kledij Stofjas voor heren (1) > magazijniers, drukkers Stofjas voor dames (2) > schoonmaaksters Schort voor keukenhulp voor dames wit/roos (3) > keukenpersoneel Dames werkvest wit/roos (4) en dames werkbroek wit/roos (5) > keukenpersoneel Damesschoenen > schoonmaaksters ……. WAT ALS ?

Werkkledij en persoonlijke beschermingsmiddelen Signalisatie kledij > plantsoendienst en straatvegers Werkvest voor mannen Werkbroek voor mannen Werkparka voor vrouwen met aangepaste taillemaat voor vrouwelijke morfologie Werkbroek voor dames Veiligheidsschoen voor dames Weerhouden offertes : ≠ aannemer voor vrouwen outfit en mannen outfit

3. Mogelijke oplossingen Problématiques: • Problème en amont: définition des besoins. Adaptation des cahiers de charges. • Problème en aval: offre < demande. Adaptation des procédures.

Problème en amont • Difficulté de l’agent administratif. Nécessité de collaboration avec le personnel politique et technique. Utilisation du matériel existant:

Problème en aval • 1ère solution envisagée: Déclare les offres irrégulières si la demande n’est pas parfaitement rencontrée Avantages: espoir que l’offre finisse par s’aligner. Inconvénients: nécessité de s’associer pour avoir de l’impact; nécessité de planifier des stocks.

• 2ème solution envisagée: Appel aux soumissionnaires européens: Avantages: il est probable de trouver les produits souhaités sur le territoire de l’UE; influence sur les soumissionnaires nationaux. Inconvénients: question des langues; alourdissement de la procédure.

• 3ème solution envisagée: Association de plusieurs communes, voire de la région: Avantages: attrait économique supérieur auprès des soumissionnaires; mutualisation des moyens administratifs et techniques. Inconvénients: planification plus délicate en amont; effort de départ plus conséquent.

Conclusion • Nécessité de collaboration accrue sur la problématique des genres entre les agents administratifs et leurs homologues techniques et politiques. • Nécessité de collaboration entre les différentes communes pour l’exécution du marché.

Oproep - Appel We willen onze krachten bundelen om diversiteit op de werkvloer een kans te geven en zijn op zoek naar partners. Laat u horen!

Bedankt voor uw aandacht