Canerhan Tipi Ky Enstitleri Atatrkn vizyonu Kurtulu sava

Canerhan Tipi -Köy Enstitüleri-

Atatürk’ün vizyonu Kurtuluş savaşı sonrasında vatandaşların sadece yüzde üçünün okuma yazması vardı Halkın yüzde sekseni köylerde yaşıyordu. Atatürk ilk defa Köy Enstitülerinin kuruluş yasalarını çıkardı Öncelikle askerliğini çavuş olarak yapmış erlerin yetiştirilip köylerine eğitmen olarak gönderilme projesini önerdi ve bu proje uygulandı

Hasan Ali Yücel İsmail Hakkı Tonguç Dünyada eşi benzeri olmayan Köy Enstitüsü modelinin yaratıcı ve uygulayıcıları Hasan Ali Yücel ve İsmail Hakkı Tonguç idi. . . Atatürk’ün idealini özümsemiş ve ilerletmek için çaba harcamış olan bu gerçek yurtseverler İsmet İnönü’nün cumhurbaşkanlığında gerekli desteği alarak 1940 yılında Köy Enstitülerini açmışlardı…

“Köy enstitülerini cumhuriyetin eserleri içinde en kıymetlisi, en sevgilisi sayıyorum. Köy enstitülerinden yetişen evlatlarımızın muvaffakiyetlerini ömrüm boyunca yakından ve candan takip edeceğim” İsmet İnönü - 09. 05. 1941

İlköğretim meselesinde sıra, yoksul ve toplumun en ağır yükünü taşıyan halkın çocuklarını okula kavuşturmaya gelmiştir… Bunun icap ettireceği her türlü fedakarlığı göze almak mecburiyetindeyiz… İsmail Hakkı Tonguç

DUYARSAM UNUTURUM, GÖRÜRSEM HATIRLARIM, YAPARSAM ÖĞRENİRİM… -Konfüçyüs-

AÇ KALDIK DA, EL AÇMADIK DEVRİMLERE TEMEL TAŞTIK DİKEN SÖKTÜK, GÜL DİKTİK YÜRÜ GOCA HALKIM YÜRÜ…

Ladik – Akpınar Köy Enstitüsü “Bozkırı yeşerteceğiz… Ocak tüttüreceğiz!” Bu sözlerle vuruldu ilk kazma, bu sözlerle atıldı ilk temel…

İşte o gün, o küçük ellerin tuttuğu kazmalarla sadece bozkır değil, bir milletin geleceği de yeşermeye başlıyordu… Ladik Akpınar Köy Enstitüsü bando takımı ve 1946 yılı öğretmenleri

Aşık Veysel ve Ruhi Su gibi ünlü ozanların, sanatkarların da emeği geçmişti bu okullara…

Kızılçullu Köy Enstitüsü 23 Nisan 1948 İzmir - Kordon Kırk bin köye kırk bin okul Savaş bitmiş halkım yoksul Anam kalmış yetimle dul Yürü Kızılçullu'm yürü

Kızılçullu Köy Enstitüsü mandolin ve akordeon ekipleri 23 Nisan 1948 günü İzmir-Kordon’da tören geçişindeler…

Kastamonu - Gölköy Köy Enstitüsü “Ver elini Köy Enstitüsü Sana geliyorum, okut beni Büyümeye geldim kollarında Uyut beni, büyüt beni, okut beni”

İşte sana boz urbalar ve postallar Şu kazma, şu kürek, şu balyoz Şu keser, şu testere, şu mala Aydınlık günler için Vurmak gerek demire, taşa toprağa

Kızılay çadırlarında barındılar… Kendi binalarını kendileri yaptılar…

Kendi dersliklerini kendileri kurdular

Ve bir gün böyle gittiler görev yerlerine… KÖY ENSTİTÜLERİ O, büyük gerçeğiyle Kadını, erkeğiyle Kalkınmasıydı köyün Bir arada, oğlan–kız Yıldırım gibi bir hız Ama bırakmadılar Ellere can simidi Şimdi Türk’ün buluşu Kimdi önleyen, yazık: O yobaz: İstemezük! O madrabaz: Komazuk! Şeref Tipi

Düziçi Köy Enstitüsü Okutulmak üzere Ulukışla köylerinden seçilen kızlar… Adana’nın Düziçi İlçesinde bir müze bulunuyor… O yıllarda balık, böcek, kuş, kemirgenler ve daha birçok hayvandan oluşan bir koleksiyon ve altyapı gereçleri yapmış çocuklar… Bugün bunları birçok üniversitede bulmak mümkün değil… BU EĞİTİM SİSTEMİNDEN ÇIKAN BİR ÖĞRENCİNİN HAYATTA BAŞARISIZ OLMA OLASILIĞI YOK (alıntıdır)

Kars – Cilavuz Köy Enstitüsü öğrencileri, gittikleri her yere yaşam götürdü evler inşa etti, köylülere bilimsel tarım öğrettiler…

Kars – Cilavuz Köy Enstitüsü Bu yerlerde güller biter Göz ağrım gözümde tüter Kula kulluk artık yeter Yürü Cilavuz'um yürü. Yazar Dursun Akçam gibi eşi de bu okuldan mezundu… Aralarında eşinin de bulunduğu kız öğrenciler okul bahçesinde kitap okurken

Arifiye Köy Enstitüsü 1940 yazında açılır açılmaz köylerden öğrenci almaya başlanır… ilk gelen öğrenci 12 yaşında Süheyla adlı bir kızdı. Geyve’den babası getirmişti, elinde bir sepet üzüm hediyeyle birlikte… Ardından gelen helvacı çırağı Şakir ise dükkanda helva sardıkları bir gazete parçasından duyup gelmişti…

Sakarya Arifiye Köy Enstitüsü öğrencileri 5 yıl sonra mezun olurken… Ön safta Cumhuriyetin ve devrimlerin bekçisi “Köy Kızları”

Balıkesir – Savaştepe Köy Enstitüsü Savaş açlık kıtlık demek Günde yetmiş gram ekmek Karanlığa ışık gerek Yürü Savaştepe'm yürü 1942 yılı öğretmenleri Kız öğrenciler Okul binası

Anadolu'ya yayılmış diğer köy enstitüleri Konya – İvriz Isparta – Gönen Eskişehir – Çifteler Sivas – Yıldızeli

Hasanoğlan Köy Enstitüsü - Ankara Arap at, tiftik keçimiz Dersliğimiz, çiftliğimiz Ruhi Su'yla, Veysel'imiz Yürü Hasanoğlan yürü Aileler çocuklarını okula teslim ediyorlar…

Hasanoğlan Köy Enstitüsü, diğer köy enstitülerini kuran öğrenciler tarafından inşa edilmişti

Hasanoğlan Köy Enstitüsü Yapı Sanat Başı Mustafa Güneri’nin köyün bebeleri ile olan resmi…

Hasanoğlan anfitiyatrosunu elleriyle inşa ettiler… Orada tiyatro oyunları sahnelediler… Halk oyunları oynadılar 80 kişilik mandolin orkestrası ile konserler verdiler…

Kepirtepe Köy Enstitüsü inşaatı Boz giysiler kazma kürek Kanlı toprak devirerek Karanlığa tükürerek Yürü kır Kepir'im yürü.

Trabzon Beşikdüzü Köy Enstitüsü; kızlı, erkekli “dikiş” ve ”balıkçılık” dersleri…

Kemençeli Laz uşağı Titrer bağlardı kuşağı Hamsili mısır başağı Yürü Beşikdüzü'm yürü. Trabzon Beşikdüzü Köy Enstitüsünde sabah sporu. . .

Köy Enstitülerinde uygulamalar ve hayatın içinden kareler

Açık havada ders (Arifiye) a D azm y a r a uv pe e t r i p (Ke Taş yontma (H asanoğlan) ) İçtima (İvriz)

Süt sağma… Atletizm Saç kesme… Demir tavında dövülür…

1952 Aydın Ortaklar Köy Enstitüsü öğrencileri Her öğrenci en az bir müzik aletini çalmayı öğrenerek mezun oluyordu Köy Enstitülerinden

Açık havada resim dersi (Gölköy) Kunduracılık emek dersi İpek böcekçiliği (Kızılçullu) Y

Hayvancılık Halıcılık Binicilik (Akpınar) Sürücülük (Kızılçullu)

Arıcılık… Tarım…

Mandolin çalan kız Halide Edip Adıvar ve Adnan Adıvar huzurunda mandolin çalan öğrenci

İzmir - Kızılçullu Köy Enstitüsü kız öğrencileri denizde…

Folklor İnönü, Pazarören Köy Enstitüsü öğretmen ve öğrencileriyle Tavukçuluk Harçlar kardık, kürek çektik Akça binalar yükselttik Yüz binlerce fidan diktik Yürü Pazarören yürü

Beş yıl süren bu eğitim sürecinde, öğrenciler kültür-sanat, matematik, fizik, tarih ve Türkçe dersleri dışında tüm bu uygulamalı dersleri görmekteydiler. . . Ayrıca derslerin ve enstitünün işleyişi konularında yönetimde söz hakkına sahiptiler…

Gölköy demir atölyesi Böyle geldiler…. Böyle yetiştiler… Böyle gittiler….

Böyle gittiler, dağıldılar köylere kızlı, erkekli…

Başta Tonguç Baba olmak üzere, kendilerini bu işe adamış yöneticiler ve öğretmenler, mezun ettikleri öğrenciler ile birlikte halay çektiler…

Köy enstitüleri toplam 17342 köy öğretmeni yetiştirmişti… Bunlar; 1398 kız, 15943 erkekti… Bu aydınlanma sürecinden rahatsız olanlar o zamanlarda da mevcuttu Toprak ağalarının, Cumhuriyet karşıtlarının ve din istismarcılarının çıkarlarıyla bağdaşmıyordu bu atılım… “Çiftçiyi topraklandırma Kanunu”na karşı çıkarak CHP’den ayrılanların kurduğu Demokrat Parti de bu çevrelere azami desteği ve tavizi veriyordu…

CHP içindeki toprak ağalarının başı çektiği gurup da karşıydı bu kurumlara… Sonunda bu baskılara direnemeyen İnönü 1946 seçimlerinden sonra Hasan Ali Yücel’i bakan yapmadı, Tonguç ise başka göreve verildi… Bu ikilinin ardından tüm yapılanlar iskambil kağıdından kuleler gibi devrildi 1947′de bir yönetmelikle üretim içinde demokratik eğitime son verildi…

İzmir - Kızılçullu Köy Enstitüsü Son noktayı Demokrat Parti koydu; 1950 yılında iktidara gelir gelmez ilk iş olarak karma eğitime son verdi ve 1954 yılında tamamen kapattı Köy Enstitülerini… VE BU BİNAYI DA NATO'YA VERDİ! MARSHALL YARDIMININ BİR ŞARTI OLARAK ENSTİTÜLERİN KAPATILMASI İSTENİYORDU ZATEN!

İSMAİL HAKKI TONGUÇ “iş için - iş içinde - işle eğitimin mimarı”

“Köy Enstitülerinin bütün günahı omuzlarıma, sevabı başkalarına olsun. . . O kurumların günahı bile bana yeter” Hasan Ali Yücel

Lâdik Akpınar Köy Enstitüsü “Köy Enstitüleri, Cumhuriyet’in kesilmiş şahdamarıdır. Binlerce özlem ve gelecek hayali bu kurumlarla birlikte tarihe gömülmüştür. Kaybedilen, sadece yerine bir başkasının konulabileceği basit bir eğitim sistemi değildir; kaybedilen, dik durmasını öğrenmiş Anadolu insanıdır” (Alıntıdır)

İşte Türkiye’nin o umut dolu günlerinden, o oğullardan, o kızlardan anılarda kalanlar…

SON Bir kişi bir kişidir, unutturulmaya çalışılan Köy Enstitülerini unutturmayan her bir kişi bizdendir (Hayrettin Filiz)

yararlanılan bazı kaynaklar http: //www. btasahnesi. net/yazilar/hf/hf 25. htm http: //keeaum. sdu. edu. tr/tr/foto-galeri/goster/koy-enstituleri-fotograflar/19 http: //blog. milliyet. com. tr/ladik-akpinar-koy-enstitusu-mezunu-aydin-ipek/Blog/? Blog. No=347893 Facebook: Köy enstitüleri – The village İnstitutes http: //www. egitimyuvasi. com/forum/koy-enstituleri-resimleri/31194_koy-enstitusu-ogretmenleriogrencilerinin-resimleri/Sayfa_2 Her bir köy enstitüsü için yazılmış dörtlükler Nebi Dadaloğlu’nun “Yirmi bir anıt köy enstitüleri” şiirinden alınmıştır canerhant@gmail. com