BUUR CO EEN INTERVENTIE TER BEVORDERING VAN WIJKPARTICIPATIE
BUUR & CO EEN INTERVENTIE TER BEVORDERING VAN WIJKPARTICIPATIE SAMENREDZAAMHEID IN GEMEENTE OPSTERLAND Dr. Arne van den Bos, onderzoeker lectoraat Rehabilitatie, Hanzehogeschool Groningen &
PRESENTATIE Hoe is het onderzoek tot stand gekomen Korte ontstaansgeschiedenis Buur & Co Schematische weergave van de interventie; aandachtspunten bij: � Voorbereidingsfase � Wervingsfase � Activiteitenfase Dieper ingaan op de optimale begeleiding In hoeverre past Buur & Co bij: het totaalaanbod van Gemeente Opsterland � De Wmo-wet � Theorieën over welzijn �
HOE ZIJN DE RESULTATEN TOT STAND GEKOMEN? LITERATUUR, OBSERVATIES & INTERVIEWS Deelnemers: 7 deelnemers Buur & Co 7 ex-deelnemers Buur & Co Experts: Dr. Femmianne Bredewold (expert op gebied van buurtcontact) Dr. Suzanne Kuijk (expert op gebied van LVB en Wmo) Kerngroep: Vertegenwoordigers van: Timpaan Welzijn; Willie Oldengarm (projectleider), Otto Veenstra (opbouwwerker) Talant Friesland; Harm Flootman (aanmeld - & plaatsingsmedewerker) Rode Kruis; Mei Hwa Khoe (coördinator) Zuid. Oost. Zorg; Karla van der Woude (flexconsulent) Friesewouden; Marije Hut (wijkverpleegkundige) Wmo-consulent Opsterland; Willy Donker GGZ-Friesland; Jan Kuipers (ervaringsdeskundige) MEE-Friesland; Minke Hettinga (beleidsadviseur) Woningcorporatie Elkien; Nelleke Hulshof (adviseur bewonerszaken)
Korte ontstaansgeschiedenis van Buur & Co: � Geïnspireerd door column van Hilhorst over Keyring networks; Trijntje Köhler & Tryntsje Rekker � 6 november 2012 wordt het idee geïntroduceerd bij relevante organisaties in gemeente Opsterland � Participatie in Wmo werkplaats Noord � Augustus 2013 Gemeente Opsterland geeft opdracht aan Timpaan onder leiding van Willie Oldengarm om pilot te starten � Oktober 2013 1 e Buur & Co bijeenkomst � Sindsdien uitgemond in 1 diverse en energieke groep, sinds een half jaar voorgezeten door groepslid Circa maandelijkse bijeenkomsten 2 rommelmarkten georganiseerd Talrijke klussen geklaard
VERSCHILLEN MET KEYRING Geen vrijwilliger maar professional leidt de groep Huisvesting niet geregeld, maar uitgegaan van een bepaalde buurt Wederkerigheid staat centraal Doelgroep vrij breed gehouden
Schematische weergave van de interventie
AANDACHTSPUNTEN VOORBEREIDINGSFASE Vanuit de gemeente een hoofdverantwoordelijke instelling en een vertegenwoordiger daarvan aanstellen. Projectleider aanstellen en projectplan opstellen. Inventariseren van relevante organisaties binnen de bestaande infrastructuur (zorg- en welzijnsinstellingen, gemeente, buurtorganisaties, woningbouwcoöperaties, Wmo-consulenten) om draagvlak en commitment te creëren. Inventarisatie van dagelijkse begeleiding in het Buur & Co gebied; dagelijkse begeleiding mobiliseren en wellicht plek in kerngroep verschaffen.
AANDACHTSPUNTEN WERVINGSFASE Het 2 -sporenbeleid werkt prima. � Hier kan nog meer uitgehaald worden door bij deur-aan-deur werving een sociale kaart mee te nemen en kan zo ook een signaleringsfunctie hebben Benodigde skills: outreachend, flexibel, sociaal, oprechte belangstelling. Bij voorkeur vanuit organisaties Verwachtingen-management van potentiële deelnemers omtrent Buur & Co verdient aandacht. Het uitgangspunt dient ‘gezelligheid en hulp bieden aan elkaar op wijkniveau’ te zijn. Belang communicatie met organisaties & mensen in het veld: contact met daadwerkelijke begeleiders / mensen in het veld: � Voorkom overbevraging van cliënten in wijk
ACTIVITEITENFASE: WAT IS ER ALLEMAAL GEBEURD VAN BEGIN ‘ 14 TOT NOV ‘ 15? 20 x bijeenkomst Sociale steun; Gezelligheid, hulp na operatie Sociale activiteiten; bv. wandel 4 daagse Integratie in de buurt; � participatie bij ‘kom erbij’ festival � meedraaien bij nieuwe activiteiten sociaal-cultureel werk � rommelmarkten organiseren en in participeren Klussen in en om het huis: computerhulp, tuin, lampen en hekjes plaatsen, schutting maken en plaatsen, tegels leggen, bureau reparatie, bomen rooien, meehelpen opleveren huis
AANDACHTSPUNTEN ACTIVITEITENFASE Wederzijds vertrouwen opbouwen heeft tijd nodig. Na initiële vraagverlegenheid is er nu een meer ‘open’ cultuur. Een grotere Buur & Co groep (circa 12 leden) creëert ruimte voor deelinitiatieven die opgepakt kunnen worden middels subgroepen. Speciale aandacht voor LVB en psychiatrische achtergrond. Communicatie tussen Buur & Co begeleider, de cliënt en de cliënt begeleiders is van belang. Daarbij hoeft aanwezigheid van de deelnemer bijeenkomsten niet verplicht gesteld te worden. Buurtcentrum werkt goed als primaire locatie. Bij het ontplooien van deelinitiatieven kleine haalbare doelen op te stellen en deze afstemmen met andere activiteiten in de buurt (bv. wanneer er een buurt bbq wordt georganiseerd). Samenwerking met gebiedsteam kan wellicht sterker (bv. vragen vanuit verzorgingshuizen / kinderactiviteiten in buurt � Mogelijk kunnen bij nieuwe initiatieven vrijwilligers instromen; bij voorkeur wordt een vrijwilliger in een zo vroeg mogelijk stadium bij de groep geïntroduceerd en altijd in overleg met de groep. �
HOE KAN DE BEGELEIDING HET BESTE WORDEN VORMGEGEVEN? Vrijwilliger? Professional? Uit de groep? Momenteel vanuit de groep met Otto op de achtergrond � MEE training ‘effectief communiceren met mensen met een LVB’ is zeer waardevol gebleken Professionele achtervang zeker nodig � Conflicten � Boel op gang houden / “Schwung” erin � Communicatie met Gemeente / kerngroep
WELKE EIGENSCHAPPEN DIENT EEN BEGELEIDER VAN EEN BUUR &CO NETWERK TE BEZITTEN?
Tabel 1: index van vaardigheden, attitudes en kennis, benodigd voor begeleiding Buur & Co Vaardigheid Attitude Kennis Empathisch LVB (Levens) ervaring in Enthousiast Psychiatrische achtergrond Proactief Weten wanneer professional in welzijnswerk Vanuit eigen kracht van deelnemers denken te schakelen / grenzen bepalen Oog hebben voor nuance Teamwerker ipv. solistisch Kennis van de wijk in kwestie Oplossingsgericht Geduldig Niet-dominant / ‘naast deelnemers staan’ Communicatief Flexibel Goed luisteren Professioneel mbt. privacy Organisatorisch sterk
In hoeverre past de interventie in het totaalaanbod van zorg en welzijn bij gemeente Opsterland? Het maakt onderdeel uit van het langlopende programma ‘Integrale aanpak eenzaamheid Opsterland’ en sluit aan bij het zorgaanbod � Duidelijk verschil met een vergelijkbare interventie: ‘Lets’. De interventie sluit aan bij de ontwikkelingen van de Wmo-wet � Sociaal isolement doorbreken, Samenredzaamheid, Wijkniveau en Eigen kracht staan centraal � Preventieve werking Door gebiedsteam te betrekken, kunnen wensen en behoeften mbt. het organiseren van wijkactiviteiten beter worden afgestemd en krijgt de groep meer het idee werkelijk serieus genomen te worden
THEORIE: VOORDELEN BUUR & CO & AANDACHTSPUNTEN Ergens bij horen: een fundamentele behoefte Sociale identiteitstheorie (Sherif, 1966; Tajfel 1984) � “Need to belong” (Maslow, 1943; Kenrick, 2010) � Aandachtspunt is de dynamische bezetting van Buur & Co; veilige basis is van belang (itt kliekjesvorming en uitsluiting) � Stigma reductie door samenwerking Contacthypothese (Pettigrew, 2006; oa gemeenschappelijk doel, zelfde status) � Jigsawmethode (Aronson, 1978) � Self-esteem: Zelf dingen doen en zelf doelen stellen & behalen (vanuit eigen kracht; vgl. met empowerment) (Gollwitzer, 2000; Rudd, Aaker & Norton, 2014 etc. ) � Aandachtspunt is de focus op de haalbaarheid van (kleine, realistische) doelen. Hier zijn ook interventies voor, bv. de MCII � Psychologisch welzijn: zie volgende slide
CONCLUSIE BUUR EN CO In de praktijk heeft de groep een grote ontwikkeling doorgemaakt en veel activiteiten ontplooit, naar tevredenheid van de leden Buur & Co past goed bij Welzijn Nieuwe Stijl, de Wmo en het zorgaanbod in Opsterland. De basis ingrediënten die nodig zijn om welzijn, eigenwaarde, identiteit en het gevoel ergens bij te horen positief te beïnvloeden worden aangesproken: een goed functionerende Buur & Co groep heeft een positieve invloed hebben op het psychologisch welzijn van de leden, activeert hen, en vergroot de sociale cohesie in de wijk.
- Slides: 18