BURSA L SALIK MDRL DOUMA HAZIRLIK OKULU 2
BURSA İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ DOĞUMA HAZIRLIK OKULU 2. SINIF
DOĞUM AĞRISI İLE BAŞ ETMEDE İLAÇSIZ YÖNTEMLER
Doğum Ağrılarının Daha Az Hissedilmesini Sağlayacak Durumlar; • Sevdiklerinin veya deneyimli hastane personelinin desteğini almak, • İyi dinlenmiş olmak, • Zihnini hoş şeyler ile meşgul etmek, • Gevşeme tekniklerini kullanmak, • Önceden bilgi almak, eğitim almak, • Ne kadar şanslı olunduğunu ve birazdan alınacak harika ödülü (bebeği) düşünmek.
Doğum ağrısının kontrol altına alınamadığı durumlarda oluşan stres…… Anne Sağlığını Fetüs Sağlığını Olumsuz Etkilemektedir Yenidoğan Sağlığını Genel olarak Ülke çıktılarını…. . Aile Sağlığını
Her kadının ağrı eşiği farklı olduğundan doğum sancısını hissetmesi de farklı olacaktır. Korku, doğuma ilişkin çevremizden duyduklarımız ve çocukluktan itibaren bilinçaltına yerleşmiş doğum hikayeleri ile ortaya çıkan bir durumdur. Korku ve kaygı ağrı eşiğimizi düşürür ve daha fazla sancı hissedilmesine neden olur.
DOĞUM AĞRISININ KONTROLÜNDE
GEVŞEME TEKNİKLERİ
HAREKET VE POZİSYON Doğum ağrısını hafifletmek için en sık kullanılan hareket ve pozisyonlar; ayakta durma, yürüme, yavaş dans etme, oturma ve yarı oturma, partnerine, yatağa ya da doğum topuna doğru eğilme, çömelme, el-diz ve diz-göğüs pozisyonudur. ●
DİKEY POZİSYONLARIN DOĞUM AÇISINDAN YARARLARI Dik pozisyonlarda sinirler üzerine olan baskı azaldığından uterus kasılmaları sırasında ağrı daha az hissedilmekte, ● ● Pelvis çıkımının genişlemesi sağlanmakta, Kadın dik pozisyonda olduğunda, pelvisteki eklemler serbestçe genişler, hareket eder ve bebeğin inen başına uyum sağlar. ● Kadın dik pozisyonda olduğunda perinedeki dokular genişleyip, bebeğin çıkan başı çevresinde geriye doğru sıyrılmata, d epizyotomi ihtiyacını azaltmaktadır ●
MÜZİK Doğum ağrısında, müzik kullanımının gevşemede, dikkati başka yöne çekmede ve odaklanmada etkisi olduğu düşünülmektedir. ● Müzik, hoşa gitmeyen ağrılı uyaranlardan bireyi uzaklaştırmaktadır. ● Endorfin salınımını artırmakta, anksiyeteyi azaltmakta ve bireyin gevşemesini sağlamaktadır. ●
Müzik İşitsel uyaranın gevşeme, dikkati başka yöne çekmede etkili olduğu, ağrıyı baskıladığı düşünülmektedir. • Ses Çıkarma Ses çıkarma ve inleme ağrıyı hafifletmek için kadınlar tarafından kullanılan tekniklerden biridir. Fakat kontrolsüz bir nefes düzeni ve bununla birlikte kontrolsüz bağırmak enerjinizi tüketmenize neden olabilir •
Ses Çıkarma Ses çıkarma inleme, figan etme, mırıldanma ve bazı cümleleri ritmik şekilde tekrarlamayı içerir. Bu durum kadının ağrıdan çok korktuğu için bağırması anlamına gelmez, tam aksine kendi bedenine dikkatini yöneltmiş olan kadının var olan enerjisinin bir kısmının sesli ifadelerle dışarı yöneltilmesidir. ●
Haptonomi; Sevginin Dokunuşu Dokunma ve hissetmenin bilimi olarak bilinen haptonomi, insanlar arasındaki duygusal ilişki ve etkileşimi konu edinir. ● Amacı, iyileştirmek, başkasının varlığını onaylamak, temel özgüveni yaratmak için sözlerle ve hareketlerle dokunmak olarak tanımlanır. Konuşan hareketler olduğu gibi, dokunan sözcükler de vardır. . . ● Bu tedavide uyguladığımız en önemli araç, duygusal onaylamadır. ●
MENTAL UYARILMA
Hayal Kurma Hayal kurma kadının, doğum eyleminin güç ve acı veren durumlarından uzaklaşmasına yardımcı olmaktadır. ● Hayal kurma, dikkatin ağrı dışında başka bir noktaya odaklanmasını ve gevşemeyi sağlamaktadır. ●
Odaklanma ve Dikkati Dağıtma Dikkat dağıtma ortamda gelen bir uyarımla kadının dikkatinin ağrıdan uzaklaştırılması sürecidir. ● Odaklanma , birey odaklanabileceği bir nesne seçmekte ve doğum ağrıları sırasında bu nesneye odaklanmaktadır. ● Odaklanma ve dikkati dağıtma teknikleri ağrıyı tümüyle yok etmemekte bireyin ağrı toleransı artırmaktadır. Bireyin ağrı algılama eşiğini yükseltmekte ve algıladığı ağrı şiddeti azaltmaktadır. Aynı zamanda doğum sürecine ilişkin kontrol duygusunu geliştirmektedir ●
Masaj, sağlık ve iyiliği artırmak için vücudun yumuşak dokularına sistematik ve amaçlı olarak elle yapılan işlemdir. ● Doğum sırasında gevşemeyi sağlamak, ağrı ve acı çekmeyi azaltmak için kullanılır. ●
DOĞUMDA MASAJ KULLANIMI NELERİ SAĞLAR? -1 Masajla derideki dokunma reseptörleri uyarılarak ağrının dar bir alanda lokalize olması sağlanmaktadır. ● MASAJ KAPI KONTROL MEKANİZMASINI HAREKETE GEÇİRMEKTEDİR…… ●
DOĞUMDA MASAJ KULLANIMI NELERİ SAĞLAR? -2 • Masaj endorfinlerin salınımını uyararak kadının rahatlamasını sağlamaktadır. • Masaj uygulaması, serotonin ve dopamin düzeyini artırırken, norepinefrin ve kortizol seviyesini düşürmektedir. • Mekanoreseptörleri uyararak, masaj yapılan bölgedeki dolasımı hızlandırmakta ve böylece dokuların oksijenasyonunda artış sağlamaktadır.
Gebe kliniğe kabul edildikten kısa süre sonra masaj yapmak, gebenin ortama uyum sağlaması, korku ve endişesinin azalması, doğumla ilgili beklentilerinin öğrenilmesi için iyi bir yoldur ●
MASAJ • Masaj ellere, kollara, bacaklara, ayaklara ya da bele yapılabilir. • Aile üyeleri, arkadaş ya da destekleyen birinin yardımıyla kolaylıkla uygulanabilir. • Ovma, başkasının elini tutma, avuç içinde sert bir madde sıkma, yumruk ya da sert bir obje ile basınç uygulama seklinde yapılabilir.
Kadının Kendisinin Yaptığı Masajlar • Gebe kadın, doğum eyleminde • karnını, bacaklarını ya da belini parmak uçları ile hafif ve yavaşça bir şekilde ovabilir. • Efloraj, doğum eyleminde abdominal bölgeye parmak uçları ile hafif ve yumuşakça yapılan masajdır. • Daha çok I. evrenin erken dönemlerinde kullanılır.
BAŞKASININ YAPTIĞI MASAJLAR • Bel ve sırta yapılan masaj • Sakral bölgeye yapılan masaj • Omuz, boyun ve başa yapılan masaj • Ayaklara ve ele yapılan masaj
BEL VE SIRT BÖLGESİNE YAPILAN MASAJ
Yapılan çalışmalarda akupunkturun meperidin, epidural anestezi ve doğum indüksiyonu kullanım ihtiyacını azalttığı, doğum ağrısını azalttığı ve memnuniyeti artırdığı belirtilmiştir. ● Ramnerö et. al. , 2002; Ziaei and Hajipour, 2006; Nesheim et. al. , 2002
SICAK UYGULAMA Doğumda uygulanan sıcak kompresler, sıcak pedler, duş v. b uygulamalar kadının gevşemesine ve rahatlamasını sağlamakta ve algılanan doğum ağrısını azaltmaktadır. ●Sıcak uygulama kan akımını artırarak kaslardaki iskemiyi azaltmaktadır. ●
SICAK UYGULAMA Sıcak uygulama, uygulanan bölgedeki damarlarda vazodilatasyon yaparak dolaşımını artırmakta ve ağrı impulslarını stimülize eden hücre metabolitlerinin bölgeden uzaklaştırılmasını sağlamaktadır. ● Perineal bölgeye yapılan sıcak uygulama 3. ve 4. derece perineal travmalara karşı korumada etkili olduğu ve anne konforunu olumlu yönde etkilediğini belirtilmektedir ●
SOĞUK UYGULAMA Soğuk uygulama kas spazmını azaltır, inflamasyonu ve ödemi azaltır. ●Kalın çaplı sinir liflerinin sitümülasyonu ile derinin duyarlığını azaltarak, ağrının hafiflemesini sağlar. ●Eğer doğum eyleminde kadın çok terlemiş ve bunalmış ise soğuk uygulama kadının rahatlamasına yardımcı olabilir. ●Soğuk uygulama genellikle kadının bel, gögüs, alın, yüz, kol ve ellerine uygulanır. ●
• DOĞUMUN BAŞLADIĞINDA İLK EVREDE; Belli aralıklarla doğum dalgaları gelecektir ve aralarda doğum dalgasız rahat dönemler olacaktır. Sancısız dönemlerde normal ve yavaş nefes alarak dinlenilmesi gerekir. Sancı geldiği anda ise göğüs solunumu veya karışık solunum yapılabilir. Önemli olan nefesin tutulmadan o an gebeye en iyi gelen nefes egzersizini yapmasıdır. Düzenli nefes alıp vermek bebeğin oksijensiz kalmaması için çok önemlidir.
DOĞUMDA; Rahim ağzı tam açıldıktan sonra artık karın solunumu yapılmaya başlanabilir. Doğum dalgası geldiği anda derin bir karın solunumu yaparak nefes tutulmalı ve ıkınılmalı, bebeği ileri doğru itmeye çalışılmalıdır. ● Ikınma işlemi nefes tutularak veya ağızdan çok yavaş şekilde nefes vererek "ııııııı. . . " şeklinde ses çıkararak yapılabilir. Önemli olan bu sırada karnı şişirip beklememek ve gücü boyuna doğru değil doğum yoluna doğru itecek şekilde vermeye çalışmaktır. Doğum dalgası geçene kadar bu ıkınmaları tekrarlamalıdır. Zaten bu esnada doktor veya ebe doğuma yardımcı olacaktır. Bu evrede göğüs solunumu yapılmamalıdır. Çünkü karın solunumu çok daha iyi ıkınma sağlar. Ağrılar geçtiğinde normal nefes alarak dinlenilmelidir. •
Doğum yapacağınız yeri önceden görmeniz ve eğitimlerine katılmanızın size gebelik ve doğum sürecinde fiziksel ve psikolojik açıdan çok olumlu faydaları olacaktır. •
SOLUNUM TEKNİKLERİ İlk Düzey (Normal Solunum) ●Burundan nefes alınıp sıcak yemeği üfler gibi dudaklar büzülerek nefes verilir. Solunum sırasında sadece göğüs duvarı hareket eder. Solunum hızı 15 sn’de 2 kezdir. Latent fazın başlarında uygulanır.
İkinci Düzey (Yavaş - Derin Göğüs Solunumu ): ●Bu solunum şekli aktif doğum eylemi başlayıncaya kadar kontraksiyonlarla başetmede yardımcı olur. Burundan nefes alınır ve ağızdan verilir. Başlangıçta normal solunum yapılır sonra burundan 5 sn nefes alınır ve ağız yoluyla nefes 5 sn’de dışarı verilir. Solunum hızı dakikada ortalama 6 ile 12 arasında değişir. ● Kontraksiyon süresince yavaş ve derin göğüs solunumu sürdürülür. ●
Üçüncü Düzey (Hızlı - Yüzeysel Göğüs Solunumu) : Solunumun karın kaslarını kullanmaksızın üst göğüs kaslarını kullanarak yapılması gerekir. ● Her bir kontraksiyon normal solunum ile başlar. Kontraksiyon şiddetlendikçe solunum hızı da gittikçe artırılır. Kontraksiyonlar durulmaya başladığında solunum hızı da yavaşlar. ● İki kontraksiyon arasında normal solunuma devam edilir. ●
Dördüncü Düzey (Üfleme - Abdominal Solunum) : Doğum eyleminin geçiş aşamasına gelindiğinde (dilatasyon 8 - 10 cm) bebek aşağıya doğum kanalına doğru hareket eder. Buna bağlı olarak rektuma doğru bir basınç oluşur ve her bir kontraksiyonla beraber bazen ıkınma hissi gelişebilir. ● Bu teknikte karından nefes alınır, nefes ağızdan alınıp verilir. Bu daha çok hızlı yüzeyel solunum tipine benzer ancak burada solunum sırasında hava, sanki bir mumu üfler gibi dışarı verilir. ●
Hangi teknik kullanılırsa kullanılsın, bu konuda eğitim alınması, doğum öncesi hazırlık döneminde gebenin bu konuda eğitilmesi, uygulayıcılara bu konuda yetki verilmesi ve uygun ortamın hazırlanması gerekmektedir.
PERİNE MASAJI � Vajina ve rektum arasında bulunan perineal bölgeye elle yapılan masajdır. � 34. Haftadan itibaren yapıldığında, perineal bölgedeki doku ve kaslara da benzer etkileri sayesinde vajinal doğumlarda olumlu etkisi olduğu düşünülmektedir.
� Masaj, kayganlaştırıcı yağlı bir madde ile vaginanın dışına ve yaklaşık 4 cm vaginanın iç ve dış duvarına yapılmaktadır. � Perine masajına başlamadan önce mesane ve rektum mutlaka boşaltılmalıdır.
Gebeliğin 35. haftasından itibaren doğuma kadar yapılan perine masajının; Øyırtıkları azaltmada etkili olduğu, Øperinenin elastikiyetini arttırdığını ve Øantenatal yapılan pelvik taban kas egzersizinin ve perine masajının perineal travmayı azaltabileceğini belirtilmiştir.
HAMİLELİKTE KEGEL EGZERSİZLERİ (PELVİK TABAN EGZERSİZLERİ) Kegel egzersizleri diğer adıyla pelvik taban egzersizleri rahim, pelvis tabanını oluşturan kasların yani vajina, idrar torbası ve rektumu (barsağın son kısmı) saran ve alttan hamak şeklinde destekleyen kasların kuvvetlendirilmesini amaçlayan egzersizlerdir
Bu egzersizlerin gebelik sırasında ve doğumdan sonraki dönemde yapılmasının çeşitli faydaları vardır. Kegel egzersizlerini yapmanın çeşitli yöntemleri tarif edilmiş olsa da hepsinde amaç burada bahsedilen kasları belirli bir süre kasmak ve gevşetmektir.
Tuvaleti İdrar gelince tutmaya çalışmak gibi buradaki kaslar kasılabilir. yaparken yarıda kesmeye çalışırken veya vajina içerisine koyulan parmağı sıkmaya çalışırken bu kasları hissetmeyi öğrenebilirsiniz.
Yatarak, oturarak, ayakta, her yerde her ortamda yapılabilir. Gün içerisinde sabah, öğle, akşam 5 kere yapılmalı ve her seferinde kaslar 10 kere kasılıp gevşetilmelidir. Kaslar yaklaşık 10 saniye kasılı kalacak şekilde tutulmalı ve daha sonra 10 saniye gevşek bırakılmalı, bu şekilde 10 defa tekrarlanmalıdır. Egzersizi yaparken karın ve kalça kasları kullanmamalı ve normal nefes alıp vermelisiniz.
Kegel egzersizleri ne kadar süre ile yapılmalıdır? Kegel egzersizleri vajina kaslarının gücünü ve tonusunu arttırmak için gittikçe arttırılan setler halinde en az 6 ay süreyle yapılmalıdır. Ancak sonuçların iyi olması açısından bu tür egzersizlerin ömür boyu yapılması önerilmektedir.
Ne kadar süre sonunda fayda görmeye başlarım? Kegel Bu egzersizlerine başladıktan 4 -6 hafta sonra fayda görmeye başlarsınız. süre bazen 3 ile 6 aya kadar uzayabilir. Kegel egzersizi yaparken kalça, karın veya belinizde ağrı hissediyorsanız bu egzersizi yanlış yaptığınız anlamına gelmektedir.
Kegel egzersizlerinin hamilelikte faydaları: Pelvik taban kaslarını güçlendirdiği için doğum sırasında annenin daha iyi ıkınmasını sağlayabilir ve doğumu kolaylaştırır. Doğum Cinsel sırasında daha az yırtık oluşmasını sağlar. ilişkide alınan zevki arttırır.
Doğum sonrasında vaginanın eski sıkılığına ulaşmasının sağlar. Gebelik sırasında ve doğumdan sonraki dönemde idrar kaçırma problemini önler. Hemoroid (basur) oluşmasını önler.
Kegel egzersizlerinin kadınlarda faydaları nelerdir? Kegel egzersizlerinin kadınlarda pek çok faydalar vardır. Kadınlarda Mesane, idrar kaçırma problemlerini önlenmesi rahim ve barsak sarkmalarının önlenmesinde, Hem kadın hem erkeklerde cinsel ilişkide hazzın arttırılarak cinsel doyumun sağlanmasında, Cinsel isteksizlik tedavilerinde Orgazm fonksiyonunun sağlanmasında Vajinismus ve disparuni (ağrılı cinsel birleşme) tedavilerine destek sağlanmasında faydalı egzersizlerdir.
Teşekkürler ederiz. 87
- Slides: 53