Burak cukrowy analiza sezonu 2011 Czy zniszcz nas

Burak cukrowy -analiza sezonu 2011 Czy zniszczą nas niskie ceny usług i wewnętrzna konkurencja? Ciechocinek, dn. 6 grudnia 2011 r.

OCENA KALKULACYJNA KOSZTÓW ZBORU I PRZEŁADUNKU BURAKÓW CUKROWYCH W 2011 ROKU wykonana na zlecenie Polskiego Związku Pracodawców Usługodawców Rolnych przez:

Dr hab. inż. Edmund Lorencowicz, prof. nadzw. Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie e-mail: edmund. lorencowicz@up. lublin. pl Uprawnienia SITR w zakresie wyceny wartości rynkowej i oceny stanu technicznego sprzętu rolniczego (zaświadczenie nr 104/05 z dnia 15 marca 2005 r. )

1. Metoda kalkulacji Kalkulacja kosztów zbioru buraków kombajnem samojezdnym oraz przeładunku ładowarką doczyszczającą wykonana została w oparciu o powszechnie stosowaną w branży techniki rolniczej metodykę kalkulacji kosztów eksploatacji maszyn rolniczych opracowaną przez Instytut Technologiczno-Przyrodniczy. Dodatkowo wskaźniki niedostępne w polskich publikacjach wzięto za źródłami szwajcarskimi i niemieckim.

Do grupy kosztów stałych (utrzymania) maszyn samojezdnych zaliczono: koszty amortyzacji; - koszty przechowywania i konserwacji maszyn - koszt ubezpieczenia - Koszty amortyzacji określono przyjmując okres użytkowania maszyn 5 lat. Tak krótki okres wynika z faktu, że maszyny eksploatowane są w trudnych warunkach (wilgotność, kontakt z glebą, tarcie) i w systemie trzyzmianowym.

Powoduje to, że proces zużycia maszyn przebiega w przyśpieszonym tempie. Założono, że po piątym roku eksploatacji maszyna zostanie sprzedana i koszty amortyzacji uwzględniają rzeczywistą utratę wartości.

W grupie kosztów zmiennych uwzględnione są: koszty paliw i smarów (olejów), ü koszt napraw, ü koszty robocizny. ü

Koszty paliw i smarów (olejów) określono w oparciu o godzinowe zużycie paliwa, cenę paliwa i przy uwzględnienie narzutu 5% na koszty olejów.

Koszty napraw obliczono w oparciu o wskaźnik kosztów napraw, który określa stosunek łącznych kosztów napraw do ceny maszyny w całym okresie użytkowania przy normatywnym wykorzystaniu.

Koszty robocizny uwzględniają godzinową opłatę operatora brutto (wraz z częścią płaconą przez pracodawcę).

Ponieważ usługowa praca kombajnów buraczanych oraz ładowarek doczyszczających samojezdnych wiąże się z koniecznością przejazdów transportowych do kolejnych miejsc realizacji usług do każdej jednostki wykonywanej pracy doliczono narzut na koszty przejazdów określony na podstawie analizy informacji z pracy w zeszłym sezonie. Wynosi on od ok. 1, 5 km na każdy hektar zbioru buraków oraz ok. 2 km na każde 100 ton czyszczonych i przeładowywanych korzeni buraków.

2. Założenia 2. 1. Ogólne dane techniczne Wartość dla: wyszczególnienie jednostka ROPA Euro-Tiger ROPA Euro -Maus k. W 444 240 rzędy m 6 6 x 0, 45 10, 0 m 3 40 - ha /godz. t/godz. 1, 0 - 160 godzinowe zużycie paliwa l/godz. 45, 0 24, 0 zużycie paliwa l/tonę - 0, 15 zużycie paliwa przy przejazdach transportowych l/km 1, 50 1, 20 km/godz. 15, 0 moc silnika szerokość robocza pojemność zbiornika wydajność praktyczna prędkość przejazdów transportowych

2. 1. Ceny, wskaźniki, współczynniki Wartość dla: wyszczególnienie cena maszyny kurs EURO wartość likwidacyjna w % ceny nowej maszyny koszty ubezpieczenia koszt godzinowy robocizny brutto jednostka ROPA Euro-Tiger Ropa Euro-Maus € 425 000 395 000 zł/ € 4, 00 % 10, 0 zł/rok 20 000 zł/godz. 35, 00

2. 1. Ceny, wskaźniki, współczynniki – cdn. . . Wartość dla: wyszczególnienie jednostka ROPA Euro-Tiger Ropa Euro-Maus zł/litr 5, 10 lata 5 5 współczynniki kosztów napraw/przy normatywnym wykorzystaniu w okresie użytkowania -/godz. 0, 8/5000 0, 7/5000 przewidywane wykorzystanie roczne ha ton 850 - 90 000 km/ha km/100 ton 1, 5 - 2, 0 cena paliwa przewidywane okresy użytkowania przejazdy transportowe w przeliczeniu na jednostkę pracy

3. Wyniki obliczeń kalkulacyjnych kosztów. 3. 1. Koszty eksploatacji i wykonania pracy przy zbiorze buraków cukrowych kombajnem samojezdnym sześciorzędowym ROPA euro-Tiger wyszczególnienie kosztu jednostka wartość koszt jednostkowy eksploatacji na godzinę zł/godz. 877, 46 koszty eksploatacji na jednostkę pracy (ha) zł/ha 877, 46 koszt eksploatacji na ha z uwzględn. przejazdów zł/ha 965, 20 koszt wykonania pracy na godz. (bez dojazdów) zł/godz. 912, 46 zł/ha 968, 70 całkowity koszt wykonania pracy na ha (z dojazdami) - koszt usługi

3. 2. Koszty eksploatacji i wykonania pracy przy czyszczeniu i przeładunku korzeni buraków cukrowych ładowarką doczyszczającą ROPA euro-Maus wyszczególnienie kosztu jednostka wartość zł/godz. 818, 88 koszty eksploatacji na jednostkę pracy (tonę) zł/t 5, 12 koszt eksploatacji na tonę z uwzględn. przejazdów zł/t 5, 53 zł/godz. 853, 88 zł/t 5, 34 zł/t 5, 76 koszt jednostkowy eksploatacji na godzinę koszt wykonania pracy na godz. (bez dojazdów) całkowity koszt wykonania pracy na tonę (z dojazdami) - koszt usługi

4. Podsumowanie Koszty wykopania jednego hektara buraków przez kombajnu ROPA euro-Tiger przy rocznej powierzchni zbioru 850 hektarów i wydajności 1 ha na godzinę wynoszą 912, 46 zł/ha. Po uwzględnieniu narzutu na dojazdy koszty wzrastają do 968, 70 zł/ha. W przypadku ładowarki doczyszczającej wartości te wynoszą – przy rocznej masie przeładunku wynoszącej 90 tysięcy ton i wydajności 160 ton na godzinę – odpowiednio 5, 34 i 5, 76 zł/t.

Uzyskane dla przyjętych założeń wyniki kalkulacji zależą w dużej mierze od przyjętych wskaźników. Zarówno wydajność maszyn jak i ich roczna ilość pracy może się zmienić, co wiąże się m. in. z pogodą podczas pracy. Złe warunki pogodowe zmniejszają wydajność i wpływają m. in. na zwiększenie zużycia paliwa i podwyższenie awaryjności maszyn. Także podwyżka cen paliwa może być czynnikiem obniżającym opłacalność wykonywania usług.

Należy podkreślić, że w kalkulacji nie uwzględniono kosztów pośrednich związanych m. in. z dowozem pracowników na miejsce oraz ich zakwaterowaniem, co także wpływa na podwyżkę kosztów wykonania usług.

Materiały źródłowe 1. 2. 3. 4. Amman H. Maschinnekosten 2004. FAT Berichte, ART. Taenikon KTBL Taschenbuch 2004 -05. 2004. Darmstadt Lorencowicz E. 2007. Poradnik użytkownika techniki rolniczej w tabelach. Wyd. APRA Bydgoszcz Muzalewski A. 2010. Koszty eksploatacji maszyn rolniczych. ITP. . Warszawa