Buitenplaatsen Les 2 Ontstaan van buitenplaatsen Aan de

Buitenplaatsen Les 2

Ontstaan van buitenplaatsen Aan de rivier de Vecht, tussen Amsterdam en Utrecht, ontstonden in de 17 de en 18 de eeuw de eerste buitenplaatsen. Dit waren ooit de buitenhuizen van steenrijke kooplui, rijk geworden van de handel met de VOC. foto´s van Vechtse buitenplaatsen langs de Vecht: Loenen, Breukelen, Maarssen klik op het plaatje om het filmpje te starten

Ontstaan buitenplaatsen • Het bezitten van een buitenplaats werd een ware trend. Door de hele provincie Utrecht werden deze huizen gebouwd of oude kastelen tot comfortabele zomerhuizen verbouwd. • In de 19 de eeuw werd de Utrechtse Heuvelrug zelfs zo populair, dat hier – net als langs de Vecht – een kralensnoer aan buitenplaatsen ontstond: de. Stichtse Lustwarande. • foto: Buitenplaats Vollenhoven, De Bilt

Nog altijd vele buitenplaatsen in provincie

Ontstaan Buitenplaatsen langs de Vecht Bekijk het filmpje over het ontstaan van de buitenplaatsen langs de Vecht. Het filmpje duurt nog geen vier minuten

De tuinen van een buitenplaats De tuinen bij alle buitenplaatsen waren groot en bijzonder, om mee te kunnen pronken en om je in te vermaken (wandelen en varen). Daarnaast was ook een deel nutstuin: de opbrengst kon worden verkocht en bracht geld in het laatje. Foto: Het Utrechts Archief, Het park van het huis Schaerweijde Zeist van (boven) en Landgoed Wickenburg Houten, Aquarel van tuin ven huis (onder)

De tuinen Er stonden vaak ook prachtige bijgebouwen, zoals bijvoorbeeld: • koetshuis • oranjerie (tuinkamer) • botenhuis • ijskelder • duiventil • theekoepels • poortgebouw of toegangspoort • etc foto’s: theekoepel van buitenplaats Oud Over (Loenen), Duiventil van landgoed Pavia (Zeist) en Koetshuis van Oostbroek (De Bilt)

De tuinen De tuin waren volgens de laatste mode! Links een tuin in Franse classicistische stijl. Rechts een Engelse landschapsstijl. Welke verschillen zie je? Tip: Trek een lijn (bijv. met lineaal) precies in het midden, van boven naar beneden in beide afbeeldingen.

Franse classicistische tuin In de 17 de eeuw was Franse classicistische tuin in de mode (naar voorbeeld van de tuin van Versailles). Kenmerkend: • strak, geordend, rechte lijnen • symmetrisch • geknipte buxushagen in allerlei vormen, rechte waterpartijen en tuinbeelden Links: Paleis Het Loo Rechts: Slot Zeist had vroeger een Franse tuin.

Engelse landschapstuin Vanaf 1750 kwam de Engelse landschapstuin in de mode. Kenmerkend: • • • A-symmetrisch Afwisseling van heuvels en dalen, rechte lanen en slingerende paadjes Waterpartijen: kronkelige meertjes, sierlijke vijvers en watervallen Open grasvelden afgewisseld met dichtbegroeide bosjes Verrassende doorkijkjes op grappige gebouwtjes en bruggetjes Vlnr: Slot Zeist en twee afbeeldingen van Kasteel Groeneveld Baarn

Inspirerende buitenplaatsen Buitenplaatsen met hun bijzondere tuinen vormden een inspiratiebron voor bezoekers maar ook kunstenaars: • Vooruitstrevende (tuin)architecten • De huizen stonden vol prachtige meubels, schilderijen en behang. • Muzikanten, schilders en dichters werden uitgenodigd of legden de buitenplaats vast op doek of gedicht. Foto: Het huis Schaerweijde te Zeist Het Utrechts Archief

Een liber amicorum is een soort gastenboek dat op buitenplaatsen werd gebruikt. Hierin tekende de gast zijn bezoek op, zoals deze tekening van een kasteel. Tekening van het slot van een van de (Engelse) gasten ‘met Eijgen handt gemaeckt’ Uit: Album Amicorum (1613 -1648) van Michael van Meer. (Bron: Wikipedia)

Een liber amicorum Gasten konden in een liber amicorum: • een gedicht of lijfspreuk schrijven • een tekening maken • een familiewapen tekenen • een bedankje voor de logeerpartij schrijven Tekening met familiewapen

Een eigen liber amicorum

Landgoed Wickenburgh Jullie gaan inspiratie opdoen voor het eigen liber amicorum op een buitenplaats in de eigen omgeving: Landgoed Wickenburgh is een oud familielandgoed. De geschiedenis gaat terug tot 1300. In 1741 kwam het landgoed als zomerverblijf in bezit van de familie Wttewaall. Dat is het nu nog steeds. Gezin Wttewaal op bordes in 1907, Foto Huisarchief Wickenburgh.

Landgoed Wickenburgh is ongeveer 15 hectare groot (een hectare is 1, 5 voetbalveld). Op het landgoed staat een hoofdgebouw, een koetshuis, een tuinmanswoning, een duiventoren en nog wat kleinere gebouwtjes. Het huis is omringd door een tuin in Engelse landschapsstijl. Er staan meer dan 200 jaar oude bomen en er zijn vijvers en moestuinen. Het bos is Wandelgebied. Foto Huisarchief Wickenburgh

Landgoed Wickenburgh Vanaf 1300 heeft op deze plek een gebouw gestaan. Rond het jaar 1381 wordt de naam ‘Wickenburgh’ voor het eerst genoemd. De boerderij was omgracht en had daardoor een verdedigende functie. Het platteland werd in de middeleeuwen voortdurend bedreigd door rondtrekkende bendes en rovers. Aquarel van huis en tuin. Huisarchief Wickenburgh.

Landgoed Wickenburgh wordt in 18 de eeuw in stappen omgebouwd tot zomerverblijf. De monumentale boerderij die er dan al staat heeft een lange oprijlaan, ronde vijver en duiventoren. Het huis krijgt nu een extra verdieping en een symmetrische, classicistische voorgevel – volgens de laatste mode. Er komt een koetshuis en tuinmanswoning. Wickenburgh bestaat tot 1814 uit een zomerverblijf en een aparte pachtboerderij. Daarna ontwikkelt het zich tot een buitenplaats. Foto Huisarchief Wickenburgh.