Budowa wntrza Ziemi Najwicej informacji o budowie wntrza
Budowa wnętrza Ziemi
Najwięcej informacji o budowie wnętrza Ziemi dostarczają badania geofizyczne. Naukowcy analizują prędkość rozchodzenia się fal sejsmicznych, wywołanych przez trzęsienia ziemi. Fale te mają różną prędkość w zależności od ośrodka, przez który przechodzą. Dzięki analizie zapisów wstrząsów sejsmicznych wiadomo, że wnętrze Ziemi składa się z odmiennych warstw. Różnią się one stanem skupienia materii, gęstością, temperaturą, ciśnieniem i składem chemicznym. W wielkim uproszczeniu można przyjąć, że Ziemia jest podobna pod względem budowy do jajka. Ma jądro, które można przyrównać do żółtka, oraz płaszcz, któremu może odpowiadać białko. Podobnie jak jajko, Ziemia posiada zewnętrzną, kruchą i cienką skorupę.
Najgłębiej znajdującą się częścią wnętrza Ziemi jest jądro. Stanowi ono 16, 2% objętości Ziemi i aż 31, 5% jej masy. Jądro budują pierwiastki ciężkie, głównie metale. Wyróżnia się jądro wewnętrzne i zewnętrzne. Jądro wewnętrzne wykazuje cechy ciała stałego. Zbudowane jest prawdopodobnie z żelaza i niklu. Z kolei jądro zewnętrzne przypuszczalnie ma właściwości cieczy. Otacza je gruba warstwa, zwana płaszczem Ziemi. Stanowi on 82, 4% objętości naszego globu i 67, 8% jego masy. Płaszcz, podobnie jak jądro, dzieli się na wewnętrzny i zewnętrzny. Na granicy jądra Ziemi i płaszcza wewnętrznego temperatura osiąga aż 4000 o. C. Występują tu skały zarówno w stanie stałym, jak i płynnym. Skały w stanie płynnym, występujące w płaszczu zewnętrznym Ziemi, to magma. Zewnętrzną i zarazem najcieńszą warstwę naszej planety tworzy skorupa ziemska. Stanowi ona 1, 4% objętości Ziemi i tylko 0, 7% jej masy. Wyróżnia się dwie odmiany skorupy: kontynentalną oraz oceaniczną. Skorupa ziemska wraz z górną warstwą płaszcza zewnętrznego tworzą litosferę.
Podział skał Skały magmowe Głębinowe: -granit -gabro Skały przeobrażone: -marmur -gnejs -kwarcyt Wylewne: -bazalt -andezyt Skały osadowe Okruchowe Luźne: -ił -less -piasek -żwir Zwięzłe: -piaskowiec -zlepieniec Chemiczne: -sól kamienna -sól potasowa -gips -wapień Organiczne: -torf -wapień -węgiel brunatny -węgiel kamienny
Granit jest pospolitą skałą magmową głębinową, składającą się głównie z kwarcu, skaleni i miki. Widoczne gołym okiem duże kryształy minerałów jest skutkiem powolnego stygnięcia magmy. Bazalt jest pospolitą skałą magmową wylewną. Powstaje z lawy, która krzepnie na powierzchni Ziemi. Proces ten zachodzi szybko, więc kryształy nie są widoczne gołym okiem. Wapień jest skałą osadową. Powstaje zwykle z nagromadzenia na dnie mórz muszli i szkieletów zwierząt. Składa się głównie z węglanu wapnia i ma najczęściej białe zabarwienie.
Gnejs powstaje głównie na skutek przeobrażenia granitu. Jest łatwy do rozpoznania, ponieważ na jego powierzchni występują wyraźne smugi. Piaskowiec to skała osadowa, która powstała wskutek scementowania ziaren piasku. Najbardziej powszechne są piaskowce kwarcowe. Marmur powstaje w wyniku oddziaływania wysokiej temperatury i ciśnienia na skały wapienne. Jest ceniony w budownictwie ze względu na ciekawą kolorystykę i łatwość obróbki.
Dziękuję za uwagę – przygotował Dawid Rychlewski kl. Ia gim Źródła informacji: - Podręcznik do geografii dla gimnazjum „Planeta Nowa” - https: //www. google. pl/search? q=ska%C 5%82 y&hl=pl&biw=1366&bih=638&site=web hp&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0 ah. UKEwjj 4_By. Lj. RAh. VBDyw. KHb. KKBt. EQ_AUIBig. B#hl=pl&tbm=isch&q=ska%C 5%82 y+i+ minera%C 5%82 y
- Slides: 8