BTK RTS KAPLAMA LMLER Balca Kaplama Tipleri Dip

BİTKİ ÖRTÜSÜ KAPLAMA ÖLÇÜMLERİ

Başlıca Kaplama Tipleri § Dip Kaplama: Bitkilerin topraktan çıktıkları bölümün kapladığı alan § Yaprakla Kaplama: Bitkilerin üstten bakıldığında yüzeyi kapladığı alan § Kanopy Kaplama: Bitkilerin kanopy (taç genişliği) olarak kapladığı alan § Yer kaplama: Toprak yüzeyinde bulunan bitki, bitki kalıntıları, taş, kaya, yosun vs. kapladığı alan

Dip Kaplama Kanopy Kaplama Yaprakla Kaplama

Kaplama Tiplerinin Özellikleri § Dip Kaplama – – – § Yaprakla Kaplama – – § Bitkinin yaprakları arasındaki küçük açıklıklar ve üste gelen yapraklar hesaplanmaz. Çevresel veya biotik değişkenlere son derece duyarlıdır. Bazı büyüme formaları dışında, ölçülmesi zordur. Çalılar ve geniş yapraklı bitkilerin ölçümü oldukça kolaydır. Yaprak alanı indeksi, yaprakla kaplamanın ölçülmesi için yaygın olarak kullanılır. Kanopy Kaplama – – § Yıllar arası ve yıl içi iklim değişikliklerine ve otlatmaya daha az duyarlıdır. Bu nedenle farklı yıllardaki değişimi düşüktür. Genellikle botanik kompozisyonun hesaplanmasında ve tür değişimlerinin karşılaştırılmasında kullanılır. Tek küçük gövdeli bitkilerin ölçülmesi zor olabilir. Kaplamanın bulunmasında kök bölgesi de göz önüne alınır. Kanopide aradaki boşluklar göz ardı edilir. Bitki yapraklarının doğal olarak yayıldığı en dış sınırın üstten görünüşüdür. Bazı durumlarda, bitki yapraklarının üste gelmesi nedeniyle, %100’den daha fazla çıkabilir. Yer Kaplama – – Genellikle vejetasyondaki suyun akışı, toprağa işlemesi gibi özelliklerin ortaya konulması için belirlenir. Çoğunlukla seyrek bitki örtülerinde incelemeye alınır.

Bitki ile Kaplı Alanın Ölçülmesinde Kullanılan Başlıca Yöntemler § § § § Transekt (Hat) Yöntemi Lup Yöntemi Nokta Çerçeve Yöntemi Kuadrat (Çerçeve Yöntemi) Kroki Çizimi Yöntemi Ağırlık Yöntemi Gözle Tahmin Yöntemi

TRANSEKT (HAT) YÖNTEMİ Yöntemin esası 100 cm uzunluğunda bir transekt çubuğu boyunca 1 cm genişliğindeki bir şeridin incelenmesidir. 1 m

Transekt Uygulamaları

Sonuçların Değerlendirilmesi § Bitki ile Kaplı Alan : Ortalama Bitki sayısı Bitki ile kaplı alan yüzdesini verir § Botanik Kompozisyon = A Türünün Kapladığı alan (cm 2 Sayısı) Bütün Türlerin Kapladığı alan (cm 2 Sayısı) § Frekans (Tekerrür) Frekans = Bitki Türünün Bulunduğu ünite Sayısı Toplam ünite Sayısı

Örnek Ø Bir mer'a alanı içinde 5 ayrı bölümde ölçüm yapılmıştır. Ø Mer'adan alınan sonuçlar tablo halinde düzenlenerek her transektte rastlanan bitkilerin toplam sayısı ve bitki ile kaplı alanları yazılır. Ø Her biri 1 m'lik 10 transekt biriminden oluşan bir transekt örneğinde. bitki ile kaplı alan ve botanik kompozisyon bulunur.

10 Transekt Biriminden Oluşan 1. Örnek Alanın Sonuçları Transekt Birim No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Bitki Bulunan ünite Sayısı A. fragnas 5 - 11 - 2 9 - 21 - - 5 48 4. 8 A. angustijolius 6 4 - - 2 - 3 - 1 4 6 20 2. 0 E. cicutarium - - 2 - 6 - - 9 - 16 4 33 3. 3 F. ovina - 27 - - 5 - 8 - 3 40 4. 0 G. asparum 3 - 7 - - 11 - 6 - 1 5 28 2. 8 H. varium 9 - - 18 - - 8 - 5 44 4. 4 11 - - 2 3 4 - 5 - 4 6 29 2. 9 S. pernata 6 7 - - 8 15 - 4 7 - 6 47 4. 7 T. polium 2 - - - 25 - 5 9 4 41 4. 1 T. sguarrows - 5 - - 3 - 2 - - 1 4 11 1. 1 42 43 20 20 24 39 43 45 26 39 341 34. 1 Bitki Adı K. prostrata Toplam Bitki ile Kaplı Alan (cm 2) Ortalama Bitki ile Kaplı Alan (cm 2)

5 Örneğinin Toplam Sonuçları Bitki Adı Bitki ile Kaplı Alan Ortalama 1 2 3 4 5 A. fragrans 4. 8 2. 6 3. 7 1. 0 - A. angustijolius 2. 0 1. 7 - 0. 8 E. cicutarium 3. 3 0. 9 - F. ovina 4. 0 3. 7 G. asparum 2. 8 H. varium Bitki Sayısı Toplam 1 2 3 4 5 12. 10/5=2. 42 5 2 7 1 - - 4. 50/5=0. 90 6 3 - 1 - 0. 7 4. 90/5=0. 98 4 1 - - 1 6 1. 8 0. 9 4. 8 15. 20/5=3. 04 3 3 2 1 6 15 1. 1 1. 7 0. 8 1. 1 7. 50/5=1. 50 5 2 3 1 2 13 4. 4 2. 1 0. 7 - 0. 1 7. 30/5=1. 46 5 3 1 - 1 10 K. prostrata 2. 9 - - - 0. 8 3. 70/5=0. 74 6 - - - 1 7 S. pernata 4. 7 6. 1 - 4. 1 0. 8 15. 70/5=3. 14 6 8 - 3 2 19 T. polium 4. 1 3. 8 3. 1 3. 6 - 14. 60/5=2. 92 4 4 3 4 - 15 T. sguarrows 1. 1 3. 0 - - 1. 9 6. 00/5=1. 20 4 7 - - 4 14 34. 1 25. 0 11. 2 10. 2 91. 50/5=18. 30 48 33 16 11 17 124 Toplam 15 10

Hesaplamalar 100 cm Bir Transekt 1 cm 1. Örnek için BKA : 3. Örnek için BKA : 341 10 10 102 10 1*100 = 100 cm 2 = %34. 1 2. Örnek için BKA : = %11. 0 4. Örnek için BKA : = %10. 2 Çıplak Alan Oranı : 100 -34. 1 = 65. 9 250 10 112 10 = %25. 0 = %11. 2

Bütün ölçümlerin Ortalaması (5 Ölçümün) ; 1. Bitkinin % olarak kapladığı alan : 10. Bitkinin % olarak kapladığı alan : 4. 8+2. 6+3. 7+1+0 5 1. 1+3+0+0+1. 9 5 Toplam bitki ile kaplı alan : 2. 42+. . . +1. 20 = 18. 30 Çıplak Alan : 100 -18. 30 = 81. 70 = 2. 42 = 1. 20

LUP YÖNTEMİ § Bu metotda genel olarak 2 cm çapındaki bir alanda 1 bitki yaşayacağı kabul edilir. § Bu amaçla 20 m uzunluğundaki bir ip üzerinde 20 cm aralıklarla 100 nokta işaretlenir.

Lup Uygulamaları

Sonuçların Değerlendirilmesi Toplam Bitki Sayısı Bitki Adı Genel Toplam 1 2 3 4 5 A. fragnas 16 12 6 - 6 40 A. lontana 4 1 13 11 3 32 E. ciffltonıı 11 2 7 3 -- 23 F. ovina 8 n 6 8 6 45 H. varium 3 - 1 - 4 8 V. tenvifolia 1 - - 1 1 3 Kaplı Alan 43 32 33 27 20 151 Boş Alan 57 68 67 77 80 349

Her Bitki için Bitki ile Kaplı Alan 1. Bitki : 2. Bitki : 3. Bitki : 4. Bitki : 5. Bitki : 6. Bitki : 40 5 32 5 23 5 45 5 8 5 3 5 = 8. 0 = %8. 0 = 6. 4 = %6. 4 = 4. 6 = %4. 6 = 9. 0 = %9. 0 = 1. 6 = %1. 6 = 0. 6 = %0. 6

Bitki ile Kaplı ve Çıplak Alan § Toplam Bit. ile Kaplı alan 8. 0 + 6. 4 + 4. 6 + 9. 0 + 1. 6 + 0. 6 = 30. 2 = %30. 2 § Çıplak Alan Yüzdesi = 100 -30. 2 = 69. 8 = %69. 8

Botanik Kompozisyonun Bulunması 1. Bitki : 2. Bitki : 40*100 151 32*100 151 = 26. 69 = %26. 69 = 21. 19 = %21. 19 . . . 6. Bitki : 3*100 151 = 1. 98 = %1. 98

Frekans Bulunması 1. Bitki : 2. Bitki : 4 5 5 5 = 80 = %80 = 100 = %100 . . . . 6. Bitki : 3 5 = 60 = %60