BSY 639 statistiksel Analiz ve statistik Paket Program
BSY 639 - İstatistiksel Analiz ve İstatistik Paket Program Uygulamaları Hafta 2: SPSS Paket Programına veri girişi ve dönüşümlerinin yapılması, etiketlerin tanımı Prof. Dr. Soner ÇANKAYA OMÜ Yaşar Doğu Spor Bilimleri Fakültesi
SPSS Paket Programına veri girişi Veri İşlem Penceresi (SPSS Data Editor): Arşivlenmiş verileri içerir ve değiştirmeye olanak sağlar. Bu pencere bir Excel görünümü biçimindedir. Veriler hücrelere işlenir ve saklanır, gerektiğinde üzerinde değişiklik yapılabilir. Buradaki dosyalar. sav ekiyle saklanır. Oluşturulan verilerin tümü bu alanda hücrelere işlenerek saklanmaktadır. Her bir sütun bir değişkeni (bir soruyu ya da sorunun bir bileşenini) içerir. Her bir satır ise araştırma verisi toplanan kişiyi ya da kişinin verdiği yanıtları içerir. Diğer bir deyiş ile satırlar her bir anketi, sütunlar ise ankette yer alan soruları anlatıyor da denilebilir. Aşağıda data editör penceresi görülmektedir.
SPSS Paket Programına veri girişi [SÜTUN] Değişken (anketteki sorular) adları [SATIR] Değişkenlere verilen yanıtlar (her bir anketin girildiği satırlar) Data görünüm ve işleme penceresi Değişken görünüm ve oluşturma penceresi
SPSS Paket Programına veri girişi Değişken Penceresi (Variable View): Değişkenleri (anket sorularını) oluşturmak ve tanımlamak için “variable view” penceresine geçiş için sol attaki sekme tıklanır. Satırlarda değişkenler listelenmiştir. Değişkenin özelliklerini tanımlanır. Name (Değişkenin Adı): Değişkene içeriği ile uyumlu olarak kısa bir ad verilir. Type (Değişkenin türü): Numeric (sayısal), string(harf), tarih vb. olabilir.
SPSS Paket Programına veri girişi Width (değişkenin genişliği): Değişkenin kaç haneli olduğunu gösterir. (ekranda görünecek karakter sayısını ifade eder). Decimals: Değişkenin virgülden sonra kaç basamak olarak görüneceğidir. Label (Değişkenin Etiketi): Değişkenin adı uzun ve açık olarak bu bölüme yazılabilir. Name bölümünde kısa ve öz olarak tanımlanan ilgili değişken (anket sorusu) bu bölümde ayrıntılı olarak tanımlanabilecektir. Values (Değerlerin etiketi): Değişkenin kodlarının ne anlama geldiği yazılır. (örneğin 1 kodu=erkek, 2 kodu=kadın için atanmış ise analiz çıktılarında ve data işlerken bu rakamların karşılığı görülecektir. )
SPSS Paket Programına veri girişi Missing (Kayıp Değerler): O değişken özelinde işlemler sırasında değerlendirmelere girmesini istemediğimiz değerler ‘kayıp veri’ olarak tanımlanır. Genellikle bu alan boş bırakıldığında girilmeyen her bir değer kayıp veri olarak değerlendirilir. Bazen bu alana özel kodlarda yazılabilir (örneğin: 999 kodu ya da - 999 kodu girildiğinde bu datanın kayıp olduğu, bilinmediği anlamına geldiğini ifade etmek için kullanılabilir. ) Measure (Ölçümler): Değişkenin tipini belirtir. Scale: Ölçüm/sürekli, Ordinal : Sıralı Nominal: Sınıflı/kategorik
SPSS Paket Programına veri girişi SPSS’deki veri grubunun editör sayfasına yazımı sırasında cinsiyetin ve tekerrürlerin (Örgütsel sinizm ortalama madde puanı) ayrı sütunlara eşlenerek yazılmasına dikkat edilmelidir (Şekil 1). Veri girişine başlamadan önce değişkenlerin özellikleri (sayısal veya alfabetik) ve değişken etiketleri tanımlanmalıdır. Değişkenlerin özellikleri (sayısal veya alfabetik) ve değişken etiketleri tanımlama işlemleri data menüsünden yapılır.
Şekil 1. SPSS Paket Programına veri girişi
SPSS Paket Programına veri girişi Data/define variable menüsünde variable name kutucuğuna değişken ismi (alfabetik) 8 karakteri geçmeyecek şekilde yazılır. Daha sonra Type menüsü içinde tanımlanacak değişkenin türü (sayısal (numeric), alfabetik (string). . . vb) ve karakter sayısı belirlenir. Şekil 1’deki örnek için değişken ismi “Cinsiyet”, değişken türü alfabetik (string) olarak belirlendi. Değişken etiketlerini tanımlama işlemi Labels. . menüsünden yapılır. Bu menüde değişken etiketleri (variable labels) ve değişkenlerin seviyelerine ait etiketleme (Value label) işlemi yapılır. Column Format. . menüsünde sütun genişliği ve yazı konumu gibi işlemler yapılır. Şekil 1’deki örnek için değişken ve değişkene ait seviyelerin etiketlenmesi işlemi Şekil 2’de verilmiştir.
Şekil 2. Değişken ve Değişkene Ait Seviyelerin Etiketlenmesi İşlemi Değişkenlerin özellikleri (sayısal veya alfabetik) ve değişken etiketleri tanımlama işlemleri data menüsü dışında, her bir sütun üzerinde bulunan var (variable) ifadesinin çift tıklanması durumunda da yapılabilir. Value Labels kısmına anket sorularındaki şıklar sırasıyla ve 1, 2, 3… olarak değer verilerek yazılır. Label kısmına anketteki şıkta yer alan metin yazılır. Add butonuna basılarak şıklar listelenir. Her bir anket sorusu için süreç tekrarlanır.
Excell’den SPSS Paket Programına veri aktarımı - 1 Ø Select File - Open – Data : SPSS penceresinde Dosya – Aç - Veri Ø Choose Excel as file type : Açılan Open Data diyalog kutusunda uzantısı (xls veya xlsx) seçilir. Ø Select the file you want to import: Dosya adı seçilir
Excell’den SPSS Paket Programına veri aktarımı - 2 Ø Then click Open : Aç denir. Açılan diyalog kutusunda OK denir. Bu sayede istenilen excel dosyasından veri aktarımı yapılmış olur.
Dönüşüm İşlemleri TRANSFORM Verilerinizi bilgisayar ortamına girdikten sonra onları amacınıza göre değişik şekillerde yeniden kodlayabilirsiniz. Bu iş için sıklıkla kullanılan iki komut ‘Compute’ ve ‘Recode’ komutlarıdır. Compute (Hesapla) komutuyla bir kaç değişkeni bir arada kullanarak matematik işlem yapılabilir. Örneğin sporcuların dikey sıçrama ölçümleri cm cinsinden olan değerleri 100’ e bölüp m cinsine dönüştürülebilir. Recode komutuyla bir değişkeni farklı şekillerde gruplayarak yeni değişkenler yaratmak olasıdır. Örneğin günde içilen sigara sayısı değişkeni sigara sayısına göre (0 -10 arası) az, (11 -20 arası) ‘orta’, (21 ve üzeri) ‘yüksek’ sigara kullanımı olarak kodlanabilir.
- Slides: 13