BRLNE DAYALI RENME COOPERATIVE LEARNING Elif GKALP TA
İŞ BİRLİĞİNE DAYALI ÖĞRENME (COOPERATIVE LEARNING) Elif GÖKALP TAŞ 201218804 LİSANS ÖĞRENCİSİ EĞİTİM PROGRAMLARI VE ÖĞRETİMİ TEZSİZ YÜKSEK LİSANS ÖĞRENCİSİ
İşbirliğine dayalı öğrenme: Öğrencilerin sınıf ortamında küçük karma guruplar oluşturarak (cinsiyet, başarı durumu, yaş, kişisel özellikler vb. ) ortak amaç doğrultusunda, akademik bir konuda birbirlerinin öğrenmelerine yardımcı oldukları, genelde gurup başarısının değişik yollarla ödüllendirildiği bir öğrenme yaklaşımıdır. Page 2
İşbirliğine Dayalı Öğrenme • Ortak öğrenme amaçlarını gerçekleştirmek üzere öğrencilerin küçük gruplar halinde (2 -6 kişilik) işbirliği içerisinde birlikte çalışması esasına dayalı interaktif bir öğrenme-öğretme metodudur. • İşbirliğine Dayalı Öğrenim; verilen bir görevin “gruptaki bütün üyelerin çabalarıyla” tamamlanması demektir. Page 3
İş Birliğine Dayalı Öğrenmenin Tarihçesi • 1900’lü yılların ortalarına doğru A. B. D. de sosyal araştırmacı ve eğitmenler değişik öğrenme ortamlarının öğrenme üzerindeki etkilerini araştırmışlardır. • 1960’lı yıllarda Minesota Üniversitesi profesörleri Dawid W. Johnson ve Roger T. Johnson “İşbirliğine Dayalı Öğrenme Merkezi”ni kurmuşlardır. Page 4
Johnson & Johnson Page 5
İşbirliğine Dayalı Öğrenme Metoduyla ilgili Yapılan Araştırmalar • Ülkemizde işbirliğine dayalı öğrenme ilgili ilk araştırma Açıkgöz (1990) tarafından 80 ilkokul öğrencisinden oluşan dört grup üzerinde gerçekleştirilmiştir. • Bu araştırmada yapılandırılmış işbirliğinin yabancı dil başarısı ve hatırda tutma düzeyi üzerinde, grupla yarışma ve geleneksel öğretimle karşılaştırıldığında daha olumlu etkileri olduğu ortaya çıkarılmıştır. Page 6
• İş Birliğine Dayalı Öğrenme denilince Anahtar Kelime Nedir? Page 7
İş Birliğine Dayalı Öğrenme denilince Anahtar Kelime Nedir? • EKİP ÇALIŞMASI • Grubun başarısı ancak bu yolla sağlanabilir. Page 8
Ürün: • Oyun, Sözlü rapor, Araştırma raporu, Panel, Müzakere, Model şeklinde olabilir. Page 9
• Gruptaki bütün öğrenciler aynı notu alır. Bu da onların katılımını destekleyip, iyi bir sonuca varmak için tüm yeteneklerini sergilemelerini sağlar • Grup çalışmaları sürerken, öğretmende onları dikkatlice izler. “Ürün” konusunda sorun çıkarsa bu öğretmen tarafından aydınlanıp düzeltilebilir. Page 10
Neden işbirliği? • Neden birbirimize yardım ederiz? Page 11
Yakınsal Gelişim Alanı (Zone of Proximal Development) ZPD YGA Arkadaşlarımla beraber bu kadar daha öğrenirim Kendi başıma bu kadar öğrenirim 12
İŞBİRLİĞİNE DAYALI ÖĞRENMEYİ UYGULARSAK… • • Gurup içinde biz duygusu oluşturur. Kazanmak veya kaybetmek guruba aittir. Guruplar arasında yarışma söz konusudur. Öğrenciler sadece bilişsel yönden değil sosyal ve duyuşsal yönden de gelişir. • Sorumluluk duyguları gelişir. Page 13
İŞBİRLİĞİNE DAYALI ÖĞRENMENİN GEREKLİLİĞİ l Başarıyı arttırır. • Özsaygıyı geliştirir. Üst düzeyde öğrenme gerçekleşir Yarışma ortamı oluşturur
İşbirliğine dayalı öğrenmede öğrenme 3 şekilde olur: • 1 - Bireysel olarak • 2 - Birlikte • 3 - Rekabetçi sınıf ortamı Page 15
Yarışmacı (Competitive) Öğrenme (Rekabete dayalı öğrenme) • Bazı öğrencilerin kazanırken diğer bazılarının kaybettiği ve kimin“en iyi” olduğunu ortaya çıkarmak için öğrencilerin birbiriyle yarıştığı öğrenme ortamı. • Örneğin; üniversite giriş sınavları Page 16
Bireysel (Individualistic) Öğrenme • Diğerlerinin ne yaptığıyla ilgilenmeksizin kendi amaçlarını gerçekleştirmek üzere öğrencilerin tek başına çalıştığı öğrenme ortamı. • Bu öğrenmede başarı ya da başarısızlık bireye özgüdür. Page 17
İşbirliğine Dayalı (Cooperative) Öğrenme • Sonuca göre grup üyelerinin ya birlikte kazandığı ya da birlikte kaybettiği, ortak amaçlar çerçevesinde birlikte çalışmayı gerektiren öğrenme ortamıdır. Page 18
Her grup çalışması işbirliğine dayalı öğrenme değildir; • Yarışmalı öğrenme; işbirliğine dayalı öğrenmenin tersine, bir grubun başarısızlığını gerektirir. • Bireysel yarışmada, tek bir kazanan vardır. • Grup-içi yarışmada grubun en iyisi belirlenir. Page 19
Her grup çalışması işbirliğine dayalı öğrenme değildir; -Gruplar arası yarışmada, grup halinde kazanma ve kaybetme söz konusu olduğu için üyeler herkesin başarılı olması için çalışırlar. Çünkü grupta herhangi bir üyenin başarısızlığı grubun başarısız olmasına yol açacaktır Page 20
Page 21
Teamwork İş Birliğine Dayalı Öğrenme Grubu Geleneksel Öğrenme Grubu Yapay(Sahte) Öğrenme Grubu 22
1. Yapay (Sahte) Öğrenme Grubu • En belirgin özelliği, – grubun, grup üyelerinin ilgi ve istekleri göz önünde bulundurulmaksızın birlikte çalışmak üzere oluşturulması ve – en başarılıdan başarısıza doğru sıralanmak suretiyle bireysel olarak değerlendirileceklerine inanmalarıdır. Page 23
1. Yapay (Sahte) Öğrenme Grup • Böyle bir grupta grup üyeleri birbirine güvenmezler. Birbirini yanlış yönlendirir ve bilgiyi paylaşmaktan kaçınırlar. • Sonuçta elde edilen verim grup üyelerinin bireysel potansiyellerinin çok altındadır. • Eğer üyeler bireysel olarak çalışıyor olsalar elde edecekleri verim daha fazla olacaktır. Page 24
2. Geleneksel Öğrenme Grubu • En belirgin özelliği, – grubun, grup üyelerinin kendi istekleri doğrultusunda birlikte çalışmak üzere oluşturulması ve – başarının grup üyeleri olarak değil, bireysel olarak değerlendirilmesi ve ödüllendirilmesidir. Page 25
2. Geleneksel Öğrenme Grubu • Grup üyeleri birbirinden bilgi almayı arzu ederler ancak kendi bilgilerini paylaşmayı istemezler. • Bazı üyeler kendilerine düşen görevleri yerine getirmeksizin, kurnazca grubun başarısından yararlanmaya çalışırlar. Page 26
• Sonuçta elde edilen verim – grup üyelerinin bazılarının bireysel çalışmayla elde edebileceğinden fazla olmakla birlikte, – zeki ve çalışkan üyelerin bireysel çalışması hâlinde elde edebilecekleri verimden daha düşüktür. Page 27
3. İş Birliğine Dayalı Öğrenme Grubu • Ortak öğrenme amaçlarını gerçekleştirmek ve elde edilen verimden tüm üyelerin yarar sağlaması esasına dayanan öğrenme grubudur. • Grup üyeleri öğrenilecek materyali anlama ve daha fazla çalışma konusunda birbirini teşvik eder, konuları aralarında tartışarak bilgi paylaşımını sağlarlar. Page 28
3. İş Birliğine Dayalı Öğrenme Grubu • Bütün üyelerin öğrenmesi ve diğerlerinin öğrenmesine katkı sağlaması esas olduğu için bireysel performans düzenli biçimde kontrol edilir. • Hiçbir üyenin çaba sarfetmeksizin grup başarısından yararlanmasına izin verilmez. Page 29
3. İş Birliğine Dayalı Öğrenme Grubu • Sonuçta elde edilen verim • grup üyelerinin bireysel performansının toplamından büyüktür. • Bütün üyeler, bireysel çalışmaları hâlinde elde edebilecekleri verimin daha fazlasını böyle bir grup çalışmasıyla elde edebilirler. Page 30
İş Birliğine Dayalı Öğrenmenin İlkeleri Ø Olumlu Bağımlılık(Positive. Interdependence) Ø Yüz-yüze. Destekleyici Etkileşim (Face-to-face Interaction) Ø Bireysel Değerlendirilebilirlik ve Kişisel Sorumluluk (Individual Accountability & Responsibility) Ø Kişiler arası ve Grup Becerileri (Social. Skills) Ø )Grup Süreci(Group Processing) Page 31
• Olumlu Bağımlılık size neyi çağrıştırmaktadır? • İşbirlikli bir dersin ilk şartı sizce nedir? Page 32
• İşbirlikli bir dersin ilk şartı öğrencilerin ‘birlikte batacakları ya da birlikte çıkacaklarına’ inanmalarıdır. Page 33
1. Olumlu Bağımlılık • Grup üyelerinin her birinin, gruptaki diğerlerinin de öğrenmesinden sorumlu oldukları bilincine sahip oluşunu ifade eder. Grup üyeleri, eğer üyelerden birisi dahi başarısız olursa tüm grubun başarısız sayılacağının bilincindedirler. Böyle bir pozitif dayanışma grup üyelerinin tamamını, yapabileceklerinin en iyisini yapmaya maksimum düzeyde motive eder. Page 34
• Öğrencilerin 2 sorumluluğu vardır: • 1) Verilen konuyu öğrenmek • 2)Verilen konuyu tüm grup üyelerinin öğrenmesini güvence altına almak. Page 35
Page 36
Yüz Yüze Destekleyici Etkileşim • Grup üyeleri arasında yüze etkileşimin artması, üyelerin birbirine karşı sorumluluk duygusunun, akıl yürütme ve sonuç çıkarma yetilerinin gelişmesini ve sosyal dayanışmanın artmasını sağlar. Bu nedenle grup üyelerinin yüzyüze oturmasında yarar vardır. Page 37
3. Bireysel Değerlendirilebilirlik ve Kişisel Sorumluluk Grup üyelerinin her biri, kendisine düşen görevi en iyi şekilde yerine getirmek sorumluluğu ile yükümlüdür -Grup üyelerinin başkasının sırtından geçinemeyeceğinin farkında olması gerekir. Page 38
4. Kişiler Arası ve Küçük Grup Becerileri • Öğrenme çabalarının etkili ve verimli olması, kişiler arası iletişim becerilerinin yanında diğer sosyal becerilerin de kullanılmasını gerektirir. Eğer grup üyeleri birbirini yeterince tanımıyor, birbirine güvenmiyor, birbiriyle etkili iletişim kuramıyor ve birbirine yeterince destek olamıyorsa iş birliğine dayalı öğrenme çabalarından alınacak verim düşer. Page 39
5. Grup Süreci • Grup üyelerinin, bireysel ve grup amaçlarını ne düzeyde gerçekleştirip gerçekleştiremediklerini değerlendirmesini ve birlikte çalışma becerilerinin geliştirilerek devam ettirilmesini ifade eder. Grup, üyelerin hangi etkinliğinin yararlı ve hangilerinin yararsız olduğuna, hangi etkinliklere devam edilmesi, hangilerinin değiştirilmesi gerektiğine tartışarak karar vermelidir. Page 40
İşbirliğine Dayalı Öğrenme Teknikleri • • • Öğrenci Takımları Başarı Grupları Tekniği Takım Oyun Turnuvaları Tekniği Ayrılıp Birleşme Tekniği (Jigsaw) Küçük Grupla Öğrenme Tekniği Grup Araştırması Yöntemi Page 41
Öğrenci Takımları Başarı Grupları Tekniği (Slavin, 1970) • Öğrenciler 4 -5 kişilik takımlara ayrılır. • Öğretmen konuyu anlatır. Öğrenciler tüm takım arkadaşlarının konuyu derinlemesine anlamış olduklarından emin oluncaya kadar çalışıp, tartışabilirler. Problem çözme yaklaşımlarını tartışıp, birbirlerini test edebilirler. Page 42
• Takımlar kendi içlerinde çalıştıktan sonra sınavda bireysel olarak hareket ederler. • Öğrenciler testten aldıkları puanları kendilerinin geçmişteki ortalamalarıyla kıyaslarlar. Daha önceki performanslarını aşmalarına bağlı olarak her 1 takıma bir puan verilir. Page 43
Takım Oyun Turnuvaları Tekniği • Öğrenciler; – Beceri, cinsiyet ve yarışçı özelliklerine göre 4 -5 kişilik takımlara ayrılır. • Her hafta turnuva yapılır ve her takımın görevi turnuvaya katılacak arkadaşını hazırlamaktır. • Öğretmen ön bilgi verdikten sonra konu ile ilgili materyali dağıtır. • Her grup kendisini temsil edecek olanı hazırlar. • Turnuva masaları hazırlanır – Her takımdan bir veya iki öğrenci yarışır ve aldıkları puan takımın puan hesabına yazılır. – Her hafta turnuva masasındaki öğrenci değişir. Page 44
Küçük Grupla Öğrenme Tekniği • 2 -6 kişilik gruplar, öğretmenin belirlediği ana konunun alt konularından birini seçerek araştırırlar. • Grubun her üyesi alt konunun bir bölümünü alır. • Kendi grup arkadaşlarıyla tartışırlar. • Sınıfa sunu yaparlar. • Öğrenciler bu sunuyu değerlendirir. Page 45
Grup Araştırması Yöntemi • Bir konu alt konulara ayrılarak gruplara dağıtılır • Grup üyeleri bu alt konuyu bölümlere ayrılır ve iş bölümü yapılır. – Her bir grup üyesi diğer grup üyelerinin çalışmasına bağımlıdır. • Öğrenciler arası iletişim sağlanır – İletişim ve sosyal becerilerinin gelişmesi için etkinlikler yapılabilir • Öğretmen rehberdir. Page 46
• Burada Öğrenciler; – Bir plan geliştirerek bu planı uygularlar – Bilgi toplayarak, bir probleme çözüm getirirler – Araştırmalarından elde ettikleri bilgileri paylaşırlar. Page 47
İşbirliğine Dayalı Öğrenmenin Uygulanması (Jigsaw) • Takımların oluşturulması • Isınma etkinlikleri • Takımlarda konu ve görev dağılımının yapılması • Diğer gruplarla etkileşim • Takım içi etkinlikler • Değerlendirme 48 Page 48
Takımların oluşturulması • 2 -6 kişiden oluşan takımlar • Takımlar heterojen olmalıdır, tüm takımların başarı düzeyleri birbirine yakın olmalıdır 49 Page 49
Isınma etkinlikleri • Gruba ad verme, • Grubun sloganını belirleme • Düşün-tartış-yaz-paylaş 50 Page 50
Takımlarda konu ve görev dağılımının yapılması • Konu alt bölümlere ayrılır ve öğrencilere bu alt konular verilir • Takım içerisinde görevler belirlenir: Lider, Kaynak sağlayıcı, Denetçi, Özetleyici, Araştırmacı, Kayıtçı, Destekleyici, Gözlemci-sorun giderici – Her oturumda bu görevler değişmelidir. 51 Page 51
Diğer gruplarla etkileşim • Aynı alt bölümden sorumlu olan, farklı takımlardaki öğrencilerin birleşerek etkileşim grupları oluşturması • Elde ettikleri kazanımları özetlerler. 52 Page 52
İşbirliğine Dayalı Öğrenmenin Avantajları • Çocukların öğrenmeleri yanında onların çeşitli yönlerden gelişimlerini de olumlu yönde etkilemektedir. Öğrencilere, özellikle günümüzde “başarının sırrı” olarak ifade edilen ekip çalışması (team work) becerisinin kazandırılmasında, sosyal becerilerinin geliştirilmesinde ve iyi arkadaşlık ilişkilerinin oluşturulmasında oldukça etkili bir metottur. Page 53
• İş birliğine dayalı öğrenme metodu problem çözme ve yaratıcı düşünme yetilerinin kazandırılmasında da etkili bir araçtır. Bireysel ve yarışmacı öğrenme metotlarından farklı olarak bu metot, problemleri çözüme kavuşturmak için öğrencilerin birlikte çalışması esasına dayanır. Bir probleme birlikte çözüm aramak, daha fazla çözüm önerisi üretmek demektir. Yaratıcı düşünmenin en etkili araçlarından olan“beyin fırtınası”(brain storming) da birlikte çalışmayı gerektiren bir stratejidir. Page 54
Page 55
• Akademik başarı üzerindeki olumlu etkilerinin yanında yüksek özgüven (selfesteem), empatik yaklaşım, iletişim becerileri, problem çözme, yaratıcı ve eleştirel düşünmenin gelişimine de büyük katkılar sağlar. Page 56
• Yaşam boyu gerekli olan değişik sosyal rollerin öğrenilmesinde, karşılan güçlüklerin çözümünde ve insanları tanıma ve anlama yeteneğinin gelişiminde önemli etkilere sahiptir. Page 57
• Kalabalık sınıflarda her öğrenciye soru sorma, cevaplama ve düşüncelerini açıklama fırsatı vermesi metodun önemli avantajlarındandır. Page 58
İşbirliğine Dayalı Öğrenmenin Uygulanması Uygulama Aşamaları • 1. Takımların Oluşturulması • 2. Isınma Etkinlikleri • 3. Takımlarda Konu ve Görev Dağılımının Yapılması • 4. Diğer Gruplarla Etkileşim • 5. Takım İçinde Etkinlikler • 6. Değerlendirme Page 59
Takımların Oluşturulması • 2 yada 6 kişiden olan gruplar oluşturulacak. Buradaki asıl kural grubun heterojen bir şekilde oluşturulmasının sağlanması gerekir. • Buda tüm takımların birbirine denk olacağı anlamına geliyor. Page 60
Isınma Etkinlikleri • Burada ise öğrencileri birbirlerine ısınmaları için etkinlikler düzenler ve kaynaşmaları sağlanır. Bu da takım içerisinde yapılır. • Buradaki amaçla; kümeye beyin fırtınası yoluyla ad verme, küme sloganı ve hareketlerini belirleme, diyalektik ve düşün-tartışyaz-paylaş gibi etkinliklerden yararlanılabilir. Page 61
İşbirliğine Dayalı Öğrenmenin Dezavantajları • Grupların uygun yapısal özelliklere sahip olmadığı durumlarda. • Örneğin: Hep aynı düzeye sahip öğrenciler. • Öğrenme için gerekli motivasyonun yeterince sağlanamadığı durumlarda iş birliğine dayalı öğrenme metodundan istenilen verimin elde edilemeyeceğini araştırmalar göstermektedir. Page 62
KAYNAKÇA • Ames, C. (1981). “Competitive Versus Reward Structures; The Influence of Individual and Group Performance Factors on Achivement Attributions and Affect”, American Educational Research Journal, 18; 3, 273 -287. • Ekinci N, 2011. Eğitimde Yeni Yönelimler. Pegem Yayınları, Ankara. • Açıkgöz, K. (1990). İşbirliğine dayalı Öğrenme, Grupla Yarışma ve Bütün sınıf Öğretimi Etkinlikleri Yabancı Dil Başarısı ve Hatırda Tutma Düzeyi Üzerindeki Etkileri, Malatya, Yayınlanmamış Araştırma Raporu • Johnson, D. W. ve Johnson, R. T. (1974). “ Instructional Goal Structure: Cooperative, Comperitive or Intividualistic”. Review of Teducational Research 44: , 213 -240. Page 63
Page 64
- Slides: 64