BREY VE TOPLUM Toplum nedir Birey toplumun yesi

BİREY VE TOPLUM

§ Toplum nedir? § Birey toplumun üyesi haline nasıl gelir? § Toplumları ne oluşturur? § Toplumların değişiminde rol oynayan temel faktörler nelerdir? § Sosyoloji düşünürlerinden Karl Marx, Max Weber, Emile Durkheim ve Tönnies'in toplum görüşleri nelerdir?

TOPLUM NEDİR Toplum, bireyleri birbirine bağlayan, karşılıklı etkileşim halinde olan insanların oluşturduğu bir sistemdir. n Toplum insan davranışlarının gerçekleştiği, insanlar arasında etkileşimin oluştuğu bir organizasyondur. n Toplum insan davranışlarını sınırlar, özgürleştirir, insan davranışları için kurallar koyar. n Toplum, birçok eylem ve usuller sistemidir. n

TOPLUM NEDİR n Toplumda otorite, yardımlaşma ve dayanışma, gruplaşmalar ve bölünmeler vardır. n Toplum sürekli değişim içinde olan bir sosyal ilişkiler ağıdır ve etkileşim içinde olan ve kültürü paylaşan insanlara denir.

n Toplum bir sosyal ilişkiler ağıdır. İnsanlar birbirine karı-koca, evlatebeveyn, işçi-işveren gibi statülerle bağlıdır. n Toplum kendisine özgü bir biçimi, kendine göre birliği sürekliliği ve işleme tarzı olan belirli bir gelişme ve değişme eğilimlerini özünde taşıyan nispeten bağımsız bir kuruluştur.

n Bir arada bulunan bireyler her zaman toplum sayılır mı?

n Aralarında etkileşim çok az olan kalabalıklara AGREGAT (insan yığıntısı) adı verilir.

Toplum Çeşitleri • İlk oluşumlarından itibaren toplumlar hayatlarını devam ettirebilmek için çeşitli enstrümanlar kullanmışlardır. • Toplum tiplerini birbirinden ayırmak için temel alınan referans noktası, ekonomik faaliyetlerinin temelini oluşturan bu enstrümanlardır. • Kullanılan teknolojinin niteliğine göre ise toplumlar beş türde incelenir

n n n Avcı ve Toplayıcı Toplumlar Göçebe ve Bahçıvan Toplumlar Tarım Toplumları (Ziraatçı) Sanayi (Endüstri) Toplumları Sanayi Sonrası (Enformasyon) Toplumları

Avcı ve Toplayıcı Toplumlar Avcı ve toplayıcı toplumlar, hayvanları avlayarak ve yenilebilir bitki toplayarak geçimlerini sağlamış ve bu amaçla basit aletler kullanmıştır. n Çevreleri üzerindeki kontrolleri sınırlıdır. n Göç etmek zorunda kalan avcı ve toplayıcı toplumlar yerleşik yaşama geçememiştir. n

Akrabalık bağlarıyla n Aile yiyecek elde etme ve dağıtma, üyelerini koruma ve çocukları eğitmekle sorumludur. n Eşitlikçi bir yapı vardır. n Kadın erkek ilişkilerinde de cinsiyete dayalı işbölümü vardır. n

Göçebe ve Bahçıvan Toplumlar Toprak üzerindeki hakimiyetlerini nispeten artırdılar; toprağı basit aletlerle işlemeye, hayvanları da evcilleştirmeye başlamışlardır. n Bu şekilde insanlar kendi sebzelerini yetiştirmeye başladılar. n Bazı toplumlar ise pastoralizim olarak adlandırılan yaşam biçimini tercih ettiler. Özellikle dağlık kesimlerde, toprağın ekilmeye uygun olmadığı yerlerde, hayvanların evcilleştirilmesi ve geçimin hayvanlar üzerinden sağlanmasına başlandı. n

Göçebe ve Bahçıvan Toplumlar n Evcil yaşama geçilmesi sonucu yiyecek üretiminde artış sağlandı. n Toplumlar bünyelerinde daha çok sayıda insanı bir arada tutmaya başladılar. Nicelik itibariyle artan toplumlar nitelik itibariyle de değişiklik göstermeye, daha çok uzmanlaşmaya ve çok boyutlu hale gelmeye başladılar.

Göçebe ve Bahçıvan Toplumlar n Üretim teknolojisindeki gelişmeler sosyal eşitsizliğe neden olmaktadır. n Bazı ailelerin daha çok yiyecek üretmesi, onların toplumdaki pozisyon ve gücünü göstermektedir.

Tarım Toplumları (Ziraatçı) n Tarım toplumlarında, hayvan gücünden yararlanarak daha çok alanı tarımsal araçlarla işleyebilme fırsatı. n Sabanın kullanılması sonucu daha geniş alanlar ekilebilir hale gelmiştir. n Uzmanlaşmayı getirmiştir. n Meslekler oluşmuştur. n Tarım toplumlarında toplumsal eşitsizlik vardır.

n Toprak sahipleri ile topraksız köylüler arasında büyük uçurumlar oluşmuştur. n Tarım ekonomisinin hakim olduğu tarım toplumlarında insanlardan faydalanılması tarihin en katı tabakalaşma tiplerinden biri olan KÖLELİĞİ doğurmuştur.

Sanayi (Endüstri) Toplumları n Sanayi toplumlarında, ileri enerji kaynaklarının kullanımı sonucu büyük makineler üretimde yer almaya başlamıştır. n Sanayi çağına kadar ana enerji kaynağı insan gücü ve hayvanlardır. n On dokuzuncu yüzyılda demiryolları, buharlı gemi ve trenler aşımı arttırdı.

Sanayi (Endüstri) Toplumları n Yirminci yüzyılda otomobil motorlarının gelişimi, elektrik kullanımı, buzdolapları ve çamaşır makineleri ve elektronik iletişim, dünyayı daha küçük hale getirerek toplumların yapılarını değiştirmiştir. n Bilgisayarlar bilgiye ulaşılmasını ve depolanmasını kolaylaştırmıştır.

n İnsan toplumları gibi hayvan toplumları da vardır. n İki toplumu birbirinden ayıran özellik nedir?

n Hayvan toplumları – Statik – İç güdüsel tepki kalıpları n İnsan Toplumları – İç güdüsel tepki kalıpları + öğrenilmiş tepki kalıpları

Toplumların Evrimi n n Toplumlar yeni teknolojiyi kullandıkça değişime uğrarlar. Bu değişim, SOSYO-KÜLTÜREL EVRİM olarak tanımlanır. Basit teknoloji kullanan toplumların doğanın üzerindeki kontrolleri sınırlıdır. Bu nedenle basit toplumlar sınırlı sayıdaki insanları barındırabilir. Teknolojik olarak gelişmiş olan toplumlar, uzmanlaşmış olan daha çok sayıda insanı desteklemektedir.

Sosyal İlişkiler n Sosyal ilişkilerde bireyler, birbirlerinin varlıkları ve davranışları hakkında farkında olmalıdırlar. n Bireyler birbirlerinin varlıklarını tanımaları sonucu davranış kalıplarını belirler ve bu kalıplar doğrultusunda hareket ederler. n Bu şekilde belirlenen ilişkilere geniş anlamda 'sosyal' denilmektedir.

Sosyal İlişkiler n Sosyal ilişkiler çok boyutludur. n Anne ile çocuk, işçi ile işveren, işçi ile işçi, seçmen ile aday, öğretmen ile öğrenci, polis ile sanık, doktor ile hasta, veteriner hekim- hasta sahibi arasındaki ilişki. n Sosyal ilişkileri diğer ilişkilerden ayıran temel özellik, ilişki içinde olan insanların birbirlerinin varlığını karşılıklı olarak onaylamasıdır.

Sosyal İlişkiler n Karşılıklı onaylama dostça olabileceği gibi düşmanca da olabilir. n Toplum insanlar için kullanılan bir kavramdır. n İnsanların birbirleri hakkında farkında olmaları toplumu meydana getirir.

Toplumsallaşma n Toplumsallaşma, bireyin, toplumun norm ve değerlerini içselleştirmesi ve onları davranış haline getirmesi sürecidir. n Toplumsallaşma yaşam boyu devam eden bir süreçtir. n Toplumsallaşma sürecinde toplumun temel bilgileri bireylere aktarılır.