BREY TANIMA TEKNKLER DERS 7 Dr Didem Mge

BİREYİ TANIMA TEKNİKLERİ DERS 7 Dr. Diğdem Müge SİYEZ

• Bireyi tanımanın işlevi ve önemi nedir? Dr. Diğdem Müge SİYEZ

• Birey hakkında toplanan bilgiler – Okul ortamında – Pdr hizmetleri içerisinde – Kamu ve özel sektör hizmetlerinde – Sanayide çalışanlarda da kullanılmaktadır. Dr. Diğdem Müge SİYEZ

PDR HİZMETLERİ İÇERİSİNDE BİREYİ TANIMANIN ROLÜ • HANGİ HİZMET ALANLARI İÇERİSİNDE BİREY HAKKINDA ELDE EDİLEBİLECEK BİLGİLERİ İŞLEVSEL BİR ŞEKİLDE KULLANILABİLİR? – PSİKOLOJİK DANIŞMA – BİLGİ TOPLAMA VE YAYMA – YERLEŞTİRME – İZLEME VE DEĞERLENDİRME Dr. Diğdem Müge SİYEZ

BİREYİ TANIMA HİZMETLERİ KAPSAMINDA ELDE EDİLEN BİLGİLER KİMLER TARAFINDAN KULLANILABİLİR? • • • YÖNETİCİLER ÖĞRETMENLER PSİKOLOJİK DANIŞMANLAR BİREYİN KENDİSİ VELİLER Dr. Diğdem Müge SİYEZ

BİREYİ TANIMANIN GEREKÇELERİ • Bireyin gerçekçi bir benlik yapısı geliştirmesine yardım etmek • Bir konuda karar verebilmek için gerekli bilgileri toplamak • Yetenek ve ilgileri doğrultusunda bireyleri kendilerine en uygun programlara yönlendirebilmek • Okulda uygulanacak eğitim programı için bireyleri özelliklerine göre gruplandırmak • Evlilik ve eş seçiminde bireylere yardımcı olmak • Bir kurumun özel amaçları için en uygun kişileri seçmek • Bireylerin sorunlarına uygun tanıları koymak ve tedavi planını oluşturma • Bireyi geleceği hakkında tahminlerde bulunabilmek Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Bireyi tanımada temel ilke ve anlayışlar • • Asıl amaç bireyin kendisini tanımaısna yardım etmek Tüm öğrencilere yönelik olmalı Takım halinde çalışmak önemli Sürekli bir hizmet olmalı Toplanan bilgileirn geçerli ve güvenilir olması Bireyi her yönüyle tanıma Teknik uygulamak araç haline getirilmelidir. Sadece bir araç uygulamak bireyi tanımak için yeterli dğeildir. • Bireye mutlaka geribildirim verilmelidir. Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Öğrencilerin tanınması gereken yönleri 1. bireyin fiziksel yapısı, biyolojik öz. 2. Davranışsal öz. (ilgi ve yetenekleri, tutum ve deeğrleri, tercih ve beklentileri , benlik algısı, duygusal ve sosyal uyumu, kişisel özellikleri 3. Sosyo kültürel ve ekonomik koşulları (aile yapısı, ailenin eğitim anlayışı, ailenin SED’i, çevredeki öğrenim ve iş olanakları) Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Bireyi Tanıma Teknikleri 1. Testler 2. Test dışı teknikler Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Psikolojik ölçme araçlarında bulunması gereken özellikler • • Amaa uygun olması Geçerlik Güvenirlik Kullanışlılık Objektiflik Ekonomik Testin normları Dr. Diğdem Müge SİYEZ

• I. Testler Maksimum Performans Testleri Yetenek Testleri Davranış Testleri (envanterleri) Başarı Testleri Kişilik E İlgi E Tutum E Genel yetenek Öğretmen Yapısı Objektif Davranış Özel yetenek Standart Başarı T. Projektif Duygu Düşünce Dr. Diğdem Müge SİYEZ

II. Test Dışı Teknikler Kendini anlatma teknikleri Gözlem Sosyometrik Teknikler Gözlem Görüşme Vaka incelemesi Anket Problem Tarama envanteri Otobiyografi Anı Defteri Öğrenci Tanıma Formu Dr. Diğdem Müge SİYEZ Diğer

Test dışı teknikler / Kendini Anlatma Teknikleri 1. GÖRÜŞME Belirli bir amaçla yüze gelen iki veya daha fazla kişinin belli bir amaçla sözel yada sözel olmaya iletişim araç ve tekniklerini kullanmak suretiyle oluşturulan bir etkileşimdir. Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Test dışı teknikler / Kendini Anlatma Teknikleri 1. GÖRÜŞME TÜRLERİ *GÜDÜMLÜ GÖRÜŞME *GÜDÜMSÜZ GÖRÜŞME *YAPITLI GÖRÜŞME *YAPITSIZ GÖRÜŞME Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Test dışı teknikler / Kendini Anlatma Teknikleri 1. GÖRÜŞME TEKNİĞİNİN AVANTAJLARI • • • Birey bilgiler eksiksiz olarak birnci elden toplanır Kullanım alanı çok geniştir Sözel ifadelerin yanısıra beden dili de gözlenir. Bilgiler eksiksiz ve tam olarak toplanabilir Davranışların altından yatan nedenleri anlamak için kullanılabilir. Bireye tanı koymak amacıyla kullanılabilecek en etkili teknikler arasında yer almaktadır. GÖRÜŞME TEKNİĞİNİN DEZAVANTAJLARI o Zaman, para ve emek bakımından ekonomik değildir. o Bireyin verdiği bilgilerin doğruluğunu tam olarak kestirebilmek mümkün değildir o Subjektiftir ve elde edilen bilgiler yanlış yorumlanabilir o Görüşmeci karşı tarafı etkileyebilir o Uygun yer ve zaman belirlemek sıkıntı yaratbilmektedir. Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Test dışı teknikler / Kendini Anlatma Teknikleri 2. ANKET Anket Sorularının Hazırlanmasında Dikkat edilmesi Gereken Hususlar • Sorular olabildiğince açık hazırlanmalı • Sorular önyargılara dayalı olmamalı • Soru sayısı grubun özelliklerine göre ayarlanmalı • Soru türleri araştırmanın amacına uygun olarak seçilmeli • Bilinen bilgiler ankette soru olarak sorulmamalı • Kapalı uçlu sorular tercih edilmeli, açık uçlu sorulacaksa kısa cevaplı olmalı • Sorular hazırlandıktan sonra önce ön deneme yapılmalı soruların anlaşılıp anlaşılmadığı belirlenmeli ve gerekli Dr. Diğdem Müge SİYEZ düzeltmeler yapılmalı

Test dışı teknikler / Kendini Anlatma Teknikleri 2. ANKET Açık Uçlu Sorular Kapalı Uçlu Sorular Anketlerd e Soru Türleri Derecelendirmeli Sorular Dr. Diğdem Müge SİYEZ Kapalı ve Açık Uçlu Sorular

Test dışı teknikler / Kendini Anlatma Teknikleri 2. ANKET • • • Anket Uygulama Türleri (Amaca, bireylerin niteliğine, sayısına, süreye ve parasal Koşullara GÖRE DEĞİŞKENLİK GÖSTEREBİLİR) A. Gruplara Uygulama B. Bireysel Görüşme Yoluyla uygulama C. Posta /İNTERNET ile uygulama D. Telefon ile görüşme Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Test dışı teknikler / Kendini Anlatma Teknikleri 3. Problem tarama listeleri • Genellikle – – – – Sağlık ve bedensel gelişim Okul yaşamı Ev ve aile yaşamı Başkaları ile ilişki kurma Kız erkek arkadaşlığı Geleek beklentisi Bireyin iç dünyası ile iligli alanlardaki problemleri kapsar. Diğdem Müge SİYEZ Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Madde NO SORU CÜMLESİ (ENVANTER MADDELERİ) 1 Sağlıklı bir bedene sahip olmadığımı düşünüyorum. 2 İyi beslenemiyorum. 3 İştahım yok. 4 Halsizlik hissediyorum ve çabuk yoruluyorum. 5 Gözlük kollanmak zorunda olduğum için sıkılıyorum. 6 İyi göremiyorum. 7 İyi işitemiyorum. 8 Uykusuzluk çekiyorum. 9 Okulumuz hiç temiz değil. 10 Okulumuz hiç iyi ısınmıyor. 11 Sınıfımız çok kalabalık, sıkışık oturuyoruz. 12 Okulumuzdaki ders araç - gereçlerini yeterince kullanamıyoruz. 13 Laboratuar, spor salonu, kitaplığımız yok. 14 Başka bir okulda okumak isterdim. 15 Ödevler çok fazla, yetiştiremiyorum. 16 Okulda ufak hatalara ağır cezalar veriliyor. 17 Başarılı olmak için nasıl daha iyi ders çalışmam gerektiğini bilmiyorum. 18 Ders kitaplarını kolayca anlayamıyorum. 19 Öğrenciler arasında ayrım yapılıyor. Öğretmenler daha çok belli öğrenciler ile ilgileniyor. 20 Okulda sıkıntılarımı anlatabileceğim güvendiğim bir kimse yok. 21 Okulumuzda öğrenciler dayakla cezalandırılıyor. 22 Okulumuzda öğrencilere onur kırıcı şekilde davranılıyor. 23 Dr. Diğdem Müge SİYEZ Resim, müzik ve beden eğitimi derslerine gereken önem verilmiyor.

24 Hiçbir derste yeteri kadar başarılı değilim. 25 Düşüncelerimi ve bildiklerimi yazılı olarak anlatmakta güçlük çekiyorum. 26 Düşüncelerimi ve bildiklerimi sözlü olarak anlatmakta güçlük çekiyorum. 27 İstediğim eğitsel kola giremiyorum. 28 Okulumuzda eğitsel kol çalışmalarına gereken önem verilmiyor. 29 Öğretmenimle/ öğretmenlerimle rahatça konuşamıyorum. 30 Evimiz okula çok uzak. 31 Ailemin fazla baskısı beni sıkıyor. 32 Ailem hiçbir konuda fikrimi almıyor. 33 Ailemle rahatça konuşamıyorum. 34 Ailem bana harçlık vermiyor. 35 Ailem ağır ev işlerini bana yaptırıyor. 36 Annem ve babam sık tartışıp kavga ederler. 37 Evde ders çalışmama yardım eden kimse yok. 38 Kardeşimle / kardeşlerimle iyi geçinemiyorum. 39 Kardeşim / kardeşlerim ders çalışmamı engelliyor. 40 Evde dayak ile cezalandırılıyorum. 41 Ailemden uzakta, akrabalarımla yaşıyorum. 42 Babamın kötü alışkanlıkları beni üzüyor. ( içki, kumar, sigara vb. ) Dr. Diğdem Müge SİYEZ

48 Babam üvey. 49 Üvey kardeşlerim var. 50 Evimiz çok dar, ders çalışmak için ayrı bir odam yok. 51 Ailemin maddi durumu iyi değil. 52 Maddi sıkıntılarımız yüzünden, dışarıda çalışıyorum. 53 Ailem her konuda başarılı olmam için beni zorluyor. 54 Sınıfta hiç arkadaşım yok. 55 Arkadaşım olmadığı için üzülüyorum. 56 Bazı arkadaşlarımın benimle alay etmelerine üzülüyorum. 57 Bazı arkadaşlarımın kötü hareket ve sözleri beni üzüyor. 58 Karşı cinsiyetten arkadaşımın olmasını istiyorum. 59 Karşı cinsiyetten bir arkadaşımla konuşurken sıkılıyorum. 60 Ailem ilköğretimi bitirdikten sonra okumamı istemiyor. 61 Ailemin ekonomik durumu iyi olmadığı için ilköğretimi bitirdikten sonra okuyamayacağım. 62 İlköğretimi bitirince çalışmak zorundayım. 63 Gelecekte ne olmak istediğimi bilmiyorum. 64 Geleceği düşündükçe huzursuz oluyorum. 65 Kendimi yalnız hissediyorum. 66 İçine kapanık , sıkılgan ve utangaç bir insanım. 67 Başka insanların düşüncelerinin çok çabuk etkisi altında kalırım. 68 Konuşurken çok heyecanlanıyorum. 69 Sorunlarımı kimseye anlatmak istemiyorum. 70 Cinsiyetimden utanıyorum 71 Herkesin beni sevmesini istiyorum. Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Test dışı teknikler / Kendini Anlatma Teknikleri 4. OTOBİYOGRAFİ Birey kendi yaşamı ve kendisi hakkındaki bilgileri kendi kişisel yorum ve değerlendirmesine göre yazlı olarak anlatmaktadır. Birey hem geçmiş yaşamından hem su anki yaşadıklarında hem de geleceğe ilişkin beklentilerinden bahsetmektedir. Otobiyografinin içeriğinde bireyin kendi benliğini, kişiliğini nasıl gördüğü, , geçmişte ne gibi gereksinimleri olduğu ve bunları nasıl doyurduğu, çevredeki kişilerin beklentilerin nasıl karşıladığı yaşadığı güçlüklerle baş etme yöntemleri, kimlerden destek gördüğü ile iligli duygu ve değerlendirmeleri yer almaktadır. Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Test dışı teknikler / Kendini Anlatma Teknikleri 4. OTOBİYOGRAFİ • • • Otobiyografi yazma türleri: Serbest yazma ( kendini hatırlayabildiği andan itibaren yaşamını kısaca yazması istenir) Planlı yazma ( Bireye anlatması istenen konuların başlıklarını içeren bir yazım planı verilir) YAZIM planı içerisinde: Doğum tarihi ve yeri Ailesi hakkında bilgi ( anne babası sağ/ölü; SED, aile yasantıları) Okul yaşamı (en son devam ettiği okul, başarı durumu, öğretmen ve arkadaş ilişkileri, sevilen sevilmeyen dersler vb) Boş zamanını değerlendirme şekilleri Genelde hoşlanıp hoşlanmadığı şeyler Bireyin geleceğe yönelik beklentileri Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Test dışı teknikler / Kendini Anlatma Teknikleri • • • 4. OTOBİYOGRAFİ Otobiyografinin Yorumlanmasında dikkate alınması gereken unsurlar Bireyin yansıttığı genel izlenim Öyküde yer verilmeyen nemli olay ve kişiler Yaşam öyküsünün uzunluğu ve kısalığı Anlatımdaki özen ve tutum Öykünün genelindeki tutarsızlıklar Dr. Diğdem Müge SİYEZ

OTOBİYOGRAFİ (1) Adınız Soyadınız: Sınıfınız: Numaranız: Sevgili arkadaşlar, Sizi daha iyi tanıyabilmemiz ve okul başarınızda yardımcı olabilmemiz için; Geçmişte yapmak istediklerinizi ve bu konuda karşılaştığınız engelleri, Sizi sevindiren ve üzen olayları, c. Yaparken zevk aldığınız ve almadığınız etkinlikleri, d. Gelecekteki beklentilerinizi, belirten bir kompozisyon yazmanızı istiyoruz. (Yazmaya lütfen bu sayfadan başlayınız, gerekirse arka sayfayı da kullanabilirsiniz) Dr. Diğdem Müge SİYEZ

• 5. Başarısızlık Nedenleri Anketi • • • Öğrencinin Adı, Soyadı: Sınıf, No : Tarih: . . . . /. . . Sevgili öğrenciler; Bu anket derslerinizdeki başarısızlık nedenlerini öğrenmek için hazırlanmıştır. Niçin çalışamıyor? Neden başarılı olamıyorsunuz? Bu ve benzeri soruların nedenlerinden bazıları aşağıda sıralanmıştır. Önemli bulduklarınızı ( X ) işaretiyle belirtiniz. Sizce başka nedenler varsa belirtiniz. Ankete verdiğiniz cevaplar gizli tutulacaktır. Bu nedenle içtenlikle cevaplamaktan çekinmeyiniz. A - Başarısız olduğunuz veya çalıştığınız halde başaramadığınız derslerin adlarını yazınız. a). . . . e). . . . b). . . . f ). . . . c). . . . g). . . . d). . . . h). . . . B - Sizce başarılı olamayışınızın nedenleri aşağıdakilerden hangileridir? 1. (. . ) Ailemden ayrı oluşum yüzünden. 2. (. . ) Ailemdeki huzursuzluk yüzünden. 3. (. . ) Ailemdeki hastalık yüzünden. 4. (. . ) Kardeşlerim yüzünden. 5. (. . ) Ailemin sürekli ders çalış demesinden bıktığımdan. 6. (. . ) Sağlık durumumuz bozuk olduğundan. 7. (. . ) Kimseye açamadığım sorunlarım yüzünden. 8. (. . ) İyi ders çalışma yöntemlerini bilmediğimden. 9. (. . ) Bazı derslere karşı yeteneğim olmadığından. 10. (. . ) Çalışmalarımın takdir edilmeyişinden. 11. (. . ) Başaramayacağım derslere çalışmak istemeyişimden. 12. (. . ) Bazı öğretmenlerimizin bize karşı tutumlarından. 13. (. . ) Dikkatsiz olduğumdan. 14. (. . ) Eve sürekli misafir gelmesinden. 15. (. . ) Sınavlarda çok heyecanlı olduğumdan. 16. (. . ) Evimizin okula uzak olmasından. 17. (. . ) Çalıştığım halde yapamadığımdan. 18. (. . ) Benim için başarılı olmak önemli değil. 19. (. . ) Öğretmenlerimin dersleri monoton bir şekilde anlatmasından. 20. (. . ) Aynı gün ikiden fazla sınavın yapıldığından. 21. (. . ) Ders programında zor derslerin üste geldiğinden. 22. (. . ) Bilgilerimin yetersiz olduğundan. 23. (. . ) Bu okulu sevmediğimden. 24. (. . ) Sınavlarda zor sorulduğundan. 25. (. . ) Ders dışı konularla ilgilendiğimden. 26. (. . ) Bana ait çalışma odamın olmayışından. 27. (. . ) Yeterince beslenemediğimden. 28. (. . ) Anlayamadığım konularda öğretmenime soru sormaktan çekindiğimden Bunların dışında başka nedenler varsa lütfen onları da yazınız. Dr. Diğdem Müge SİYEZ • • • • • • • • •

6. BOŞ ZAMANLARI DEĞERLENDİRME ANKETİ • • • KULLANIŞ AMACI : Bu anket öğrencilerin boş zamanlarını nasıl değerlendirdiklerini belirlemek amacıyla hazırlanmıştır. aynı uğraş ve hobileri paylaşan öğrencileri gruplamada, paylaşma ve beraberlik duygusunu geliştirmede yararlıdır. Bireylerin boş zamanlarında yaptıkları etkinlikler hakkında bilgi verir. KİMLERE UYGULANIR: İlköğretim 4 -5 -6 -7 -8. sınıflar ve ortaöğretim düzeyindeki bütün öğrencilere uygulanabilir. UYGULANIŞI : Okul rehberlik programı dahilinde sınıf rehber öğretmenleri tarafından her bir anket öğrencilere verilerek doldurmaları istenir. Öğrenciler yönergeyi okuyarak ve öğretmenlerin önerileri doğrultusunda anketteki soruları cevaplarlar. , DEĞERLENLENDİRME VE YORUMLANMA : Her anket ayrı değerlendirilir ve her maddeyi kaç öğrencinin işaretlediği çetele yoluyla bulunur. Öğrenciler tarafından en çok işaretlenen boş zamanları değerlendirme etkinlikleri belirlenir. Bu etkinlik olumlu ise sınıfta yapılacak tartışmalar neticesinde desteklenir olumsuzsa olumlu bir etkinliğe dönüştürülmesi için öneri ve çalışmalarda bulunulur. . Dr. Diğdem Müge SİYEZ

rinize uygun veya yaklaşık olduğunu kararlaştırınız. Kararı verdikten sonra, yalnızca bir seçeneğin yanındaki parantez içine ‘X’ işaretini ko. . . Erkek ( ). . . . nda toplanır ? ( ) Çeşitli Eğlenceler ( ) Aile, dernek, kulübe yapılan hizmetler ( ) Sinema, Tiyatro ( ) Diğer (yazınız. . . . ) ( ) Hayır ( ) Spor ( ) Seyahat ( ) Çocuk Kitapları ( ) Diğer (yazınız. . . . ) ( ) Türkiye ( ) Milliyet ( ) Cumhuriyet ( ) Diğer (yazınız. . . . ) ( ) Moda ( ) Roman ve Hikaye ( ) Politika ( ) Makale ve Fıkra ( ) Diğer (yazınız. . . . ) ( ) Hayır ( ) Magazin ( ) Bilim Teknik ( ) Bilgisayar ( ) Araba ( ) Diğer (yazınız. . . . ) Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Test dışı teknikler / gözlem 1. GÖZLEM Tanım: Bir nesnenin, olayın, bir kişi veya gurubun gerçek durumunu ve niteliklerini bilmek amacı ile yapılan dikkatli ve planlı incelemedir. Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Test dışı teknikler / gözlem 1. GÖZLEM TÜRLERİ • Gelişigüzel ( Denetimsiz ) Gözlem: • Sistemli (denetimli) Gözlem: • Katılımlı Gözlem: • Katılımsız Gözlem: Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Test dışı teknikler / gözlem 1. GÖZLEM TÜRLERİ • Gelişigüzel ( Denetimsiz ) Gözlem: Önceden, neyin nerede, nasıl gözleneceğinin planlanmadan olay veya davranış kendiliğinden ortaya çıktığı zaman doğla koşullarda rastlantısal olarak yapılan gözlemlerdir. • Örn: Tenefüslerde öğretmenlerin öğrencileri gözlemlemesi Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Test dışı teknikler / gözlem 1. GÖZLEM TÜRLERİ • Sistemli (denetimli) Gözlem: • Bireylerin belirli davranışlarının planlı ve sistemli olarak kontrollü koşullar altında davranışın nedenlerini, sebep sonuç ilişkilerini bulmayı amaçlayan gözlemlerdir. • Denetimli gözlemler bireyin bulunduğu doğal koşullarda yapılabileceği gibi özel olarak hazırlanmış yapay koşullarda a da bir laboratuar ortamında da gerçekleştirilebilir. • Gözlenen kişi gözlem yapıldığını bilebilir veya bilmeyebilir. Denetimli ve planlı bir gözlem için de gözlem formları oluşturulur. Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Test dışı teknikler / gözlem 1. GÖZLEM TÜRLERİ • Katılımlı Gözlem: • Gözlemci kişinin standart bir gözleme ve bilgi toplama aracı kullanmadan gözlenen kişi ile birlikte olması ya da bu amaçla olay veya faaliyete katılarak gözlemde bulunmasıdır. Katılımlı gözlemde gözlemci kişi kimliğini belli etmeden grubun bir üyesi olmaya çalışır. Böylelikle davranışlar spontan bir şekilde gözlenebilir, gözlemci, • gözlenen kişinin duygu ve düşüncelerini paylaşma olanağı bulacağından dolayı dışarıdan kolayca anlaşılmayan • davranışları anlamlandırabilir veya bunların nedenlerini daha iyi anlayabilir. Ancak gözlem sırasında bir ölçme Dr. Diğdem Müge SİYEZ • aracı kullanılmaması nedeniyle subjektif bir yöntemdir.

Test dışı teknikler / gözlem 1. GÖZLEM TÜRLERİ • Katılımsız Gözlem: • Gözlemci, gözlenen grup veya olayın dışında kalarak kişiyi ya da grubu dışarıdan objektif olarak gözlemlemektedir ve gözlediği bilgileri kaydedebilmektedir. Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Test dışı teknikler / gözlem Vaka kaydı (anekdot) Öğretmenler ve yöneticilerin tanık oldukları ve önemli gördükleri iyi veya kusurlu olduğunu düşündükleri öğrenci davranışlarının sürekli olarak objektif ve ayrıntılı bir biçimde kaydedilmesi ve saklanmasıdır. Herkesin yararlanabilmesi için yapılan gözlemlerin vaka kayıt formlarının belirli Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Test dışı teknikler / gözlem Vaka kaydı (anekdot) • Vak’a kayıt formunda bireyin davranışları kısa öz ve • • • önemli kısımlarını yansıtan bir rapor olarak belirtilir. Her bir formda yalnızca bir olay anlatılır. Biriken vak’a kayıtları belli sürelerde kronolojik sıra gözetilerek özetlenir ve bu bilgiler öğrenci toplu dosyasında saklanır. Vak’a kayıtlarının olayın hemen ardından tutulması daha sağlıklıdır. Bu yöntem öğretmenin öğrencilerini daha iyi tanımasına sağlar Vak’a kayıtlarında sadece olumsuz olaylar değil olumlu olaylara da yer verilmelidir. Diğdem Müge SİYEZ

Vak’a İncelemesi: • Problemi olan bir kişinin test ve test dışı tekniklerden yararlanarak bireyin probleminin niteliği ve nedenlerine ilişkin teşhis koyma ve gerekli tedavi planının hazırlanarak iyileştirici önlemler alınmasıdır. • Vak’a incelemesi yöntemi özellikle çocukların problemlerini incelemede yararlı ve etkili bir yöntemdir. • Ayrıca vak’a incelemesi yapılabilmesi için uzmanlık gerekmektedir. Bu nedenle de kullanım alanı sınırlıdır. Dr. Diğdem Müge SİYEZ

• Vaka incelemesi ve vaka kaydı arasındaki fark ? Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Test dışı teknikler / Sosyometrik Teknikler 1. sosyometri • Dolaylı olarak sunulan bir ölçüte göre bir gruptaki bireylerin birbirleri ile olan sosyal ilişkilerini tutum ve eğilimlerini grup içersindeki örgütlenme biçimini ortaya çıkarmaya yarayan bir yöntemdir. Bu yöntemden yararlanılarak gruplar yeniden yapılandırılabilir. • Uygulama Alanları: • Göç amacıyla yer değiştiren ailelerin uygun yerlere yerleşimini sağlamak • Endüstri Kuruluşlarında • öğretim kurumları Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Test dışı teknikler / Sosyometrik Teknikler 1. sosyometri • • Sosyometride İzlenmesi Gereken Adımlar 1 - Tercihlerin belirtilmesi: 2 - İlişkilerin Çizelge Halinde gösterilmesi: 3 - Sosyogramın hazırlanması: Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Test dışı teknikler / Sosyometrik Teknikler 1. sosyometri • Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler: • Gruptaki Üyelerin birbirlerini yeterince iyi tanımaları (en az altı ay) • Zorlama olmadan bireyler tercihlerini serbestçe belirtebilecekleri bir ortam sağlanmalı • İlköğretim ikinci sınıfın ortalarında itibaren uygulanabilir. • Mutlaka bir ölçüt belirtilmesi ve aynı ölçüt için belirli aralıklarla değerlendirme yapılması Dr. Diğdem Müge SİYEZ

SOSYOMETRİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ ÖRNEK 1 Tarih : . . . /. . . Adınız, soyadınız : . . . . . Sınıfınız numaranız : . . . . . Sınıfınızda en çok birlikte oturmak istediğiniz üç (3) arkadaşınızın ismini önem sırasına göre yazınız Adı Soyadı 1. . . . . . 2. . . . . . 3. . . . . . Lütfen tercih ettiğiniz üç arkadaşınızın ismini önem sırasına göre belirtiniz. Teşekkür Ederiz ÖRNEK I 1 Tarih : . . . /. . . Adınız, soyadınız : . . . . . Sınıfınız numaranız : . . . . . “Bir kır gezisine giderken sınıfınızda yanınız da olmasını istediğiniz üç arkadaşınızın ismini önem sırasına göre aşağıya yazınız. ” Adı Soyadı 1. . . . . . 2. . . . . . 3. . . . . . Lütfen üç arkadaşınızın isminden başka isim yazmayınız. Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Test dışı teknikler / Sosyometrik Teknikler 2. Kimdir bu? • • • Birbirlerini tanıyan bir grup içerisindeki bireylerin diğer grup üyeleri hakkındaki görüşlerini ve belirli özellikleri olan tipleri belirlemek amacıyla kullanılmaktadır. Teknik bireylerin en belirgin ve en temel kişilik özelliklerini ortaya koymaya çalışır. Bireyler hem kendilerini nasıl değerlendirdiklerini hem de başkaları tarafından nasıl değerlendirildiklerini değerlendirerek görüşler arasında ne derece tutarlılık/ farklılık olduğunu öğrenir. Görüşler arasındaki farklılıklar bireyin kişisel ve sosyal uyum problemlerini yansıtır. Kimdir bu içerisinde yer alan davranış ve özellikler hem olumlu hemde olumsuz olacak şekilde seçilmelidir. Genellikle 10 -30 arasında maddeye yer verilmektedir. Uygulamadaki amaç bireylerin birbirleri hakkındaki yargılamaları belirlemek değil sadece gruptaki belirli tipleri ortaya koymak ise cevaplandıran kişi kendi ismini yazmayabilir. Elde edilen sonuçları değerlendirmek için önce grafik hazırlanır ardından ise çapraz dağlım tablosu oluşturulur. Dr. Diğdem Müge SİYEZ

Not: Sağ tarafta bazı karekterler verilmiştir. Öğrencinin isminin bulunduğu satıra, öğrencinin durumunu yansıtan karekterin numarasını veya ilgili harfi yazınız. Birden fazla karekter yazabilirsiniz. KENAN YILMAZ 1 - Derslerine Çalışıyor. İBRAHİM AYDOĞAN 2 - Arkadaşlarıyla Uyumlu ALİ 3 - Saygılı KENAN 4 - Sosyal , girişken biri SACİT BACARAN 5 - Olgun ve seviyeli TUĞBA BAYKAL 6 - Sorumlu AHMET KOCABIYIK 7 - Düzenli FATİH ARABACI 8 - Sevilen HAYRULLAH KALIN 9 - Lider Vasıflı ÖMER AVCI FATİH POLAT a - Sınıfın huzurunu bozan YASEMİN KARADAŞ b - Arkadaşlarınca Sevilmeyen HÜMEYRA SUBAŞIOĞLU c- Arkadaşlarıyla Uyumlu Değil ESMANUR TEMEL d- Derslerine Çalışmıyor. UĞUR TEZCAN e- Sinirli ÖMER AKDEMİR f - Sorumsuz TALHA KESKİN g - Güvenilmeyen ESAT EKİCİ h - Dersleri sabote eden BATIN AVCI k - Alıngan AYSAN KADİR GÜVEN RAHMİ KÜÇÜKERGÖR EMİNE Örnek : Ali 1 2 5 9 k h m a d Dr. Diğdem Müge SİYEZ OLUMLU ÖZELLİKLER OLUMSUZ ÖZELLİKLER 10 - Güvenilir. m- Dikbaşlı, kavgacı

Dr. Diğdem Müge SİYEZ