Brein Cognitie Hoe onderzoek je het brein Anatomie
Brein & Cognitie Hoe onderzoek je het brein? Anatomie van het brein Evolutie van het brein
Hoe onderzoek je het brein? • Postuum • Beschadigingen • Dieren • EEG • MRI • PET scans • f. MRI
Postuum Gebied van Broca: taal produceren Gebied van Wernicke: taal begrijpen
Beschadigingen Phineas Gage (1823 -1860)
Dieren Single-cell recordings Visuele perceptie: Wat gebeurt er precies met een neuron bij een visuele stimulus?
Dieren Beschadigingen Lashley (1950): Leer muizen route in doolhof Welke hersenbeschadiging zorgt dat ze de route vergeten?
EEG Electroencephalogram Meet elektrische activiteit van de hersenen
EEG Rusttoestand: Positief en negatief geladen deeltjes zijn in evenwicht Actie-potentiaal: Dit evenwicht wordt door stimulatie verstoord: de neuron vuurt (nerve impulse): neurotransmitters worden verspreid
EEG Gemiddelde EEG-waves: Event-related potentials (ERP)
MRI
MRI MRI-scan: foto van het brein op basis van magnetische resonantie Hersenbloeding:
PET scans Actieve hersengebieden gebruiken meer glucose dan minder actieve gebieden Epilepsie
f. MRI (statisch) + meting zuurstof in specifieke hersengebieden (activiteit)
Anatomie van het brein • Voorbrein • Middenbrein • Achterbrein
Voorbrein • Cerebrale cortex • Basale ganglia • Limbisch systeem • Thalamus • Hypothalamus
Triune brain - Mac. Lean
Cerebrale cortex (neocortex) • Frontale kwab • Pariëtale kwab • Temporale kwab • Occipitale kwab
Frontale kwab • Aansturen van bewegingen • Impulscontrole • Planning • Probleem oplossen • Taal
Pariëtale kwab • Integreren van zintuiglijke informatie • Ruimtelijk denken
Temporale kwab • Gehoor • Verbaal geheugen • Begrijpen van taal
Occipitale kwab • Verwerken van visuele informatie
Voorbrein • Cerebrale cortex • Basale ganglia • Limbisch systeem • Thalamus • Hypothalamus
Basale ganglia • Controle van bewegingen • Evolutionair “oud” hersengebied: bij zoogdieren en amfibieën hetzelfde • Ziekte van Parkinson: afname van vermogen tot zelf-geïnitieerde bewegingen • Ziekte van Huntington: grotere beweeglijkheid
Limbisch systeem • Hippocampus • Amygdala • Septum
Hippocampus Opslaan van nieuwe herinneringen omtrent persoonlijke gebeurtenissen (declaratief geheugen) Korsakoff / Alzheimer
Amygdala • Agressie (bij mannen groter dan bij vrouwen - bij castratie krimp van 30%) • Angst • Herinnering van emotionele gebeurtenissen • Autisme
Septum • Woede • Angst
Voorbrein • Cerebrale cortex • Basale ganglia • Limbisch systeem • Thalamus • Hypothalamus
Thalamus • Ontvangt auditieve, visuele en tastzintuigelijke informatie • Zendt deze info door naar de cerebrale cortex • Evolutionair oud
Hypothalamus • Bloeddruk • Hartslag • Honger / dorst • Slaap-waak ritme • Seksuele opwinding • Lichaamstemperatuur • Vecht / vluchtreactie • Evolutionair oud (hypo = onder)
Anatomie van het brein • Voorbrein • Middenbrein • Achterbrein
Midden- en achterbrein
Middenbrein • Superiere colliculi: oogbewegingen • Inferieure colliculi: verwerking auditieve informatie • Reticulair Activatie Systeem (RAS): handhaven van bewustzijn; beschadiging leidt tot coma; dit systeem wordt uitgeschakeld bij narcose • Grijze stof, rode nucleus, substantia nigra, ventraal gebied: controle van beweging
Achterbrein • Cerebellum • Pons • Medulla oblongata
Cerebellum • “Kleine hersenen” • Motorische coördinatie • Multiple sclerose • Witte stof: myeline
Pons • “Brug” tussen cerebellum en cerebrale cortex • Controle van bewegingen • Controle van bewustzijn
Medulla oblongata • Connectie tussen pons en ruggemerg • Controle van ademhaling • Controle van hartslag
Wat is de hersenstam? • Thalamus • Hypothalamus • Middenbrein • Achterbrein • Evolutionair oud; bevat alle onderdelen voor overleving en voortplanting
Linker- en rechterhersenhelft • Twee hemisferen • Corpus callosum • Contralateraal • Ipsilateraal
Linker- en rechterhersenhelft Specialisaties: • Linkerhersenhelft: taal (Broca / Wernicke / grammatica, klanken), coördinatie van alledaagse bewegingen • Rechterhersenhelft: taal (inhoud), ruimtelijke inzicht
Woensdag College door Ingmar Hoofdstuk 3 Sternberg
Volgende week woensdag 10 oktober Presentatie 1 (artikel Biederman): Daniel Reus Discussie: Rory Breuk Presentatie 2 (artikel Tarr): Hessel van der Molen Discussie: Sicco van Sas Presentatie 3 (artikel Robbins): Irma Cornelisse Discussie: Timothy Doolan Presentatie 4 (artikel Gauthier): Djura Smits Discussie: Patrick de Kok
- Slides: 42