Breast Imaging Bengi Grses MD Yeditepe University School
Breast Imaging Bengi Gürses MD Yeditepe University School of Medicine, Department of Radiology
Meme Kanseri • Kadınlarda en sık görülen malignite türü !!! • Yaşam boyu risk 1/8 (Avrupa ve Kuzey Amerika) 1/11 (Türkiye) • Kadınlarda 39 -58 yaş aralığında en sık ölüm sebebi • Yüksek mortailte • Artan sıklık
• In breast cancer early diagnosis is crucial, increases the survival rate !!! • Every woman should perform breast examination (self) monthly !!! • This is known to contribute significantly to early diagnosis of breast cancer. WHAT ARE THE IMPORTANT SIGNS DURING BREAST EXAMINATION ? The below-mentioned findings necessitate urgent admission to a physician : • A breast lump existing for more than 2 weeks • Thickening or discoloration of the skin of breast • Thickening or erythema at the nipple • Retraction at the breast tissue or nipple • Change in the form of the breast • Discharge from the nipple (especially bloody)
Tanısal Yöntemler üMamografi üUltrasonografi üGalaktografi üMeme MR (Manyetik Rezonans Görüntüleme)
Girişimsel İşlemler üMamografi / US eşliğinde biyopsi üMamografi / US eşliğinde işaretleme üMR eşliğinde işaretleme
Mamografi
Mamografi nedir? ►Mamografi memenin düşük x-ışını dozu ile elde olunan röntgen incelemesidir. ►Mamografi lezyonları henuz klinik olarak tesbit edilebilir boyuta gelmeden erken dönemde yakalamayı hedefler (erken tanı). ► 40 yaşından sonra her kadının yıllık meme muayenesi ve mamografi yaptırması gereklidir.
Mamografik Tarama Amaç: Tümörü henüz iyi prognostik dönemdeyken, mümkün olduğu kadar erken tesbit etmek, tedavi edilebilirliği ve yaşam süresini uzatmak. • Mortalitede azalma yaklaşık % 30 civarında !!!
Mamografik Tarama Meme kanserinde mortaliteyi azaltmanın en etkin yöntemi mamografidir – Mortalitede azalma • Topluma yönelik tarama sonuçları: davet edilen: %50, taramaya katılan %63
Mamografik Tarama Mamografik Tanı: iyi prognoz: kötü prognoz: Klinik Tanı: iyi prognoz: kötü prognoz: %41 %28 %26 %39
Mamografik Tarama Hedefler • Tümörlerin %50’si (özellikle grade 3 tümörler) 15 mm’den küçük olmalı • Hastaların > %70’inde aksiller lenf nodu metastazı “-” olmalı
Tarama • Meme kanserlerinin %5 -10’u fizik muayene “+” olmasına rağmen mamografi ile gösterilemeyebilir • Tarama mutlaka fizik muayene ile birlikte yapılmalıdır
Mamografinin Başarı Oranı • Duyarlılık %85*, özgüllük %35 – *Klinik uygulamada %70 -75 – *Yoğun parankimde %30 -48 • Standardizasyon ve kalite kontrolü şart – Pozisyonlama, ışınlama, banyo – Değerlendirme - deneyim
Teknisyenin Görevleri İnceleme Öncesi • • Güleryüzle karşılama Hamilelik / emzirme ? Eski tetkikler Şikayetler, özgeçmiş, HRT? Cilt lezyonları İnspeksiyon, bulguları şema üzerine işaretleme Kendini muayene hakkında teşvik İşlem hakkında kısaca bilgi
Memenin Görüntülenmesi • Hedef: Mümkün olduğu kadar fazla dokuyu görüntüleme alanı içine almak • Fibroglandüler doku: – – Dış kenar: mobil Alt kenar: mobil İç kenar: fikse Üst kenar: fikse
Pozisyonlar Kraniokaudal: CC
Medyolateral oblik: MLO
Spot Kompresyon Görüntüsü • Süperpozisyonu azaltarak kenarları değerlendirmemizi sağlar • Lezyon detektöre yaklaşır ve keskinliği artar
Magnifikasyon Görüntüsü • Küçük foküs ve maksimum geometrik keskinlik • Mikrokalsifikasyonların şekillerini ve kitlelerin konturlarını değerlendirebilmek için • Grid kullanılmaz • Hareket olmamasına dikkat
Kompresyon – Süperpozisyonları önlemek – Meme kalınlığını - radyasyon dozunu – Hareketi engelleyerek görüntü keskinliğini – Uniform film dansitesi – Saçılan radyasyonu - kontrastı – Posterior meme dokusunu görüntülemek
Ağrı • Bilgilendirilmiş, rahat ve koopere hastalar daha iyi tolere ederler • Menstruasyonun başlangıcından 1 hafta sonra en uygun dönem • Sürekli konuşup sakinleştirerek karşılıklı iletişim içinde uygulanmalı • Ağrı yerine basınç terimi daha uygun • Ağrı çok fazla olursa hasta bir sonraki kontrole gelmeyebilir buna yol açmamak gerekir
Radyasyon Dozu • Mamografide çok düşük • Mean glandular dose (ortalama glandüler doz): her çekim için 2 m. Gy (0. 2 rad) • Risk: yıllar içinde kümülatif doza bağlı kanser oluşma olasılığı – Dozla doğru, yaş ile ters orantılı • Avantaj: erken tanı ve ölüm oranında azalma
Ele gelen kitlelerin radyolojik değerlendirilmesi ü Yaş < 20: Sadece US ü Yaş 20 -30: Primer US, gerekirse bir poz mmg ü Yaş > 35: Bilateral mamografi, gerekirse US
Meme kanseri ülkemizde kadınlar arasında önde gelen ölüm nedenlerinden biridir Meme kanseri önlenemez, ancak erken yakalanabilir Mamografik tarama erken tanıda en etkili yöntemdir Mamografi ancak uygun teknikle çekilmiş ise faydalı olabilir, aksi takdirde yanlış bir güven sağlayacağı için fayda yerine zararı bile dokunabilir
BI-RADS Sınıflaması Breast Imaging Reporting and Data System ü American College of Radiology 1997 ü Standardizasyon ü Bulguların belirli gruplarda kategorizasyonu – Klinisyen ile daha iyi iletişim
BI-RADS Kategori 0: Yetersiz inceleme Kategori 1: Normal Kategori 2: Tipik olarak benign Kategori 3: Muhtemelen benign (2% tm) Kısa aralıklı takip Kategori 4: Şüpheli (25 -35% tm) Biyopsi gerekir Kategori 5: Yüksek malignite riski. (75 -85% tm) Biyopsi ve tanı gerekir
Kitleler Şekil Yuvarlak, oval, lobüle, irregüler
Kitleler · şekil · konturlar · dansite · boyut · zaman içindeki değ.
Kitleler Konturlar iyi sınırlı silik sınırlı mikrolobüle düzensiz spiküle
Fibroadenom
Duktal karsinom
Kalsifikasyonlar Dağılım: Kümeleşme, segmental, lineer, diffüz
• Mikrokalsifikasyonlar % 20 -35 malign • Magnifikasyon grafileri morfolojiyi değerlendirmeye yardımcı olur.
Pleomorphic microcalc Pleomorfik mikrokalsifikasyonlar
Usg
Ultrasonografi ü Mamografiye tamamlayıcı rol üReal-time, dinamik ü Tarama için uygun değil üMikrokalsifikasyon üTanısal bulgularda örtüşmeler üYapana bağımlı ü Kist tanısında doğruluk oranı 96 -100%
Basit Kistler
Basit Kistler ü Yuvarlak, oval, iyi sınırlı, ü İç eko içermez (anekoik) ü Arka duvar şiddetlenmesi İleri incelemeye gerek yoktur!!!
Komplike Kistler
Fibroadenom
US’de malignite kriterleri ü Düzensiz veya mikrolobüle konturlar, Dikey çap > Yatay çap
US’de malignite kriterleri ü Santral gölgelenme ü Heterojen iç yapı ü Hiperekoik çerçeve
US Endikasyonları ü Solid / kistik ayrımı ü Yoğun meme parankimi ü Mamografide görülmeyen, ele gelen kitle ü <35 yaşındaki semptomatik kadınlar ü Mastit (ağrılı) ü Laktasyon ve gebelik ü Biyopsi kılavuzluğu amacıyla
Meme MR ü Hem morfolojik hem fonksiyonel bilgi ü İnvazif meme kanserlerinin görüntülemesinde en duyarlı yöntem ü Problem çözücü modalite
Meme MR
Meme MR Endikasyonları ü Kemoterapiye cevabın değerlendirilmesi ü Yüksek riskli hastalarda tarama amacıyla ü Mamografi, US ve fizik muayene sonucunda karara varılamayan durumlar ü Eksizyonel biyopsi sonrasında pozitif cerrahi sınıra sahip tümörlerde rezidü saptanması
- Slides: 69