BR MESLEK OLARAK RETMENLK RETME VE RETMENLK retmenlik
• BİR MESLEK OLARAK ÖĞRETMENLİK
ÖĞRETME VE ÖĞRETMENLİK • Öğretmenlik mesleğinin belli başlı özellikleri nelerdir? • Öğretmenlik bir bilim midir yoksa bir sanat mıdır? • Etkili öğretmenin özellikleri nelerdir? • Etkili öğretim nasıl sağlanır? • Etkili planlama nasıl olmalıdır? • Etkili sınıf düzeni ve yönetimi deyince neler anlarız?
ÖĞRETME VE ÖĞRETMENLİK • Öğretmenlik en eski mesleklerden birisi olarak karşımıza çıkar. • Öğretme işi öğretmeni asli görevidir. • Öğretmenlik üst katmanlarda kişilerce seçilen meslekler arasında yer almaz • Öğretmenler bilgi birikimi yanında pedagojik alt yapıya sahip olmalıdırlar. • Öğretmen etik değerleri aşılayarak topluma yön vermeye çalışır • Öğretmen iyi bir rol modeli olmak zorundadır
ETKİLİ ÖĞRETMENLİK • Etkili öğretmenlik için; etkili öğrenme, etkili öğretim, etkili planlama ve başarılı sınıf yönetimi becerilerine sahip olmak gerekir. • Etkili öğretim, okul, program, öğretmen, personel, teknoloji gibi unsurların bir araya gelmesiyle oluşur. • Sınıf denilen yapı, karmaşık bir yapıya sahip olup, öğretmenlik sanıldığı kadar kolay değildir • Öğretmen, birden fazla rolde sahneye çıkmak zorundadır.
KARAR VERME BECERİSİ • Öğretmenlik mesleğinde karar verme önemli bir durumdur. Deneyimli öğretmenler ile ilgili yapılan araştırmadaki bulgular şunlardır: – Düşünme becerilerini daha etkili kullanmaktadırlar – Sınıf içi değişkenleri daha iyi kullanmaktadırlar – Olaylara karşı çözüm yol ve stratejileri hazırdır – Deneyimsiz öğretmenler, yapacakları öğretimle ilgili çok güçlü fakat sabit fikirlere sahiptirler – Bilginin nasıl biçimlendirileceği konusunda her iki grup arasında farklılıklar mevcuttur.
SANAT VE BİLİM OLARAK ÖĞRETMENLİK • Öğretmenler öğrencilere sıcak davranmalı ve sezgilerini kullanmayı bilmelidirler. • Öğretmenliğin bir bilim mi yoksa bir sanat mı olduğu konusunda tartışmalar mevcuttur. • Öğretmenliğin sanat olduğunu düşünenler bir öğretimin yaratıcı bir eylem olduğunu savunur. • Öğretmen, öğretmenliğin temel bilgi, becerilerini kazandıktan sonra sanatçı yeteneğini de kullanarak, hangi durumda ne gibi bir yöntem izlemesi gerektiğine karar verebilmelidir.
SANATÇI ÖĞRETMEN KİŞİLİĞİ • Doğaçlamalara sık yer vermesi • Öğrenci motivasyonu ve hızı üzerinde odaklanma • Etkinlikleri öğrenci davranışı ve günlük özelliklere göre düzenleme • Önsezileri sahip olma ve sınıfı sadece nicel verilere göre değerlendirmenin zor olduğunu anlama
BİLİM ADAMI OLARAK ÖĞRETMEN • Öğretimi planlama ve düzenleme ile daha fazla uğraşmaktadırlar • Öğrenciler için makul performans kriterleri ve davranış ölçütleri kurgulama • Sınıfı belli kurallar çerçevesinde yönetme • Ancak iyi bir öğretmenin her iki özelliği ve kimliği şahsında birleştirmiş olması gerekir.
ETKİLİ ÖĞRETMEN • Günümüzde, öğrenciyi sınavlara iyi hazırlayan bir öğretmen profili yaratılmak istenmektedir • Öğretmenlerin yetiştirilmesinde de benzeri uygulamalar yapılmakta, öğretmen zamanın büyük bir bölümünü KPSS sınavına hazırlık yapmak için geçirmektedir. • Bu özellikler bir etkili öğretmenin özelliklerini karşılamaktan uzaktır.
ETKİLİ ÖĞRETMEN • Kendini öğrencilerine ve onların öğrenmesine adar • Öğretecekleri konuları ve bunların öğrenciye nasıl öğretileceğini bilirler • Öğrencilerin öğrendiklerinden ve bunların izlenmesinden sorumludurlar • Uygulamalarına ilişkin sistematik düşünürler • Öğretmenler, öğrenme toplumunun birer üyesidirler
ÖĞRETMEN ÖZELLİKLERİ • İyi bir öğretmende bulunması gereken iki tür özellik; onun kişisel ve mesleki yetenekleridir. • İyi öğretmen; öğrencileriyle yakından ilgili, destekleyici, alanında bilgili, velilerle ve okul yöneticileri, meslektaşları ile iyi ilişkiler kuran ve yaptığı işin en iyisini yapmaya çalışan öğretmen olarak tanımlanmaktadır.
ÖĞRETMEN ÖZELLİKLERİ • Öğretmen iyi bir mesleki bilgiye sahip olmalı • Öğretmen, öğrencileriyle iyi empati kurar ve onların her türlü sorunlarıyla ilgilenir. • Öğrencileri sağlam karakteriyle değerlendirir ve onların sınıftaki davranışlarını dikkate alır • Öğrencilerine kendilerini değerlendirme fırsatı verir. • İyi bir öğretmen kendini sürekli geliştirmeli ve gerektiğinde yüksek lisans yapmalıdır
ÖĞRETMEN ÖZELLİKLERİ • Borich etkili bir öğretmenin dersinin beş özelliğinden bahseder: • • • Dersin anlaşılırlığı Öğretimin çeşitliliği Öğretmenlerin görev yönelimli olması Öğrencileri öğretme sürecine dahil etme Öğrencilerin başarı düzeylerini artırma
ÖĞRETMEN ÖZELLİKLERİ • Arends etkili bir öğretmeni dört beş özelliğini aşağıdaki biçimde özetlemektedir: • Öğretmenlik sanat ve bilgisini hem sınıf içinde ve hem de dışında iyi kullanabilen kişidir. • Etkili öğretmenler, en iyi uygulamaları içeren repertuara sahiptirler • Yansıtıcı düşünme, problem çözme becerisi ve davranışına sahiptirler. • Öğrenmeyi öğretmeyi bir yaşam boyu süreç olarak görürler.
ETKİLİ ÖĞRETMENİN KİŞİSEL ÖZELLİKLERİ • Öğretmenin en önemli kişisel özelliklerinden birisi onun motive edici özelliğidir. • Öğretmenin ilgisi ve öğretmeye hevesli olması ise bir başka özelliğidir. • Öğretmenin sıcak ve esprili olması da onun bir başka kişisel özelliğini oluşturur. • Son olarak güvenirlik ve inanırlığı onun kişisel özellikleri arasında yer alır. Bunlardan başka öğretmen model, istikrarlı ve adaletli olmalıdır
ETKİLİ ÖĞRETMENİN MESLEKİ ÖZELLİKLERİ • Öğretmenlerin sahip olması gereken bilgi ve yeterlilikler Milli Eğitim Temel Kanununda sayılmıştır. Üniversitelerde bu alanlar dikkate alınarak programlar oluşturulmuştur. • Öğretmenlik mesleki yeterlikleri üç grupta toplanabilir: – Genel kültür – Konu alanı bilgisi – Öğretmenin mesleki bilgi ve becerileri
MESLEKİ BECERİLER • Öğrencinin ilgi ve dikkatini toplama ve derse odaklanma • Dersin amaçlarına ulaşabilmek için öğrenme ortamında çeşitliliklere başvurma • Öğrenme zamanını etkili kullanma • Sınıf içi etkileşimi iyi bir şekilde yönetme • Geribildirim sağlama, öğrenilenleri pekiştirme
GENEL KÜLTÜR • • Öğretmen güncel olayları bilmelidir Gazete veya dergi okumalıdır Günlük olarak haberleri izlemelidir Dünyada neler olup bittiğinden haberdar olmalıdır • Öğrencilerin bu konuda soracakları çeşitli soruları cevaplayabilmelidir. • Memleketteki siyasi olaylardan haberdar olmalıdır
ETKİLİ ÖĞRETİM • öğretmen hem sözel ve hem sözel olmayan bir iletişim becerisine sahip olmalıdır • Beden dilini, jest ve mimiklerini iyi kullanmalı • Mesafe ve hareket alanını iyi ayarlamalıdır • Etkili öğrenmeyi gerçekleştirmek için; – Öğrenci fikirlerinden yararlanma – Soru sorma sanatını bilme – Dersi iyi organize etme – Öğrencinin geniş görüş belirtmesine fırsat verme – Güven ve cesaret veren bir sınıf ortamı yaratma
ETKİLİ PLANLAMA • Öğretimde planlama önemli yer tutar. • Planlama yapılırken üç noktayı dikkate almak gerekir: – Dersin sonunda ulaşılması beklenen hedefler – Bunu sağlamak için etkili bir öğrenme ortamı sağlama – Öğrenci gelişimlerinin gözlemlenmesi ve bunun sonucu değerlendirmenin yapılması • Öğretmen sınıf içinde sorgulama, gözlem, araştırma ve deney yapma gibi yöntemlerle öğrencilerin katılımını sağlamalıdır
DEĞİŞEN DÜNYADA ÖĞRETMEN YETİŞTİRME • Öğrenenin doğası hakkında bilgi verme – (Öğrenme, insan gelişimi, dil gelişimi) • Konu alanı ve bilgisi ve program amaçları – (Eğitimsel amaçlar, kazandırılacak beceriler ve konu alanı) • Mesleki uygulamalar ve vizyonu – (Konu alanı öğretimi, öğretimi planlama ve uygulama, değerlendirme, sınıf yönetimi)
- Slides: 21