Bordetella Enfeksiyonlar Do Dr Arzu FINDIK Etiyoloji Alcaligenaceae

Bordetella Enfeksiyonları Doç. Dr. Arzu FINDIK

Etiyoloji • Alcaligenaceae familyası – Bordetella – Taylorella – Alcaligenes • Gram negatif küçük çomak veya kokobasil • Zorunlu aerobik • Zenginleştirilmiş besi yerleri ve Mac. Conkey’de üreme var

Etiyoloji • B. avium ve B. bronchiseptica hareketli, B. pertusis ve B. parapertusis hareketsiz • Oksidaz ve katalaz pozitif • Karbonhidratları fermente etmez (asakkarolitik)

Bordetella türleri • B. pertusis ve B. parapertusis (insan boğmaca ve boğmaca benzeri enf. ) • Hayvanlarda bulaşıcı solunum yolu patojeni – B. bronchiseptica: domuz; atrofik rinitis, köpek enfeksiyöz traheobronşitis (kennel cough, köpek öksürüğü) – B. avium: Hindi Korizası – B. parapertusis: Kuzularda pnömoni

Doğal Habitat • İnsan ve hayvanlarda üst solunum yollarının obligat parazitleridir • ÜSY’nın normal florası içinde bulunabilir, köpek, domuz ve tavşanda taşıyıcılık oranı yüksektir • Aerosol yolla bulaşma, damlacık enfeksiyonu • İndirekt olarak su ve altlıkla da bulaşabilir (hindilerde, B. avium)

Enfeksiyöz Traheobronşitis-Kennel Cough (barınak öksürüğü) • B. bronchiseptica • Bordetella cinsinin genel özellikleri • Hareketli, çoğu hemolitik, üreaz ve nitrat (+) • Özellikle Gençlik Hastalığı, köpek Parainfluenza virüs 2 ve köpek adenovirüs 2 enfeksiyonları sırasında görülen sekonder bir enfeksiyondur.

Patogenez • Fimbria (respiratorik epitele bağlanma) • Pertaktin (dış membran protein adezini) • Adenilat siklaz hemolizin (fagositik hücre fonksiyonunu bozma) • Tip 3 sekresyon sistemi (alt solunum kanalında canlı kalabilme) • Traheal sitotoksin (silial hareket ve traheobronşial sekresyonun dışarı atılmasını inhibe eder) • Dermonekrotik toksin • Osteotoksin

Klinik • Pnömoni ve bronkopnömoni bulguları; öksürük, dispne, göz ve burun akıntısı • Belirtiler hastalık için tipik değildir.

Laboratuvar Teşhisi • Nazal veya traheal svaplar, transtraheal aspiratlar, pnömonik akciğer dokusu vb örneklerden – Direkt bakteriyoskopi; FAT – Kanlı Agar ve Mac. Conkey Agar’a ekim Nitrofuran direnci baz alınarak selektif besi yerlerine kim yapılabilir • İdentifikasyon – Koloni morfolojisi; çok küçük, S-tipli bazen hemolitik

Laboratuvar Teşhisi • İdentifikasyon – Biyokimyasal testler (oksidaz, katalaz, üreaz, sitrat ve nitrat testleri) – API sistemleri – Hemaglutinasyon testi – Patojenite belirleme – Seroloji – Antibiyotik duyarlılık testi – Moleküler teknikler

Kanlı Agar (solda) ve Mac. Conkey’de (sağda) B. bronchiseptica kolonileri

B. bronchiseptica -flagella

Tedavi • Hafif olgular köpek ve kedilerde genellikle birkaç hafta içinde iyileşir. Mukolitik, antihistaminik+kortikosteroid uygulamaları ile semptomatik tedavi yapılabilir. Şiddetli olgularda doksisiklin, trimetoprimsülfametaksazol, enrofloksasin gibi antibiyotikler kullanılabilir. • İnsanlarda genellikle aminoglikozidler, geniş spektrumlu 3. jenerasyon sefalosporin, penisilin ve tetrasiklin; 2 -4 hafta, bazen 6 hafta

Koruma • Canlı avirulent aşılar – B. bronchiseptica + PI virüs +adenovirus-2 – 3 haftalık kadar küçük yavrular intranazal aşılanabilir; ikinci doz 2 -4 hafta sonra verilmelidir – Kedi yavruları (sadece) intranazal olarak en erken 8 haftalıkken – Köpek yavrularına enjeksiyon ile; 6 -8 hf; rapel 10 -12 hf – Yetişkin köpekler veya >16 hf; intranazal aşı bir kez; enjektabl aşı 2 -4 hafta ara ile iki kez – Yetişkin kediler veya > 16 hf; tek intranazal aşı. Yıllık rapeller risk altındaki kedilere önerilir – Köpeklere , risk durumuna göre her 6 -12 ayda rapel

Kennel Cough-Aşılama

Koruma • İnaktif deri altı (adjuvantsız) B. bronchiseptica aşısı – Köpeklere 6 -8 haftalıkken ilk aşılama yapılır 2 -4 hafta sonra rapel yapılır. Her yıl tekrarlanır. • İnsanlar için aşı yok; özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler risk grubundaki hayvanlarla yakın temasta bulunmamalı

Kennel Cough-Aşılama

Kennel Cough-Aşılama • BRONCHI-SHIELD ORAL ; ≥ 8 hf. lık; 1. 0 ml yanak boşluğuna; yıllık tekrar