Bologna Sreci Nedir Yaplan ve Yaplacak almalar Konular

Bologna Süreci Nedir, Yapılan ve Yapılacak Çalışmalar

Konular 1. 2. 3. 4. 5. Bologna Sürecinin Anlamı Önemi ve Üniversiteye Katkıları Türkiye’de Bologna Süreci Kırgızistan’da Bologna Süreci Yapılanlar ve Yapılacaklar

Bologna Sürecinin Anlamı üBologna Süreci bilgi tabanlı, rekabetçi ve dinamik bir Avrupa ekonomisi yaratmak amacıyla 1997’de kabul edilen Lizbon Strateji doğrultusunda eğitim alanında gerekli düzenlemeleri yapmak üzere hazırlanmıştır. 1999’da 29 Avrupa ülkesinin Eğitim Bakanlarının ortak bildirgesiyle duyurulmuştur. Bugün 47 ülke Bologna Sürecine üyedir. üBologna Süreci, Avrupa’da ABD’nin gölgesinde kalan ar-ge alanını geliştirmek, üniversitelerin piyasa ile ilişkilerini güçlendirmek hedefiyle önerilmiştir. üBu, Avrupa Birliğini yaratan gereksinimler arasındaki piyasa ve rekabet koşullarını güçlendirme hedefleriyle paralellik taşımaktadır. Piyasada olduğu gibi işbirliklerini arttırmak ve daha hareketli, daha rekabetçi bir Avrupa üniversite ortamı yaratmak amaçlanmaktadır. üBu hareketliliğin arttırılması için de üniversitelerin standartlara kavuşması gerekmektedir.

Bologna Sürecinin Anlamı üBu standardizasyon sistemi şu an dünyada üniversiteler arasında üstünde en çok çalışılmış olan sistemdir. Bu nedenle Bologna Sürecinin ortaya koyduğu standartlar, Avrupa ile sınırlı kalmamış, dünyanın pek çok ülkesindeki üniversiteler tarafından uygulanmaya konulmuştur. Süreç, Avrupa Komisyonu üyesi ülkelerin de ötesine geçerek Çin, Japonya, Avustralya, ABD, Hindistan gibi ülkelerdeki üniversitelerin de katılabildiği değişim programları başlatmıştır. Bologna Sürecine dahil 47 ülke

Önemi ve Üniversiteye Katkıları ØStandardizasyon ØUluslararası Hareketlilik ØStandardizasyon: 15. yılını da geride bırakan üniversitemizin kurumsallaşması yolunda şimdiye kadar atılan adımların gözden geçirilmesi, yeni bir plan ve hedef çerçevesinde, hazırlanmış değerlendirme formlarının kılavuzluğunda eksiklerin giderilmesi. Bologna Süreci, somut aşamalara sahip bir kalite standardizasyonu sunuyor. Bunun formlar, iç, dış denetim mekanizmaları ve periyodik denetimlerle gerçekleştirilmesini sağlıyor. Böylelikle dünya çapında akademik kurumlar için geçerli kalite belgelerinin üretilmesini sağlıyor. ØBunun sonucunda =>

Önemi ve Üniversiteye Katkıları ØUluslararası Hareketlilik: Orta Asya’nın merkezinde akademik araştırmalar açısından avantajlı bir ülkede tüm bölge üstüne araştırmaların yapılabilmesi üniversitemizi uluslararası akademik camiaya taşıyacaktır. Bunun için: a) Bölgede araştırmalar yapabilecek, bunları uluslararası alana (yerelden küresele) taşıyabilecek öğretim kadrosunun yetiştirilmesi < b) En az dört dilde araştırma yapabilen, bunları uluslararası alana taşıyabilecek dil becerisine sahip, uluslararası alandaki yeni tartışmalardan haberdar, uluslararası bağlantılara (network) sahip öğretim kadrosunun yetiştirilmesi < c) Öğrenci ve öğretim üyelerimizin değişim programlarından yararlanabilmesi + d) Farklı ülkelerden bu anlaşma çerçevesinde öğrenci ve öğretim görevlisinin üniversitemize gelmesiyle, üniversitedeki kalanların da değişimden faydalanması.

Önemi ve Üniversiteye Katkıları Standardizasyon Uluslararası Hareketlilik Kırgızistan’daki piyasa koşulları nedeniyle, piyasa yerine toplumsal yararın öne çıktığı bir anlayışla Kırgızistan’a ve bölgeye katkılarda bir sıçrama yaratmak. Gerçek anlamda bir bölge üniversitesi, hatta dünya üniversitesi olmak < Dünyanın herhangi bir köşesinde Orta Asya üstüne yapılacak bir çalışma olduğunda akla gelen ilk üniversite olmak!

Türkiye’de Bologna Süreci ØTürkiye’deki süreç AB’ye uyum sürecinin dolaylı ya da doğrudan bir parçası olarak, 2001 yılında başlamış ve çok hızlı bir gelişme kaydetmiştir. Ø 2001 yılından beri Türkiye’de yükseköğretim alanındaki tüm değişiklikler Bologna Sürecinin gerekleri çerçevesinde yapılmaktadır. Ø 2005’te Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Yönetmeliği, ØBu çerçevede (kısaca): ØÜniversitelerden akreditasyonlar istenmiş, ØBölümlerin programları standartlaştırılmış, ØErasmus ve Socrates öğrenci ve öğretim üyesi değişim programları başlatılmış, ØAKTS (ECTS) ve diploma eki gibi standart formlar oluşturulmuştur (2006), ØÖğrenci konseyleri kurulmuş, ØBir kalite güvence sistemi yaratmak için YÖDEK (Yükseköğretim Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Komisyonu, Commission for Academic Assessment and Quality Improvement in Higher Education) hazırlanmıştır.

Türkiye’de Bologna Süreci ØTürkiye’de şu konular da tartışılmakta ya da bu konularda bazı üniversitelerde adımlar atılmaktadır : ØÜniversitelerde teknoloji geliştirme bölgelerinin kurulması, ØYaşam boyu öğrenimin daha fazla üstünde durulması, Øİş dünyasıyla daha yakın ilişki kurmak, beklentiler doğrultusunda ders programları hazırlanması için iş dünyasına açık danışma kurulları oluşturulması, ØÜniversitelerin paydaşlarla ilişkilerinin geliştirilmesi için mütevelli heyetlerine sahip olması, Kaynak: “Türkiye’de Yükseköğretim: Eğilimler, Sorunlar, Fırsatlar: Yükseköğretim Sistemi Üzerine On Yedi Türk Üniversitesinin EUA (Avrupa Üniversiteler Birliği) –IEP (Uluslararası Değerlendirme Programı) Kurumsal Değerlendirme Raporu’na Dayanan Gözlemler ve Öneriler”

Kırgızistan’da Bologna Süreci ØKırgızistan’da hükmet 2002 yılında Bologna Sürecine katılma yönünde karar almış, Lizbon Konvansiyonuna imza atmış ve Bologna Sürecine katılmak için başvurmuştur, ancak Avrupa Komisyonu (AK) üyesi olmadığından ve AK’nin genişleme perspektifi olmadığından reddedilmiştir (2004). ØKırgızistan’ın asıl amacı eğitim sistemini yenilemek olduğu için buna rağmen uyum programına girişilmiş ve üniversiteler Bologna Süreci standartlarına uygun hale getirilmeye başlanmıştır.

Kırgızistan’da Bologna Süreci ØKırgızistan’da merkezi Bişkek’te olan, Oş’ta ise danışma ofisi bulunan bir Ulusal Bilgi Merkezi (http: //www. bolognakg. net/) kurulmuştur. Kurum standartlar ve atılacak adımlar hakkında danışmanlık ve eğitim vermektedir. ØKurumla çalışan yükseköğretim kurumları şunlardır. 1. - Kırgızistan Cumhuriyeti Eğitim Bakanlığı 2. - Bişkek Devlet Ekonomi ve İşletme Üniversitesi 3. - Bişkek Devlet Maliye ve İktisat Akademisi 4. - Uluslararası Kırgızistan Üniversitesi 5. - Issık-Kul Devlet Üniversitesi 6. - Calalabad Devlet Üniversitesi 7. - Balasagın Kırgız Milli Üniversitesi 8. - Kırgız Pedagoji Devlet Üniversitesi 9. - Kırgız İnşaat, Ulaştırma ve Mimarlık Devlet Üniversitesi 10. - Narın Devlet Üniversitesi 11. - Oş Devlet Üniversitesi 12. - Oş Teknoloji Üniversitesi

Kırgızistan’da Bologna Süreci ØKırgızistan’daki üniversiteler standartlarla ilgili ön çalışmaları yaptıktan sonra uluslararası dış denetim kurumlarına başvurarak yeterlilik talebinde bulunmaktadır. ØÖrneğin şu üniversiteler Magna Carta Universitatum Observatory (İzleme Merkezi) tarafından onay belgesi almışlardır: 1. 2. Bişkek Devlet Maliye ve İktisat Akademisi, Uluslararası Kırgızistan Üniversitesi, Bişkek ØŞu yüksek öğretim kurumlarıysa Eylül 2011’de Bologna şehrindeki bir törenle kabul edileceklerdir: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Kırgız Cumhurbaşkanlığına Bağlı İşletme Akademisi Arabaev Kırgız Devlet Üniversitesi Tınıstanov Issık-Kul Devlet Üniversitesi Kırgız İktisat Üniversitesi K. I. Skryabin Kırgız Milli Ziraat Üniversitesi Kırgız Devlet Hukuk Akademisi I. Razzakov Kırgız Devlet Teknik Üniversitesi N. Isanov Kırgız İnşaat, Ulaştırma ve Mimarlık Devlet Üniversitesi M. M. Asışev Oş Teknoloji Üniversitesi

Kırgızistan’da Bologna Süreci ØTürkiye’de Magna Carta Universitatum Observatory’den onay alan 23 üniversite bulunmaktadır (Türkiye’de 103 devlet, 53 vakıf üniversitesi, toplam 156 üniversite vardır): ØAkdeniz Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, Dicle Üniversitesi, Erzincan Üniversitesi, Fırat Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, İnönü Üniversitesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi, İTÜ, Istanbul Üniversitesi, Kocaeli Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, ODTÜ, Muğla Üniversitesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Pamukkale Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi, Süleyman Demirel Üniversitesi , Yüzüncü Yıl Üniversitesi.

Yapılanlar ve Yapılacaklar: İç Denetim Øİç denetim (ve dış denetime başvuru) için gerekenler özetle şunlardır*: üKurumlar, kalite ve standartlarının güvencesi için bir politikaya ve birleşik prosedürlere sahip olmalı; strateji, politika ve prosedürler resmileştirilmeli, öğrenci ve diğer katılımcılar için de rol içermeli. üPeriyodik teftiş ve denetim için resmi mekanizmalar olmalı. üÖğrenciler yayımlanmış kriterler, düzenleme ve prosedürler yoluyla değerlendirilmeli. üÖğretim personelinin verdiği derslerin niteliği denetlenmeli; bu standart ve dışa açık olmalı. üÖğrencinin öğrenmesine destek olan kaynakların sunulan her bir program için yeterli ve uygun olduğu garanti edilmeli (AKTS için önemli). üKurumlar çalışma programları ve diğer aktivitelerin etkili yönetimi için bilgi toplayıp kullandıklarını garanti etmeli. üProgramlarla ilgili bilgi kantitatif ve kalitatif şekilde yayınlamalı. *Avrupa Yüksek Öğretim Alanında Kalite Güvencesi için Standartlar ve İlkeler, European Association of Quality Assurance, ENQA 2005.

Yapılanlar ve Yapılacaklar üÜç aşamalı eğitim (lisans, yüksek lisans, doktora ), üTüm bölümlerde dersler için AKTS (ECTS) belirlenmesi, üİngilizce Diploma Eki Örneğinin hazırlanması, üKalite güvence sisteminin hazırlanması, üBir Kalite El Kitabının hazırlanması. q. Yaşam boyu öğrenimin teşvik edilmesi, qÖğrencilerin sürece aktif katılımının sağlanması, q. Kalite Standartlarında belirtilenlerin yerine getirilmesi, iç denetimin sonuçlandırılması ve Bologna Sürecine dahil olmak için başvuru, qÖğrencilerin ve öğretim görevlilerinin hareketliliğini sağlamak ve yaygınlaştırmak.

Yapılanlar ve Yapılacaklar q. Yaşam boyu öğrenimin teşvik edilmesi: Bilginin günümüzde çok hızlı yenilenmesi, iş dünyasıyla yakınlaşma gibi nedenlerle üniversitelerde eğitimin üniversite sonrasına açılması da gerekli olmuş ve 2001’de bu, öncelikler arasına alınmıştır. Özellikle Kırgızistan’da buna ihtiyaç çok fazladır; üniversite açısından da toplumsal yarar ve tanınırlık açısından bunun önemi yüksektir. Batı ülkelerinde burada temel amaç üniversite için mali kaynak yaratmaktır, ancak Kırgızistan için toplumsal yararın ağırlıklı olacağı ve bunun üniversitenin misyonuna da daha uygun düşeceği söylenebilir. Bu çerçevede Sürekli Eğitim Merkezi (SEM) ve uzaktan eğitim aracılığıyla her yaştan ve farklı mesleklerden uzmanlara ve amatörlere kurslar düzenlenecektir. qÖğrencilerin sürece aktif katılımının sağlanması: q. Kalite Standartlarında belirtilenlerin yerine getirilmesi, iç denetimin sonuçlandırılması ve Bologna Sürecine dahil olmak için başvuru: qÖğrencilerin ve öğretim görevlilerinin hareketliliğini sağlamak ve yaygınlaştırmak:

Yapılanlar ve Yapılacaklar q. Yaşam boyu öğrenimin teşvik edilmesi: qÖğrencilerin sürece aktif katılımının sağlanması: Öğrencilerin talep ve beklentileriyle üniversitenin işleyişine katkıları; öğrenci konseyi ve öğrencilerin değerlendirmelerine üniversitenin işleyişi ve karar alımında daha çok önem verilmesi. q. Kalite Standartlarında belirtilenlerin yerine getirilmesi, iç denetimin sonuçlandırılması ve Bologna Sürecine dahil olmak için başvuru: qÖğrencilerin ve öğretim görevlilerinin hareketliliğini sağlamak ve yaygınlaştırmak:

Yapılanlar ve Yapılacaklar: Erasmus Değişim Programı q. Yaşam boyu öğrenimin teşvik edilmesi: qÖğrencilerin sürece aktif katılımının sağlanması: q. Kalite Standartlarında belirtilenlerin yerine getirilmesi, iç denetimin sonuçlandırılması ve Bologna Sürecine dahil olmak için başvuru, q Öğrencilerin ve öğretim görevlilerinin hareketliliğini sağlamak ve yaygınlaştırmak: Avrupa Yükseköğrenim Alanı (AYA) içindeki ülkeler arasında Erasmus Öğrenci ve Öğretim Üyesi Değişim Programı uygulanmaktadır. Bu programda 47 ülke içinde sürece dahil olan üniversitelerin ilgili bölümleri arasında ikili anlaşmalar yapılır. Öğrenciler 3 ila 12 aylık bir süreyi anlaşma yapılan üniversite geçirebilir; bunun için Erasmus Programından aylık 300600 euro burs (hibe) alırlar. Öğretim görevlileri daha kısa süreliğine gidebilirler (ders vermek için 1 -8 hafta, çalışma için üç ay), yol ve kalacak yer masrafları Erasmus Programı tarafından karşılanır (haftalık 800 euro, aylık üst sınır 2. 000 euro).

Yapılanlar ve Yapılacaklar: Erasmus Mundus Değişim Programı q Öğrencilerin ve öğretim görevlilerinin hareketliliğini sağlamak ve yaygınlaştırmak: AYA dışında kalan ülkeler arasında ise, Erasmus Mundus uygulanmaktadır (2003). Erasmus Mundus’ta üniversiteler arasında bir ortak ders programı geliştirilir. Bu ders programı üye ülke üniversitelerinden biri tarafında önerilir, üye üniversitelerinden en az ikisinin daha katılımıyla program oluşturulur (en az üç ayrı ülkeden üç üniversite). Programa dünyanın her ülkesinden üniversiteler katılabilir; program tek bir üniversitede ya da farklı dönemlerde farklı üniversitelerde ders almak şeklinde işletilebilir. Erasmus Mundus’ta 2009 -2013 dönemi için üç eylem başlığı kabul edilmiştir. Bunlara göre : Eylem 1: Erasmus Mundus ortak programlarında üstün kalitede yüksek lisans (1 A) ve doktora (1 B) ; programlara katılım için burs olanakları; Eylem 2: Avrupa ve Üçüncü Ülkeler yükseköğrenim kurumları arasında Erasmus Mundus ortaklığı, tüm akademik düzeylerde hareketlilik ve burs; Eylem 3: Avrupa yükseköğreniminin projeler aracılığıyla desteklenerek, dünya çapında bir eğitim mekanı ve erdem merkezi olarak cazibesini arttırmak. Bu iki değişim programının yanında, sağlanacak standartlarla Türkiye ve dünyadaki diğer üniversitelerle öğrenci ve öğretim görevlisi değişimi hedefli ikili anlaşmalar yapılabilir, yapılmış anlaşmalar hayata geçirilebilir.

Yapılanlar ve Yapılacaklar: Beklentiler v Orta Asya’nın, hatta Avrasya’nın ortasında, siyasi ve ekonomik açıdan görece uygun olanaklar sunan Kırgızistan’da, çağdaş, güçlü bir altyapıya sahip bir üniversite, bölge üstüne çalışmalar yürüten diğer üniversiteler için önemli olanaklar sunmaktadır. Üniversitemizle işbirliği yapmak isteyecek, sadece Türkiye ve AB ülkelerinden değil, tüm Avrasya’dan üniversiteler çıkacaktır. v. Bu, üniversitemizin Orta Asya’da bilginin toplandığı ve üretildiği bir kurum olmasına katkı sağlayacaktır.