BOLESTI UROGENITALNOG SUSTAVA Anatomija i fiziologija Bubrezi retroperitonealno

BOLESTI UROGENITALNOG SUSTAVA

Anatomija i fiziologija • Bubrezi: retroperitonealno, debela masna čahura • Nefron: 1 mil. u svakom bubregu, sastoji se od glomerula i tubula (bubrežnih kanalića) • Svake min. kroz nefrone protječe 1200 ml krvi

• Tubuli: resorpcija - 99%vode i metabolički važnih tvari (glukoze, aminokis. , elektrolita) sekrecija vodikovih iona (sprječavanje acidoze, održavanje ABS-a) • Urin: žut, proziran, (mutan uz soli mokr. kiseline, bakterije), volumen 300 -1500 ml / 24 h, (ovisi o dobi)

Prikaz urotrakta

Presjek bubrega

Simptomi kod bolesti urotrakta • Nalaz urina: proteinurija, hematurija, piurija, cilindrurija, bakteriurija, hemoglobinurija, glikozurija, azotemija (povećana količina ostatnog dušika i krvi) • Edemi: potkožno tkivo cijelog tijela

• Bol: nagla, iznenadna (kolika) - traje nekoliko sati ili dana, lokalizirana lumbalno i prema spolnim organima upućuje na nefrolitijazu ili začepljenje mokraćnih putova disurija - bol tijekom mokrenja, karakteristična za upalu mjehura • Mikcije: veći broj što je dijete manje (anurija, polakisurija, disurija, enureza, retencija)

Postavljanje dijagnoze: • Pretrage krvi i urina • Funkcionalne pretrage • RTG pretrage: nativna snimka, intravenska pijelografija (IVP), mikcijska cistouretrografija (MCUG), CT • Cistoskopija • Scintigrafija bubrega • UZ • Biopsija bubrega • Klinička slika

Bolesti bubrega i mokraćnih putova • Akutni glomerulonefrutis (glomerulonephritis acuta) • Nefrotski sindrom (nephrosis) primarni, sekundarni, prirođeni • Akutni cistopijelonefritis (cystopyelonephritis acuta)

Akutni glomerulonefritis • Akutna, difuzna, negnojna upala bubrežnog parenhima • Nakon infekcije gornjih dišnih putova betahemolitičkim streptokokom grupe A • Najčešće oboljevaju djeca od 3 do 12 godina • Nagli početak, 1 - 3 tjedna nakon infekcije streptokokom

Simptomi: • Izgled: malaksalost, bljedoća, podbuhlost (posedno očne vjeđe, šaka i stopala), povišen RR • Urin: oskudan, zbog E ima izgled vode u kojoj je isprano sirovo meso (makrohematurija) • Oštećenje drugih organa u organizmu zbog nagomilavanju štetnih tvari

• Liječenje: antibiotici (penicilin), simptomatska terapija, adekvatna prehrana • Komplikacije: dekompezacija srca, plućni edem, zatajenje bubrega

Nefrotski sindrom- nefrosis Stanje očitovano: - edemima, - proteinurijom, - hipoproteinemijom, - lipidurijom, - lipemijom, - ascitesom

Primarni nefrotski sindrom • Uzrok: nerazjašnjen, oštećenje glomerula u imunosnoj reakciji, javlja se prije 4 g. života • Simptomi: edemi: (oko očiju, gležnjevi, lice) mjenjaju mjesto prema položaju tijela, anasarka, (generalizirani edem, ascites, izljevi - perikardijalni, pleuralni, proljev, dispneja)

Dijagnoza: • Nalaz urina: proteinurija, oligurija, cilidrurija • Nalaz krvi: hipoproteinemija, hipoalbuminemija, hipogamaglobulinemija, hiperlipidemija, serum mutan, lipemičan

Liječenje: • Dijeta: - hrana bogata proteinima životinjskog porijekla, - ugljikohidrati, vitamini - strogo ograničenje soli i tekućine, - mirovanje u akutnoj fazi, - kortikosteroidi (duže vrijeme)

Komplikacije: • Česte infekcije (hipogamaglobulinemije) • Pad elektrolita • Tromboza dubokih vena

Infekcija mokraćnih putova • Druge po učestalosti • Nije lokalizirana – širi se iz mjehura do bubrežnog parenhima • Kod djece gotovo uvijek govorimo o cistopijelonefritisu

Uzrok: • gram – bakterije (E. coli, Kllepsiela, Proteus, Pseudomonas aeruginosa) • širi se ascedentno (genitalni organi, uretra), rjeđe hematogeno (sepsa) • širenju pogoduju prirođene anomalije (vezikoureteralni refluks VUR)

Simptomi: • do 2 god. života opći simptomi: visoka tj. temp. , bljedoća, sivožuta boja kože, crvena, suha usna šupljina, nemir, žeđ, povraćanje, učestale stolice, konvulzije, meningealni znakovi • Starije dijete: učestalo mokrenje, bolovi i pečenje pri mokrenju, bol u donjem dijelu abdomena

Dijagnoza: • leukociturija, bakteriurija, leukocitni cilindri, rjeđe proteinurija i eritrociturija • Kompletna dg. obrada kod muške djece odmah, kod ženske djece nakon opetovane infekcije • Liječenje antibioticima • UK uzimamo uvijek prije prve doze antibiotika

Vezikoureteralni refluks - VUR • Vraćanje mokraće iz mjehura u mokraćovode i u bubrežni kanalni sustav- prijenos infekcije • Uzrok: malformacije ušća uretera, megaureter, neurogeni mjehur, infekcije mokraćnog mjehura • Simptomi: ovise o i uzroku i dobi djeteta, vrlo slični cistopielonefritisu

• Dijagnoza: klinička slika, nalaz urina, UZ, cistoskopija, MCUG • Liječenje: antibiotsko i kirurško

Vezikoureteralni refluks

Bolesti genitalnih organa • Vulvovaginitis: upala vulve, vagine i uretre (svrbež, pečenje pri mokrenju, crvanilo, oteklina) • Fimoza: suženje prepucijskog otvora, spontano nestaje • Parafimoza: kada se prepucij ne može više vratiti preko glansa (može zaustaviti cirkulaciju u glansu)

• Hipospadija: anomalija penisa i uretre, otvor uretre se nalazi na nekom drugom mjestu glansa penisa pa čak i skrotuma.

Zadaci medicinske sestre • Promatranje djeteta • Uzimanje bioloških materijala • Priprema za dg. pretrage • Osobna higijena (pojačana) • Pravilna prehrana (dijeta) • Zdravstveni odgoj

Priprema djeteta za UK, MCUG i kateterizaciju • Pranje spolovila (redovna higijena) • Dezinfekcija spolovila: (Sapokalinus, fiziološka otopina, sterilni tupferi, od simfize prema anusu ili kružni pokreti oko izlaza uretre) • Poštivanje pravila asepse