BNAARSTEVNAN 2015 SKR 24 Januar 2015 Kl 11

BÚNAÐARSTEVNAN 2015

SKRÁ 24. Januar 2015 Kl: 11: 00 Framløga: Umsiting av landsjørðini – Búnaðarstovan Bjørn Patursson 1) Hvør er Búnaðarstovan 2) Lógargrundarlag festiskipanin Ø Ø Ø Ø Jørð í festi Festaraskifti Festitreytir Festirættindi Leigan av landsjørð Søla av landsjørð Endurgjald til festarar 3) Búnaðarstovan sum heild 4) Endi

Hvør er Landsstýrismaðurin 2005: Føroya Jarðarráð verður til Búnaðargrunn (lóg um BGR) og Búnaðarstovu (lóg um landsjørð). Búnaðarstovan flytir til Kollafirðar har Royndarstøðin hevur virka frá 1986. Tá er landbúnaður undir Vinnumálaráðnum. 2008: Fiskimálaráðið avgerð at leggja Búnaðarstovuna og Royndarstøðina Stjóri saman í ein stovn. Búnaðarstovan 2013: Vegna sparingar niðurleggur Búnaðarstovan ísáing, ísáing neytaeftirlit og part av ráðgevingini Lítil stovnur við fjøltáttaðum virksemi! Játtanin til "Búnaðarstovuna" Fyrisiting landsjørð Mió: 3. 040 Ársv: 5 Royndir og ráðgeving 6 000 5 500 5 000 4 500 4 000 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 2. 470 3 Mió: Ársv: Landbúnaðarstuðul Mió: 15. 230 til útgj. Onnur ábyrgdarøki R 1987 R 2005 R 2007 R 2009 Fíggjarlóg R 2011 R 2013 Búnaðargrunnur J 2014 F 2015 Samanlagt Æ2016 Æ2017

Umsiting av landsjørðini Løgtingslóg nr. 45 frá 15. mai 2007 um landsjørð, sum seinnast broytt við løgtingslóg nr. 66 frá 15. mai 2014 Broytingar eftir 1. januar 1999 og kunngerðir Ll. um landsjørð: § 1 Jørð hjá tí almenna: ”Eftir reglum, nevndar niðanfyri, fyrisitur Búnaðarstovan, Búnaðarstovan sum er stovnur undir landsstýrismanninum, alla almenna jørð, jørð ið ikki verður fyrisitin av ella er skrásett sum ogn hjá øðrum almennum stovni, herundir kommununum”.

JØRÐ Í FESTI § 2: “Búnaðarstovan hevur rætt til at lata almenna jørð í festi”. 360 -370 festarar smáir og stórir 1. Festir í einbýttum haga 2. Festir í felagshaga 3. Festir í blandaðum haga • Festibræv – – 70 ár aldursmark Rinda festileigu Bústaðarskylda Jarðarbrúkskunnleika

FESTARASKIFTIÐ Ll. um landsjørð: § 4 24 skiftir 2014 26 skiftir 2011 *Ku § 2 í minsta lagi tvey ára royndir frá arbeiði innan landbúnaðin. Harumframt verður kravt, at viðkomandi hevur verið í minsta lagi hálvt ár á landbúnaðarskúla ella tílíkum skúla, sum Búnaðarstovan hevur góðkent. Festarar hava rætt til at avhenda festibrøvini til persónar, persónar sum lúka krøvini til jarðarbrúkskunnleika*. Festarin avgerð sjálvur: 1. Festaraskiftið (sundurbýti og samanl. § 3 ku. ) 2. Veðseting (einans til festirakstur) • BST skal góðkenna • BGR skal kunnast og hevur rætt at tryggja sær veð í festibrævi

FESTITREYTIR Ll. um landsjørð: § 5 *Ku: § 4. Undantak frá bústaðarskylduni kann verða veitt eftir umsókn, um frástøðan millum bústað festarans og festi er so stutt og/ella at ferðasambandið er so gott, at mett verður, at festarin á nøktandi hátt kann røkja festið. Stk. 2. 1) Undantak frá bústaðarskylduni kann eisini verða veitt, um umsøkjarin fer av oynni í arbeiðs- ella útbúgvingarørindum, ella orsakað av øðrum persónligum ávum má av oynni í eitt avmarkað tíðarskeið. Búnaðarstovan skal góðkenna orsøkir og tíðarskeið. Tann, ið hevur landsjørð í festi, skal hava bústað sín á somu oyggj, sum festið er. Búnaðarstovan hevur eftirlit: – – – Bústað* og festileigu Kríatúr og- ella jørð verður misrøkt, Lánsskyldur til Búnaðargrunnin fyri lán, sum eru tikin, áðrenn henda lóg er komin í gildi. – Um djórapínslu (staðfest av djóralækna)

FESTIRÆTTINDI Løgtingslóg lj. : § 6 Leigugjøld til festaran *Ku: § 6. Tá festari leigar lendi út, skal leigusáttmáli gerast, sum ásetur treytir um m. a. áramál, hegnskyldu, brúksendamál og leigugjald. Búnaðarstovan skal góðkenna leigusáttmálan Keypa: 1. Innstøðu 2. Sethús 3. Rakstrarbygningar (ítak) Brúksrætt: • Festi við lunnindum • Veiðirætt v. m. • Kol/torv til egna nýtslu Útleiging* 20 ár: • Lendi til fóðurframleiðslu og at dyrka til fóðurframl. • Traðir og traðarstykkir • Stykkir til urtagarðsbrúk Útleiging 1 ár: • Veiðirætt

LEIGAN AV LANDSJØRÐ Løgtingslóg lj. : § 7 Leigugjøld á festikontu! *Ku § 6 Stk. 2. Um staðfestast kann, at festari ikki er sinnaður at leiga út lendi til fóðurframleiðslu, fóðurframleiðslu og um staðfestast kann, at festarin ikki hevur tørv á lendinum til egna fóðurframleiðslu, kann Búnaðarstovan gera sáttmála við umsøkjara um leigu av lendi til fóðurframleiðslu. Leigutreytirnar eru tær somu, sum nevndar eru í stk. 1. Búnaðarstovan heimild at leiga jørð til ymisk endamál: • Undantak* til fóðurframleiðslu. • Harumframt til traðir og traðarstykkir, stykkir til urtagarðsbrúk, grundstykkir til húsabygging, vinnu-, ítróttar- og frítíðarendamál og almenn endamál o. a.

ALMANNAGAGNLIG ENDAMÁL Ll. um landsjørð: § 7 a *LL § 7 a Stk. 6. 5) Endurgjaldið til festara fyri annan fíggjarligan miss, ið festari hevur, sbrt. stk. 2, nr. 1, verður goldið festara. Ásetingarnar í § 11, stk. 3 -7 verða tó samsvarandi nýttar í sambandi við, at endurgjald verður latið fyri bygningar. Búnaðarstovuni verður heimilað at taka aftur nýtslurætt frá festara til ein part av lendi ella alt lendið, tilhoyrandi festi, og leiga kommunu lendið til almannagagnligt endamál”. Verður nýtslurættur til lendið tikin aftur sbrt. stk. 1, skal kommunan rinda fult endurgjald Herundir endurgjald: • Fyri mist bit (bitskontu) • Skerda fóðurframleiðslu (festaran) • Annan fíggjarligan miss, festarin hevur*, • Útreiðslur, sum Búnaðarstovan hevur

§ 9 Ku. § 7. Búnaðarstovan kann selja landsjørð fyri ein frammanundan ásettan prís smbrt. fylgiskjali A. Stk. 2. Prísirnir á landsjørð smbrt. fylgiskjali A verða endurskoðaðir í minsta lagi triðja hvørt ár, og verða reguleraðir eftir prísgongdini á jørð. Stk. 3. Búnaðarstovan kann í serligum førum víkja frá prísunum smbrt. fylgiskjali A. Ku. § 8. Prísur á innstøðu verður ásettur við støði í mettum marknaðarvirði fyri seyð, neyt og ross. Búnaðarstovuni verður heimilað burtur av landsjørð at selja jørð til almenn endamál, grundstykkir til húsabygging, handils- og ídnaðar-, havbúnaðar-, ítróttar- og frítíðarendamál o. a. Áðrenn jørð verður seld burtur av einum festigarði ella leigutrøð, skal festarin/leigarin verða eftirspurdur. Keypspeningurin verður fluttur á festikontu. BST goldið 76, 4 mió inn í BGR seinastu 10 árini. 20 000 18 000 16 000 14 000 12 000 x 1000 Ll. um landsjørð: SØLA AV LANDSJØRÐ Søla 10 000 Miðal 8 000 6 000 4 000 2 000 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

ENDURGJALD TIL FESTARAR Ll. um landsjørð: § 10 Ku: § 9 Búnaðarstovan ásetur endurgjald fyri mist bit, og verður hetta latið sum eitt frammanundan ásett gjald smbrt. fylgiskjali A. Ku: § 10. Búnaðarstovan ásetur endurgjald fyri mist slóttulendi, og verður hetta latið sum eitt frammanundan ásett gjald smbrt. fylgiskjali A. Stk. 2. Endurgjald verður veitt fyri eitt ár. Er víddin størri enn ein hektarur, verður endurgjald veitt fyri tvey ár. Stk. 3. Endurgjaldið eftir §§ 9 og 10 verður endurskoðað í minsta lagi triðja hvørt ár. Tá Búnaðarstovan selur til byggigrundir ella tílíkt burtur av jørð ella tekur aftur nýtslurætt til lendi, sbrt. § 7 a: • Sølupeningurin (festik. ) • Avloysing fyri bit (bitk. ) • Mista fóðurframleiðslu • Endurgjaldskrøv • (Ampaavtalur)

Uppgávur og skyldur YVIRSKIPA • Fyrisita landsjørðina eftir lóg um landsjørð frá 2007, við seinni broytingum. • Ráðgeva og vegleiða teimum sum arbeiða innan landbúnaðin í/um, at fáa sum mest og best burtur úr. • Veita landsstýrismanninum fakliga ráðgeving og hjálp at tillaga karmarnar um landbúnaðin. • Umsitur og veitir stuðul til landbúnaðin Innkomin j. mál 2014 BÚNAÐARSTOVAN (lóg um landsjørð) • Selir/leigar jørð til kommunal, almenn og privat endamál • Góðkennir festiskiftir, leigumál, v. m. • Hevur eftirlit við festunum • Ásetur jarðarprísir og endurgjøld • Løgfrøðilig (fyrisitingarlig) ráðgeving BÚNAÐARSTOVAN fevnir harumframt um og ráðgeving og royndarstøð, herundir: • • Royndarvirksemi og gransking Landbúnaðarráðgeving Undirvísing og skeiðvirksemi Annað s. s. Føroysk húsdýr, rottutýning v. m. (337) 92 Landbú. . . Lendi o. . . 30 Sølumál 77 Traðarl. . . 38 Leigumál 22 Festara. . . Innlitsmál Grágása. . . Fyrispur. . . 24 4 19 31

Frískt og føroyskt Takk fyri at tit lurtaðu!