Bn quyn v o vn Margaret Law margaret

Bản quyền và Đạo văn Margaret Law margaret. law@ualberta. ca Translator: Nguyễn Thị Kim Tri Libraries International Relations Office

Bản quyền và đạo văn liên quan đến việc sử dụng sản phẩm trí tuệ của người khác không hợp lý. Sở hữu trí tuệ là gì? ●sự tạo ra sản phẩm từ trí tuệ ●bao gồm các phát minh, tác phẩm văn chương và nghệ thuật; bản thiết kế ●được diễn tả hoặc thể hiện qua định dạng in ấn hoặc định dạng số. http: //www. wipo. int/about-ip/en/ Libraries International Relations Office

Bản quyền là gì? ●quyền pháp lý ●trao cho người tạo ra tác phẩm đã được xuất bản ●để sử dụng, in ấn, xuất bản và chia sẻ ●hoặc, để cấp quyền cho người khác thực hiện những điều tương tự. Vi phạm bản quyền là sử dụng không hợp lý sản phẩm của người khác. Libraries International Relations Office

Đạo văn là gì? ●sự vi phạm về học thuật ●sử dụng hoặc sao chép sản phẩm của người khác và xem như sản phẩm của mình. ●không tôn trọng thành quả của người tạo ra sản phẩm Libraries International Relations Office

Luật Bản Quyền: 1. Để bảo vệ quyền của tác giả, cụ thể là quyền về đạo đức và kinh tế 2. Để thúc đẩy sự sáng tạo 3. Để thúc đẩy việc sử dụng tài sản trí tuệ cho sự phát triển kinh tế và xã hội Libraries International Relations Office

Bản quyền và Việt Nam: ●Luật Sở hữu Trí tuệ được ban hành và có hiệu lực từ năm 2006 ●Gia nhập Công ước Berne (http: //en. wikipedia. org/wiki/Berne_Convention) ●Việc thi hành vẫn đang trong quá trình phát triển ○ Có khoản 90% phần mềm ở Việt Nam bị xâm phạm (so với 55% đối với các nước khác của Châu Á) ○ Dễ dàng mua các đĩa DVD vi phạm bản quyền và các sách sao chép ●Cục Bản Quyền Tác Giả Việt Nam thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (http: //www. cov. gov. vn/cbqen/index. php? option=com_content&view=category&layout=blog&id=53&Itemid=99) Libraries International Relations Office

Ai sở hữu bản quyền? (i) Tác giả hoặc đồng tác giả của tác phẩm; (ii) Tổ chức và cá nhân giao nhiệm vụ cho tác giả hoặc người thực hiện hợp đồng với tác giả; (iii) Người thừa kế của tác giả; (iv) Người được chuyển giao quyền đối với tác phẩm Libraries International Relations Office

Những sản phẩm nào được bảo hộ? ●tác phẩm gốc ●không cần được xuất bản hoặc đăng ký ●bất kì loại hình nào, ví dụ: sách, phim ảnh, phần mềm, tranh vẽ, hình ảnh. ●chất lượng không ảnh hưởng đến bản quyền. Việc bảo hộ được kéo dài thêm 50 năm kể từ thời điểm qua đời của tác giả. Libraries International Relations Office

Quyền của người giữ bản quyền: 1. đặt tên tác phẩm 2. được trích dẫn như tác giả 3. xuất bản tác phẩm 4. bảo vệ tác phẩm không bị làm sai lệch bởi người khác 5. làm tác phẩm phái sinh 6. trình bày tác phẩm 7. sao chép tác phẩm 8. phân phối tác phẩm Cho phép người khác thực hiện bất kì quyền nào trong các quyền trên, và để tính phí bản quyền tác giả hoặc phí cho các quyền lợi tương tự. Libraries International Relations Office

Sử dụng hợp lý: ●không mục đích thương mại không cần sự cho phép của tác giả (iv) Trích dẫn tác phẩm ở trường học/đại học cho mục đích giảng dạy; (v) Sao chép tác phẩm để lưu trữ trong thư viện và cho mục đích nghiên cứu; (vi) Biểu diễn tác phẩm kịch hoặc biểu diễn nghệ thuật khác…không thu phí dưới bất kì hình thức nào; (vii) Ghi âm – ghi hình hoặc buổi biểu diễn để đưa tin thời sự hoặc để giảng dạy; Libraries International Relations Office http: //www. aseanipa. org/index. php/members/viet-nam/185 -ipguidesvietnam/507 -ip-guides-for-vietnam

Đăng ký bản quyền: ●đăng ký không bắt buộc ●có thể đăng ký ở Cục Bản Quyền Tác Giả Quốc gia Sử dụng tác phẩm của người khác không được sự cho phép, hay một điều khoản trong pháp lý là sử dụng không hợp lý sản phẩm trí tuệ của người khác Libraries International Relations Office

Đạo văn: Là một dạng sử dụng không hợp lý sản phẩm trí tuệ của người khác Ví dụ: ●nộp tác phẩm của người khác và xem như của mình ●sao chép từ ngữ hoặc ý tưởng của người khác mà không có sự thừa nhận nguồn gốc ●đặt trích dẫn trong dấu ngoặc kép không đúng ●cung cấp thông tin không chính xác về nguồn trích dẫn ●sao chép nhiều từ ngữ hoặc ý tưởng từ một nguồn để tạo thành sản phẩm của mình. (http: //www. plagiarism. org/plagiarism-101/what-is-plagiarism) Libraries International Relations Office

Đạo văn xảy ra như thế nào? 1. Nộp tác phẩm/bài viết của người khác 2. Cắt và dán 3. Diễn giải 4. Tái sinh tác phẩm trước của mình mà không trích dẫn 5. Trích dẫn không tồn tại hoặc không chính xác Libraries International Relations Office

Ngăn chặn đạo văn: 1. Nhấn mạnh tầm quan trọng của tác phẩm gốc cho tất cả giảng viên và sinh viên 2. Hướng dẫn phương pháp trích dẫn hiệu quả 3. Hướng dẫn kỹ năng diễn giải hiệu quả 4. Khi ngờ, hãy trích dẫn. 5. Chỉ ra rõ ràng đâu là phần của mình xây dựng trên nền tảng của người khác và đâu là sản phẩm gốc của mình. (http: //www. plagiarism. org/) Libraries International Relations Office

Tại sao đạo văn là một vấn đề ngày nay? ●ảnh hưởng của toàn cầu hóa ●ảnh hưởng của số hóa ●ảnh hưởng của các hiệp ước/hợp đồng thương mại ●làm tăng các vụ kiện tụng ●công nghệ làm cho việc sao chép dễ dàng hơn ●làm tăng các hệ quả pháp lý và học thuật Libraries International Relations Office

Vai trò của thư viện và cán bộ thư viện: ●Chúng ta hãy giúp đỡ sinh viên và những nhà nghiên cứu tìm thông tin họ cần ●Chúng ta cũng nên giúp đỡ họ sử dụng thông tin một cách đúng đắn ●Đây là lĩnh vực mà chúng ta am tường. ●Hầu hết các giảng viên không phải là chuyên gia trong lĩnh vực này. ●Điều đó sẽ làm tăng mối liên kết của thư viện. Libraries International Relations Office

Đối với các nhà nghiên cứu và giảng viên: ●Điều gì xảy ra khi Anh/Chị ký một hợp đồng với nhà xuất bản? ●Ai sở hữu tác phẩm của Anh/Chị? ●Anh/Chị có thể sao chép chính tác phẩm của mình không? ●Anh/Chị có thể cung cấp loại tài liệu nào cho sinh viên? ●Anh/Chị có thể cung cấp sách hoặc bài báo anh chị đang viết? ●Loại tác phẩm nào Anh/Chị có thể đăng trên website của Anh/Chị? Libraries International Relations Office

Đối với sinh viên: ●Ai sở hữu sản phẩm của bạn? ●Bạn có thể đưa vào những gì trong luận văn của mình? ●Bạn tham khảo bài viết của người khác như thế nào khi bạn viết luận văn? ●Diễn giải là gì? ●Điều gì xảy ra nếu bạn bị phát hiện (đạo văn)? Libraries International Relations Office

Bước kế tiếp: 1. Tôi có đủ kiến thức để nói về bản quyền và đạo văn không? 2. Tôi có cảm thấy tự tin để giảng dạy về vấn đề này trong thư viện của tôi không? 3. Tôi có đủ nguồn tôi cần không? Vd: Luật Việt Nam, chính sách của trường đại học 4. Tôi có công cụ để hỗ trợ bạn đọc của tôi không? Vd: http: //guides. library. ualberta. ca/academicintegrity Libraries International Relations Office