BLNL TKETC KULB Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanl
BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü Dördüncü Sanayi Devriminin Etkileri «Mesleklerin Geleceği» Zübeyde ARSLANOĞLU Bilim, Teknoloji ve Sanayi Eğitimi Daire Başkanı 22 Şubat 2018
İçerik BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ Dijitalleşme ve Dördüncü Sanayi Devrimi Etkileri Dijitalleşen Sanayide İstihdam ve Nitelikli İşgücü Geleceğin Meslekleri Yol Haritası Önerileri 2
Dördüncü Sanayi Devrimine Geçiş BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ • Akıllı üretim • Siber sistem teknolojisi • • • Üretimin Otomasyonu Elektronik ve Bilgi Teknolojileri Kitlesel Üretim Elektriğin Gücü Üretimin Mekanizasyonu Su ve Buharın Gücü 3
Süreci Tetikleyen Teknolojiler • • Sensörler, Nesnelerin İnterneti (Io. T) Makineden-makineye (M 2 M) iletişim Bulut teknolojileri Siber Güvenlik Veri/bilgi işleme ve bilgi ağları BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ • • Bilgi işlerinin otomasyonu Büyük veri ve açık veri İleri analitik teknikler Yapay zeka Analiz ve bilgi toplama Dijitalleşme İnsanların makinelerle etkileşimi Dijitalin fizikiye çevrimi • Dokunmatik ekranlar ve yeni nesil grafik ara yüzleri • Endüstriyel otomasyon (robotlar, öğrenen robotlar vb. ) • Sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) • Katmanlı üretim (3 boyutlu endüstriyel yazıcılar) 4
Tarihin hiçbir döneminde teknoloji bu kadar hızlı büyümedi ve yaygınlaşmadı Veri/bilgi işleme ve bilgi ağları 2013 yılında 10 milyar cihaz birbirleriyle konuşuyordu 2025 yılına kadar bu sayı 5 kat artacak 1 Analiz ve bilgi toplama 2020 yılında üretilen veri miktarı 44 zetabayt 4 çıkacak bu verinin %35'i analiz için kullanılabilecek 2 50 Milyar İnsanların makinelerle etkileşimi Sanal ve zenginleştirilmiş gerçeklik pazarı 2025 yılında 100 milyar dolara erişebilir 3 44 Zetabayt Faydalı veri Faydasız veri 35% Dijitalden fizikiye çevirimi 2020 yılında fabrikalarda çalışan endüstriyel robot sayısı yaklaşık iki kat artarak 3 milyona çıkacak 3, 0 Milyon 80 -100 Milyar $ Yazılım Donanım %88 5 x 65% 4 10 2013 2025 2013 2020 1 Joseph Bradley, Joel Barbier, and Doug Handler, Embracing the Internet of Everything to capture your share of $14. 4 trillion, Cisco, 2013; 2 IDC 3 “Virtual & Augmented Reality: understanding the race for the next computing platform”, Goldman Sachs, January 2016 4 zetabayt=10^21 bayt. Denklemi buraya yazın. KAYNAK: Cisco, IDC, Golman Sachs 1, 6 Milyon 3 -5 Milyar $ 2016 2025 2015 2020 BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ 5
Akıllı üretim teknolojileri, imalat sanayi işletmelerinin verimliliklerini artıracak Kaldıraçlar Açıklama/Örnek Süreç ve kaynak verimliliği Varlık Yönetimi RFID teknolojisi ile konum tespiti Otomatik stok siparişleri %3 -5 verimlilik artışı Bakımın sadece ihtiyaç halinde yapılması Arızaların azaltılması %30 -50 varlıkların etkin yönetilmesi Robot kullanımı Otomatik süreç kontrolü %45 -55 işgücü verimlilik artışı Stok yönetimi Akıllı depolama sistemleri %20 -50 stok maliyetinde düşüş Kalite yönetimi Üretim aşamasında hataların kök nedenlerinin tespiti ve çözümü %10 -20 kalite maliyetinde düşüş İşgücü verimliliği Arz/talep yönetimi Pazara erişim süresi Satış sonrası hizmetler KAYNAK: Mc. Kinsey Etki Potansiyeli Büyük veri analiziyle müşteri tercihlerine göre üretim %85 tahmin gücü Üç boyutlu baskı makineleri ile hızlı prototipleme Kısa ürün geliştirme süreleri %20 -50 pazara erişim süresinde kısılma Uzaktan erişim, kontrol ve tamir %10 -40 bakım maliyetlerinde azalma BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ 6
4. Sanayi Devrimi konusunda dünyada somut adımlar atılmaya başlandı Avrupa Birliği Avrupa Sanayinin Dijitalleşmesi Stratejisi hazırlandı ve uygulamaya konuldu Güney Kore Teknoloji kullanımının artırılması (10 yılda 10 milyon 3 boyutlu baskı teknolojisi kullanıcısı) Çin İşgücü maliyetine dayalı rekabet avantajı yerine firma satın alarak teknoloji liderliği BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ Fransa ABD Birleşik Krallık Almanya Hollanda «Geleceğin Sanayisi» girişimi çerçevesinde firmalara dönüşüm için € 2, 5 Milyar teşvik, € 2, 1 Milyar kredi sağlanacak «Amerika Yapıyor» platformuyla üretimi tekrar ABD'ye çekmeyi amaçlıyor Innovate UK finansmanıyla «catapult» adlı inovasyon merkezleri kuruldu Sanayi 4. 0 platformu KOBİ'lerin akıllı üretim teknolojilerini benimsemelerini kolaylaştırıyor Kamu desteğiyle kurulan «Field Labs» firmaların dijital dönüşümüne destek oluyor 7
BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ 4. Sanayi Devrimi için neler yapıyoruz? 8
Sanayide dijital dönüşüm sürecini hızlandırmak için kamu-özel işbirliğine dayalı bir model geliştirdik Sanayide Dijital Dönüşüm Platformu İcra Kurulu ▪ BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı başkanlığında, kurul üyesi kurumların başkanları Danışma Kurulu ▪ İcra kuruluna ve platform sekretaryasına stratejik ve teknik destek sağlayacak Sekretarya ▪ BSTB tarafından İcra Kurulu üyesi kurumlarla işbirliği içerisinde yürütülecek Çalışma Grupları Altyapı ▪ 1 Teknolojik altyapı, fiziki altyapı (enerji, internet vb. ) işgücü, güvenlik Açık İnovasyon ▪ Teknoloji geliştirmeye destek olacak inovasyon ortamları 2 Sanayide dijital teknolojiler ▪ ▪ 3 Büyük veri analizi, bulut bilişim vb. Teknoloji geliştirilmesi İleri üretim teknikleri ▪ ▪ 4 3 B yazıcılar, robotik, sensor vb. Teknoloji geliştirilmesi Standartlar Mevzuat, Patent ▪ 5 Standart ve mevzuat altyapısı, uluslararası çalışmalara katılım Eğitim ▪ 6 Nitelikli işgücü altyapısının oluşturulması 9
Dijital Dönüşümün Sağlanmasına Yönelik Yol Haritası Çalışmaları İmalat sanayinde yer alan KOBİ’lerin ve girişimlerin dijital dönüşümünü gerçekleştirmek amacıyla hedeflerin belirlenmesi ve yol haritalarının hazırlanması çalışmaları yürütülmektedir. • • • Küresel Yönelimlerin Analizi Ulusal Analizler (Katma değer, ihracat katkısı) Strateji Geliştirilmesi BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ 10
BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ 4. Sanayi Devrimi insan kaynağı geliştirme faaliyetlerimiz neler? 11
Odağımız TÜBİTAK STK KOSGEB Lisans Lise Yüksek Lisans Meslek Yüksek Okulu Doktora ve sonrası TGB ve OSB’ler MYK BSTB Üniver siteler İŞKUR Yaşam Boyu Öğrenme BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ SEM MEB YÖK 12
Nitelikli İşgücü BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ Kavramsal Tasarım Temel Ar-Ge Lisansüstü • Ürün Geliştirme Uygulamalı Ar-Ge Ticarileşme Teknoloji Ar-Ge Mühendis- Tekniker Tasarım Teknik Eleman Üretim Kavramsal tasarımdan, temel Ar-Ge’ye ve ürün geliştirmeye kadar tüm aşamalarda çalışacak personelin nitelikli olması 13
Faaliyetlerimiz BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ Türkiye'nin bilim ve teknoloji hedeflerine ulaşılması için sanayinin ihtiyaç duyduğu niteliklere sahip işgücünün belirlenmesi Sanayimizin dijital dönüşümünün gerçekleştirilmesi için işgücü niteliğini arttırmaya yönelik faaliyetlerin yürütülmesi 300 OSB’de 300 teknik kolej kurulması Üniversiteler ile İşbirliği yapılması Sanayinin ihtiyaç duyduğu insan kaynağını kısa süreli sertifika programları ile yetiştirme 14
Nitelikli İşgücü Yakın Geçmişle İlgili Tespitler BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ Gelecekle İlgili Öngörüler İnternet Fransa’da: • • • 500. 000 işin ortadan kalkmasına neden olmuş, Buna karşılık aynı zamanda 1. 200. 000 yeni iş yaratmış Net 700. 000 iş eklemiştir. Ofis ve İdari İşler başka bir ifade ile her ortadan kalkan iş karşılığında 2, 4 yeni iş yaratılmıştır. Bilgisayarlaşma nedeniyle Son 25 yılda talebi artan meslekler Bilgisayar • ABD’de ortaya çıkan yeni işlerin 1/3’ü bilgi teknolojileri geliştirme, donanım imalatı, uygulama yazılımı ve BT (Bilişim Teknolojileri) sistemleri yönetimi gibi alanlarda daha önce olmayan veya çok az olan işlerdi. Lojistik ve Taşımacılı k Üretim Matematik *Kaynaklar: WEF Future of Jobs, **Mc. Kinsey Global Institute, “Technology, Jobs and the Future of Work” Briefing Note Prepared for the Fortune Vatican Forum, December 2016, Updated February 2017 İstatistikçil er ve Veri Analistleri Mimari. Mühendisli k 15
Nitelikli İşgücü BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ Geleceğin Meslekleri • • • • Robot Koordinatörlüğü Bulut Hesaplama Uzmanlığı Yapay Zeka Uzmanları Robot Mühendisliği 3 D Yazıcı Mühendisliği Giyilebilir Teknoloji Tasarımcılığı Geriatri ve Gerontoloji Uzmanlığı Veri Analiz Uzmanı Web Tasarımcılığı Veri Güvenliği Uzmanlığı Endüstriyel Veri Bilimciliği Finans Yöneticisi Mobil Uygulama Geliştiricisi 16
Çalışanlardan Beklenen Beceri ve Nitelikler KABİLİYETLER TEMEL BECERİLER ÇAPRAZ İŞLEVSEL BECERİLER Bilişsel Kabiliyetler • Bilişsel esneklik • Yaratıcılık • Mantıksal akıl yürütme • Sorunu görme ve tanımlama • Matematiksel akıl yürütme • Gözünde canlandırma yetisi İçeriksel Beceriler • Aktif öğrenme • Sözlü ifade • Okuduğunu anlama • Yazılı ifade • BİT (ICT) okur yazarlığı** Sosyal Beceriler • Diğerlerini koordine etmek • Duygusal Zeka • İkna • Müzakere • Hizmete odaklılık • Diğerlerine öğretme ve eğitme Kaynak Yönetme Becerileri • Finansal kaynak yönetimi • Malzeme kaynaklarının yönetimi • İnsan kaynakları yönetimi • Zaman yönetimi Fiziksel Kabiliyetler • El becerisi ve hassasiyeti Süreçsel Beceriler • Aktif dinleme • Eleştirel düşünme • Kendini ve başkalarını gözlemleme Sistemsel Beceriler • Sistem analizi • Yargılama ve karar verme Teknik Beceriler • Ekipman bakım onarımı • Ekipman kullanma ve kontrolü • Programlama • Kalite kontrol • Teknoloji ve kullanıcı deneyimi odaklı tasarım • Sorun giderme *Kaynak: Dünya Ekonomik formu (WEF), 2016 **BİT (ICT): Bilgi ve İletişim Teknolojileri anlamında kullanılan kısaltmadır. Karmaşık Problem Çözme Becerileri • Karmaşık problemleri çözme BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ 17
Çalışanlardan Beklenen Beceri ve Nitelikler Büyük işletmelerde Daha az sayıda, hem bilgi ve becerileri, hem de IQ ve EQ’ları çok yüksek teknoloji robotlar hologramlar yüksek, yetki ve sorumluluk alanı geniş kişiler istihdam kullanımı artarken edilebilecektir. Büyük işletmelerde çalışacak kişilerin Teknoloji ve yaratıcılık becerilerini üst düzeyde kullanabilir Disiplinli çalışanlar olarak donatılmaları gerekecektir. BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ 18
Çalışanlardan Beklenen Beceri ve Nitelikler Her duruma göre yetkinliğini kullanabilme becerisi Küçük işletmelerde çalışacak kişilerin Derin fonksiyonel ve disipliner yetkinlik Risk alabilen Esnek Çevik Yenilikçi Teknolojik gelişmelere çabuk ayak uyduran Yeni teknoloji alanlarında tasarım yapabilen Düzenleme yapacak kişilerin Etik duyarlılığı olan Gelecek için iyimser ve kötümser senaryoları bir arada düşünebilen Denetim yetkinliği olan Hukuk ve ekonomi bilgisine sahip Mevzuat değişikliği ve sistem değişikliği önerileri getirebilen Getirdiği önerilerin ekonomik, toplumsal ve ekolojik etkilerini bütüncül bir yaklaşımla hesaba katabilen bireyler olarak yetiştirilmeleri gerekmektedir. 19
Ülkemizde Durum Nedir? BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ 20
İşgücü İstatistikleri Dünyada İşgücüne Katılım Oranları, 2015 İşgücü verimliliği, GSYH/çalışan x saat($) %62. 7 %60. 2 %62. 7 %62. 6 %51. 2 Almanya ABD Türkiye Rusya ABD 62, 9 $ Güney Kore %55. 7 %64. 9 Almanya 59 $ Brezilya Avustralya BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ Türkiye 36, 4 $ 21
Anket Sonuçları BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ 4% Ankete katılan firmaların dağılımı 6% 44% Ar-Ge Merkezi Sermaye Yapısı 56% Var Yok Yerli Faaliyet Yeri OSBİçinde 29% Ölçek 52% 21% *Anket Nace Rev. 2 Ekonomik faaliyet alanına göre imalat sanayi, telekomünikasyon, bilgisayar programlama ve bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetlerini içeren sektörlere uygulanmıştır. *Ankette yer alan meslekler ISCO-08 Normlarına göre hazırlanan Türk Meslekler Sözlüğünden alınmıştır. Yabancı Ortaklı 29% 27% • Ankete* 856 firma katılım sağlamıştır. 90% Yabancı 23% 19% TGBİçinde Diğer Büyük Küçük Mikro Orta 22
Anket Sonuçları En fazla çalışan olan meslekler Beyaz Yaka 14 16 37 Makine Mühendisi İş Analisti 65 78 32 37 64 17 9 Elektrik Elektronik Müh. 21 16 21 23 Bilgisayar Mühendisi 8 23 19 Yazılım Geliştiricisi 8 10 23 Küçük Mikro Büyük Orta Mavi Yaka 13 9 7 4 Küçük 15 11 1 5 1 6 Mikro Otomasyon Sis. Destek El. Elektrik Pano Elemanı Kimyager Makine Teknikeri Diğer Makine Teknisyeni 23 17 15 20 13 13 14 6 10 5 Büyük Orta 23
Anket Sonuçları Temininde güçlük çekilen meslekler Beyaz Yaka 35 58 İş Analisti 11 14 43 32 21 24 14 9 Küçük 30 Makine Mühendisi 76 63 Yazılım Geliştiricisi 13 19 Yazılım Mühendisi 13 17 Elektrik-Elektronik Müh. BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ 36 24 16 Mikro Büyük Orta Mavi Yaka 8 14 13 6 8 9 13 5 Küçük 8 Mikro 9 Otomasyon Sis. Destek El. Elektrik Pano Elemanı Elektrik-Elektronik Teknisyeni Kimyager Makine Teknolojisi Teknisyeni 27 25 18 14 17 8 16 14 7 Büyük 32 Orta 23
Gelecek 10 Yılda Firmaların Gelişmeyi Hedefledikleri Alanlar BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ 400 352 350 310 300 279 258 250 FİRMA SAYISI 217 213 196 200 206 188 187 184 172 160 157 140 150 137 116 50 109 100 97 42 21 21 25 22 15 20 20 16 12 0 Otomasyon teknolojileri Yeni yazılım çözümleri Tasarım yöntemleri Büyük veri ve Yapay zeka, Temiz üretim bulut akıllı sistemler, ve ekoverimlilik teknolojileri veri madenciliği Tümü Yerli Yabancı Yeni nesil malzemeler Nesnelerin interneti Yeni nesil prototipleme, tasarım ve üretim araçları Sistem ve konsept tasarımı 25
BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ Çalıştay Sonuçları Dijitalleşen Sanayide Gereksinim Duyulacak İşgücü Yetkinlikleri Sıra Beyaz Yaka Yetkinlikleri Mavi Yaka Yetkinlikleri 1 Analitik Düşünme Esneklik / Değişime Uyum 2 Analiz Etme Teknoloji Okuryazarlığı 3 Sürekli Öğrenme Kurallar ve Prosedürlere Uyum 4 Bilişsel Esneklik Kalite Odaklılık 5 Esneklik / Değişime Uyum Sürekli Öğrenme 6 Yaratıcılık Okuduğunu Anlama ve Yorumlama 7 Bütünsel Bakış Dirençli Olma/Strese Dayanıklılık 8 Karmaşık Problem Çözme İşbirliğine Açıklık 9 Çalışanları Geliştirme/Koçluk Takım Çalışması 10 İletişim 11 Stratejik Bakış Hesap Verebilirlik 12 Teknoloji Odaklılık Hizmet/Müşteri Odaklılık 26
Yol Haritası Üniversitelerde interdisipliner modellerinin kurgulanması eğitim 1 BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ 2 Üniversite sanayi işbirliği programının uygulanabilirliğinin ve etkinliğinin arttırılması kişilerin Sanayiden uzman Üniversitelerde ve M YO’larda teknik uygulamalı derslere katılımı 3 4 Üretim sürecinde sorunların sanayi paylaşılması karşılan tarafından 27
Yol Haritası Stajyerler ile işletme arasında işe alım garantili ön sözleşme yapılması durumunda vergisel muafiyetler ile işletmenin teşvik edilmesi 5 BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ 6 Eğiticilerin yurtiçi ve yurtdışında uygulamalı eğitim alması, sanayideki uzmanlar tarafından koçluk ve ustalık eğitimi verilmesi Eğiticilerin yetkinlik bazlı öğrenme ve gelişim programlarına uygun olarak eğitilmesi 7 8 Teknolojik imkanlar kullanılarak bireylerin yaratıcılıklarının ön plana çıkarıldığı eğitim süreçleri ve yöntemlerinin geliştirilmesi 28
Yol Haritası Stajyerlere sanayi danışmanlığı uygulamasının getirilmesi OSB’lerde sanayinin ihtiyaçlarına yönelik özel ve esnek müfredata sahip okulların kurulması 9 10 Dijital sanayi için yeni meslek standartlarının belirlenmesi ve sertifikasyonunun sağlanması 12 Dijitalleşme ile kaybolacak meslek grubu mensuplarına yeni yetkinlikler kazandırılması, bunun online eğitimlerle desteklenmesi 11 firmaların Ar-Ge yoğun bünyelerinde eğitim ortamlarının oluşturulması ve bu ortamdan 13 paydaşların da yararlanmasının BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ teşvik edilmesi 29
BİLİNÇLİ TÜKETİCİ KULÜBÜ TEŞEKKÜRLER btgmsanayiegitimi@sanayi. gov. tr
- Slides: 30