BLNL TEKNOLOJ KULLANIMI MUSTAFA NCEL LK ve ORTAOKULU

BİLİNÇLİ TEKNOLOJİ KULLANIMI MUSTAFA ÖNCEL İLK ve ORTAOKULU PSİKOLOJİK DANIŞMA ve REHBERLİK SERİVİSİ

Bilinçli Teknoloji Kullanımı NE Demek? • Teknolojinin yaşamı kolaylaştırmak amacıyla gerektiğince kullanılması ve hayatın diğer bölümlerini (aile ilişkileri, çalışma, sosyal ilişkiler, oyun, uyku, yemek vb. ) olumsuz etkilememesi bilinçli teknoloji kullanımı olarak tanımlanabilir.

İNTERNET ØDünyamızı değiştiriyor ØAilenin yeni üyesi ØHayatımızın vazgeçilmez bir parçası ØEşsiz bir bilgi kaynağı, kütüphane ØBir okul, banka şubesi, bilet satış ofisi ØAmacına uygun ve bilinçli kullanıldığında, mükemmel teknolojik araç ØKötü amaçlarla kullanıldığında bir suç aleti

Olumlu Kullanım İnternet ve teknoloji çocuklara özellikle bilgi edinme ve eğitimde büyük yararlar sağlamaktadır. Çocuklar, projeler için bilgi toplamakta, arkadaşıyla uzaktan proje-ödev, grup çalışmaları yapabilmektedirler. İnternet ve teknoloji, çocukları yaratıcılığa da özendirmektedir. Gördüklerinden veya okuduklarından etkilenen bilgi edinen çocuklar, kendileri de bir şeyler yapmak istemektedirler. İnternet ve teknoloji, çocukların küresel bir dünyada yaşadıkları gerçeğini vurgular. Çocuklar başka ülkeler hakkında çok çabuk ve geniş bir şekilde bilgi edindikleri gibi dünyanın hemen her tarafından arkadaş da edinebilir.

Kötüye Kullanım Denetimsiz, sınırsız ve amaçsız kullanması, Gündelik yaşamı ve sorumlulukları aksatacak şekilde kullanması, Kullanımın uzun süreli olması, Uygunsuz içeriklere maruz kalması, Fiziksel, sosyal, psikolojik ve zihinsel gelişimi olumsuz etkilemesi olarak ifade edilir.

FİZİKSEL GELİŞİM Uyku düzeni bozulabilir; çocuklar ve ergenler daha fazla televizyon seyredebilmek, daha fazla internete girebilmek, daha fazla dijital oyun oynayabilmek ya da arkadaşlarıyla mesajlaşabilmek için daha az uyumaktadırlar. Uyku düzeni bozulduğunda ve ihtiyaç duyulan 6 -8 saat arası uyku alınmadığında kişinin; Saldırganlık seviyesi ve dürtüsel davranışları artar. Uzun süreli kullanım sonucu ayrıca; • Görme sorunları. • Duruş ve iskelet bozuklukları. • Radyasyon alımı. • Hareket kısıtlılığının getirdiği kas ve eklem problemleri.

Beslenme sorunları oluşabilir; teknolojiye bağımlı yaşayan kişilerde zamandan kazanmak için şekerli gıdalar ve “fast-food” tüketimi çok fazladır. Bu durum dengesiz ve sağlıksız beslenmeye ve kişinin aşırı kilo almasına neden olur. Ayrıca şeker vücutta bağımlılık oluşturan bir maddedir ve vücuda ihtiyaçtan fazla enerji verir. Bu enerji atılmadığında dürtüselliği arttırır.

SOSYAL-DUYUSAL GELİŞİM Uzun süreli kullanım ileriki dönemler için bağımlılık riskini de beraberinde getiriyor. Bilgisayar, oyun ya da telefonla fazla vakit geçiren çocuklarda; • sosyal ilişkilerde ve akademik performansta gerileme, • sorumluluklarını yerine getirememe, • engellendiğinde yoğun öfke duyma gibi çeşitli problemlerle karşılaşıp ailesi ile daha fazla çatışma içine girebiliyor. Birebir ilişkiler kurmak yerine çocuğun kendi başına ekran başında zaman geçirmesi sosyal becerilerin körelmesine ve içe kapanmaya yol açabiliyor.

ZİHİNSEL GELİŞİM Hızlı akışta ilerleyen bu cihazlardaki görüntüler, oyunlar çocukları adeta hipnotize ediyor. Bilgisayarlarda, telefonda programları, oyunları izledikleri zaman bebeğinizi ya da çocuğunuzu hipnotize ediyor. Çocuğun düşünme gücü, zihinsel gelişimi, hayal dünyası hepsini etkiliyor. Çocuklarda Dikkat ve konsantrasyon eksikliği ile beraber öğrenme güçlüğü görülebiliyor.

BAĞIMLILIK Sosyal Medya Bağımlılığı; Boş zamanlarda ilk akla gelen seçenekse, Gerçek hayatın önüne geçiyorsa, Günlük hayatın ve sorumlukların aksamasına sebep oluyorsa, Gerçek arkadaşlıkların yerine sanal arkadaşlıklar ve takipçiler aldıysa, Aşırı zaman alıyor ve ulaşılamadığında huzursuzluk oluşturuyorsa, Sürekli bir şeyler paylaşma ihtiyacı oluyorsa sosyal medya bağımlılığından söz edilebilir.

Oyun Bağımlılığı; Giderek oyun başında daha fazla zaman geçiriliyorsa, Aile ya da arkadaşlarla vakit geçirmek yerine oyun oynamak tercih ediliyorsa, Oyunlarda alınan başarı ve ilerlemeler gerçek hayattaki başarılardan daha çok önemsenmeye başlandıysa, Aileden uzaklaşma ve oyun başında geçirilen süre ilgili tartışmalar yaşanmaya başlandıysa, Oyun başında geçirilen fazla süre sonucu akademik başarının düşmesi, devamsızlık sorunları, arkadaşlık ilişkilerinin bozulması, uykusuz kalma sorunlarının görülmesi durumunda oyun bağımlığından söz edilebilir.

BAĞIMLILIĞIN ETKİLERİ • Çocuk kendi oluşturduğu sanal dünya içinde kaybolur ve sosyal yaşamdan kopar. • Dışarıda ya da okulda arkadaşlarıyla etkileşim içinde olmak yerine eve kapanabilir. • İnternet kullanım süresi arttıkça saldırganlık, genel sağlık durumunda bozulma (göz yorgunluğu, sırt-boyun ağrıları, uykusuzluk, yorgunluk, hareketsiz kalma vb. ) ve depresif belirtiler görülme oranı artmaktadır. • Kişiler arası duyarlılıklar azalır. • Özgüvende düşüş olabilir. • Sürekli uykusuz ve yorgun görünmeler başlar. • Çevreyle arasındaki ilişkinin zayıflaması ya da kopması durumu yaşanır. • Sosyal kaygı düzeyinde ve saldırganlık davranışlarında yükselme görülür. • Sosyal gelişimde belirgin ölçüde gerileme yaşanır. • İnternetteki arkadaşlıkları fiziksel arkadaşlıklara tercih etme başlar. • Giderek yalnızlaşma ve yüze ilişki kurmakta güçlük yaşama durumları yaşanabilir.

ÇOCUKLAR İÇİN ÖNERİLEN EKRAN SÜRELERİ • 0 -3 Yaş : Olabildiğince ekrandan uzak tutulmalıdır. • 3 -6 Yaş : Günlük toplam süre 20 -30 dakikayı geçmemelidir. • 6 -9 Yaş : Günlük toplam süre 40 -50 dakikayı geçmemelidir. • 12+ Yaş : Günlük toplam süre 120 dakikayı geçmemelidir.

SOSYAL MEDYANIN OLUMSUZ ETKİLERİ!!! • Kendini olduğundan • farklı gösterebilir. • Gerçek hayattan kopma, yalnızlaşma görülebilir. • Yüz-yüze iletişim becerilerini kaybedebilir. • Arkadaş sayısını artırma isteği görülebilir. • Güvenlik ve gizlilik ayarlarını yapılandıramadığı için istismara maruz kalabilir. • Küfürlü konuşma, tehdit, dedikodu, yalan vb. olumsuz davranışlar artabilir ve bu davranışlara maruz da kalabilir. • Yaşına göre uygunsuz görüntü, içeriklere ve cinsel istismara maruz kalabilir. • Oyunların yıkıcı etkisiyle olumsuz davranışlar görülebilir.

SİBER ZORBALIK!!! • Siber Zorbalık, Zarar vermek amacıyla, kötü niyetle yapılan ve tekrarlayan davranışlardır. (Aşağılamak, şantaj yapmak, kötü söz kullanmak, iftira atmak, dedikodu yapmak, taciz etmek, tehdit etmek, korkutmak, dışlamak, utandırmak, isim takmak, şifrelerini ele geçirmek, izni olmadan fotoğraf yayınlamak vb. )

SİBER ZORBALIĞA MARUZ KALAN ÇOCUKLARIN VERDİĞİ TEPKİLER • Depresif ruh hali (içe kapanma, korku, yalnızlık, gerginlik, öz güven eksikliği) • Akademik başarıda düşme • Arkadaşları ile görüşmekten kaçınma • Okuldan uzaklaşma isteği • İnternet ve telefon kullanırken tedirgin olma

• Çocuklarımız siber zorbalığa maruz kaldıklarında aşağıdaki davranışları yapmaları için ısrarcı olmalıyız: • Dur: Zorbalık eden kişiye yanıt yazma. • Engelle: Zorbalık yapan kişiyi engelle. • Bildir: Bu olayı ailene, psikolojik danışmanına, güvendiğin bir büyüğüne ve internet sitesinin yöneticisine bildir. Tüm bu süreç boyunca çocuğunuzun yanında olmanız çok önemlidir.

ÇOCUKLARDA SAĞLIKLI DİJİTAL ALIŞKANLIKLAR GELİŞTİRMEK Sınır Koymak ve Tutarlı Olmak • Sınır koymak; iletişim halinde, yaşına uygun bir yaklaşım ile, eylem öncesinde konuşarak, kendisine uygun olmayan davranışları tanımlayarak ve bunları yaptığında, tekrar öğrenme fırsatı tanımak adına önlemler almak demektir. • Tutarlı olmak ise; kişinin benzer durumlarda aynı şekilde davranması ve ebeveynlerin ortak hareket etmesidir. • Aile Teknoloji Sözleşmesi Aile bireylerinin katılımıyla bir toplantı gerçekleştirilerek, aile teknoloji sözleşmesi yapılır. Bu sözleşme yapılırken aşağıdaki durumlar dikkate alınmalıdır: • • Ekran zamanı sınırları belirlenmelidir. • Teknolojinin nerede, ne zaman, kiminle kullanılacağı belirlenmelidir. • Gerçekçi, uygulanabilir kararlar alınmalıdır. • Ekran zamanları ödül olarak verilmemelidir. • Ekransız aile zamanları planlanmalıdır. • Olumlu ve olumsuz sonuçlar belirlenmelidir. • • Kurallar tutarlı bir şekilde uygulanmalıdır.

TEKNOLOJİ SÖZLEŞMESİ

BİLGİSAYAR OYUNLARI SÖZLEŞMESİ

Yapılan bir araştırmaya göre; • Bir grup çocuğa tek başlarına iken şiddet içeren görüntüler izletiliyor. Aynı görüntüler başka bir grup çocuğa ise yanlarında bir büyük varken gösteriliyor. • Görüntüleri yalnız başına izleyen çocuklar her seferinde bu görüntülerden daha çok zevk almaya ve günlük hayattaki konuşmalarında orada duydukları kelimeleri kullanmaya, görüntüdeki kahramana benzer hareketler yapmaya başlıyorlar. • Bir yakınlarıyla birlikte görüntüyü izleyen çocuklar ise giderek şiddet içeren sahnelerden rahatsızlık duymaya başlıyorlar. Çünkü izleme esnasında yanlarındaki büyükleri, çocuklara izledikleri olayların kötü olduğunu anlatıyor. Dahası şiddete maruz kalan kişinin hissedecekleri hakkında düşünmelerini sağlayarak çocukların empati yeteneğini geliştirmeye çalışıyor. • Yalnız başına izleyen çocuklar bu görüntüleri oyun olarak görüp ondan zevk alıyorlar, diğerleri ise gördükleri olayların gerçekte nasıl anlamlandırılması gerektiğini öğrendikleri için aynı görüntülerden rahatsızlık duyuyorlar.

Özet; • Yatmadan önceki 90 dakikalık sürede ekranlardan uzak durulmasını sağlamanız sağlık ve uyku açısından yararlı olacaktır. • Bağımlılık geliştirmeyi engellemek amacıyla, uyarıcı maddenin ortamdan çekilmesi gereklidir. Bu nedenle çocuğunuzun bilgisayar kullanım süresini sınırlandırmanız çok önemlidir. Koyduğunuz kurallar açık, net, tutarlı, kesin ve uygulanabilir olmalıdır. Ancak tamamen yasaklamak; uygulanabilir, gerçekçi ve doğru bir çözüm olmayacaktır • Kontrol edilmesinin zorlaştığı durumlarda bilgisayarın belirli bir süre sonra kendini kapattığı koruma programları, internet filtreleme uygulamaları kullanılabilir.

İşletmeci Çağrı Merkezi Online İşlem Merkezi Çocuk Profili İçin Aile Profili İçin AVEA 444 1 500 avea. com. tr EVET->3398 EVET->3399 TURKCELL 444 0 532 turkcel. com. tr GUVENLI COCUK -> 7777 GUVENLI AILE -> 7777 VODAFONE 444 0 542 vodafone. com. tr COCUK->7005 AİLE->7005 TTNET 444 0 375 ttnet. com. tr COCUK->6606 AİLE->6606 TURKSAT 444 0 126 turksat. com. tr COCUK HİZMETNO->5126 AİLE HİZMETNO->5126 SUPERONLİNE 0 (850) 222 0 222 superonline. net COCUK HİZMETNO->2220 AİLE HİZMETNO->2220 DSMART 0 (850) 266 0266 dsmart. com. tr PRCOCUK HİZMETNO>2850 PRAİLE HİZMETNO->2850 MILLENICOM 0 (850) 333 0 333 milleni. com. tr -- -- TURKNET 0 (850) 288 80 80 turknet. tr -- --

Çocuk Profili listesinde, çocukların ruhsal ve bedensel sağlıklarını olumsuz etkileyecek veya kullanıcıların yabancı kişilerle doğrudan iletişim kurdukları web siteleri yer almamaktadır. Bu kapsamda sohbet siteleri ile sosyal medya siteleri Çocuk Profilinde yer almazlar. E-posta, anlık mesajlaşma, haber, iş, alışveriş, sağlık, eğitim, resmi kurumlar, bankacılık vb. kategorilerdeki sitelere, tartışılan konuları ve içeriği iyi yönetilen forum siteleri ve çevrimiçi mesajlaşmanın olmadığı oyun sitelerine erişilebilmektedir. Çocuk profili internetteki risklere karşı en yüksek korumayı sağlayan profildir. Aile profilinde erişilemeyen sitelere çocuk profilinde de erişilemez. Aile Profili "yasaklı liste" yöntemi ile çalışmaktadır. Bu yöntemde zararlı ve yasadışı içerik barındıran sitelerden oluşan listeye erişilememekte, bu liste haricindeki tüm sitelere erişilebilmektedir. Çocuk profilinden daha geniş bir içeriğe sahiptir. Aile Profili listesine kumar, intihara yönlendirme, çocukların cinsel istismarı, uyuşturucu, sağlık için tehlikeli madde, fuhuş, müstehcenlik, ırkçılık, terör, şiddet, zararlı yazılım vb. içeriklere sahip siteler dâhil edilmemektedir. Aile profilinde forum ve paylaşım sitelerine erişilebilir. Aile Profili tercih edildiğinde ayrıca Oyun, Sosyal Medya ve Sohbet (arkadaşlık-eş bulma) siteleri de isteğe bağlı olarak erişime kapatılabilir. Güvenli İnternet Hizmeti ile ilgili daha fazla bilgiye aşağıdaki linkten erişebilirsiniz: guvenlinet. org. tr

Dinlediğiniz için teşekkürler