BLMSEL MAKALE YAZIM TEKNKLER Yaynsz bilim ldr Bilimsel
BİLİMSEL MAKALE YAZIM TEKNİKLERİ Yayınsız bilim ölüdür
Bilimsel yazım? • Bilimsel yazımın amacı: yeni bilimsel bilgi ve buluşları iletmektir • O halde; Bilimsel yazı mümkün olduğunca kısa, öz, açık, basit ve anlaşılır olmalıdır
• 1). Bilimsel yazımın anahtarı açıklıktır • Başarılı bir bilimsel yazım, açık bir zihnin açıkça ortaya konmuş bir problemi ele alarak, açıkça belirtilmiş sonuçlar üretmesinin bir neticesidir • İdeal olarak, açıklık ve anlaşılabilirlik; iletişimin en önemli özelliklerinden birisi
• Herhangi bir şey ilk defa söylendiği zaman, açıklık ve anlaşılabilirlik esastır • Bilimsel makalelerin çoğu, yani temel araştırma dergilerinde yayımlananlar, yeni bilgi katkısında bulundukları için yayıma kabul edilirler • Bu nedenle, öncelikle yeni bilgi sunan her bilimsel yazımda kesin olarak açıklık ve anlaşılabilirlik talep etmemiz gerekir
• 2) Hedef okuyucu kitlesine ulaşım • Eğer ormanda bir ağaç devrilirse ve orada bu devrilmeyi duyacak hiç kimse yoksa bu bir ses yapar mı? • Doğru cevap "hayır"dır. • O halde ses; basınç dalgalarından daha fazla bir şeydir ve gerçekte • işiten biri olmaksızın ses olamaz
• Tıpkı, algılanmadıkça faydasız olan herhangi bir sinyal gibi, • Yayımlanmış bir bilimsel makale de amaçlanan okuyucu kitlesi tarafından okunup anlaşılmadıkça faydasızdır • Ne yazık ki, pek çok bilimsel makale ormanda sessizce devrilmektedir
• 3). Bilimsel yazım, alıcıya açık bir mesajın iletilmesidir • Mesajın kelimeleri, mümkün olduğu kadar açık, basit, anlaşılır ve iyi sıralanmış olmalıdır • Bilimsel yazımda süslemeye gerek yoktur. Edebî benzetmeler, dikkati öz'den şekle çevirir • Bilimsel yazımda esas şudur: "En iyi dil, en az sayıda ve kısa kelimelerle anlamı verendir”
• 4). Bilimsel makalenin en önemli ve temel unsurlarından birisi uygun dil kullanımı • bilimsel bilgi, açık, anlaşılır ve belli anlamı olan kelimelerle ifade edilmelidir. • Bu nedenle bilim adamı, bu çabada başarılı olmak için görgülü ve kültürlü olmalıdır • Bilim adamı, öğrenim almış fakat eğitilmemiş; teknik becerileri olan fakat görgüsü ve kültürü yetersiz ihtisas sahibi kişi olmamalı
Bilimsel Yazının Düzenlenmesi Hangi konuyu, neden ele aldınız? Hangi soruları cevaplamayı amaçladınız? Cevapları almak için neleri, nasıl yaptınız? Elde ettiğiniz bulgularınız neler? Bulgularınız, sorularınızı cevaplıyor mu? Bulgularınızın güçlü ve zayıf yönleri neler? Cevaplarınızın yararları/çıkarımları neler?
Bilimsel Yazımın Gelişmesi • Bugünki bildiğimiz şekliyle bilimsel iletişim nispeten yenidir • İlk dergiler sadece 300 yıl önce yayımlanmış ve bilimsel makalenin IMRAD (Introduction-Giriş, Methods-Yöntemler, Results-Sonuçlar and Discussion-Tartışma) düzenlemesi son 100 yıl içinde gelişmiştir. • Bilginin, uygun iletişim sistemi kuruluncaya kadar etkin şekilde iletişimi yapılamamıştır.
• Tarih öncesi insanlar, sözle iletişim kurabildiler • Fakat kaynak gösterecek yazılı kayıtlar olmaksızın, bilgi elde edildiği hızla kayboldu • Kayalar üzerine oyulmuş mağara resim ve yazıları, gelecek kuşaklara belge bırakmak için insanoğlunun ilk girişimleri arasındaydı • Dayanıksız malzeme üzerindeki mesajlar kaybolabilirdi ve böyle bir ortam yoluyla iletişim inanılmaz derecede zordu
• Bildiğimiz ilk kitap M. Ö. 4000 yıllarında kiremit tablet üzerine yazılmıştı • Hafif ve taşınabilir olan bir iletişim ortamı ihtiyacı açıktı • Hafif ve taşınabilir ilk yayım, M. Ö. 2000 yıllarında kullanılmaya başlanmış olan papirüstür (papirüs bitkisinden yapılan sayfalar yapıştırılarak ve belli uzunlukta rulo oluşturularak tahta bir parçaya bağlanır). • M. Ö. 190 yılında parşömen (hayvan derisinden yapılan) kullanılmaya başlandı
• M. S. 105 yılında Çinliler, iletişimin modern ortamı kağıdı keşfettiler. • Ancak, iletişim aracını çoğaltma için etkin bir yol mevcut olmadığından, akademik bilgi geniş ölçüde yaygınlaştırılamadı • Belki de insanoğlunun entelektüel tarihindeki en büyük buluş: matbaa • İlk hareketli matbaa, M. S. 1100 yılında Çin'de icat edilmesine karşın, dünya M. S. 1455 yılında 42 satırlık İncili matbaada basan Gutenberg’i ön plana çıkarmıştır
• Gutenberg'in buluşu hemen etkin bir şekilde bütün Avrupa'da kullanıma koyuldu; binlerce kitabın binlerce kopyası basıldı. • İlk bilimsel dergiler 1655'te yayınlandı, Journal des Scavans-Fransa ve Philosophical Transactions of the Royal Society of London -İngiltere • O zamandan beri dergiler, bilimde en önemli iletişim ortamı olarak hizmet vermektedir • Halen, bütün dünyada yaklaşık 100 binden fazla bilimsel dergi yayımlanmaktadır
• İlk dergiler, "görsel" türde, tamamen tanımlayıcı, makaleler yayımladılar • Tipik olarak, bir bilim adamı "İlk bunu gördüm, sonra şunu gördüm" veya "İlk bunu yaptım, sonra şunu yaptım" şeklinde yazardı • Çoğunlukla da bu gözlemler basit zaman sıralamasındaydı ve bu görsel stil, o zaman anlatılan bilim türü için uygundu • Makale yazımında genel kabul görmüş standart bir yazım tarzı henüz yoktu
• 19. yüzyılın ikinci yarısına doğru bilim, artan bir karmaşayla hızlanmaya başladı • Özellikle, hastalıkta virüs teorisini kesinleştiren Robert Koch ve • Fermente sistemi kullanan, saf-kültür çalışma yöntemini geliştiren Louis Pasteur'ün çalışmaları nedeniyle, hem bilim hem de bilimi anlatma önemli ilerlemeler kaydetti • Böylece, metodoloji önemli hâle geldi.
• Pasteur, eleştirmenlerini susturabilmek için, deneylerini en ince ayrıntısına kadar anlatmayı gerekli gördü • Meslektaşları Pasteur'ün deneylerini tekrarlayabildikleri için, deneylerin tekrarlanabilirliği, bilim felsefesinin temel doktrini oldu • Özellikle II. Dünya Savaşı’ndan sonra bilimsel araştırmanın önemi çok daha iyi anlaşıldı ve gelişmiş devletler bilimsel araştırmalar için inanılmaz paralar harcadı
• 19. Yüzyılın sonlarından itibaren, araştırma sonuçlarının iletişiminde en basit ve mantıklı yol olarak IMRAD formatı benimsendi • IMRAD formatı, bilimsel dergilerde evrensel bir kullanım olmuştur • • • IMRAD; Introduction-Giriş, Methods-Yöntemler, Results-Sonuçlar and Discussion-Tartışma
• IMRAD mantığı soru formunda tanımlanabilir: • Hangi problem incelendi? Cevap: Introduction= Giriş • Problem nasıl incelendi? Cevap: Methods= Yöntemler • Neler bulundu? Cevap: Results= Sonuçlar • Bunlar ne anlam taşır? Cevap: Discussion= Tartışma
- Slides: 20