BLMSEL MAKALE YAZIM TEKNKLER Bilim adam sadece bilim

BİLİMSEL MAKALE YAZIM TEKNİKLERİ Bilim adamı sadece bilim yapmamalı, aynı zamanda bilimi yazmalıdır

• MAKALE YAZIMINDAN ÖNCE YAPILMASI GEREKENLER?

• 1. Makale yazımından önce yapılması gereken ilk iş; kullanılacak literatürü toplamak • Makalenizi yazarken, kullanacağınız literatür elinizin altında, hemen ulaşılır olmalıdır. • Aslında, literatürün büyük bir kısmının daha araştırmaya başlamadan önce ve araştırma sürecinde toplanmış olması gerekir • Makale yazımından önce, tekrar literatür taraması yapılarak yeterli sayıda, önemli ve güncel makaleler mutlaka toplanmalıdır

• Bir çalışma makale haline getirilmeden önce, konu ile doğrudan ilgili tüm bilimsel yayınlar ilk kaynağından okunmalıdır • Makale yazımında kullanılacak yayınların tümünün okunmuş olması ve makaleye doğru aktarılması bir bilimsel makalenin güvenilirliği açısından çok önemlidir • Özellikle, araştırma konusundaki temel yayınlar ve güncel çalışmalar mutlaka okunmalı ve çok iyi incelenmelidir

• Makale yazarının konu ile ilgili literatürü okumasının amacı; • Diğer araştırmacılar o konuda neler yaptılar, hangi bilgi ve bulgulara ulaştılar • Araştırmanın amaçladığı problem veya ortaya koyduğu cevabın, daha önce belirlenip belirlemediğini görebilmektir • Çünkü her yeni bulgu, o güne kadar bilinenlerin oluşturduğu bilgi kümesi içine yerleştirilmeli, o bütünün tamamlayıcı bir unsuru olmalıdır

• Literatür kullanımında en dikkat edeceğiniz husus sadece gerekli literatürü vermektir. • Ne az ne çok! • Sizden önce aynı konuda çalışmış herkesin her yazdığı makaleyi kullanmak zorunda değilsiniz. • Öyle yaparsanız bu, makale konusunun gelişimini anlamadığınızı gösterir; sizin acemi olduğunuzu ele verir • Bir makalenin önemi, kullanılan kaynakların sayısına bağlı değil; önemli ve güncel olmalı

• İdeal kaynak sayısı 20 -40 arasıdır. Çoğu dergi 25'in üstünde kaynağı önermemektedir • “Sayılamayacak kadar çok kaynak içeren metinler, bilimselliğin işareti olmaktan ziyade güvensizliğin göstergesidir. ” • Kaynak olarak kullanılacak makalelerin içeriği, yazarları, başlığı, yayınlandığı dergi, yayın yılı, sayfa sayısı vs. not edilmelidir

• 2. Elde edilen verilerin değerlendirilmesi ve yorumlanmasında istatistiki analizler yapılacaksa, yazmaya başlamadan önce istatistik alanında uzman bir kişiye danışılması uygun olur • Böylece, verilerin en uygun ve geçerli istatistiksel yöntemlerle doğru analizi ve değerlendirilmesi sağlanmış olur • Kullanılan istatistik metotlar ve elde edilen bulgular belirgin şekilde açıklanmalıdır

• 3. Makale yazımından önce, makalede verilecek tablo, şekil ve çizimler hazırlanmalı ve bunlardaki bilgiler kolayca anlaşılır olmalıdır • metin, tablo ve grafiklerin, birbirini tamamlayıcı özellikte olması gerekir • Tablo ve şekillerde ham veriler yerine önemli sonuçların özetinin sunmaya özen gösterin • “Verileri tablo halinde sunmak, bilimsel makalenin kalbi, daha da ötesi beynidir. ”

• 4. Araştırmadan elde edilen tüm bilgiler sistematik ve doğru olarak kaydedilmeli, • Tüm veriler makalede yer alması düşünülen şekilde, kolayca ulaşılabilecek ve anlaşılır şekilde özetlenmelidir • Böylece, makale yazımının her aşamasında rahatlıkla verilere erişilebilir ve tüm verilerin doğru aktarımı sağlanabilir • Araştırmadan elde edilen tüm verilerin sunulması her zaman gerekli olmayabilir; bunun için önemli ve sunulmaya değer veriler özenle seçilmelidir

• 5. Makalenin yazımından önceki çok önemli bir diğer konu, yazım ile ilgili uygun bir çerçevenin çizilmesidir • Makale kurgusu çok iyi planlanmalı; çalışmanın gerekçesi ve önemi, izlenen metodoloji, bulgular ve önemi hakkında zihinsel bir tasarım yapılmalı • Bu şekilde, makalede ele alınan konuya sistemli ve mantıksal bir yaklaşım sağlanır, gereksiz bilgilerin makale içine girmesi önlenmiş olur • Araştırmadan elde edilen her bilgi ve bulgunun makalede yer alması şart değil

• Her cümle bir düşünceyi anlatmalı, her düşünce yeni bir cümle şeklinde öncekini izlemelidir • Her paragraf, bir kavramın bütününü içermeli, paragrafların her biri bir sonrakine mantıksal geçişi hazırlamalıdır • Önceden iyi hazırlanan çerçeve, bu geçişleri kurgulamada yazarlara yardımcı olur

• Makale yazımındaki en önemli ve çoğu zamanda en zor şeylerden birisi; makalede esas olarak ne söyleyeceğinizi çok açıkça belirlemek, makalenin ana çerçevesini oluşturmak • Bunun için, kendinize bazı sorular sormanız ve her soruya cevap olacak şekilde birer cümle yazmanız çok faydalı olacaktır • Bu sorulara vereceğiniz cevaplar, makalenin ana çerçevesini oluşturmalıdır

• Her soruya verdiğiniz cevapları tekrar gözden geçirin, yeterince açık ve anlaşılır olsun • Gözden geçirirken gereksiz bilgileri çıkarın veya aklınıza gelen yenilerini ekleyin • Makalede esas olarak üzerinde duracağız 1 -2 ana konu belirleyin • Bu şekildeki soru-cevap yaklaşımı, makale özetini yazmada da çok faydalı olacaktır

• Makale çerçevesinin oluşturulması; • Anahtar Sorular • 1. Bu araştırmayı niçin yaptım, beni bu çalışmaya yönelten sebepler? • 2. Çalışmayı niçin yazıyorum, yazmakla neyi başarmak istiyorum • 3. Literatür, yazdığım konu hakkında neler söylüyor? Bu konudaki bilgi birikimi nedir? • 4. Araştırmada neleri, nasıl yaptım? Hangi materyal ve yöntemleri kullandım?

• 5. Araştırma yapmakla, neleri gösterdim; elde edilen ana bulgular neler? • 6. Araştırmayı yapmakla neler öğrendim, başkalarının neleri öğrenmesini bekliyorum, bulgular neye yarayacak? • 7. Makalede okuyucunun ilgisini çekecek asıl önemli şeyler neler? • 8. Makalenizi niçin okunmalı? Makalenizden öğrenilecek şeyler neler? okuyucuya faydası • 9. Makaleden öğrenilenlerle bundan sonra neler yapılması gerekir, siz neler yapmayı amaçlıyorsunuz?

• Böylece; makalede esas olarak nelerin üzerinde durulması gerektiğini bilir ve bu amaca uygun yazım stratejisi belirlersiniz • Belirlediğiniz amaç ve stratejiye en uygun yayınları bulur ve kullanırsınız • Yazım öncesinde zihinde açıkça belirlenen fikir ve düşüncelerin yazılması kolay ve hızlı olur, daha az hata ve tekrar yaparsınız • Bulguları okuyucunun kolay ve açıkça anlayacağı şekilde sunabilirsiniz

• Makalede kalıplaşmış veya süslü kelime ve cümlelerin kullanılmasından kaçınılmalıdır • Bilimsel makale bir edebiyat eseri değildir • Bir bilimsel çalışma, kısa, öz ve kolay anlaşılabilir bir yazı dili kullanılarak aktarılmalıdır • Makalede düşünceler net, kısa ve doğru bir şekilde ifade edilmelidir

• 6. yazımdan önce, makalenin içerik ve şekil olarak nasıl düzenleneceğini belirlemek için, yayınlanması amacıyla gönderilecek uygun dergi veya dergiler bulunmalıdır • Çoğu dergiler sadece belirli konulardaki makaleleri yayınlamaktadır, bu yüzden makale derginin kapsamına uygun olmalıdır • Dergiler, yazarlardan makalelerin belirli kurallara göre hazırlanmasını istemektedir • Derginin “Yazım kuralları” şekle yönelik açıklamaları ve makalenin farklı bölümlerinde nelerin yer alması gerektiğini açıkça belirtir

• Dergilerin yazım kuralları arasında küçük veya büyük faklılıklar olabilir • Özellikle, makale baskısının fazla olduğu dergilerde, editörler yazım kurallarına uyulmayan makaleleri hakem görüşüne bile sunmadan geri çevirmektedir • Editörün makaleden beklentileri okuyucudan çok daha fazladır; öncelikle okuyucu için ilginç, beğenilen ve bilime önemli katkı yapan makale • Ayrıca, makalenin derginin misyonuna ve yazım kurallarına uygun olmasını ister

• Dergi editör ve hakemleri, dergiye sunulan makaleleri okumak için çok fazla zaman harcar • Yazara direktifler bölümü, makale yazımını standart hale getirir ve hem yazarların ve hem de editör ve hakemlerin işini kolaylaştırır • Bu yüzden, bir makaleyi yazmadan veya dergiye göndermeden önce, bu kısmı çok dikkatlice okumanız gerekir • Ayrıca, derginin son 1 -2 sayısında yayınlanan makaleleri incelemeniz çok faydalı olur, böylece nasıl bir makale yazmanız gerektiği konusunda somut bilgi sahibi olursunuz

• Yazımdan önce okuyucu ve editörlerin makaleden neler bekleyeceği konusunda fikir yürütmek; • • Bu makalenin temel okuyucuları kimler olacaktır? Bunların dışında kimler makaleye ilgi duyabilir? Okuyucuların konu hakkında bilgi seviyesi nedir? Makalede okuyucunun ilgisini çekecek unsurlar? Okuyucu makaleyi niçin okusun? Okuyucunun makaleden edineceği faydalar neler? Makaleyi okuyanların ne yapmasını istiyorsunuz? • Çoğu okuyucu; çalışmayı niçin yürüttünüz, konuya ilişkin önceki araştırma sonuçları neler, kullanılan materyal ve metotlar, elde edilen bulgular, bunların açıklanması ve çıkarımları bilmek ister

• Editörler ise, okuyucunun istediği her şeyi ve onun dışında daha pek çok şeyi isterler. • • • • Dergi okuyucusunun ilgisini çekecek İlgili konuda bilgi birikimine katkı yapacak Özgün ve alanda yeni gelişmeler sağlayacak Derginin amacı ve kapsamına uygun Yazarlara direktifler kısmına göre yazılmış Yazım dili açık ve anlaşılır Materyal ve metot kısmı izlenebilir Tablo ve şekiller uygun şekilde düzenlenmiş Yeterli sayıda önemli ve güncel kaynak kullanan Bulguların doğru, açık ve anlaşılır verildiği Elde edilen bulguların tartışıldığı Geçerli yorum ve çıkarımların yapıldığı makaleler isterler

• Uygun dergi seçiminde; • - derginin prestiji, impact faktörü, atıf sayısı • - dergi makaleleri hangi sıklıkta yayınlıyor • - makale değerlendirme süreci ne kadar • - makale kabulünden sonra yayınlamasına kadar geçen süre ne kadar • - makalelerin sayfa sayısı, yararlanılan kaynak sayısı, kullanılan tablo/şekil sayısı ve tertibi

• 7. Etik Kurallar • - Dürüstlük: Veriler üzerinde oynama, değiştirme yapılmamalı, gerçek veriler olduğu gibi sunulmalı • Makale aynı anda birden fazla dergiye gönderilmemeli, çalışmanın bir bölümü veya bazı verileri daha önce yayınlanmışsa belirtilmeli • Bir araştırma sonuçları, 2 -3 makaleye bölünerek yayın yapılmamalı, aynı veriler birden fazla yayında o • “lmamalı • - Değer verme: makalede geçen bazı görüşler eğer bir başkasına aitse, mutlaka atıf yapılmalı, yayınlanmış veriler tamamı veya büyük bir kısmı kullanılacaksa mutlaka yazılı izin alınmalıdır • Gizlilik/rekabet: çalışmada herhangi bir ticari marka, firma vs ismi belirtilmemelidir

• Yazmaya hazır olmak • Makale yazan kişiler genelde 2 tip çalışma tarzı gösterirler; toplayıcı veya avcı • Toplayıcı, yazım hazırlığına toplamakla başlar; makaleyle ilgili mevcut bütün materyali, özellikle benzer olanları toplar, topladığı kaynakları okur, değerlendirir, yorumlar-genellemeler çıkarır; bunlara göre makale yazımını düzenlemeye çalışır; böylece önemli zaman ve enerji israfı olur • Eğer derleme makalesi yazıyorsanız, toplayıcı tarz uygun olabilir, fakat bütün yazımlar için uygun değil • Bu stildeki yazarlar önemli hatalar yapabilirler; makalenin hedef okuyucu kitlesi, gerçek amacı, taşıdığı anahtar mesajlar yeterince açık olmayabilir

• Buna karşılık, daha tecrübeli yazarlar, avcı tarzda yazarlar; bu yazım, özellikle araştırma makaleleri için uygundur • Bu yazım tarzında, yazımdan önce, sistematik bir düşünme-planlama-karar alma süreci vardır; • Bu süreçte; makalenin önemi ve gerekliliği, hedef okuyucu kitlesi, makalenin hangi unsurları taşıması gerektiği belirlenir, önemli-güncel literatür toplanır, makalenin kısa-özet taslağı hazırlanır ve sonra yazmaya başlanır • Avcı tarz yazarları, hedefe-amaca yönelik olarak makale yazarlar; makale mantıksal bir çerçevede düzenlenir

• İşi tanımlamak: daha etkili ve verimli yazma tarzı geliştirmek için ilk önce makalenin özelliklerini belirlemeniz gerekir. • Her derginin farklı yazım kuralları, Yazarlara Direktifler, makale uzunluğu sayfa-kelime sayısı; makale bölümleri, tablo, şekil, çizim ve harita hazırlama, kaynak bildirim şekli, • Bu hususlara mutlaka uyulması gerekir, eğer uymazsanız, kalitesine bakılmaksızın, makaleniz reddedilir • Okuyucuyu tanımlamak: Uygun dergiyi seçtikten sonra, derginin tanıtım-kapsam yazısını ve son 1 -2 sayısını inceleyerek, makalenizin muhtemel okuyucu kitlesinin kimler olabileceğini kolayca öğrenebilirsiniz; • Makale potansiyel okurların ilgisini çekmeli ve onların bilgitecrübe birikimine göre yazılmalı; uluslar arası bir derginin okurları sizin yerel araştırma sonuçlarınızla ilgilenmezler

• Düşünmek: makale yazımındaki en önemli iş çoğu zaman en zorudur; tam olarak ne söyleyeceğinizi çok açık bir şekilde belirlemeniz gerekir • Makale çerçevesini oluşturmak için anahtar soruların cevaplarını düşünerek işe başlayın; her soruya cevap olarak 1 tam cümle yazın, yazacağınız cümleler makale çerçevesini-taslağını oluşturacaktır. • Cevaplarınızı yazdıktan sonra, her birini dikkatle gözden geçirin, unuttuğunuz bir fikir varsa ilave edin, • Cümlelerin olabildiğince açık ve anlaşılır olması için tekrar gözden geçirin, aynı şeyi söylemenin daha basit yolu varsa onu deneyin, anlam bozulmadan-değişmeden çıkarabileceğiniz kelimeler varsa onları çıkarın, • Son olarak, okuyucuların makalenizden alması gereken • en önemli 1 -2 çıkarımı-mesajı yazın ve bunların • makalenizde açıkça belirtilmiş olduğundan emin olun

Başlıklar Cevaplanan sorular Amaçlar, mantıksal temel, gerekçe Yaptığınız şeyi niçin yaptınız ve onu niçin yazıyorsunuz Geçmiş bilgi ve deneyimler Mevcut literatür neler söylüyor Materyal ve metotlar Tam olarak neyi, nasıl yaptınız Elde edilen bulgular Araştırma yapmakla neyi gösterdiniz, bulgularınız neler? Tartışma Elde dilen bulguların önemi nedir, bulgulardan neler öğrendiniz Sonuç Bulguların başkaları için faydaları nedir

• Planlamak: • Anahtar soruları yazıp, makalenin ana çerçevesini ve en önemli mesajını belirledikten sonra, makaleyi derginin istediği şekilde hazırlamaya ve kapsamlı makale taslağını yazmaya hazırsınız • Tablo ve şekilleri hazırlayın ve bunları nerede ve nasıl kullanacağınıza karar verin • Her ana bölüm için uygun sayfa sayısını belirleyin, böylece bazı bölümleri gereksiz yere uzatmaksınız ve her bölümde en önemli konulara yer verirsiniz • Kullanacağınız önemli-güncel kaynakları belirleyin ve derginin istediği forma uygun olarak listeleyin

• Yazmak – yeniden yazmak: • Düşünme-planlama aşamalarındaki verileri kullanarak makalenizin ilk taslağını yazmaya başlayın; • Yazmaya yeni başlayanlar için faydalı bir düstur: Önce yaz, sonra düzeltirsin • Yazma da diğer yeteneklerimiz gibidir; hızlı ve iyi yazmak için düzenli olarak pratik yapmalısınız • Makalenin ilk taslağını yazdıktan sonra, makalenizi paragraf-paragraf inceleyin, gereksiz-anlamsız kelimeler varsa çıkarın, • Uzun-ağdalı terim-cümle varsa kısaltın-basitleştirin, ifadeler olabildiğince basit-açık-anlaşır olsun

• İlk makale taslağınızın yazım kalitesini artırmak için pek çok şey yapabilirsiniz. • Makaledeki ağdalı kelime ve terimleri daha basit olanlar ile değiştirin; örneğin, halihazırda - şimdi • 20 -25 kelimeden daha uzun cümleleri ve 6 -8 cümleden daha uzun paragrafları kısaltmaya çalışın. • Gereksiz yere noktalama işaretleri kullanmayın. • Edilgen yazım tarzı yerine, etken yazım kullanın; Ali camı kırdı – Cam, Ali tarafından kırıldı • Bilimsel olmayan, argo-sokak dili kullanmayın • Bilgisayar programında imla ve yazım kontrolü yapın

TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ YAZIM KURALLARI • Genel • Tarım Bilimleri Dergisi, Türkçe veya İngilizce olarak tarım bilimleri alanındaki özgün araştırma makaleleri yayınlar. Orijinal araştırma makaleleri yüksek lisans ve doktora tezinden yapılmış ise dip not olarak belirtilmelidir. • Basılacak makalelerin sözlü sunum ve poster bildiri dışında daha önce hiçbir yerde yayınlanmamış olması ve yayın haklarının verilmemiş olması gerekir. Dergide yayınlanacak yazıların her türlü sorumluluğu yazar(lar)’ına aittir.

• Yayınlanmak için gönderilen eser, yayın ilkeleri doğrultusunda Dergi Editörler Kurulu tarafından ön incelemeye tabii tutulur. • Dergi Editörler Kurulu, dergide yayınlanabilecek nitelikte bulmadığı makaleleri hakemlere göndermeden iade kararı verme hakkına sahiptir. Ayrıca yazım kurallarına uymayan makaleler, düzeltilmek üzere yazara iade edilir. • Değerlendirmeye alınan makaleler, incelenmek üzere en az iki hakeme gönderilir. Dergi Editörler Kurulu, hakem raporları ve/veya düzeltmelerde istenilenlere uyulup uyulmamasını dikkate alarak makalenin yayınlanıp yayınlanmamasına karar verir.

Makale Hazırlama • Makaleler, A 4 boyutundaki kağıdın tek yüzüne 12 punto Times New Roman tipi harflerle ve çift satır aralıklı yazılmalıdır. • Sayfanın sağında, solunda, altında ve üstünde 3’er cm boşluk bırakılmalıdır. Makalenin her sayfası ve satırları numaralandırılmalıdır. • Yazar ad(lar)ı açık olarak yazılmalı ve herhangi bir akademik unvan belirtilmemelidir. • Ana dili Türkçe olmayan yazar(lar), Türkçe özet Dergi Editörlüğünce hazırlanacağından sadece İngilizce özet yazar, diğer durumlarda ise hem Türkçe hem de İngilizce özet verilir.

• Makale; Kapak Sayfası, Türkçe Başlık, Türkçe Özet, Anahtar Sözcükler, İngilizce Başlık, İngilizce Özet, Key words, Giriş, Materyal ve Yöntem, Bulgular ve Tartışma, Sonuç, Teşekkür (varsa), Kısaltmalar (varsa), Kaynaklar, Şekil ve Çizelge bölümlerinden oluşmalıdır. • Makale, “Kaynaklar” bölümü dahil 16 sayfayı geçmemelidir. Yazar(lar), bu kısımların oluşturulmasında derginin web sayfasındaki “Makale Hazırlama Şablonu” nu kullanmalıdır.

• INSTRUCTIONS FOR AUTHORS Plant Physiology 2010 • Plant Physiology is an international journal that publishes full-length research papers containing new and significant information bearing on broad aspects of plant biology. • These articles should be accompanied by an abstract of not more than 250 words.