BLMSEL ARATIRMADA DEKEN BELRLEME HPOTEZ KURMA Yrd Do

BİLİMSEL ARAŞTIRMADA DEĞİŞKEN BELİRLEME HİPOTEZ KURMA Yrd. Doç. Dr. Hilal AKTAMIŞ

İÇERİK �Değişken nedir? �Değişken Türleri �Hipotez kurma

DEĞİŞKEN NEDİR? Bir deneyde ölçmeye karar verdiğimiz ve bu ölçmeyi etkileyen faktörlere değişken denir �IŞIK-IŞIK TÜRÜ �CİNSİYET-KIZ, ERKEK

�Ortak özellikleri: . . . �Değişik özellikleri: . . .

Sosisler Ortak özellikleri: . . . Değişik özellikleri: . . .

Aldıkları değerlere göre; Sürekli- süreksiz Kontrol şekillerine göre; Bağımlı-bağımsız-kontrol Yapılarına göre; nicel-nitel Değişken Türleri

�Süreksiz değişkenler; Tam sayılarla ifade edilen (nitel değişken)-cinsiyet �Sürekli değişkenler; Kesirli olarak ifade edilebilen (nicel değişken)- ağırlık Sürekli - Süreksiz

�Bağımlı değişken (açıklanan) – öğrenci başarısı, bitkilerin büyüme miktarı �Bağımsız değişken (açıklayan-ara) – zeka, çalışma alışkanlığı, ışık şiddeti �Kontrol değişkenleri (evren-araştırma süreci-dış kaynaklar, sıcaklık, su miktarı) Bağımsız değişken (Neden) Bağımlı değişken (Sonuç)

�Kontrol edilmesi gereken değişkenleri kontrol altında tutma, sabit tutma, değiştirmeme. Yansız test yapma

Beden eğitimi dersinde öğrencilerle öğretmen arasındaki konuşmada erkeklerin daha hızlı koştuğu söylenir. Bunu test etmeye karar verirler ve Ayşe ve Ali bu yarış için seçilirler. Resimdeki şekilde duran Ayşe ve Ali aynı anda koşmaya başlarlar. Bu yapılan test doğru, yansız bir test midir? Cevabınızın nedenini açıklayınız?

Ayça ayçiçeklerinin karanlıkta mı, aydınlıkta mı daha iyi büyüdüğünü görmek istiyor. İki çiçekten birini karanlık bir kutuda, diğerini aydınlık bir kutuda yetiştiriyor. �Bu doğru, yansız bir test midir? �Cevabınızın nedenini açıklayınız? Karanlık kutu Aydınlık kutu

Değiştirilen Seçilmiş • Değiştirilen • Öğretim yöntemi, ışık türü • Ortamda varolan • Cinsiyet-okula devam durumu, bitki türü Bağımsız değişkenler

İki değişken arasındaki tahmin edilen ilişkiyi açıklayan ifadelerdir. �Veri toplamayı sistemleştirir. �Fikirlerin, kavramların sınanmasını sağlar. �Araştırmada yansızlığı arttırır. �Kuram geliştirmeye yardım eder. Hipotez

�Kuramsal bir temel �Bilinenlerle çelişki içinde olmamalı �Değişkenler arası ilişkiyi tanımlamalı �Sınanabilir olmalı �Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilmeli. �Açık, basit, anlaşılır ve işlevsel bir şekilde ifade edilmeli. Kurduğumuz Hipotez nasıl olmalı?

Hipotezler Sigara akciğer kanserine neden olur. Zeki öğrenciler daha çabuk öğrenir. Işık, okuma hızını arttırır. İletkenlerin direnci sıcaklıkla artar. Bitkilerin büyümesi için güneş ışığına ihtiyacı vardır.

SORU: Bitkiye verilen su miktarı bitkinin büyüme miktarını nasıl etkiler? HİPOTEZ: Bitkiye verilen su miktarı arttıkça bitki daha hızlı büyür. DEĞİŞKENLER: BAĞIMLI DEĞİŞKEN: Bitkinin büyüme hızı BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN: Bitkiye verilen su miktarı KONTROL DEĞİŞKENLERİ: Bitkinin büyüklüğü, ortamın sıcaklığı, ışık alma durumu