Blm 4 Duygular ve Duygu Durumlar rgtsel Davran

Bölüm 4 Duygular ve Duygu Durumlar Örgütsel Davranış, Stephen P. Robbins ve Timothy A. Judge, Çeviri Editörü: Prof. Dr. İnci Erdem 4 -1 Düzenleyen: Şemi Bora, İşletme Bölümü, İşletme ve Ekonomi Fakültesi, DAÜ

Duygulanım : (affect) İnsanların yaşadığı duygulara genel kapsamda verilen ad Duyguları ve Duygu Durumları da içerir Duygular : (emotions) Birine veya birşeye yöneltilen güçlü hisler Duygu Durumlar : Duruma bağlı bir dürtüyle ilintili olmayan ve (Moods) duygulardan daha az güçlü olan hisler Sıklıkla içinde bulunduğumuz durumdan bağımsız olarak yaşadığımız ruh hallerimizdir ve duyguları daha güçlü hale getirirler 4 -2.

Temel Duygular n Öfke n Korku n Üzüntü n Mutluluk n İğrenme n Şaşırma 4 -4 .

Temel Duygu Durumlar Olumlu ve Olumsuz Duygulanım Olumlu Duygulanım En yüksek seviyede heyecan, kendine güven, neşe gibi duygulardan; en düşük seviyede sıkıntı, cansızlık ve yorgunluktan oluşan bir duygu durum boyutu Olumsuz Duygulanım En yüksek seviyede endişe, stres ve sinirlilikten; en düşük seviyede ise rahatlama, dinginlik ve dengeden oluşan bir duygu durum boyutu ---------------------------- Olumluluk Dengesi Hiçbir girdi olmadığında, bireylerin çoğunlukla olumlu bir duygu durumunda olma eğilimi 4 -5 .

Duyguların İşlevi Duygular ve Rasyonellik Mantıklı düşünebilmek için duygular kritik önem taşımaktadır. Duygularımız, etrafımızdaki dünyayı anlayabilmemiz için önemli bilgiler edinmemizi sağlar İyi karar vermenin anahtarı hem düşünceleri hem de duyguları göz önünde bulundurmaktır Duygular ve Etik Yeni araştırmalar, etik davranışların, bir dereceye kadar duygu ve hislere dayandığını ileri sürmektedir 4 -6 .

Duyguların ve Duygu Durumların Kaynakları n Kişilik Bazı insanların bazı duyguları ve duygu durumları daha sık hissetme ihtimali diğerlerine göre daha yüksektir n Haftanın Günleri İnsanlar, hafta sonlarında, en iyi duygu durumlarında olurlar n Günün Saatleri Günün saatlerine göre duygu durumları kişiden kişiye değişiklik gösterebilir n Hava Durumu Araştırmalara göre hava durumunun duygu durumlar üzerinde pek etkisi yoktur 4 -7 .

Duyguların ve Duygu Durumların Kaynakları n Stres Artan stres düzeyi, duygu durumumuzun kötüye gitmasine neden olur n Sosyal Aktiviteler Sosyal aktiviteler olumlu duygu durumlarını artırır n Uykusuzluk, olumsuz duyguları artırır ve aynı zamanda karar verme yetisini azaltır 4 -8 .

Duyguların ve Duygu Durumların Kaynakları Egzersiz Düzenli egzersiz yapmak pozitif duygu durumlarına katkı yapar n Yaş Bireyler yaşlandıkça olumsuz duygu durumların ortaya çıkma olasılığı azalmaktadır n Cinsiyet Duyguların deneyimlenmesi ve gösterilmesi konusunda cinsiyetler arasında farklılıklar mevcuttur Kadınlar duygularını daha çok açığa çıkarırlar 4 -9 .

Duygusal Çalışma İş sırasında etkilenişimde bulunduğumuz kişilerle ilişkimiz sırasında kurumun istediği davranışları sergilemek Duygusal Uyumsuzluk İnsanların nasıl hissettiği ve hislerini nasıl dışa vurduğu arasındaki tutarsızlık 4 -10 .

Hissedilen Duygular : Bir bireyin gerçek duyguları Gösterilen Duygular : Kuruluşların istediği ve belirli bir iş için uygun bulunan duygular Yüzeysel Rol : Dışa vurmamız gereken duyguyu gösterebilmek için, gerçek duygularımızı ve bu duyguların getireceği mimiklerimizi saklamak Derin Rol : Dışa vurmamız gereken duyguyu gösterebilmek için, gerçek duygularımızı değiştirmeye çalışmak 4 -11 .

Duygusal Olaylar Teorisi - DOT n Duygusal Olaylar Teorisi Çalışanların iş yerinde gerçekleşen olaylara verdikleri duygusal tepkileri ve bu tepkilerin iş performansıyla memnuniyeti nasıl etkilediğini gösteren bir model 4 -12 .

4 -13 .

DOT’ne göre yapılan testlerin sonuçları 1. Bir duygusal evre, birçok duygusal deneyimin bileşimidir. Tek bir olay sonucu açığa çıkar. Farklı duygularla duygu durumları içerir 2. Bir olaya ait ve o an için hissettiğimiz duygular, aynı olayın duygusal geçmişiyle birlikte iş tatminimizi etkiler 3. Duygular ve duygu durumlar zamanla dalgalandıkları için, performans üzerindeki etkileri de dalgalanma gösterir 4. Duygusal kaynaklı davranışlar kısa sürer ve çok fazla çeşitlilik gösterir 5. Olumlu olan duyguların bile işin gerektirdiği tavırlarla uyumsuz olduğu düşünülürse, duygular performansı olumsuz yönde etkiler 4 -14 .

Duygusal Zeka n Duygusal Zeka : Duygusal işaretleri ve bilgileri anlayabilme ve yönetebilme yeteneği 4 -15 .

Duygusal Zeka - DZ Duygusal Zeka bir insanın : 1. Kendi duygularının bilincinde olma (deneyimlediği duyguları tanımlayabilme) 2. Diğerlerinin duygularını algılayabilme 3. Duygusal ipuçlarıyla verileri yönetebilme yeteneğidir 4 -16 .

Duygusal Zekayı Destekleyen Hususlar Sezgisel Çekicilik Duygusal Zeka Asıl İşe Yarayan Kriterleri Öngörür Duygusal Zeka Biyolojik Kaynaklıdır 4 -17 .

Duygusal Zekaya Karşıt Görüşler Duygusal Zeka Belirsiz Bir Kavramdır Duygusal Zeka Ölçülemez Duygusal Zekanın Geçerliliği Şüphelidir 4 -18 .

Duygular ve Duygu Durumların ÖD Uygulamaları 1. Seçim 2. Karar Alma 3. Yaratıcılık 4. Motivasyon 5. Liderlik 6. Arabuluculuk 7. Müşteri Hizmetleri 8. Çalışma Tutumları 9. İş Yerinde Sapkın Davranışlar 10. İş Güvenliği ve Yaralanmalar 4 -19 .

Duygular ve Duygu Durumların ÖD Uygulamaları 1. Seçim Yüksek düzeyde sosyal iletişim gereken işlerde, işverenler, Duygusal Zekayı seçim kriterlerinden biri olarak değerlendirmelidirler 2. Karar Alma Araştırmalar duygular ve duygu durumların karar almada büyük rol oynadığını göstermektedir Olumlu duygular aynı zamanda problem çözme yetilerini geliştirir ve böylece insanlar sorunlara daha akılcı çözümler bulabilirler 4 -20 .

Duygular ve Duygu Durumların ÖD Uygulamaları 3. Yaratıcılık Pozitif duygu durumlar ve olumlu geri bildirimler yaratıcılığı artırabilir 4. Motivasyon Duyguların ve duygu durumların motivasyon üzerinde önemli etkileri vardır 5. Liderlik Etkin liderler, mesajlarını aktarabilmek için duygusal yöntemlere güvenirler 4 -21 .

Duygular ve Duygu Durumların ÖD Uygulamaları 6. Arabuluculuk Duygular arabuluculuk performansını azaltır 7. Müşteri Hizmetleri Çalışanların duyguları müşterilere de bulaşabilir. Müşterilerle çalışanların duyguları arasında bir eşleşme etkisi olabilir. Buna da duygusal bulaşma denir 4 -22 .

Duygular ve Duygu Durumların ÖD Uygulamaları 8. Çalışma Tutumları Çalışanlar iş yerlerindeki duygularını genellikle eve taşırlar, ancak ertesi güne taşınması seyrek görülen bir durumdur 9. İş Yerinde Sapkın Davranışlar Olumsuz duygulara sahip kişilerin iş yerlerinde sapkın davranışlar sergileme olasılığı daha yüksektir 10. İş Güvenliği ve Yaralanmalar Olumsuz duygu durumları birçok farklı nedenle kazalara sebebiyet verebilir Kötü ruh hali içinde olan çalışanlara tehlikeli işler verilmemelidir 4 -23 .