BLM 3 KAVRAMALAR 3 1 TRANSMSYON SSTEM Tasarmclarn

BÖLÜM 3 KAVRAMALAR

3. 1 TRANSMİSYON SİSTEMİ Tasarımcıların çözmek istedikleri önemli bir problem de, motor hızını artırmadan yol hızını artırmak, diğer bir deyimle değişken oranlı transmisyon elde etmekti.

3. 1 TRANSMİSYON SİSTEMİ

3. 1 TRANSMİSYON SİSTEMİ Transmisyon sisteminin başlıca görevleri; 1. duruş halinden hareket haline geçişi sağlamak, 2. tork ve dönme hızı dönüşümünü gerçekleştirmek, 3. dönüşlerdeki tekerlek hız farklılıklarını düzenlemek,

3. 1 TRANSMİSYON SİSTEMİ Louis Renault’nun 1898 otomobili, öne yerleştirilmiş dikey motoru, ortada vites kutusu ve arkada kardan mili ile hareketin aktarıldığı tahrik dingili ile aktarma organlarının geleneksel sistemi oldu, Şekil 3. 1.

3. 1 TRANSMİSYON SİSTEMİ Transmisyon sistemlerinin minimum taşıt performans hedefleri şöyledir: 0 -100 km/h hızlanma 10 s 0 -50 km/h hızlanma 4 s En yüksek viteste 80 -120 km/h hızlanma 20 s Maksimum taşıt ivmesi 5 m/s 2 Maksimum ivmeye ulaşma süresi 1 s 90 km/h hızda 20 dakika çıkılabilecek yokuş eğimi %6 Maksimum taşıt hızı 180 km/h

3. 2 KAVRAMA Kavrama, motor ile transmisyon mekanizması arasındaki bağlama-ayırma organıdır.

3. 2. 1 Diskli Kavrama Diskli kavramada sürtünen yüzeyler volan ve kavrama baskı plakası arasına yaylarla sıkıştırılan bir veya bir kaç adet ortası boş diskten ibarettir, Şekil 3. 2.

3. 2. 1 Diskli Kavrama

3. 2. 1. 1 Kavrama Diskinin İlettiği Moment Kavrama diskinin ilettiği momenti belirlemek için, yarıçapı ri ve dış yarıçapı ro olan halka biçimli bir disk üzerinde yarıçapı r ve genişliği sonsuz küçük dr olan bir halkanın ileteceği kuvveti ele alınabilir, Şekil 3. 3. Bu halkanın alanı:

3. 2. 1. 1 Kavrama Diskinin İlettiği Moment

3. 2. 1. 2 Disk Boyutları 3. 1 … 3. 10 arası eşitliklerde yarıçapların 3. kuvvetleri yer almaktadır. ri’nin azaltılması halinde, üçüncü kuvveti ro 3 ün yanında ihmal edilebilir hâle gelmektedir. Malzemenin iyi kullanılması bakımından yapılan çalışmalar, ri/ro oranının en iyi değerinin yaklaşık 0, 7 olduğunu göstermiştir. Bu şartı gerçekleyen kavrama halkalarının boyutları Çizelge 3. 1’de gösterilmiştir.

3. 2. 1. 2 Disk Boyutları

3. 2. 1. 2 Disk Boyutları

3. 2. 1. 3 Kumanda Mekanizması Mekanik kavramaların kumanda mekanizması şu kısımlardan oluşur: a) Kavrama üzerine radyal olarak tespit edilmiş olan levyeler (bunların destekleri volana bağlı bir levha üzerinde bulunmaktadır), Şekil 3. 2. b) Kavrama pedalı ve kavrama levyesine etki eden sistem, Şekil 3. 4.

3. 2. 1. 3 Kumanda Mekanizması

3. 3 HİDROLİK KAVRAMA Mekanik vites kutularında kullanılan mekanik kavramanın yerini, otomatik kavramalarda “tork konverter” olarak adlandırılan hidrolik kavrama almaktadır.

3. 3 HİDROLİK KAVRAMA