BLM 1 SOSYAL PSKOLOJNN GELM SREC VE DER
BÖLÜM 1 SOSYAL PSİKOLOJİNİN GELİŞİM SÜRECİ VE DİĞER SOSYAL BİLİMLERLE İLİŞKİSİ
SOSYAL PSİKOLOJİNİN GELİŞİM SÜRECİ • Sosyal psikolojinin gelişim sürecinin başlangıcı Eflatun dönemine kadar gider. • Bu dönemden 1900’lü yıllara kadar insan ve davranışı daha çok felsefi, sosyolojik ve psikolojik bir bakış açısı ile ele alınmıştır. • Bu dönemlerde bilim adamları yaptıkları çalışmalarla davranışların belirleyicilerinin genellikle psikolojik olduğunu açıklamışlardır. • Fakat daha sonra yapılan çalışmalar, bunun tam olarak doğru olmadığını ortaya çıkarmıştır.
SOSYAL PSİKOLOJİ KAVRAMI VE TANIMI • İnsan davranışlarının ana kaynaklarından biri birbirleriyle etkileşimde bulunmalarıdır. • Bu noktadan hareketle sosyal psikolojiyi “etkileşimler bilimi” diye tanımlayanlar da vardır. • Bu tanım hem sosyolojiyi hem de psikolojiyi içine almaktadır. • Ancak sosyal psikolojide insan ve davranışları sosyoloji ve psikolojiden bağımsız olarak biraz daha sınırlandırmış bir alan içinde ele alınmaktadır. • Bu alan da genellikle sosyal gruplar olmaktadır.
SOSYAL PSİKOLOJİNİN DİĞER SOSYAL BİLİMLERLE İLİŞKİSİ • Sosyal psikoloji, sosyoloji ve psikoloji bilimlerinin birleşim noktasında yer alır. • Çünkü sosyal psikoloji, incelediği sosyal olaylara sosyolojinin ve psikolojinin kolayca geliştiremediği yeni bir bakış açısı getirmiştir. • Birey ile toplumun ilişkisi söz konusu olduğu zaman psikolojinin (bireylerin bulunduğu ortama kendi özel kişilik özelliklerini getirmesi), bireyin belirli bir sosyal ortamda yaşadığını açıklamak için ise sosyolojinin verilerinden yararlanarak değerlendirmeler yapar. • Oysa bu iki bilimin formel yapısı içinde bunu sağlayacak esneklik çoğu zaman görülmez. • İşte sosyal psikoloji burada devreye girerek soruna bir çözüm getirmektedir
SOSYOLOJİ • Sosyal psikoloji; grup, grupsal ve toplumsal kurallar, sosyal temsil, dil ve gruplar arasında gerçekleşen davranışları incelerken sosyolojik verilerden de yararlanır. • Bu nedenle aralarında yakın bir ilişki vardır. • Sosyoloji, insan ve toplumun karşılıklı etkileşim süreçlerini içeren konular üzerinde duran bir disiplindir. • Sosyolojik çalışmalar farklı bireyler arasındaki ilişkilerden dünyadaki toplumsal ilişkilerin yapısal analizine kadar bütün grupsal ve toplumsal süreçleri içine almaktadır. • Sosyoloji, aynı zamanda grup ve toplumsal yapıda meydana gelen değişmeler üzerinde de durmaktadır.
PSİKOLOJİ • Psikoloji ile sosyal psikoloji birbirine çok yakın olan iki ana bilim dalıdır. • Çünkü sosyal psikolojinin çalışma alanlarının çoğu psikolojik özellikler taşımaktadır. • Açıklamalarda psikoloji verilerinden yararlanılmaktadır. • Örneğin, ön yargının açıklanmasında Freud’un psikodinamik çalışmaları çok yararlı olmuştur. • Toplumsal yaşamda yer alan her insan kendi içinde denge oluşturarak çevresine uyum sağlamak ister.
DAVRANIŞ BİLİMLERİ • İnsan, toplum ve toplumdaki bazı sosyal yapı ve süreçler gibi konular hemen birçok sosyal bilimin ortak çalışma alanıdır. • Sosyal olay ve olgulara değişik açılardan bakıldığı için farklı değerlendirmeler ve tanımlamalar yapılabilmektedir. • Ama buna rağmen yine de ortak bir noktada buluşulması bilimselliğin gereğidir. • Yani bütüncül bir bakış açısıyla sosyal konuları ele almak mümkündür. • İşte bu bakış açısının gerekliliği nedeniyle davranış bilimleri ortaya çıkmıştır.
ANTROPOLOJİ (VE SOSYAL ANTROPOLOJİ) • Antropoloji, ilkel insan toplulukları ile ilgilenir. • Antropoloji toplumdaki her konuyu bütün yönleri ile ele almaz. • Sadece ilkel toplumlardaki insan toplulukları ve kültürel ilişkileri açıklamaya çalışır. • Örneğin, insanlar veya toplumların niçin birbirine benzediğini veya benzemediğini, neden değiştiğini ve bu değişimde insanların oluşturdukları kültürel etkinliklerin etkilerini belirleme, antropolojinin temel konuları arasında yer almaktadır.
YÖNETİM BİLİMİ • Yönetim bilimi, kurum, kuruluş ya da işletmelerin, amaçlarına uygun olarak mevcut bütün kaynaklarının nasıl kullanılacağını ve bunların yapılarını inceleyen bilim dalıdır. • Bu tanımda organizasyonların yapısal ve işlevsel özellikleri üzerinde durulmaktadır. • Yönetimin bir bilim olarak ortaya çıkışı 18. yüzyıla denk gelmektedir.
FELSEFE, HUKUK VE EKONOMİ İLE İLİŞKİSİ • Felsefe, hukuk ve ekonominin de sosyal psikoloji ile ilişkisi vardır. • Çünkü bu bilimler, insanların davranışlarını ve faaliyetlerini yakından ilgilendiren konuları içermektedirler. • İnsanların sosyal grup içinde sergiledikleri davranışlar ve gerçekleştirdikleri faaliyetler, oluşturulan kurallar, kullanılan teknolojiler, mevcut düşünce sistemleri, yönetim tarzları ve ekonomik yapılardan etkilendiği bir gerçektir. • Dolayısıyla insanların gruplar içinde sergiledikleri davranışları ve gerçekleştirdikleri faaliyetleri anlamak ve açıklamak için mutlaka bu bilimlerin verilerinden yararlanmak gerekmektedir.
- Slides: 11