BLGSAYAR KASASI VE KASA TOPLAMAK HAZIRLAYANLAR AFAK KARAGZ

BİLGİSAYAR KASASI VE KASA TOPLAMAK HAZIRLAYANLAR ŞAFAK KARAGÖZ ZUHAL ÜNAL SEHER KAYA

BİLGİSAYAR KASASI Kasa bilgisayar bileşenlerini bir arada tutan, gerekli gücü sağlayan, plastik ve metal bileşiminden oluşan kutudur. Ø Kasalar çeşitli ebatlarda ve renklerde olabilmektedir. Ø Üzerinde açma/kapama, reset düğmeleri, ışıklı göstergeler, kasanın içine taktığımız bazı aygıtların dışarıdan ulaşılan panelleri bulunur. Ø

BİLGİSAYAR KASASI ÇEŞİTLERİ Yerleşim yerine göre Ø Slim Line(İnce Kasa) Güç Yapısına göre Ø AT Kasa Desktop Kasa Ø Tower Kasa Ø Ø ATX Kasa

Slim Line (İnce Kasa) Slim kasalar yatay olarak ya da dikey olarak kullanılabilmektedir. Ø Bu kasaların boyutları Mid. Tower kasa boyutundadır. Ø Desktop Kasa (Masaüstü ) Ø Masaüstü kasa ismi de verilmektedir. Yatay olarak yerleştirilir. Ø Genişleme kartları dikey yerleştirildiğinden kasa içerisine standart donanım kartları büyük olduğu için yerleştirilemez. Ø

Mini-Tower Kasa Mid-Tower Kasa Dikey yapıdadır. Ø Micro. ATX anakartlar için Ø Orta büyüklükte olup micro. ATX ve ATX anakartları destekler. uygundur. Ø En küçük yapıya sahiptir. Ø Mini Tower kasaların değişmekle beraber güç kaynakları daha düşük watt değerine sahiptir. Ø

Full-Tower Kasa Dikey yapıdadır. Ø En büyük boyuta sahip kasa çeşididir. Ø Daha çok küçük sunucularda kullanılır. Ø ATX anakartlar için uygundur. Ø Micro. ATX anakartları destekler. Ø

ATX KASA AT KASA � İşletim sistemi tarafından kapatabilmeye desteklenmemektedir. İşletim sistemi tarafından kapatabilmeye (sistemin kapanması) elverişlidir. � Soğutma sistemi AT kasaya göre daha iyidir. �

Bilgisayar Kasasının Parçaları � Çerçeve � Kapak Panoları � LED’ler ve Anahtar Bağlantıları � Hoparlör ve Bağlantısı � I/O Kalıpları � Genişleme Yuvaları � Kasa Fanı ve Bağlantısı � Havalandırma Delikleri � Güç Kaynağı Montaj Yeri � Ön Kapak � Ayak � Anakart � İşlemci � Güç Kaynağı � Sabit disk � Bellekler � CD/DVD sürücü � Kart Okuyucu � Ekran Kartı � TV kartı � Ethernet Kartı � Fan � IDE, SATA kabloları

Bilgisayar Kasasının Parçaları � Çerçeve: Anakart ile içerideki ve dışarıdaki nesneler çerçeveye bağlıdır. Çerçeve, kasanın boyutunu ve şeklini belirler. Kapak Panoları: Kapak panoları iç parçaları korur, devreleri hava üfleyerek soğutur ve güç kaynağının yaydığı radyo frekansı karışmalarıyla elektromanyetik karışmaları engeller. � LED’ler ve Anahtar Bağlantıları: Bilgisayarın kasasının önünde yer alan LED ve anahtarları anakarta bağlarlar. � � Hoparlör ve Bağlantısı: Hoparlör anakarta bağlıdır ve açılıştaki sorunları tanımlamak için bir yol sağlar. � I/O Kalıpları: Anakartın üzerindeki çevrebirim bağlantılarına erişmek için, kasanın arkasında bırakılmış deliklerdir.

Bilgisayar Kasasının Parçaları � Genişleme Yuvaları: Anakart üzerinde bulunan ve ek aygıtların bilgisayara bağlanmasını sağlayan yuvalardır. � Kasa Fanı ve Bağlantısı: Ön tarafta bulunan, devreler ve aygıtların üzerinden hava geçmesini sağlayacak şekilde kasanın içerisine hava çeken ikincil bir fan bulunur. Bu fan ya anakarta ya da güç kaynağına bağlanarak ihtiyacı olan elektriği alır. � Havalandırma Delikleri: Kasanın tasarımı, havalandırma deliklerinin yerini belirler.

Bilgisayar Kasasının Parçaları � Güç Kaynağı Montaj Yeri: Bu alan, eğer kasayla birlikte gelmemişse, güç kaynağını monte etmek içindir. � Ön Kapak: Kasanın ön yüzünü kaplar, LED’ler ve anahtarları üzerinde barındırır, hava girişine izin verir ve estetik görünümü sağlar. � Ayak: Kasa ayağı, kasanın altında yer alır ve düz olmayan ya da kaygan yüzeylerde sabit kalmasını sağlar.

Kasa Seçiminde Dikkat Edilmesi Etkenler � Kasanın Ergonomik Oluşu: PC kasasının ergonomik olması demek kullanımı, kurulumu ve taşınması sırasında kullanıcıya engel teşkil etmeyecek şekilde tasarlanmış olması demektir. � Kullanılan malzemenin kalitesi: Anakartın kasa içine oturacağı levha ne kadar sağlam, esneyip anakartı gerdirme ihtimali var mı ve buna benzer bir çok detay göz önünde bulundurulmalıdır.

Kasa Seçiminde Dikkat Edilmesi Etkenler � Üzerindeki güç kaynağı: Güç kaynağı seçiminde dikkat edilecek nokta kullandığımız donanımı karşılayacak bir güce sahip olup olmadığıdır. � Bağlantı girişleri: Kasanın ön panelinde bulunan bağlantı girişleri ve bunların yerlerinin ne kadar düzgün olduğu son kullanıcıyı ilgilendiren bir özelliktir. � Dış görünüşü: En az önem teşkil eden ama en çok aranılan özellik kasanın güzel görüntüsüdür.

GÜÇ KAYNAĞI � Donanım birimlerinin elektrik enerjisini sağlayan cihazdır. � Üzerinde anakart, sürücülerin ve kasa içi fanların elektriklerini karşılamak üzere kablo konektörleri vardır. � Her bir çeşit volt değerini taşıyan kablonun rengi farklıdır. � Gücün ölçüsü wattır.

Güç Kaynağı Bileşenleri Kasa ve Kapak � Güç Kordonu � Güç Anahtarı � Güç Dönüştürücü � Disk Sürücü Güç Bağlantıları � Fan � Sigorta �

Güç Kaynağı Bileşenleri � Kasa ve Kapak: Güç kaynağını bilgisayarın geri kalanından yalıtır ve elektromanyetik yayılımı içeride tutar. Güç Kordonu: Birimi AC elektrik prizine bağlar. � Güç Anahtarı: Güç kaynağına gelen elektriği açıp kapatmaya yarar. � Güç Dönüştürücü: AC elektriğini bilgisayarda kullanabilecek DC elektriğine dönüştürür. � Disk Sürücü Güç Bağlantıları: Disk sürücülere, yardımcı fanlara ve kasa içerisindeki diğer aygıtlara güç sağlar. � Fan: Güç kaynağını ve kasa içerisindeki diğer bileşenleri serin tutmak için kasa içerisine hava üfler. � Sigorta: güç kaynağını elektrik dalgalanmalarından korur. Yüksek gerilime maruz kalırsa sigorta yanar. �

Güç Kaynağı Seçiminde Dikkate Alınması Gereke Etkenler Watt Miktarı � Form Faktörü � CPU tipi � Genişletile bilirlik � Enerji Verimliliği � Fan Tipi ve Yönü � Sinyaller � Arızaya Dayanıklılık � � Hat İyileştirme

SOĞUTMA SİSTEMİ � Güç kaynağı fan sayesinde kasa içerisine hava üfleyerek bilgisayar bileşenlerinin aşırı ısınmasını engeller. � Ortaya çıkan ısıyı soğurabilecek malzemeden üretilen bir ısı giderici aşırı ısınmadan korumak için kullanılabilir. � Alüminyumdan yapılmış kasalar, içerisindeki bileşenlere daha serin bir ortam sağlamaktadır. � Su soğutmalı kasalarda soğutucu madde olarak su kullanır. � Sıvı soğutmalı birimler arkasında bir çıkış fanı takılabilecek yer bulunan çoğu kasaya takılabilir. � Bu birimlerde bir pompa, bir fan ve radyatör bulunur.

ANAKARTI MONTAJA HAZIRLAMAK � Sistem kartı ismi de verilen anakart, bilgisayar sisteminin ayrılmaz bir parçasıdır. Anakart yerleşim haritası, anakartın yerleştirilmesi ve üzerindeki atlatıcıların ayarlanmasıyla ilgili bilgiyi kapsar.

ANAKART YERLEŞİM HARİTASI � Anakart yerleşim haritası, önemli bileşenlerin ve donanımın anakart üzerinde nerelere yerleştirileceğini gösterir. � Anakart yerleşim haritası ayrıca kurulum ve montaj sırasında faydalı olabilecek başka bilgiler sağlayabilir. Bir anakart hakkında ne kadar fazla şey bilirseniz, bilgisayarın geri kalanını toplamak o kadar kolay olacaktır.

ANAKART YAPILANDIRMASI CPU’yu takmak � Isı gidericiyi ve fanı takmak � RAM’i takmak � Güç kablolarını anakart üzerindeki bağlayıcılara takmak ve çeşitli bağlayıcıları ve kasanın ön tarafında yer alan ledlerin kablolarını yerine takmak � Sistem BIOS’unu ayarlamak �

BAĞLAYICILARI YAPILANDIRMAK � Bağlayıcıların arkasındaki gerçek aygıtlar, çevresel aygıtların bağlanmasını sağlarlar. Çoğu yeni bağlayıcı üzerinde bir iğnenin yeri boştur veya bağlayıcı üzerinde yön belli eden çıkıntılar vardır. Güç kablolarında renkli tel genellikle pozitif, beyaz veya siyah tel ise toprak veya negatiftir. Yerleşim haritası sayesinde anakartın kasa denetimleri ve kasanın ön tarafında yer alan gösterge ışıklarının doğru şekilde yapılandırması sağlanabilir.

BIOS’U YAPILANDIRMAK � ROM BIOS ve CMOS yongası, anakart üzerindeki bütün bileşenler için gerekli ana yapılandırmayı tutar. ROM BIOS, sistem erişilebilirliği için BIOS’un tutulduğu yerdir. CMOS yongası ile özellikle BIOS yapılandırma programı ile yaptığımız yapılandırmaları tutar. BIOS yapılandırması, sabit disk sürücü ve CD-ROM sürücü tipini ayarlamamıza olanak sağlar.

İŞLEMCİYİ YAPILANDIRMAK Anakart üzerine takılacak işlemcinin kullandığı frekansına göre yapılandırılmalıdır. Bu ayarlar her bir anakart ve işlemci için değişmektedir. DİKKAT: işlemciyi yanlış bir gerilimle çalıştırmak, düşük performans veya arızalara neden olabilir. �

ISI GİDERİCİ(HEAT SINK) VE FANI TAKMAK Adım 1: Eğer CPU fanı, üzerinde ısı giderici takılmış bir şekilde gelmediyse, fanlarla birlikte gelen vidaları kullanarak fan ısı giderici üzerine vidalayın. � Adım 2: Bazı kurulumlarda ısı gidericiler için özel bileşikler veya soğutucu gres yağı kullanılabilir. Bu bileşiği yonganın üzerine sürün. � Adım 3: Isı gidericiyi dikkatle yerine takın. Isı gidericiyi işlemcinin üzerine kenarlarına denk gelecek şekilde yerleştirin ve yavaşça bastırın. �

ISI GİDERİCİ(HEAT SINK) VE FANI TAKMAK Adım 4: Isı gidericinin işlemci yongasıyla iyi temas ettiğinden emin olun. Eğer ısı giderici ters takılırsa, işlemci yüzeyi ve ısı giderici genellikle yamuk durur � Adım 6: Fanın güç kablosunu anakart üzerindeki fan güç bağlayıcısına takın. �

LED’LER ANAHTARLAR VE HOPARLÖRLERİ BAĞLAMAK � Turbo Kip LED: turbo kip LED’i ve anahtarı yeni sistemlerde pek kullanılmamaktadır. Güç LED’İ: Eski sistemlerde, güç LED’i 5 -iğneli bir fiş ile birleştirilmiştir. Anakart üzerindeki etiketlere bakılarak uygun bağlayıcı bulunabilir. � Sabit Disk Etkinliği LED’i: Bu LED 2 veya 4 iğneli fişlerle gelebilir. Bazen 4 iğneli fişin sadece 2 iğnesi bağlantıyı sağlar. �

LED’LER ANAHTARLAR VE HOPARLÖRLERİ BAĞLAMAK Klavye klidi ve hoparlör de LED’lerle birlikte bağlanan iki farklı kablo takımıdır. Bunların hepsi bir bağlayıcı fişler grubu oluşturur. � Klavye Kilidi: Klavye kilidi anahtarı eski sistemlerde yaygındır. Bunların ana kullanımı yetkisiz kullanıcıların bilgisayarı açmasını ve BIOS ayarlarını değiştirmesini engellemekti. � PC Hoparlörü: Çoğu bilgisayar kasası hoparlör için dört telli bir kablo kullanır. Bu kablonun fişini gerekli bağlayıcıya takın.

GÜÇ KAYNAĞI KABLOLARINI ANAKARTA BAĞLAMAK Güç kaynağı kablolarını anakarta bağlamak için aşağıdaki adımları takip etmeliyiz: 1)AT sistemlerde güç kaynağından gelen, P 8 ve P 9 olarak etiketlenmiş olan iki büyük fişi bulun. 2)Anakart üzerindeki 12 -iğneli geniş bağlayıcıyı bulunuz. Bu bağlayıcı genellikle klavye bağlayıcısının hemen arkasında bulunabilir. 3)P 8 ve P 9 kablo bağlayıcılarını 12 -iğneli güç bağlayıcısına takınız. Bir ATX sisteminde, 20 -iğneli tek bir bağlayıcı(P 1) bulunur. Kolay takılabilmesi için kilitlidir.

SABİT DİSK SÜRÜCÜ VE CD-ROM SÜRÜCÜSÜNÜ TAKMAK Sabit disk sürücü ve CD-ROM sürücüyü kasaya monte etmek � Sabit disk sürücü, CD-ROM sürücü ve DVD-ROM sürücüyü sisteme bağlamak � Sabit disk sürücü ve CD-ROM sürücünün güç kablolarını bağlamak �

Sabit Disk Sürücü Ve CD-ROM Sürücüyü Kasaya Monte Etmek Bir sürücünün ana veya yardımcı olarak belirlenmesi, genel olarak atlatıcılarla yapılmaktadır. Tek farklı durum, şerit kablonun desteklemesi halinde atlatıcının kablo seçimine bırakılması durumudur. Bu durumda ana veya yardımcı aygıtlar şerit kablo üzerindeki yerlerine göre belirlenir. Sistemin kabloyu nasıl denetlediğine bağlı olarak, şerit kablo üzerindeki seçim hattı ve yardımcı aygıtın kablo üzerinde nereye takılması gerektiğini belirler.

Sürücüleri kasaya takmadan ayarlamak daha kolaydır çünkü kasaya takıldıktan sonra atlatıcılara erişmek zor olabilir. Atlatıcıları ayarlamadan önce, sisteme takılacak sürücü tiplerini ve sayısını belirleyin. Atlatıcı ayarları çoğu zamanda sürücünün üzerinde yazılı olmaktadır. Atlatıcıyı tek bir iğneye takmak veya atlatıcıyı park etmek, atlatıcının kapalı durumda olduğu, yani iğnelerin arasında köprüyle bağlantı kurulmadığı manasına gelir.

Sabit Diski Takmak Sabit sürücüler takılırken aşağıdaki adımlar takip edilir: 1)Sabit sürücünün atlatıcısını ana olarak ayarlayın. � 2)Sürücüyü kasada seçilen yere kaydırarak takın. 3)Sabit diskle birlikte gelen vidaları kullanın. Vidalarla sürücüyü yuvaya sabitleyin. Önce vidaları elle yerine takın ve daha sonra kuvvet uygulamamaya dikkat edin. 4)Şerit kabloyu ve güç kablosunu disket sürücüde olduğu gibi sabit sürücüye takın.

CD-ROM Sürücü Ve DVD Sürücüyü Kasaya Monte Etmek � CD-ROM sürücü ve DVD sürücüyü takmak, sabit disk sürücüyü takmakla aynıdır. CD-ROM sürücü için önce sürücü yuvasının ön tarafındaki kapağı çıkarın. İkinci adım olarak atlatıcıyı ana olarak belirleyin, çünkü bu sürücü ikinci IDE kanalında ana aygıt olacak. Sonra sürücüyü kasanın ön tarafından kaydırarak yuvasına takın ve yerine vidalayın. Aynı işlemler DVD sürücüyü takmak için de uygulanabilir.

Sürücü Raylarının Önemi � Sabit sürücülerde olduğu gibi, CDROM ve DVD sürücülerinin takılması kasa tasarımı ve tipine bağlıdır. Bazı kasalar kurulumu kolaylaştırmak için sürücü raylarıyla gelir. Bunlarda basitçe raylar CD-ROM sürücünün iki tarafına vidalanır. Bundan sonra sürücünün kasanın ön tarafındaki açıklıktan raylara yerleştirilerek, kayması ve yerine kilitlenmesi sağlanır. Aynı işlem DVD sürücüler için de yapılabilir. Bu raylar donanım kurulumlarını kolaylaştırmaktadır.

Sabit Disk Sürücü, CD-ROM Sürücü Ve DVD-ROM Sürücünün Sisteme Bağlanması Şerit Kabloları Tanımlamak � Şerit kablolar, sabit sürücü gibi çevre birimlerini dahili olarak birbirine bağlar. Genellikle ince, yassıdırlar ve bileşenin doğru çalışması için uygun şekilde bağlanması gereken birden fazla iletken tel içerirler.

Sabit Disk Ve CD-ROM Sürücü Kabloları Sabit disk, CD-ROM sürücü ve DVD sürücü anakart üzerindeki denetleyiciyle disket sürücülerle aynı şekilde şerit kablo aracılığıyla veri alışverişi yapar. Şerit kablo dizilimi ve genişliği arayüz tipine göre değişmektedir. Kullanılacak şerit kablo tipi disket sürücülerde kullanılanlarla fiziksel olarak benzerlik taşır. Bunların bağlayıcıları ve fişleri de kilitlidir ve yanlış takılamazlar.

Sabit Sürücü Ve CD-ROM Sürücüyü Bağlamak İçin Talimatlar Aşağıdaki adımlar sabit sürücü ve CD-ROM sürücünün anakarta takılmasını anlatmaktadır: � 1)Sabit sürücü ve CD-ROM sürücü için kullanılacak olan 40 -iğneli IDE şerit kablosunu bulun. � 2)Birinci kablo bağlayıcısının uçlarından birini sabit sürücünün arkasındaki bağlayıcıya, ikinci kablonun bağlayıcısını da CD-ROM sürücünün arkasındaki bağlayıcıya takın. � 3)Sabit sürücü kablosunun boştaki ucunu, anakart üzerindeki 1 numaralı IDE denetleyiciye takın. CD-ROM sürücü kablosunun boşta kalan ucu ise, anakart üzerindeki 2 numaralı IDE denetleyicisine takılır. Eğer sabit sürücü kablosu ters takıldıysa, sabit sürücü hatasını gösteren hata mesajları alırsınız. Eğer bu durumla karşılaşırsanız, kabloyu çıkarıp ters çevirin ve öyle takın. �

Görüntü Kartının Takılması Yeni toplanmış bir bilgisayarı sınamak ve yapılandırmayı tamamlamak için, sisteme bir görüntü kartının takılmış olması gereklidir. Bu kısımda, bir görüntü kartının takılması adım anlatılmaktadır. � 1)Görüntü kartı ile aynı tipteki bir genişleme yuvası bulun. � 2)Yuvanın karşısındaki metal parçayı çıkarın. Bu sayede kullanacağınız yuvanın kasa arkasına denk gelen kısmını açabilir ve kartın dışarı bakan yüzünün dışarıda kalmasını sağlayabilirsiniz. � 3)Kartı yuvaya iğne yerlerine hizalayarak yerleştirin ve yavaşça kartın bir ön tarafından bastırarak yerine oturmasını sağlayın. �

4)Kart yerine takıldıktan sonra yerine vidayla sabitleyin. Ayrıca bu adımlar modem veya ses kartı gibi diğer genişleme kartlarının bilgisayara takılması sırasında da takip edilebilir. � Eğer tak-çalıştır görüntü kartı takıyorsanız, sistem yeni donanımı kendiliğinden tanır ve gerekli sürücüleri kurar. Eğer uygun sürücü algılanmazsa, kartla birlikte gelen sürücüler kullanılabilir. � Bütün bileşenler kasa içerisine yerleştirildikten sonra, PC toplama süreci tamamlanmış sayılabilir. Bu kısımda; kasayı kapatmak ve klavye, fare, ekran ve güç kablosunu bağlamak konuları ele alınacaktır. �

Kasayı Kapatmak � Kasa kapatılmadan önce tüm kablo bağlayıcıları kontrol edilmelidir. Bütün bağlantıların sıkı olduğundan emin olunmalıdır. Bütün kablolar sabitlendikten sonra, bütün vidaların sıkılmış olduğundan emin olunmalıdır. Kasayı kapatırken, kabloların ve tellerin aralara sıkışmadığından ve ezilmediğinden emin olunmalıdır.

Montaj Sonrası Kontrol Listesi � � � � � Bilgisayara takılacak ilave sistem bileşenlerini, sistemi ilk defa açtıktan sonra takmalısınız. Bu sayede yeni bir donanım eklemeden önce bilgisayarın temel bileşenlerinin doğru çalıştığından emin olabiliriz. Kasayı kapatmadan önce aşağıdaki montaj sonrası kontrol listesini kullanın. Bütün genişleme kartları uygun yuvalara tam olarak takılmış. CPU fanı güç kablosu takılmış. Sürücüler doğru şekilde güç kaynağına bağlanmış. Şerit kablolar doğru şekilde bağlanmış. Kablolar fana temas etmiyor. Güç anahtarı kapalı konumda ve anakartın güç kaynağı bağlayıcıları doğru şekilde bağlanmış. Bütün bağlantılar yeterince sıkı. Bütün iğneler doğru hizalanmış.

Klavye, Fare, Ekran ve Güç Kablosunu Bağlamak Bilgisayarı açmadan önceki son adım, bilgisayarın açılmak için ihtiyaç duyduğu temel giriş/çıkış aygıtlarını bilgisayara bağlamaktır. Bunların takılmasında belli bir sıra takip etmeye gerek yoktur. � Klavyeyi kasanın arka tarafına bağlayın � Fareyi kasanın arka tarafına bağlayın � Ekranı Bağlamak-Eğer anakart yerleşik görüntü kartına sahipse, bunun bağlayıcısı klavye ve fare bağlayıcısının yanındadır. � Güç kablosunu bağlamak-Güç kablosunun bir ucunu kasanın arka kısmındaki güç kaynağına, diğer ucunu da duvar prizine takın. �

44

KAYNAKÇA � Cisco Networking Akademi Programı Bilişim Teknolojilerinin Temelleri 1: PC Donanım ve Yazılım Yardımcı Kitabı � PC Donanımı-Murat YILMAZ � http: //dpumekatronik. com/bilgisayar-kasasindakiparcalar-ve-gorevleri/ � Megep. meb. gov. tr/mte_program_modul/modul. pdf/ � www. bilgisayar nedir. com/bilgisayar kasası. html