Biyolojik faktrler nlenebilir faktrler 1 Ya 2 Zamanlama

Biyolojik faktörler Önlenebilir faktörler

1) Yaş 2) Zamanlama 3) Vücut kitle indeksi (Body Mass Index-BMI) 4) Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar (CYBH) 5) Madde kullanımı (sigara, alkol, kafein, uyuşturucu) 6) Diğer faktörler (stres, kanser, mesleki koşullar vd. )

§ Sigara § Alkol § Kafein § Uyuşturucu madde kullanımı

§ Tüm dünyada üreme çağındaki kadınların %25’inin sigara içtiği kabul edilmektedir. § Sigara içen kadınlarda infertilite görülme oranı, içmeyenlere oranla on kat daha fazladır. § Kadınların %13’ünde infertiliteye sigara içiminin neden olduğu belirtilmektedir.

§ Sigara içen kadınlarda; § Yumurtalık fonksiyonlarında azalma, § Menopoza daha erken yaşta girme, § Kendiliğinden düşük riskinde artma, § Erken doğum riskinde artış, § Düşük doğum ağırlıklı bebek doğurma riskinde artma olduğu belirtilmektedir.

§ Sigara erkeklerde; § Sperm konsantrasyonunun azalmasına, § Sperm hareketlerinin azalmasına, § Sperm sayısının azalmasına, § Spermin kadının yumurta hücresini delme yeteneğinin azalmasına ve § Sperm hücresinde DNA hasarının artmasına neden olmaktadır.

§ Aşırı alkol tüketimi erkeğin fertilitesini olumsuz etkiler. Karaciğer fonksiyonlarının bozulması ve hormonların düzensiz çalışması (yüksek östrojen gibi) kaliteli ve sağlıklı sperm oluşumunu engeller, bu da infertiliteye neden olur. § Erkeklerde aşırı alkol tüketimi sperm sayısında ve yoğunluğunda azalmaya ve anormal sperm üretimine yol açar. § Sperm üretimi ile ilgili problemlerin yanı sıra aşırı alkol tüketimi, cinsel isteğin azalmasına neden olarak da, infertilite riskini artırır. Aşırı: Haftalık 14 kadeh ve üzeri (yaklaşık olarak)

§ Aşırı alkol tüketimi kadınlarda; § Düşük riski, § Ovulasyon(yumurtlama) eksikliği, § Rahim çevresinde problemler, § Sağlıksız bebek gelişimi, § Adetten kesilme, § Yumurtalıklarda problem, § Hormon problemleri gibi sorunlara neden olabilir. Alkol tüketimi kadın ve erkeklerde fertiliteyi azaltır.

§ Normal, sağlıklı bir yetişkinde orta düzeyde kafein alımının risk oluşturmadığı belirtiliyor. Ancak, doğurgan çağdaki kadınlar risk grubu kabul ediliyor ve günde 300 mg’ın üstünde kafein önerilmiyor. Günde 300 mg’dan daha fazla kafein alımının gebe kalmayı geciktirdiği bulunmuştur. § Aşırı miktarda kafein tüketimi yumurtlamayı olumsuz yönde etkilemektedir.

§ Uyuşturucu maddeler (esrar, kokain vb. ) erkeklerde sperm hareketliliğini, sperm kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir ve testesteron üretimini azaltır.

§ Stres § Kanser § Sıkı kıyafet giyme § Mesleki koşullar § Kimyasallar, ağır metaller ve radyasyona maruz kalma

§ Stres kadınlarda amenoreye (üretken çağdaki kadınların adet görmemesi), erkeklerde ise performans anksiyetesi, ereksiyon bozukluğu ve sperm kalitesinde bozulmaya neden olarak infertiliteye neden olabilmektedir. § Stres etkisiyle beyinden salgılanan bazı hormonlar üreme sistemini de etkilemektedir. Bu şekilde çok yoğun stres altında olan kişilerde adet bozuklukları oluştuğu gibi zaman tamamen adetten kesilme ve dolayısıyla gebelik oluşamama gibi sorunlar da yaşanabilmektedir. § Doğal afetler (deprem vb. ) de erkeklerde sperm sayısının azalmasına yol açabilir.

§ Kanser tedavisinde sıklıkla radyoterapi veya kemoterapi kullanılır. Bu tedavilerin ciddi yan etkileri olabilir. Kanser tedavisinin yan etkilerinden biri de doğurganlık üzerindeki etkisidir. § Kanser tedavisi öncesi kadınların yumurta, erkeklerin sperm dondurması fertilitelerini korumaya yardımcı olabilir.

§ Erkeklerde testis ısısı vücut ısısından düşüktür. Testis ısısı artarsa sperm üretimi azalır. Dolayısıyla sıkı iç çamaşırı, dar pantolon giymek vb. erkeklerde infertilite riskini artırabilir.

§ Erkeklerde testis ısısı vücut ısısından düşüktür. Testis ısısı artarsa sperm üretimi azalır. § Aşırı sıcak ortamlarda çalışmayı gerektiren meslekler infertilite için risk oluşturmaktadır. Yüksek ateş, aşırı sıcak ortamda çalışma erkeklerde infertilite riskini artırabilir. § Fırın, fabrika (ocak başında çalışanlar), dökümhane, demir çelik fabrikası vb. yerlerde çalışan kişilerde infertilite sorunu oluşabilir.

§ Kimyasallar, ağır metaller ve radyasyona maruz kalma üreme sağlığını bozarak, infertiliteye neden olabilir. § Radyasyona maruz kalma sperm ve yumurta üretimini etkileyerek infertiliteye neden olabilir. § Küçük yaşta çok yoğun x ışınına maruz kalmak (radyoterapi, tomografi ve kontrolsüz görüntüleme tetkikleri gibi)infertilite riskini artırabilir.