Bitki Koruma makinalar Damla retimi Damla istatistikleri Damla

Bitki Koruma makinaları -Damla üretimi -Damla istatistikleri -Damla tutulması Prof. Dr. Ali BAYAT Çukurova Üniversitesi Tarım Makinaları Bölümü

DAMLA OLUŞUMU n PÜLVERİZASYON? SIVI İLACIN DAMLALAR HALİNDE PÜSKÜRTÜLMESİ İŞLEMİNE PÜLVERİZASYON DENİR Spray ?

Eski bir teknoloji !!!!

DAMLA OLUŞTURMA TEKNİKLERİ

Damla oluşumu

Damla Hacmi nedir? = 1 damla hacmi = 8 damla hacmi

Fiziksel olarak damlaları toplamak mümkün değil

Damla çapı ölçüm metodları n n n Fotoğraf tekniği Viskoz sıvılar Lazer

Görüntü/Fotoğraf Tekniği -Suya Duyarlı Kartlar

Damlaların Lazerle Analizi • Malvern Partikül ölçücü • Knollenburg Partikül ölçme sisitemi (PMS) Farklı ölçme yöntemleri nedeniyle farklı sonuçlar • Malvern sistem daha küçük partikülleri ölçebiliyor

Damla ölçüleri Damla spektrumu istatistik analizleri

Mikron Nedir? n n 1 mikron (yada 1 μ) = 1/1000 milimetre 1 mikron = 0. 000001 metre 150 μm Dikiş ipliği 100 μm İnsan saçı

Spektrumda Damlaların Damla Çapına Göre Dağılımı

Dv 0. 5 ?

VMD ve NMD ÇAPLARI

Karekteristik Çaplar

Damla Spektrumu Homojenlik Katsayısı VMD = Volume Median Diameter NMD = Number Median Diameter VMD/NMD=CH=Homojenlik katsayısı CH = VMD NMD

VMD arttıkça Damla/cm 2 azalmaktadır NMD arttıkça parazit damla sayısı artar VMD/NMD = 1 Mükemmel homojenlik Sayılan damla adeti NMD üzerinde etkilidir.

Homojenlik Katsayısı n n n Hidrolik esasa göre çalışan memeler - İnce pülv. 3. 0 - 7. 0 - Orta pülv. 8. 0 - 11. 0 Döner diskli ve kafesli memeler 1. 5 - 3. 5 Elektrohidrodinamik meme 1. 1 - 1. 5 VMD / NMD =1 olması tüm damlaların çapları birbirine eşit demektir. Bu teorik duruma erişilmez.

Dv 0. 1 ? n n Dv 0. 1; püskürtülen sıvı hacmi veya kütlesinin %10 ‘nun bu çaptan daha küçük yada bu çapa eşit damlalardan oluştuğunu ifade eder. Örneğin: Dv 0. 1 =100 mikron olduğunda püskürtülen sıvı hacminin %10’nun 100 mikron, yada daha küçük damlalardan oluştuğu, hacmin %90 ‘nın ise 100 mikrondan daha büyük damlalardan oluştuğu anlaşılmalıdır.

Dv 0. 9 n n Dv 0. 9; püskürtülen sıvı hacmi veya kütlesinin %90 ‘nın bu çaptan daha küçük yada bu çapa eşit damlalardan oluştuğunu ifade eder Örneğin: Dv 0. 9 =500 mikron olduğunda püskürtülen sıvı hacminin %90’nın 500 mikron yada daha küçük damlalardan oluştuğu, püskürtülen hacmin sadece %10 ‘nun ise 500 mikrondan daha büyük damlalardan oluştuğu anlaşılmalıdır

Nisbi dağılım (R) n Daha büyük R değerleri daha geniş damla spektrumu anlamını taşır

Diğer Damla Karakteristik Çapları ni = (i) çap grubuna giren damla sayısı di = (i) çap grubunun orta değeri n = toplam damla sayısı

Damla ÖRNEKLERİ Fotoğraf Özel kağıt

Damla numunesi almada izlenen yol

GERÇEK DAMLA ÇAPI Fotoğraf ve viskoz sıvılar için; Yayılma katsayısı E= dg/dc dg=E. Dc Silikonlu lam yüzeyde E= 0, 75 n Suya Duyarlı Karlar İçin; Damla Çapı(µm) Yayılma Faktör n 100 200 300 400 500 1, 7 1, 8 1, 9 2, 0 2, 1

Karakteristik çaplarla ilgili örnek hesaplar Sınıf Aralığı (µm) Damla sayısı (n) Çap ni. di aralığı (mm) (di), µm ni. di 2 ni. di 3 (mm 2) (mm 3) Sayısal Ek. % ni. Vi (mm 3) Hacimsel Ek. % 0 -25 407 12, 5 5, 08 0, 06 0, 00 11, 52 0, 00 25 -50 653 37, 5 24, 48 0, 91 0, 03 30, 01 0, 25 50 -75 484 62, 5 30, 25 1, 89 0, 11 43, 71 0, 06 1, 76 75 -100 336 87, 5 29, 40 2, 57 0, 22 53, 22 0, 10 4, 28 100 -125 342 112, 5 38, 47 4, 32 0, 48 62, 91 0, 24 10, 32 125 -150 428 137, 5 58, 85 8, 09 1, 11 75, 02 0, 56 24, 43 150 -175 416 162, 5 67, 60 10, 98 1, 78 86, 80 0, 90 47, 10 175 -200 253 187, 5 47, 43 8, 89 1, 67 93, 96 0, 84 68, 26 200 -225 117 211, 5 24, 86 5, 28 1, 12 97, 28 0, 56 82, 36 225 -250 74 237, 5 17, 57 4, 17 0, 99 99, 37 0, 50 94, 96 250 -275 16 262, 5 4, 20 1, 10 2, 28 99, 83 0, 14 98, 48 275 -300 3 287, 5 0, 86 0, 24 0, 07 99, 91 0, 02 98, 99 300 -325 3 312, 5 0, 93 0, 29 0, 09 100, 00 0, 04 100, 00 7, 99 100, 00 3, 97 100, 00 n=3532 350, 02 48, 48

VMD ve NMD çaplarının hesabı Damla çapı (µm) el eli m e l Ek ims c a H l em Ekl eli ısa Sayısal / hacimsel Eklemeli (kümülatif) yüzde (%)

Karakteristik Damla çapı hesaplama örnekleri

Damlaların Başlangıç hızı ve durma mesafeleri • Memeden çıkan damlalar bir başlangıç hızına sahiptirler • Daha iri damlalar daha uzak mesafelere ulaşmak için bu hızları ve kütlelerinden dolayı daha büyük enerjiye sahiptirler. Dolayısıyla daha büyük durma mesafelerine sahiptirler • Çoğu damlalar bu kinetik enerjilerini harcamadan önce hedeflerine ulaşırlar • Fakat bazıları hedef üzerine çökelmeden önce durur ve daha sonra diğer kuvvettelerin etkisi altında olurlar.

Damlalar NEREYE GİDER?

Havada serbest bırakılan bir damlaya nereye gider (Teori) ?

Damlara gerçekten nereye gider?

Farklı Büyüklükteki damlalar nereye gider (teori)?

Gerçekte Damlalar Nereye Gider ?

Konveksiyon Etkileri

Damlanın Hedef üzerinde tutunması 1. Damla birikimi (çökelmesi) Eğer; • Türbülans yoksa • Sıçrama yoksa • Damla birleşmesi / yıkama oluşmazsa, TUTUNMA ETKİNLİĞİ % 100 olur

Damlanın Hedef üzerinde tutunması 2. Çarpma Büyük damlalar yolları üzerindeki hedeflere daha kolayca çarparlar (a) Orta şiddetli rüzgar Oysa küçük çaplı damlalar engelin çevresindeki hava akımını izlerler dolayısıyla engele çarpmazlar (b) Orta şiddetli rüzgar

DAHA KÜÇÜK ENGELLERDE, KÜÇÜK DAMLALARIN ÇARPMA OLASILIĞI DAHA YÜKSEKTİR (c) Orta şiddetli rüzgar (d) Damla yolu üzerindeki engel ve damlacık arasındaki daha büyük bağıl hızlar, daha fazla çarpmayı olası kılmaktadır

Çarpma (e)

Çarpma

Küçük Damlalar Buharlaşır

Büyük damlalar da sorun yaratır

Teorik damla yoğunluğu (1 L/ha uygulama hacmi) Damla Çapı (µm) 10 20 50 100 200 400 1000 Damla sayısı / cm 2 19, 099 2, 387 153 19 2. 4 0. 3 0. 02

Damla Çapına göre Damla Spektrumu Anma Adı

Optimum Damla Ölçüleri

Kaplamadaki farklılıklar Damla Büyüklüğü Çok kaba Sistemik etkili herbisitler için mükemmel İnce Kontak etkili fungisitler için mükemmel

Ne zaman İNCE PÜLVERİZASYON n n Hedef yüzeylerde tutunmayı iyileştirmeye ihtiyaç duyulduğu zaman Örneğin; -Tahıllarda yaprağa etki ederek yabancı ot kontrolü, -Şeker pancarında kotiledon aşamasında yabancı ot kontrolü, -Sadece kontak etkili insektisit ve fungisit uygulamlarında, - iyi koveraj (ilaçla kaplama oranı) ihtiyaç duyulduğu yerde

İnce Pülverizasyon için KISITLAR n n n Uygun olamayan hava koşulları (özellikle rüzgarlı durumlarda) Etiketinde TOKSİK yazılı ürünlerin uygulanmasında Sürüklenmenin (drift) insan, çevre sağlığı için risk teşkil ettiği alanlar NOT: İnce pülverizasyon 200 l /ha lık uygulama hacimlerinin altında sağlanabilir

Ne zaman ORTA ve KABA Pülverizasyon n n Ürün etiketi üzerinde işaret edilen bir pülverizasyon şekli yoksa ORTA Pülverizasyon kullanılmalıdır. Ürün etiketinde KABA pülverizasyonla uygulayın diye bir özel öneri varsa KABA pülverizasyon kullanılmalıdır.