Bireyselletirilmi Eitim Program BEP Nedir Prof Dr Tevhide
Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) Nedir? Prof. Dr. Tevhide Kargın
Tanım bireyselleştirilmiş eğitim programı özel gereksinimli bireyin gelişimi veya ona uygulanan programın gerektirdiği disiplin alanlarında (öz-bakım, akademik beceriler, sosyal beceriler, iletişim vb. ) eğitsel gereksinimlerini karşılamak üzere uygun eğitim ortamlarından (okul, özel eğitim okulu, özel sınıf, mesleki eğitim merkezi, v. b. ) ve destek hizmetlerden (kaynak oda, sınıf-içi yardım, dil ve konuşma terapisi, fiziksel rehabilitasyon vb. ) en üst düzeyde yararlanmasını öngören yazılı dokümandır. Bu doküman aile, öğretmen ve ilgili uzmanların işbirliği ile planlanır ve bireyin ailesinin onayı ile uygulanır.
Tanım Bireyselleştirilmiş eğitim programında özel gereksinimli öğrenciye kazandırılacak davranışların neler olduğu, bu davranışların nerede, nasıl, kimler tarafından, hangi yöntemlerle ne kadar sürede kazandırılacağı ve nasıl değerlendirileceği belirtilir.
Tanım BEP öğrencinin nereye ulaşacağının ve nasıl ulaşılacağının belirtildiği bir yol haritasıdır. Bu haliyle BEP özel gereksinimli öğrenciye verilecek hizmetlerin yazılı bir kaydıdır (Olson ve Platt, 2004). BEP aynı zamanda yasal bir zorunluluktur. Ülkemizde 2000 yılında kabul edilen Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği ile özel gereksinimli olarak belirlenen her çocuk için BEP hazırlanması yasal bir zorunluluk olarak kabul edilmiştir.
Özetle BEP EĞİTİM ORTAMI Kaynaştırma Özel eğitim sınıfı Özel eğitim okulu Hastane okulları DİSİPLİN ALANLARI Akademik Toplumsal uyum Sosyal beceriler Dil Becerileri Motor Beceriler DESTEK HİZMETLERİ Destek eğitim odası Sınıf içi destek Dil konuşma desteği Fizyoterapi Ulaşım Aile eğitimi Evde eğitimi içerir.
Yasal tanım Madde 62 - Özel eğitim gerektiren birey için geliştirilen ve ailesi tarafından onaylanan bireyselleştirilmiş eğitim programı, bireyin ailenin, öğretmenin gereksinimleri doğrultusunda hazırlanan ve hedeflenen amaçlarda verilecek destek eğitim hizmetlerini de içeren özel eğitim programıdır.
Yasal tanım Madde 63 - Özel eğitim ve kaynaştırma uygulamaları yapılan okul ve kurumlarda, özel eğitim gerektiren bireyler için, bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirilmesi, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi oluşturulur.
2006 Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Eğitim programları MADDE 68 (1) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin devam ettiği okul ve kurumlarda Bakanlıkça hazırlanan genel ve mesleki eğitim programları ile özel eğitim okul, kurum ve sınıflarında içerikleri öğrencilerin özelliklerine göre hazırlanmış özel eğitim programları uygulanır.
2006 Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Bireyselleştirilmiş eğitim programı MADDE 69 – (1) Bireyselleştirilmiş eğitim programı, özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin gelişim özellikleri, eğitim performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda hedeflenen amaçlara yönelik hazırlanan ve bu bireylere verilecek destek eğitim hizmetlerini de içeren özel eğitim programıdır.
2006 Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği 2) Bireyselleştirilmiş eğitim programı, a) Eğitim planında yer alan yıllık amaçlar ve öğrencinin takip ettiği eğitim programı/programları temel alınarak belirlenen kısa dönemli amaçlarını, b) Öğrencinin alacağı destek eğitim hizmetinin türü, süresi, sıklığı ve bu hizmetin kimler tarafından nasıl sağlanacağını, c) Öğretim ve değerlendirmede kullanılacak yöntem ve teknik, araç-gereç ve eğitim materyallerini, ç) Eğitim ortamına ilişkin düzenlemeleri, d) Davranış problemlerini önlemeye ya da azaltmaya yönelik tedbirler ile uygulanacak yöntem ve teknikleri, e) Öğrencinin kişisel bilgilerini içerir.
2006 Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (3) Bireyselleştirilmiş eğitim programı, Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu ve BEP geliştirme biriminin iş birliğiyle hazırlanır. (4) Bireyselleştirilmiş eğitim programı, öğrenci için hedeflenen amaçların gerçekleşme düzeyi doğrultusunda değerlendirilir. Birey için hazırlanacak yeni bireyselleştirilmiş eğitim programında ve bireyin yönlendirilmesinde BEP’e ilişkin değerlendirmeler esas alınır.
Özellikleri Bireyselleştirilmiş eğitim programının yasal bir zorunluluk olarak kabul edilmesiyle özel gereksinimli bireylerin ve onların ailelerinin eğitimsel gereksinimleri yasal olarak güvence altına alınmıştır. Her özel gereksinimli öğrenci için yılda bir kez hazırlanan bireyselleştirilmiş eğitim programı ailenin de içinde bulunduğu bir ekip tarafından hazırlanır. Ekip üyeleri ayrıntılı değerlendirme sürecinde elde ettikleri değerlendirme verilerine göre öğrenciye kazandırılacak davranışları belirlemek için belirlenen alanlarda performans düzeyini tespit eder ve bu davranışlara ilişkin olarak ailenin de onayını alırlar.
BEP’in Özellikleri Nelerdir? KAPSAMLIDIR. Çünkü, Her çocuğun eğitim gereksinimlerine uygun olarak düzenlenen öğrenim yaşantılarını içerir, UYGULANABİLİRDİR. Çünkü, BEP amaçları öğrencinin performans düzeyine uygundur BİREYE ÖZELDİR. Çünkü, BEP yer alan amaçlar bireye özgü ölçülebilir, gözlenebilir davranışları içerir. 13
BEP’in Özellikleri AYRINTILIDIR. Çünkü, Hem genel hem de özel eğitim alanlarında ihtiyaç duyulan ilgili hizmetleri, geçiş hizmetlerini, mesleki, motor, özbakım, günlük yaşam ve iletişim becerileri de kapsayacak şekildedir. ANLAŞILIRDIR. Çünkü, BEP hem ebeveyn hem de uzmanların anlayabileceği dille yazılır. İŞBİRLİĞİ GEREKTİRİR. Çünkü, BEP katılan tüm üyeler arasında bir anlaşma sağlar. 14
BEP’in İşlevselliği Nedir? Hazırlanan programla öğrenciye “ne öğretileceği” işlevsellikle ilgilidir. İşlevsel beceriler, bireyin bağımsız yaşaması için kendi ilgi, yetenek ve performansı doğrultusunda gerekli becerilerin tümünü kapsamaktadır. 15
BEP’in Etkililiği Nedir? Etkili BEP “nasıl öğretileceğine” ilişkin kararların alınmasını ve uygulanmasını gerektir. 16
BEP Ne Değildir? n n n Öğrenciye öğretilecek her türlü bilginin bir tanımı değildir. Tüm öğrencilerin beklentilerini karşılayacak bir eğitim programı değildir. Önceden belirlenmiş bir program değildir. Öğretmenin etkililiğini izlemesine hizmet eden bir araç değildir. Bir günlük plan değildir. 17
BEP Ne Değildir? Bireysel çalışma kağıtları değildir. Yalnızca öğretmeni ilgilendiren bir çalışma programı değildir. Öğrencinin yalnız akademik performansıyla ilgilenen bir gelişim yada kayıt tablosu değildir. 18
BEP’İN YARARLARI ÖĞRENCİYE Öğrencinin yetersizliğinden kaynaklanan farklı ihtiyaçlarının neler olduğu belirlenir. Öğretim etkinliklerinin öğrencinin ihtiyaçlarına göre düzenlenmesini sağlar. ANNE-BABAYA Veli ile okul personeli arasında iletişim ve işbirliğini sağlar. Velinin eğitim hakkı ile ilgili kararlara katılımını sağlar. Görev ve sorumluluklarını net olarak tanımlar. ÖĞRETMENE Öğrencinin var olan yeterlilik ve gereksinimlerini net olarak ortaya koyar. Farklı disiplin alanları ile işbirliğini sağlar. Öğretmen için eğitim ve değerlendirme süreçlerini tanımlayan bir kılavuzdur.
Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Hazırlama Aşamaları BEP süreci yedi temel aşamadan oluşur: Bireyselleştirilmiş eğitim programının hazırlayacak ekibin oluşturulması, Çocuğun eğitsel performans (işlevde bulunma) düzeyinin/performans düzeyinin belirlenmesi, Uzun ve kısa dönemli amaçların belirlenmesi, Uygun öğretim materyalleri ve öğretim yöntemlerinin belirlenmesi, BEP’nın uygulanması, izlenmesi ve değerlendirme biçimine karar verilmesi, Uygun eğitim ortamları ve bu ortamlarda sunulacak destek hizmetler ile bu hizmetleri sunacak personelin belirlenmesi, Hizmetlerin başlangıç ve bitiş tarihlerinin belirlenmesi.
İşlevleri BEP toplantıları, aile ve okul personeli arasındaki iletişim aracıdır. Öğrencinin gereksinimleri, nelerin sağlanabileceği ve karşılaşabilecek durumların neler olabileceği konusunda her iki tarafa da eşit söz hakkı sağlar. BEP, öğrencinin gereksinimi olan özel eğitim hizmetleri ve ilişkili destek hizmetlerin öğrenciye sunulacağına ilişkin yazılı bir taahhüttür. BEP ailenin, okulun ve ilişkili tüm birimlerin çalışmalarını ve bunların öğrenciye katkılarını izleme ve değerlendirme aracıdır.
- Slides: 21