Bilimsel Aratrmann Kuramsal Temelleri Tmevarm ve Tmdengelim Tme

Bilimsel Araştırmanın Kuramsal Temelleri

Tümevarım ve Tümdengelim Tüme Varım: Özelden genele akıl yürütme süreci Örnek? Tümden Gelim: Genelden özele akıl yürütme süreci Örnek?

Tümevarım ve Tümdengelim Tümden gelim Teori Desen Araştırma Çemberi Tüme varım Gözlem/ Veri Hipotezler

Paradigma Nedir? • Değerler dizisi (TDK) – Varsayımlar – Kavramlar – Değerler – Teoriler – Kanunlar – Genellemeler – ….

Ontoloji/Epistemoloji/Yöntembilim • Ontoloji – Gerçek nedir? – Gerçekliği oluşturan nedir? • Epistemoloji – Gerçek hangi formlardadır? – Gözlemci ile gözlenen arasındaki ilişki nedir? – Nasıl biliriz? • Yöntembilim – Gerçekliğe nasıl ulaşırım? – Gerçekliğe ulaşmak için hangi araçları kullanırım?

Araştırma Paradigması Ontoloji Araştırma Paradigması Epistemoloji Yöntem Bilimi

Temel Araştırma Paradigmaları • Nicel (Positivist) • Karma (Pragmatist) • Nitel (Yapılandırmacı-Post Modernist)

Parametre Nicel Araştırma Karma Araştırma Nitel araştırma Bilimsel Yöntem Tümden gelim, veriler ışığında hipotez ya da kuram sınama Tümdengelim ve tümevarım Tümevarım, araştırmacı topladığı veriler ile yeni hipotezler ve kuramlar üretir İnsan davranışı Davranış düzenli ve kestirilebilir Davranış kısmen kestirilebilir Davranış dinamik, duruma bağlı, sosyal ve kişiseldir. Araştırma amacı Betimleme, açıklama ve Çoklu amaç kestirme Betimleme, açımlama, keşfetme Odak Spesifik hipotezlerin test edilmesi Çoklu odaklanma Geniş bir bakış açısı, olay yada durumların derinlemesine incelenmesi Gözlemin doğası Kontrollü ortamlarda davranışın gözlemlenmesi Bir durum ya da ortam bağlamından daha fazla ve farklı yollar ile incelenmesi Davranışın doğal çevrede araştırılması Gerçeğin doğası Nesnel «işe ne yarıyorsa o» Öznel

Parametre Nicel Araştırma Karma Araştırma Nitel araştırma Elde edilen veriler Yapılandırılmış ve Çoklu biçimde veriler geçerli ölçme araçlar ile toplanmış nicel veriler Derinlemesine görüşme ve katılımlı gözlem, alan notları, açık uçlu sorulara verilen cevaplar gibi nitel veriler Verinin doğası Değişkenler Değişken, sözcük ve imgelerin karması Sözcükler ve imgeler ve bunlardan oluşan kategoriler Analiz İstatistik Nitel ve nicel veri analizi Kategoriler, temalar ve bunları içeren bütüncül yaklaşımlar Bulgular Genellenebilir birleştirilmiş bulgular Özel bulgular Raporlama İstatistiksel bilgilerin raporlanması Eklektik ve pragmatik Bağlamsal betimleme ve katılımcıların ifadelerinin aktarılması

Hipotez Testi • • Teoriler ya da deneyimlerden çıkan hipotezler Positivism/Mantıksal positivizm Yanlışlamacılık Duhem-Quine ilkesi – Hipotezden çok varsayımın yanlış olması durumu

Temel Varsayımlar • Benzerlik ve Düzen • Gerçeklik – Duyduğumuz, gördüğümüz, hissettiğimiz şeylerin gerçek olduğu varsayımı • Keşfedilebilirlik – Doğada var olan düzenin keşfedilebilir olduğu varsayımı

Bilimsel Araştırmanın Özellikleri • Kontrol – Dışsal değişkenlerin kontrolü • Operasyonellik – Belirli ve kesin adımlar – Ölçme araçları – Çoklu operasyonellik • Tekrarlama – Elde edilen sonuçların başka çalışmalar ile de elde edilebilmesi

Araştırmada Bilim İnsanının Rolü • Merak – Ne? Ne zaman? Neden? Nasıl? . . . • Sabır • Objektiflik • Değişim

Araştırmanın Hedefleri • Tanımlama – Bir olgu ya da durumun tasvir edilmesi • Açıklama – Bir olgu ya da olayın nedenlerinin belirlenmesi • Kestirim/tahmin – Olay olmadan tahmin etme • Kontrol ve etki – Değişiklik yaratmak için gerekli öncül koşulların kontrol ve manipüle edilmesi • Keşfetme

Kaynaklar Christensen, L. B. , Johnson, R. B. ve Turner, L. A. (2014). Araştırma Yöntemleri: Desen ve Analiz. Anı yayıncılık. Balcı, A. (2015). Sosyal Bilimlerde Ataştırma, Yöntem, Teknik ve İlkeler. Pegem Akademi.