Bilim Aratrma ve Yayn Etii Dr r yesi
Bilim, Araştırma ve Yayın Etiği Dr. Öğr. Üyesi Eren Can AYBEK
Bilim Etiği Objektif • Bilimsel yayınlar ile bilimsel bilgi üretim uygulamalarında, bilim insanlarının uymaları gereken kural, norm, değer ve ahlaki ilkelerin tamamı. Eleştirel Birikimli • Bilim insanlarının araştırma faaliyeti yürütürken dikkat etmesi gereken ahlaki ve bilimsel standartlar Evrensel
YÖK: Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği İlkeleri Bilimsel Araştırma Etiğine İlişkin Temel İlkeler Yayın Etiğine İlişkin Temel İlkeler Bilimsel yöntemlerle elde edilmemiş bulgular raporlanmamalı ve sonuçlar saptırılmamalıdır. Bilimsel araştırma sürecinde katkıda bulunmamış kişiler, yazar isimleri arasında gösterilemez. Ekolojik dengeye ve hayvan sağlığına zarar verilmemeli, öncelikle gerekli izinler yasal olarak alınmalıdır. Bilimsel yayınlarda, bilimsel atıf kurallarına göre kaynak gösterilmelidir. Araştırmalarda, katılımcıların rızası ve varsa bağlı bulundukları kurumun izni alınmalıdır. Henüz sunulmamış veya kabul edilmemiş tezler / çalışmalar izin alınmadan kaynak olarak kullanılamaz. Elde edilen veri ve bilgiler, izinde belirtilenler doğrultusunda kullanılmalı ve gizliliğe dikkat edilmelidir. Evrensel olarak tanınan bilim kuramları, bilim alanlarının temel bilgileri dışında hiçbir çalışmanın tümü / bir bölümü, izin alınmadan ve asıl kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.
APA: Araştırma ve Yayına Yönelik Etik Standartlar Kurumsal onay Araştırmaya başlamadan önce gerekiyorsa kurumsal onayları alıp ona uygun şekilde araştırma yürütülmelidir. Bilgilendirilmiş onay Katılımcılara, araştırmanın amacı, süreci, risk ve yararlarından katılım teşviki gibi konular hakkında ayrıntılı şekilde bilgi verilmelidir. Seslerin/görüntülerin kaydedilmesinde bilgilendirilmiş onay Katılımcıların seslerini veya görüntülerini kaydetmeden önce, nerede ve nasıl kullanılacağına ilişkin bilgilendirme yapılarak katılımcıların onayı alınmalıdır. Müşteri / hasta / öğrenci katılımcılar Katılımcılar müşteri / hasta ya da öğrenci ise katılımcı sayısındaki düşüş ve geri çekilmeleri önleyip, potansiyel katılımcıları korumak için adımlar atılmalıdır. Katılım için ödül / teşvik sunma Araştırmacılar katılım sayısını artırmak ve katılıma teşvik etmek için aşırı veya uygun olmayan finansal ve diğer teşviklerden kaçınmalıdır.
APA: Araştırma ve Yayına Yönelik Etik Standartlar Aldatma Katılımcılara fiziksel acı ya da duygusal sıkıntıya sebep olacak aldatıcı teknikler kullanılmamalı, gerekirse araştırma yarıda bırakılmalıdır. Bilgilendirme Araştırma tamamlandıktan sonra en kısa sürede araştırma sonuçları hakkında katılımcılar bilgilendirilmelidir. Araştırma sonuçlarını rapor etme Olmayan / yanlış veya aldatıcı veri üretimi ve ifadelerden kaçınmalıdır. Yayınlarında önemli hatalar bulan araştırmacılar yayınlarını geri çekmeli ya da düzeltme için gerekli adımı atmalıdır. İntihal Araştırmacılar, bir başkasının eserini veya verilerinin bir bölümünü ara sıra kaynağa atıfta bulunsa da kendilerininmiş gibi veremezler. Yayın kredisi Araştırmaya yazar hakkı elde edecek kadar katkı sağlamamış kişiler yazar olarak eklenemezler. Ayrıca araştırmada ilk yazarlık hakkı, araştırmaya verilen katkıya göre belirlenmelidir.
APA: Araştırma ve Yayına Yönelik Etik Standartlar Tekrarlı yayın Araştırmacılar, daha önce yayımlanmış bir çalışmayı, farklı yerlerde yayımlatmamalıdır. Doğrulama için araştırma verilerini paylaşma Araştırma sonuçlarının temel iddialarını doğrulamak için yeniden analizi ya da meta analiz çalışmaları için yalnızca bu amaçlar doğrultusunda kullanılması koşuluyla, yazılı anlaşma yapılarak katılımcıların gizliliğinin korunması şartıyla veriler diğer araştırmacılarla paylaşılmalıdır. Hakemlik Hakemler inceledikleri materyallere ilişkin, sunulan bilgilerdeki özelliklere ve mülkiyet hakkına saygı göstermelidir.
Öğrenciler için Akademik Dürüstlük ve Etik • Öğrencilerin hakları • Öğrencilerin sorumlulukları • Uyulması gereken kurallar ve dürüstlük ilkeleri • Kopya, intihal, uydurma, suç ortaklığı, belge sahteciliği
Teşekkürler. • Sağlıklı kalın, evde kalın. • İletişim: eaybek@pau. edu. tr
- Slides: 8