Bilgisayarn Temelleri Bilgisayarn Kullanm Alanlar Bilgisayar Trleri Donanm

Bilgisayarın Temelleri Bilgisayarın Kullanım Alanları Bilgisayar Türleri Donanım 5. Hafta Dersi

BİLGİSAYARIN TEMELLERİ 1. Bilgisayarın Atası (Abaküs) • • Bilgisayarın atası M. Ö. 4000 civarında Çinliler tarafından geliştirilen Abaküs’tür. Temel dört işlemin yanında üs ve karekök alma işlemlerinde de çok pratik bir şekilde kullanılmıştır.

BİLGİSAYARIN TEMELLERİ 2. Orta Çağda Algoritmik ve Robotik Çalışmalar • • İsmail Ebul-İz El-Cezeri (Ebû’l İz İbni İsmail İbni Rezzaz El Cezerî) (1136 -1206) yıllarında günümüz robotik gelişmelerin atası sayılan robotik sistemleri tamamen mekanik parçalarla icat etmiştir. “Horzumlu Mehmet” olarak anılan Harezmî’nin algoritmik tekniği kullanması

BİLGİSAYARIN TEMELLERİ 3. Yarı Otomatik ve Tam Otomatik Sistemler • • 1642’de Blaise Pascal, Pascaline adında toplama ve çıkarma işlemlerini yapabilen sistemi yapmayı başarmıştır. Blaise’in Pascaline adını verdiği sistem toplama işlemlerinde basamakları bir üst basamağa taşıran mekanik çarklar kullanmıştır

BİLGİSAYARIN TEMELLERİ 3. Yarı Otomatik ve Tam Otomatik Sistemler • • • Yine 1673’te ‘Kademeli Hesaplayıcı’ (Stepped Reckoner) kendinden sonraki bütün mekanik hesap makinelerinin standardını oluşturmuştur. Matematiksel anlamda bir mantık sistemi geliştirilmiş ve bu sistemde ‘ 1’ ler doğru değerleri ‘ 0’ lar yanlış değerleri ifade etmiştir. Bu mantık yardımıyla Leibniz, Pascalın toplama ve çıkarma işlemi yapabilen sistemini geliştirerek modern bilgisayar teknolojilerinde kullanılan donanımsal hesaplama mantığının temellerini atmıştır.

BİLGİSAYARIN TEMELLERİ 3. Yarı Otomatik ve Tam Otomatik Sistemler • • Joseph Marie Jacquard’ın icat etmiş olduğu ‘Dokuma Makinesi’ delikli kartlar sayesinde programlanan ilk mekanik sistemi olmuştur. Charles Babbage Analitik Makine adını verdiği bir makinenin projesini hazırlamış fakat ekonomik yetersizliklerden dolayı projesini gerçekleştirememiştir.

BİLGİSAYARIN TEMELLERİ 3. Yarı Otomatik ve Tam Otomatik Sistemler • • (1791 -1871) Pascal ve Leibnizin makinelerini daha da geliştirerek ilk mekanik bilgisayar Fark Makinesini taasarlamış Ada Lovelace (1815 -1852), ilk bilgisayar programcısı

BİLGİSAYARIN TEMELLERİ 4. Elektro-Mekanik ve Elektronik Bilgisayarlar • • • Yapısal olarak modern bilgisayar sistemlerinin ilk örneğini IBM şirketi Marc-1 adı verilen elektro-mekanik bir hesap cihazı ile vermiştir. Bu makine delikli kart sistemine bağlı olarak çalışıyordu. Mark-1 insan müdahalesi ile çalıştığı için yarı otomatik bir makine idi.

BİLGİSAYARIN TEMELLERİ 4. Elektro-Mekanik ve Elektronik Bilgisayarlar • • • 30 metre uzunluğu, 3 metre yüksekliğe, 1 metre derinliğe ve 30 tonluk ağırlığa sahip olan ENIAC 18. 000 radyo lambası, 1. 500 aktarıcı, 70, 000 direnç, 10. 000 kondansatör, 6. 000 şalterden oluşuyordu. . ENIAC, 6 bayan operatör tarafından programlanıyordu. Programla yöntemi ise elle takılıp çıkarılan fişler, kablolar ve kumanda edilen düğmelerdi.

BİLGİSAYARIN TEMELLERİ 5. Modern Bilgisayar Tarihi • • • 1. Kuşak Bilgisayarlar(1950 -1959) 2. Kuşak Bilgisayarlar(1959 -1964) 3. Kuşak Bilgisayarlar(1965 -1971) 4. Kuşak Bilgisayarlar(1971 -…) 5. Kuşak Bilgisayarlar

BİLGİSAYARIN TEMELLERİ 5. Modern Bilgisayar Tarihi 1. Kuşak Bilgisayarlar • Temel Özellikleri; – İşlemci olarak vakum tüpleri kullanılmıştır. – Fazla enerji tüketimi yapıyorlardı. – Aşırı ısındıkları için pahalı soğutma sistemine gerek duyuyorlardı. – Saniyede 10. 000 komut işleme kapasitesine sahipti. – Program olarak makine dilini kullanıyordu. – Veri ve komutlar delgi kartlarından okunuyordu. – Dış hafıza olarak manyetik teyp kullanıldı. – Kullanım alanları muhasebe ve döküm işlemi gibi sınırlı yerlerdi.

BİLGİSAYARIN TEMELLERİ 5. Modern Bilgisayar Tarihi 2. Kuşak Bilgisayarlar • Temel özellikleri; – İşlemci olarak transistorlar kullanıldı. – Saniyede 300. 000 komut işleme kapasitesine ulaşıldı. – Daha az enerji tüketimi sağlanıldı. – Daha az ısınma meydana geldi. Soğutma Maliyeti düştü. – Boyutları daha da küçüldü, hızları arttı. – Kullanım alanları yaygınlaştırıldı. – Yüksek ve gelişmiş seviyede programlama dilleri bulundu ve kullanıldı. – İşletim sistemi ilk kez kullanıldı. – Manyetik teknoloji kullanıldı. – Bilgisayar programlama uygulanmaya başlandı.

BİLGİSAYARIN TEMELLERİ 5. Modern Bilgisayar Tarihi 3. Kuşak Bilgisayarlar • Temel Özellikleri – – İşlemci olarak entegre devreler kullanılırdı. Düşük maliyet ile yüksek güvenirlik sağlanmaya başlandı. Manyetik diskler kullanılmaya başlandı. Program ve veriler ihtiyaç duyulduğu sürece saklanabiliyordu.

BİLGİSAYARIN TEMELLERİ 5. Modern Bilgisayar Tarihi 4. Kuşak Bilgisayarlar • Mikroişlemcilerle daha hızlı işlemler yapılmaktadır – – Daha fazla bilgi ve program saklanabilen disk ve CD'ler kullanılabilmektedir Yapay zekâ kavramı hayata geçirilmiştir Ağ sistemleri oluşturulup bilgisayarlar arasında iletişim sağlanabildi Bilgisayarlar fiziksel olarak küçülerek kullanışlı ve taşınabilir hale geldi

BİLGİSAYARIN TEMELLERİ 5. Modern Bilgisayar Tarihi 4. Kuşak Bilgisayarlar • Hedeflenenler; – Üretkenliğin düşük olduğu alanlarda, üretkenliği arttırmak amacıyla pratik metotlar geliştirmek – Kalkınmada ve gelişmede, uluslararası dayanışmaya katkıda bulunmak – Enerji ve kaynak tasarrufunda bulunmak – Toplumun sorunlarına pratik çareler bularak, toplumsal huzur ve güvenin sağlanmasında katkıda bulunmak

• • BİLGİSAYARIN KULLANIM ALANLARI Evlerde (Film, müzik, resim) İş Yerlerinde (Hastane) Bilimsel Çalışmalarda (Üniversiteler) Askeri Alanda (Savunma, Saldırı Sistemleri) Kamusal Alanda (Devlet Dairelerinde) İletişim Alanında (Cafeler, Telekomünikasyon, E-mail, Kiosk) Yayıncılıkta (Gazete, Kitap, Dergi)

BİLGİSAYAR TÜRLERİ 1. 2. 3. 4. 5. 6. Süper Bilgisayarlar Ana Bilgisayarlar Mini Bilgisayarlar Ağ (Network) Bilgisayarlar Kişisel (PC: Personel Computer) Bilgisayarlar Dizüstü (Laptop, Notebook) Bilgisayar

BİLGİSAYAR TÜRLERİ 1. Süper Bilgisayarlar • • Geniş kapasiteli en hızlı bilgisayarlardır. Belli hız problemlerinin bilgisayarlarla çözümlenmesi amacıyla üretilmişlerdir. Uzay araştırmaları, genetik araştırmalar, savunma sistemleri gibi çalışma alanlarında kullanılan bilgisayarlar bunlara örnektir. Blue Gene/L

BİLGİSAYAR TÜRLERİ 2. Ana Bilgisayarlar • • • Özel bir merkezde. Hızlı. Geniş kapasiteli. İstemci bilgisayarların isteklerine cevap verir. Çok sayıda CPU (Merkezi İşlem Birimi, MİB) bulunur.

BİLGİSAYAR TÜRLERİ 3. Mini Bilgisayarlar • • • Birden fazla işlemci Hizmet sunabilir. Hizmet sayısı ana bilgisayardan azdır.

BİLGİSAYAR TÜRLERİ 4. Ağ (Network) Bilgisayarlar • • • Bellek ve işlemci hızları sınırlıdır. Ağa bağlanmak için kullanılır. İnternet bağlantısında kullanılır.

BİLGİSAYAR TÜRLERİ 5. Kişisel (PC: Perconel Computer) Bilgisayarlar • Kişisel bilgisayarlar bireysel kullanım için tasarlanmış bilgisayarlardırlar. Günlük hayatımızda kullandığımız bilgisayarlar genellikle kişisel bilgisayarlardır.

BİLGİSAYAR TÜRLERİ 6. Dizüstü (Laptop, Notebook) Bilgisayarlar • • • LCD, Full Led Ekranlar Touchpad Li-ion piller Wireless Blutooth teknolojileri

Bilgisayar Donanımı 1. İşlemci (CPU: Central Processing Unit) 2. Anakart (Main. Board) 3. Ana Bellek 4. Sabit Diskler (HDD: Harddisk) 5. Bellek Kartları (Memory Card) 6. Optik Diskler (CD - ROM, DVD - ROM) 7. Klavye 8. Fare (Mouse) 9. Ekran (Monitör) 10. Projeksiyon 11. Yazıcılar (Printers) 12. Tarayıcılar (Scanner) 13. Ekran Kartı (Graphic Card) 14. Ağ Kartı (Ethernet Card)

Bilgisayar Donanımı 1. İşlemci (CPU: Central Proccessing Unit) • • • İşlemci, bilgisayar sisteminin merkezinde yer alır. Register (Kayıtçılar) ALU (Arithmetic Logic Unit) Arayüz Ünitesi (IU: Interface Unit) Kontrol Birimi (CU: Control Unit) İletim Yolları

Bilgisayar Donanımı 2. Anakart (Mainboard) • • Anakart sistemin merkezi bileşenidir. Üzerinde bakır yolların bulunduğu fiberglastan yapılmış levha şeklindedir. Genişleme yuvaları, BIOS ve çipsetler anakart üzerindedir. Ayrıca; işlemci, bellek, arabirimler, fare, klavye ve çeşitli PC kartları (modem, ağ, ekran kartı vs. ) anakart üzerine takılır.

Bilgisayar Donanımı 2. Anakart (Mainboard) • Anakartın İç Yapısı • (1)PCI-E (Peripheral Component Interconnect Express) Slot (2)PCI (Peripharel Component Interconnect) Slot (3)AGP (Accelarated Graphic Port): (4)GPC (Graphic Power Connector) (5)CPU (Central Proccessing Unit Socke) Soket (6)DIMM (Bouble Inline Memory Module Slots) Slot (7)Floppy Drive Connector (8)ATX Power Connector (9)IDE Connector (10)SATA (Serial ATA) (11)BIOS (Basic Input Output System Chip) Chip (12)Chipset • • •

Bilgisayar Donanımı 2. Anakart (Mainboard) • Anakartın Dış Yapısı • • • (1)PS/2 Connectors (2)Display Connector (D-SUB) (3)Display Connector (DVI: Digital Visual Interface) (4)USB (Universal Serial Bus) Port (5)Ethernet Connector (6)Sound Card Connector

Bilgisayar Donanımı 2. Anakart (Mainboard) • Anakart Türleri • • • XT Anakartlar AT ve mini AT ATX ve mini ATX LPX ve mini LPX NLX

• İlk kişisel bilgisayarlarda Bilgisayar kullanılan anakartlardır. Donanımı • 8086 veya 8088 mikroişlemcileri üzerinde sabit olarak taşır. 2. Anakart • Bu anakartlar sadece 8 bit veri (Mainboard) gönderip alabilen donanımlarla • Anakart Türleri çalışırdır. • XT Anakartlar

• ISA, PCI ve AGP veri yolları ile Bilgisayar değiştirilebilir işlemci desteği Donanımı sunabiliyordu. • AT anakartlar ile günümüzde 2. Anakart halen kullanılan AT anakartlar (Mainboard) şekil itibari ile geniş bir klavye • Anakart Türleri girişine sahip, • AT ve Mini AT • P 8/P 9 isimli kendilerine özgü Anakartlar ayrılmış güç prizlerine sahiplerdir. • AT anakartlarının en büyük eksikliği harici portlarının eksik olmasından kaynaklanıyordu.

• Bilgisayar Donanımı 2. Anakart (Mainboard) • Anakart Türleri • LPX ve Mini LPX Anakartlar • • • AT anakartların geliştirilmesi ile biraz daha incelerinin üretilmesi ile ortaya çıkan yeni anakartlara LPX (Düşük Genişletilmiş Görünüş) olarak adlandırıldı Sonraki zamanlarda LPX ismi NLX olarak değiştirildi. Yükseltici kartların kullanılmasına imkân veren merkez yükseltici yuvasını sağlayarak ince yapılı bilgisayarların yapımını olanaklı kıldı. LPX ve NLX anakartlarla ilgili en büyük sorun esnek olmayışlarından kaynaklı olarak çok fazla gelişme gösterememişlerdir. .

Bilgisayar Donanımı 3. Ana Bellek • • Bilgi kaydedilebilen elektronik parçalardır. Flash; anakart üzerinde, anakart bilgilerini saklayan temel parçalardandır. bilgisayar ana belleği olarak bilinen RAM; işlemcinin çalıştırdığı programlar ve programlara ait bilgileri tutar. Telefon, televizyon, uydu alıcıları vs belleklerin kullanıldıkları elektronik ortamlardır.

Bilgisayar Donanımı 3. Ana Bellekler • Ana Bellek Türleri • ROM – – – • ROM PROM – Programmable ROM EPROM – Erasable PROM EEPROM - Electronically Erasable PROM Flash RAM – – – – Static RAM (SRAM) Dynamic RAM (DRAM) FPM-DRAM EDO-DRAM S-DRAM DDR-SDRAM DRD-RAM

Bilgisayar Donanımı 4. Sabit Disk (HDD: Hard Disc) • • • Kullanıcı verilerini kalıcı ve düzenli saklamaya yarayan bilgisayar iç donanımlarındandır. Elektronik sinyaller halindeki bilgileri somut şekillere dönüştürerek kalıcılığını sağlayan bilgisayar için en önemli donanımlardan biridir. işletim sistemleri, çoklu ortam oynatıcıları, kullanıcı verileri ve diğer tüm programlar sabit diskler üzerine kaydedilir.

Bilgisayar Donanımı 5. Bellek Kartları (Memory Card) • EEPROM teknolojisi ve Flash ROM teknolojilerinin elektrikle hızlı bir şekilde yazılıp silinebilmesi.

• Bilgisayar Donanımı • 5. Bellek Kartları (Memory Card) • • SD (Secure Digital) Kart • Flash rom teknolojisi ile üretilmektedir. Kapasiteleri yüksek ve oldukça hızlı yazma okuma özelliklerine sahiptirler. SD kartlar geliştirilmiş kopya koruma sistemine sahiptirler. Bu özelliğin üzerinde bulunan yazma koruması anahtarıyla alakası yoktur. Dijital olarak telif haklarının korunması özelliğine sahiptirler.

• Bilgisayar Donanımı • 5. Bellek Kartları (Memory Card) • • CF (Compact Flash) Kart • Bir anda yüksek kapasiteli verilerle çalışmanın önemli olduğu durumlarda kullanılan teknolojidir. CF kartlar bilgileri belli kapasitelerde bloklar halinde yazar veya siler Genellikle fotoğraf makinelerinde yaygın olarak kullanılır. Yüksek hızda veri işleme ve yüksek kapasitel

• Bilgisayar Donanımı 5. Bellek Kartları (Memory Card) • MMC (Multi Media Card) Kart • Genellikle resim, video, müzik gibi verilerin taşınmasının gerekli olduğu durumlarda kullanılmıştır. Günümüzde çok tercih edilmemektedir.

• Bilgisayar Donanımı 5. Bellek Kartları (Memory Card) • Memory Stick • Sony şirketi tarafından kendi ürünlerin kullanmak üzere geliştirdiği depolama aygıtıdır. Fiziksel olarak benzerlerinden ayrılmaktadır.

• Bilgisayar Donanımı 5. Bellek Kartları (Memory Card) • Memory Stick Bellek kartlarının USB (Universal Serial Bus) yolu üzerinden bilgisayara bağlanan bellek türlerindendir.

Bilgisayar Donanımı 6. Optik Sürücüler(CD-ROM DVD-ROM) • CD’ler optik (ultraviole ışın) teknoloji ile yazma ve okuma işlemini gerçekleştiren donanımlardır.

7. • • • Bilgisayar Donanımı Klavye Üzerinde çeşitli türlerde bilgi girişi yapabilmek için alfabetik tuşlar, sayısal tuşlar, işaret tuşları gibi çok sayıda tuşların bulunduğu temel donanımlardandır. Klavye bilgisayarda en sık kullanılan donanımların başında gelmektedir. Türkiye’de genellikle üç tip klavye kullanılmaktadır. Bunlar; F klavye, Q klavye ve Türkçe Q klavyelerdir.

• Bilgisayar Donanımı 7. Klavye • Daktilo Tuşları Harfler, sayılar ve noktalama işaretlerinden oluşan tuşlardır.

• • Bilgisayar Donanımı 7. Klavye • • • Giriş-Onay (Enter) Fonksiyon Tuş • Yön Tuş • İnsert (Araya Ekle) T • Rakam (Numerik) Num Lock (Num Kilit) Tab (Sekme) • Sil (Delete-Backspace) • Bu tuşlar programlarda çeşitli amaçlarla kullanılabilmektedir. Programlarda imleci hareket ettirmek veya program öğeleri arasında geçiş yapabilmek amacıyla kullanılan tuşlardır. Aktif durumda iken yani bir kez basıldığında ofis programlarında yeni karakterleri imlecin sağında bulunan karakterlerin üzerine yazar. Rakam verilerinin girişini mümkün kılan tuş Klavyenin en sağındaki rakam tuşlarının aktif ve pasif durumlarını ayarlamayı sağlar. Aktif program öğeleri arasında, masaüstünde açık olan programlar arasında veya ofis programlarında sekme bırakmak için kullanılan özel bir tuştur. Delete tuşu ofis programlarında imlecin sağında bulunan karakterleri ve diğer programlarda dâhil olmak üzere seçili tüm nesneleri siler. Backspace ise; ofis programlarında imleçten önceki verileri ve bazı programlarda sayfalar arası geriye doğru geçişi sağlar.

• Bilgisayar Donanımı 7. Klavye • • • Kontrol (CTRL) Tuşu Alt Tuşu Boşluk (Space Bar) Çıkış/İptal (ESC) Break Pause Print Screen Scrool Lock Home End Page Up Page Down • • • Başka tuşlarla kullanılarak klavyedeki tuş sayısını bir bakıma arttırır. Başka tuşlarla birlikte tuş kombinasyonları oluşturarak kullanılan özel bir tuştur. Ofis belge düzenlerken bir karakterlik boşluk bırakmak için kullanılan tuştur. Yapılmakta olan işlemin iptalini sağlayan tuştur. Ctrl ile birlikte çalışan bir programın çalışmasını kesmek için kullanılır. İşlemin geçi olarak durmasını, donmasını sağlayan tuştur. Bilgisayar ekranında o anda aktif olan tüm görüntüyü panoya alarak kopyalar veya direk olarak yazıcıdan çıktısını çıkarır. İmleci sabitleyip ekranın hareket etmesini sağlayan tuştur. Programlarda önceki duruma dönmek için kullanılır. İmleci satır sonuna gönderen tuştur.

Bilgisayar Donanımı 7. Klavye • • • Page Up Page Down Winkey • • • Sayfalar arası yukarı yönlü geçiş sağlayan tuştur. Sayfalar arası aşağı yönlü geçiş sağlayan tuştur. Başlat menüsüne ulaşmak için kullanılan tuştur.

Bilgisayar Donanımı 7. Klavye • İki Karakterli (Shift + ……. . ) • Klavyede çok karakterli tuşlardan ikincisini yazdırmak için kullanılan kullanılır.

Bilgisayar Donanımı 7. Klavye • Üç Karakterli (Alt. Gr + ……. . ) • Klavyede çok karakterli tuşlardan ikincisini yazdırmak için kullanılan kullanılır.

• • Bilgisayar Donanımı 7. Klavye • Görünmeyen Karkterler Başlat Menüsü > Programlar > Donatılar > Sistem Araçları > Karakter Eşlem Penceresine ulaşılabilir. Başlat Menüsü > Çalıştır açılan pencereye charmap yazıp onayladıktan sonra yine karakter eşlem penceresine ulaşılabilir.

Bilgisayar Donanımı 8. Mouse (Fare) • Kullanıcıların el hareketlerindeki değişimi algılayarak elektronik yorumlayacak bir donanımın varlığı bilgisayarı kullanıcılara yönelik daha cazip hale getirecek bir tercih olmuştur.

Bilgisayar Donanımı 9. Ekran (Monitör) • • Ekranlar; kullanıcının bilgisayarın tüm sistemlerini takip edebilmesini sağlayan en önemli çıkış birimidir. Piksel; ekrandaki en küçük görüntü birimidir. Ekran çözünürlüğü; ekranda o anda görüntülenen piksel sayısının satır ve sütun cinsinden ifade edilmesidir. Ekran yenileme sıklığı; Bir görüntünün ekranda saniyede kaç defa yenilendiğine işaret eden durumdur.

Bilgisayar Donanımı 9. CRT (Cathode Ray Tube)

Bilgisayar Donanımı 9. LCD (Liquad Cristal Display)

Bilgisayar Donanımı 9. Plazma Ekran

Bilgisayar Donanımı 9. Full Led

Bilgisayar Donanımı 10. Projeksiyon • Bir konu hakkında bir grup insanı bilgilendirmek gerektiğinde yapılan sunumlarda görsel materyallerden faydalanmak amacıyla başvurulan çıkış donanımlarından biridir.

Bilgisayar Donanımı 11. Yazıcılar (Printers) • Bilgisayar ortamındaki görüntü, metin gibi sayısal verilerin kâğıt üzerine çıktısını sağlayan çıkış birimlerindendir.

Bilgisayar Donanımı 11. Nokta Vuruşlu (Dot Matrix) yazıcılar

Bilgisayar Donanımı 11. Mürekkep Püskürtmeli (Ink Jet) yazıcılar

Bilgisayar Donanımı 11. Lazer yazıcılar

Bilgisayar Donanımı 11. Termal yazıcılar

Bilgisayar Donanımı 11. Çiziciler (Plotters) • Yazıcıların çıktılarını yapamadığı büyük boyutlu grafik çıktılarının yapılmasında başvurulan donanımlardır.