BI DY BI TIT NC TIU EM HY
BÀI DẠY: BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
EM HÃY NÊU TÊN VÀ CHỈ RÕ CÁC CƠ QUAN CỦA HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU ?
THẬN ỐNG DẪN NƯỚC TIỂU ỐNG ĐÁI BÓNG ĐÁI
NANG CẦU THẬN ỐNG THẬN CẦU THẬN MỖI ĐƠN VỊ CHỨC NĂNG CỦA THẬN GỒM NHỮNG PHẦN CHÍNH NÀO ?
NANG CẦU THẬN ỐNG THẬN CẦU THẬN Vậy quá trình lọc máu để hình thành nước tiểu ở Mỗi quả thận chứa khoảng 1 triệu đơn vị các đơn vị chức năng của thận đã diễn chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu ra như thế nào?
TIẾT 41 I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU MAO MẠCH QUANH ỐNG THẬN NANG CẦU THẬN NƯỚC TIỂU CHÍNH TH NƯỚC TIỂU Đ Ù ỨC ỐNG THẬN CẦU THẬN QUÁ TRÌNH LỌC MÁU QUÁ TRÌNH HẤP THỤ LẠI QUÁ TRÌNH BÀI TIẾT TIẾP Em hãy nghiên cứu thông tin và quan sát sơ đồ 39. 1 sách giáo khoa để tìm hiểu sự tạo thành nước tiểu diễn ra ở đâu ? Gồm những quá trình nào ?
Có ba quá trình bài tiết diễn ra ở các đơn vị chức năng của thận + Lọc máu ở nang cầu thận + Hấp thụ lại Ở ống thận + Bài tiết tiếp
ĐIỀN NHỮNG THÔNG TIN CẦN THIẾT ( Nước tiểu đầu, trừ tế bào máu và prôtêin, các chất không cần thiết và chất có hại) vào sơ đồ tóm tắt sự hình thành nước tiểu dưới đây cho chính xác Lọc máu qua màng lọc Máu Hấp thụ lại (chất dinh dưỡng, nước, muối khoáng…) (…………) …………… Áp lực máu (cơ chế khuyếch tán) Bài tiết tiếp (……………) Nước tiểu chính thức
Xảy ra ở vách các mao mạch (màng lọc) của cầu thận với các lỗ rất nhỏ: 3040 Å, các tế bào máu và prôtêin có kích thước lớn hơn lỗ lọc nên ở lại trong máu; còn nước, muối khoáng (nhiều nhất là Na. Cl), đường glucôzơ (0, 12%), một ít chất béo, các chất thải, chất tiết do các tế bào sinh ra như urê, axit uric … qua các lỗ nhỏ ở nang cầu thận tạo ra nước tiểu đầu. Quá trình này xảy ra được do sự chênh lệch áp suất tạo ra lực đẩy các chất qua lỗ lọc (giai đoạn này tuân theo định luật khuếch tán) ĐÁP ÁN Lọc máu qua màng lọc Hấp thụ lại (trừ tế bào máu và prôtein) Máu (chất dinh dưỡng, nước, muối khoáng…) Nước tiểu đầu Áp lực máu (cơ chế khuyếch tán) Bài tiết tiếp Nước tiểu chính thức (các chất không cần thiết và chất có hại) THÀNH PHẦN NƯỚC TIỂU ĐẦU KHÁC VỚI MÁU Ở CHỖ NÀO?
THÀNH PHẦN NƯỚC TIỂU ĐẦU KHÁC VỚI MÁU Ở CHỖ NƯỚC TIỂU ĐẦU MÁU Không có các tế bào máu và prôtêin Có các tế bào máu và prôtêin
Đại bộ phận tiểu nước, chính các chấtthức dinh dưỡng bộ thành Kết quả : Nước được+, (toàn hình - ở ống đường glucôzơ), các ion cần thiết như Na Cl … từ góptrong , theo cácđược ốngthấm góp đổ vào ống thận qua ống thậnbể vàothận thành mạchdẫn máu để vào máu (quáđổ trình này bóng phải sử dụng ống nước tiểu vào đái năng lượng ATP) Lọc máu qua màng lọc Hấp thụ lại (trừ tế bào máu và prôtein) Máu Áp lực máu (cơ chế khuyếch tán) và theo (chất dinh dưỡng, nước, muối khoáng…) Nước tiểu đầu Bài tiết tiếp Nước tiểu chính thức (các chất không cần thiết và chất có hại) Các chất được bài tiết tiếp là: urê, axit amin, crêatin NƯỚC TIỂU CHÍNH VỚI …, các chất thuốc, các. THỨC ion thừa H+KHÁC , K+ … (quá trình này cũng cần năng lượng ATP) NƯỚC TIỂU ĐẦU Ở CHỖ NÀO ?
Đánh dấu x vào ô đúng trong bảng dưới đây ĐÁP ÁN 1. Nồng độ các chất hoà tan đậm đặc 2. Nồng độ các chất hoà tan loãng hơn 3. Nồng độ các chất cặn bã và các chất độc thấp 4. Nồng độ các chất cặn bã và các chất độc cao 5. Nồng độ các chất dinh dưỡng cao 6. Nồng độ các chất dinh dưỡng thấp Ở NƯỚC TIỂU ĐẦU ( 170 l ) Ở NƯỚC TIỂU CHÍNH THỨC ( 1, 5 l ) x x x
EM CÓ BIẾT ? Hiện tượng gì sẽ xảy ra nếu màng lọc bị tổn thương? Vi khuẩn thường làm các quản cầu bị thương tổn và trở nên dễ thấm hơn làm cho prôtêin và các tế bào máu nguyên vẹn cũng vào nước tiểu gây ra hiện tượng đái đường, đái ra máu
Cơ chế hoạt động của thận và EMcủa CÓ BIẾT thận nhân tạo ? - Máu hấp thụ lại và bài tiết tiếp qua ống thận là chủ động, mang tính chọn lọc (vì cần nhiều năng lượng) -Ở thận nhân tạo cơ chế bị động do áp lực lọc
Vậy em có nhận xét gì về vai trò của bài tiết nước tiểu ? • Lọc máu giữ lại các chất cần thiết • Bài tiết các chất độc hại • Cân bằng, ổn định thành máu đi nuôi cơ thể
Ở người bình thường có khoảng 1440 lít máu qua thận để lọc mỗi ngày, tạo thành khoảng 170 lít nước tiểu đầu sau thành khoảng 1, 5 lít nước tiểu chính thức. Vậy nước tiểu chính thức được bài tiết ra ngoài cơ thể như thế nào ?
* Phiếu học tập: Sắp xếp lại tên các cơ quan của hệ bài tiết và TIẾT NƯỚC TIỂUbài xuất đánh II. mũi. BÀI tên cho chính xác đường của nước tiểu chính thức: ống thận ống dẫn nước tiểu bể thận ống góp ống đái bóng đái
Em hãy chọn câu trả lời đúng trong các đáp án cho dưới đây a) ống thận bể thận ống góp ống dẫn nước tiểu bóng đái SAI b) ống góp ống thận bể thận ống dẫn nước tiểu bóng đái SAI c) ống thận bể thận ống góp ống dẫn nước tiểu bóng đái SAI d) ống thận ống góp bể thận ống dẫn nước tiểu bóng đái ĐÚNG
Có sự khác nhau đó là do đâu ? Sự tạo thành nước tiểu diễn ra liên tục Nhưng sự thải nước tiểu ra khỏi cơ thể chỉ xảy ra vào những lúc nhất định
CÓ SỰ KHÁC NHAU ĐÓ LÀ DO + Máu tuần hoàn liên tục qua thận để lọc tạo thành nước tiểu (không theo ý muốn) + Nước tiểu chính thức được tích trữ trong bóng đái khi lên tới 200 ml, đủ áp lực để gây cảm giác muốn đi tiểu. Nếu cơ vòng mở ra (có sự phối hợp co của cơ bóng đái và cơ bụng) nước tiểu mới thoát ra ngoài
GIẢI THÍCH PHẢN TẠI XẠ SAO THẦN TRẺ KINH EM CHƯA THÌ PHÁT HAY TRIỂN ĐÁI DẦM CÒN NGƯỜI GIÀ CƠ V N KHÓ CO ĐIỀU KHÔNG KHIỂN TỐT PHẢN XẠ ĐI TIỂU
CỦNG CỐ KẾT LUẬN ĐIỀN THÔNG TIN THÍCH HỢP VÀO CHỖ TRỐNG ĐỂ HOÀN CHỈNH KIẾN THỨC CỦA BÀI HỌC - Nước tiểu được tạo thành ở các đơn vị chức năng của thận ………………. . - Bao gồm quá trình: Lọc máu ở cầu thận để…. . . . . tạo thành nước tiểu đầu , quá trình hấp thụ lại các chất cần thiết, quá trình bài tiết tiếp các chất độc và chất không cần thiết ở ống thận để tạo nên nước tiểu chính thức …………… bể thận - Nước tiểu chính thức đổ vào ………. Qua ống………………, dẫn nước tiểu xuống tích trữ ở bóng đái rồi được thải ra ngoài nhờ hoạt động của cơ vòng ……… ống đái , cơ bóng đái và cơ bụng
MỘT VIÊN SỎI THẬN
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
- Slides: 24