BEZPIECZNE FINANSE SENIORA Miejscowoci i data wykadu PLAN

BEZPIECZNE FINANSE SENIORA • Miejscowości i data wykładu

PLAN WYKŁADU 1. O projekcie „Nowoczesne i bezpieczne finanse seniora”. 2. Instytucje parabankowe na rynku usług finansowych w Polsce - wybrane zagadnienia. 3. Kredyty i pożyczki - wybrane zagadnienia. 4. Podstawowe zasady bezpiecznego pożyczania pieniędzy. 5. Inwestowanie - wybrane zagadnienia. 6. Instytucje nadzorcze i regulacyjne rynku finansowego w Polsce. 7. Podsumowanie. 8. Ciekawe strony internetowe.

O PROJEKCIE „NOWOCZESNE I BEZPIECZNE FINANSE SENIORA” 1/ projekt jest realizowany przez Ogólnopolską Federację Stowarzyszeń UTW - został dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego, 2/ okres realizacji: 1 grudnia 2012 do 31 października 2013 r. 3/ główne działania w projekcie: a/ przygotowanie i przeprowadzenie cyklu 60 wykładów pt. „BEZPIECZNE finanse seniora” oraz 120 warsztatów komputerowych pt. „NOWOCZESNE finanse seniora” dla grupy 45 -60 UTW na terenie Polski; b/ utworzenie i prowadzenie punktu informacyjno – doradczego „Bezpieczne finanse seniora”; c/ przygotowanie, wydanie i dystrybucja do UTW na terenie Polski 6 wydań newslettera pt. „Niezbędnik finansowy seniora”. 4/ WIĘCEJ INFORMACJI: www. federacjautw. pl/fds/

O PROJEKCIE „NOWOCZESNE I BEZPIECZNE FINANSE SENIORA” INFOLINIA PUNKTU INFORMACYJNO - DORADCZEGO 801 002 170 (BEZPŁATNA dla połączeń z telefonów stacjonarnych) federacjautw@interia. eu

NAJPOPULARNIEJSZE SŁOWO 2012 R. Pytanie konkursowe: Jakie słowo zostało wybrane najpopularniejszym słowem 2012 roku? PARABANK* * W konkursie organizowanym przez Instytut Języka Polskiego Uniwersytetu Warszawskiego oraz Fundację Języka Polskiego w/w słowo zajęło pierwsze miejsce (źródło: "Parabank" słowem roku 2012. Pokonał leminga, trotyl i zamach, www. gazetaprawna. pl, 19 stycznia 2013 r. )

INSTYTUCJE PARABANKOWE NA RYNKU USŁUG FINANSOWYCH W POLSCE - wybrane zagadnienia -

PARABANK a BANK § PARABANK to podmiot, który w ramach działalności gospodarczej oferuje produkty finansowe podobne do produktów oferowanych przez banki (np. : pożyczki, depozyty), nie podlegając jednocześnie nadzorowi finansowemu, sprawowanemu przez odpowiedni organ nadzoru, § BANK to podmiot działający na podstawie szczególnego zezwolenia, nadzorowany przez Komisję Nadzoru Finansowego, jego działalność polega m. in. : na przyjmowaniu depozytów (np. lokat), udzielaniu kredytów oraz dokonywaniu rozliczeń pieniężnych.

PARABANK a BANK – główne różnice KRYTERIUM BANK PARABANK FORMA PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI zasadniczo: SPÓŁKA AKCYJNA, SPÓŁDZIELNIA zasadniczo: INDYWIDULANA DZIAŁ. GOSP. , SPÓŁKA Z O. O. , BANKOWY FUNDUSZ GWARANCYJNY TAK NIE NADZÓR FINANSOWY TAK NIE ZDOLNOŚĆ KREDYTOWA SZCZEGÓŁOWO BADANA POBIEŻNIE BADANA lub NIEBADANA NAJWAŻNIEJSZE PRODUKTY RACH. BANKOWY, KREDYT, POŻYCZKA, LOKATA POŻYCZKA, „DEPOZYT LOKATOPODOBNY”

Jak zarabia parabank? Pani Ela pożyczyła w instytucji parabankowej 600 zł na okres 15 dni. Po 15 dniach zgodnie z umową musiała oddać 760 zł. Na koszt tej pożyczki wynoszący 160 zł złożyły się: § odsetki od udzielonej pożyczki - 6 zł, § opłata przygotowawcza - 30 zł, § składka ubezpieczeniowa - 124 zł, Łącznie rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO) wynosi … 31385, 96 %

CZY TAK WYSOKI KOSZT POŻYCZKI JEST ZGODNY Z PRAWEM? § pożyczkodawców obowiązuje art. 359 Kodeksu cywilnego, który przewiduje, że odsetki maksymalne nie mogą wynieść więcej niż czterokrotność stopy lombardowej Narodowego Banku Polskiego (w styczniu 2013 r. stopa lombardowa wynosiła 5, 5 %, w związku z czym odsetki maksymalne wynoszą 4 x 5, 5% = 22% w stosunku rocznym), § na koszt pożyczki oprócz odsetek mogą jednak składać się także inne opłaty (np. : opłata przygotowawcza, prowizja, ubezpieczenie),

CZY TAK WYSOKI KOSZT POŻYCZKI JEST ZGODNY Z PRAWEM? § ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2011 r. nr 126, poz. 715 ze zm. ) nie określa maksymalnego kosztu kredytu - od dnia jej wejścia w życie (tj. 18 grudnia 2011 r. ) nie ma już ograniczeń co do wielkości opłat i prowizji w stosunku do kwoty pożyczki, § na ograniczenie opłat i prowizji mają wpłynąć szczegółowe obowiązki informacyjne pożyczkodawców, dzięki czemu łatwiej jest porównywać oferty i znajdować te z niższymi kosztami pożyczki ,

JAKIE ZAGROŻENIA MOGĄ BYĆ ZWIĄZANE Z KORZYSTANIEM Z OFERTY PARABANKÓW? § bardzo wysoka rzeczywista roczna stopa oprocentowania, § nieproporcjonalnie wysokie wymogi dotyczące ustanowienia zabezpieczenia udzielanej pożyczki (np. hipoteka na nieruchomości o wartości znacznie przekraczającej kwotę udzielonej pożyczki), § pętla kredytowa - często korzystając z oferty parabanków pożyczamy pieniądze na spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów popadając w ten sposób w coraz większe kłopoty ze spłatą rosnących zobowiązań,

JAKIE ZAGROŻENIA MOGĄ BYĆ ZWIĄZANE Z KORZYSTANIEM Z OFERTY PARABANKÓW? § wyjątkowo natarczywa egzekucja w przypadku zaległości w spłacie, § wysokie ryzyko utraty środków w przypadku ich lokowania w takim podmiocie, § brak gwarancji Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, § skomplikowane umowy zawierające wiele zapisów niekorzystnych dla klienta (np. przewidujących w określonych sytuacjach utratę znacznej części lub nawet całości kapitału powierzonego parabankowi).

PARABANKOWY SEKTOR FINANSOWY POLSCE § nie ma dokładnych danych statystycznych pozwalających precyzyjnie określić, ile w Polsce jest parabanków i jakimi środkami finansowymi one dysponują, § wg oceny ekspertów wartość tego rynku szacowana jest na 2 -2, 5 mld złotych rocznie, § większość udzielanych pożyczek oscyluje w granicach 100 - 2000 zł, coraz częściej pojawiają się jednak oferty obejmujące znacznie większe sumy (nawet 50 – 60 tys. zł),

PARABANKOWY SEKTOR FINANSOWY POLSCE § w ostatnim czasie podjęte zostały kroki zmierzające do uregulowania rynku parabankowego na poziomie krajowym - w ramach Komitetu Stabilności Finansowej (KSF) utworzono grupę roboczą, w skład której wchodzą przedstawiciele ministrów: finansów i sprawiedliwości, NBP, KNF, UOKi. K, Prokuratora Generalnego i Rzecznika Praw Obywatelskich, § założenia przewidują m. in. wprowadzenie rejestru firm świadczących usługi finansowe, a także wprowadzenie limitu rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania, § powołane wyżej instytucje zaufania publicznego zainicjowały trwającą obecnie kampanię społeczną „Nie daj się nabrać. Sprawdź zanim podpiszesz” ostrzegającą m. in. przed skutkami nadmiernego zadłużania lub ryzykownego inwestowania oszczędności, § koniecznie zobacz: www. zanim-podpiszesz. pl

KREDYTY i POŻYCZKI - wybrane zagadnienia -

Na czym polega istota kredytu? § kredyt to przekazanie środków pieniężnych przez bank (kredytodawcę) klientowi (kredytobiorcy) lub na wskazany przez klienta rachunek (np. sprzedawcy towaru, wykonawcy usługi), § kredytu może udzielać tylko bank, § środki przeznaczane na kredyt nie są własnością banku, lecz pochodzą z depozytów powierzonych im przez klientów, § kredyt jest co do zasady odpłatny (prowizja, odsetki), § umowy kredytowe regulowane są przez prawo bankowe oraz ustawę o kredycie konsumenckim, § co do zasady kredyt udzielany jest na ściśle określony cel, § umowa kredytu musi być zawarta na piśmie, § rodzaje: hipoteczny, inwestycyjny, konsolidacyjny, konsumpcyjny itp.

Na czym polega istota pożyczki? § pożyczka to przekazanie środków pieniężnych przez instytucję lub osobę fizyczną, § pożyczki mogą być udzielane co do zasady przez każdego (m. in. : banki, parabanki, osoby fizyczne), § środki przeznaczone na pożyczkę są własnością pożyczkodawcy, § pożyczki są bardzo często nieodpłatne (np. nieoprocentowane pożyczki w rodzinie), § umowa pożyczki regulowana jest przez ustawę Kodeks cywilny, § pożyczki co do zasady nie są udzielane na określony cel, § do ważności umowy pożyczki nie jest wymagana żadna szczególna forma, w przypadku jednak, gdy jej wartość przekracza 500 złotych powinna być sporządzona na piśmie dla celów dowodowych (art. 720 § 2 kc).

WYBRANE STATYSTYKI § łącznie ok. 2 mln Polaków ma problemy ze spłatą zadłużenia w tym ok. 80 tys. Polaków ma 10 i więcej kredytów, § zaległości z tytułu kredytów bankowych przekraczają 32, 5 mld zł, § 5, 4 proc. Polaków nie reguluje swoich zobowiązań terminowo , § w III kwartale 2012 r. banki i SKOK-i udzieliły 1 550 tys. kredytów ratalnych i gotówkowych, co oznacza spadek rok do roku o 21, 2 proc. , § według szacunków Biura Informacji Kredytowej (BIK) każdego miesiąca 2012 roku przynajmniej 100 tys. kredytów, głównie ratalnych, wypłynęło do firm udzielających pożyczek poza sektorem bankowym,

LICZBA KREDYTÓW KONSUPCYJNYCH UDZIELONYCH W LATACH 2008 -2012 (w tys. szt. ) Li. LICZBA źródło: www. finanse. egospodarka. pl

KREDYT KONSUMENCKI - WYBRANE ZAGADNIENIA § najważniejszym aktem prawnym regulującym kwestie kredytu konsumenckiego jest ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 126 poz. 715), § przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi,

KREDYT KONSUMENCKI - WYBRANE ZAGADNIENIA Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności: a) umowę pożyczki; b) umowę kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego; … a zatem przepisy w/w ustawy znajdują zastosowanie również do pożyczek udzielanych m. in. przez parabanki.

ZAKRES OBOWIĄZKÓW INFORMACYJNYCH KREDYTODAWCY/POŻYCZKODAWCY Kredytodawca/pożyczkodawca przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki jest zobowiązany podać konsumentowi, na trwałym nośniku: § imię, nazwisko (nazwę) i adres (siedzibę) kredytodawcy i pośrednika kredytowego; § rodzaj kredytu; § czas obowiązywania umowy; § stopę oprocentowania kredytu; § całkowitą kwotę kredytu; § terminy i sposób wypłaty kredytu;

ZAKRES OBOWIĄZKÓW INFORMACYJNYCH KREDYTODAWCY/POŻYCZKODAWCY § rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta; § zasady i terminy spłaty kredytu; § informację dotyczącą obowiązku zawarcia umowy dodatkowej, w szczególności umowy ubezpieczenia; § w odpowiednich przypadkach informację o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności odsetkach, opłatach, prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, jeżeli są znane kredytodawcy, oraz warunki na jakich koszty te mogą ulec zmianie;

ZAKRES OBOWIĄZKÓW INFORMACYJNYCH KREDYTODAWCY/POŻYCZKODAWCY § informację o konieczności poniesienia opłat notarialnych, o ile wystąpią; § informację o stopie oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, warunki jej zmiany oraz ewentualne inne opłaty z tytułu zaległości w spłacie kredytu; § informację o skutkach braku płatności; § w odpowiednich przypadkach informację o wymaganych zabezpieczeniach kredytu konsumenckiego; § informację o prawie konsumenta do odstąpienia od umowy;

ZAKRES OBOWIĄZKÓW INFORMACYJNYCH KREDYTODAWCY/POŻYCZKODAWCY § informację o prawie konsumenta do spłaty kredytu przed terminem; § informację o prawie kredytodawcy do zastrzeżenia w umowie prowizji za spłatę kredytu przed terminem oraz zasady jej ustalania; § informację o prawie konsumenta do otrzymania bezpłatnej informacji na temat wyników przeprowadzonej w celu oceny ryzyka kredytowego weryfikacji w bazie danych;

ZAKRES OBOWIĄZKÓW INFORMACYJNYCH KREDYTODAWCY/POŻYCZKODAWCY § informację o prawie konsumenta do otrzymania bezpłatnego projektu umowy, § w odpowiednich przypadkach informację o terminie, w którym kredytodawca/pożyczkodawca jest związany informacjami, które przekazał konsumentowi.

ODSTĄPIENIE OD UMOWY KREDYTU § konsument ma prawo, bez podania przyczyny, do odstąpienia od umowy o kredyt konsumencki w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia, § kredytodawca/pożyczkodawca jest zobowiązany przy zawarciu umowy wręczyć konsumentowi wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy, § termin do odstąpienia od umowy jest zachowany, jeżeli konsument przed jego upływem złoży pod wskazany przez kredytodawcę/pożyczkodawcę adres oświadczenie o odstąpieniu od umowy - dla zachowania w/w terminu wystarczające jest wysłanie oświadczenia przed jego upływem,

ODSTĄPIENIE OD UMOWY KREDYTU § konsument nie ponosi kosztów związanych z odstąpieniem od umowy o kredyt konsumencki, z wyjątkiem odsetek za okres od dnia wypłaty kredytu do dnia spłaty kredytu, § konsument zwraca niezwłocznie kredytodawcy kwotę udostępnionego kredytu wraz z odsetkami, nie później niż w terminie 30 dni od dnia złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy.

PAMIĘTAJMY! § mamy prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części kredytu przed terminem określonym w umowie, § kredytodawca nie może uzależnić wcześniejszej spłaty kredytu od poinformowania go przez konsumenta, § konsument ma prawo do otrzymania, na wniosek, bezpłatnego projektu umowy o kredyt konsumencki, jeżeli w ocenie kredytodawcy lub pośrednika kredytowego, spełnia on warunki do udzielenia mu kredytu konsumenckiego przez tego kredytodawcę lub pośrednika kredytowego.

PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO POŻYCZANIA PIENIĘDZY

PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO POŻYCZANIA PIENIĘDZY * 1/ SPRAWDŹ WIARYGODNOŚĆ FIRMY Listę podmiotów objętych nadzorem finansowym można znaleźć na stronie: www. knf. gov. pl lub na stronie internetowej kampanii: www. zanim-podpiszesz. pl, a także sprawdzić pod bezpłatnym numerem infolinii: 800 290 479. * opracowano na podstawie portalu www. zanim-podpiszesz. pl

PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO POŻYCZANIA PIENIĘDZY 2/ POLICZ CAŁKOWITY KOSZT POŻYCZKI § sprawdź, jaka jest całkowita kwota do zapłaty - każdy podmiot udzielający pożyczki zobowiązany jest do poinformowania o wysokości rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania pożyczki (RRSO) oraz o całkowitej kwocie do zapłaty, § jeśli masz kłopoty z uzyskaniem takiej informacji, możesz samodzielnie policzyć koszt pożyczki za pomocą kalkulatora dostępnego np. na stronie internetowej: www. zanim-podpiszesz. pl

PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO POŻYCZANIA PIENIĘDZY 3/ DOKŁADNIE PRZECZYTAJ UMOWĘ Należy zwrócić szczególną uwagę na to: § czy całkowity koszt pożyczki (RRSO) nie jest znacznie wyższy niż inne oferty na rynku, § czy firma wymaga wniesienia wysokiego zabezpieczenia pożyczki zanim pożyczka zostanie udzielona - brak terminowej spłaty pożyczki może się wiązać z utratą zabezpieczenia, którego wartość najczęściej znacznie przewyższa kwotę zadłużenia,

PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO POŻYCZANIA PIENIĘDZY § czy zapisy umowy uprawniają firmę do wyznaczenia zabezpieczenia w przyszłości, wedle uznania firmy, § czy pojawiają się dodatkowe opłaty zapisane w umowie, np. za rozpatrzenie wniosku, za wydanie decyzji, prowizje, opłaty za wizyty przedstawiciela pożyczkodawcy w domu, ubezpieczenia – jeśli tak, to policz je, suma tych opłat może znacznie podwyższać koszt pożyczki (być może firma w ogóle nie zamierza udzielić pożyczki, a jedynie pobrać opłaty ponoszone przez klienta z góry!).

PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO POŻYCZANIA PIENIĘDZY 4/ NIE PODPISUJ, JEŚLI NIE ROZUMIESZ § Nie należy korzystać z usług finansowych, których się nie rozumie. Jeśli oferujący usługi nie chce lub nie potrafi wyjaśnić ich zasad, lepiej zrezygnować z takiej propozycji. § Jeżeli nie rozumiesz jakiegoś zapisu w umowie, poproś o wyjaśnienie. Warto pytać o szczegóły. W wypadku wątpliwości należy poprosić o wzorce dokumentów i skonsultować je z prawnikiem lub inną kompetentną osobą.

INWESTOWANIE - WYBRANE ZAGADNIENIA -

ZARABIANIE, OSZCZĘDZANIE, INWESTOWANIE 1. ZARABIANIE: oznacza pozyskiwanie środków pieniężnych głównie z tytułu wykonanej pracy. 2. OSZCZĘDZANIE: rezygnacja z konsumpcji dziś na rzecz konsumpcji w przyszłości; rozsądne wydawanie pieniędzy. 3. INWESTOWANIE: oznacza rezygnację z konsumpcji TERAZ (na rzecz konsumpcji w przyszłości) i przeznaczenie pewnych sum pieniężnych (oszczędności) na inwestycje po to, aby po określonym czasie mieć tych środków WIĘCEJ, licząc się jednakże z określonym RYZYKIEM straty.

RYZYKO § § § praktycznie ma inwestycji, które w całości są pozbawione ryzyka; zysk jest zawsze premią za ponoszenie ryzyka - im większy oferowany zysk z inwestycji tym większe ryzyko straty; decydując się na inwestowanie należy zastanowić się, ile możemy poświęcić czasu na dbanie o nasz kapitał; jeśli tego czasu nie mamy zbyt dużo należy inwestować bezpiecznie bądź zdać się w tym zakresie na specjalistów; gdy czasu mamy na tyle, by na bieżąco śledzić sytuację na rynku, możemy sobie pozwolić na decyzje odważniejsze, wiążące się z większym ryzykiem straty, ale mogące przynieść o wiele większe zyski.

KATALOG WYBRANYCH FORM INWESTOWANIA § § § § § lokaty bankowe obligacje fundusze inwestycyjne giełda produkty strukturyzowane polisolokaty nieruchomości złoto, diamenty i inne minerały dzieła sztuki alkohole

LOKATA BANKOWA § lokata bankowa to najprostsza i najpopularniejsza forma oszczędzania i inwestowania naszych „wolnych środków”, § istotą lokaty jest oddanie przez inwestora do dyspozycji banku określonej kwoty pieniędzy na oznaczony czas - w zamian za możliwość obrotu pieniędzmi, bank wypłaca klientowi (inwestorowi) odsetki, § warunki lokaty (oprocentowanie, okres, zasady kapitalizacji odsetek) reguluje stosowna umowa, § środki zgromadzone na lokacie bankowej gwarantowane są do wysokości równowartości w złotych 100 tys. euro przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

OBLIGACJE § jest to papier wartościowy, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem obligatariusza i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia (najczęściej wypłaty po określonym czasie zainwestowanego kapitału wraz z należnymi odsetkami), § w przeciwieństwie do akcji, obligacje nie dają posiadaczowi żadnych uprawnień względem emitenta typu współwłasność, dywidenda czy też uczestnictwo w walnych zgromadzeniach, § mogą je emitować różne podmioty np. : Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego, przedsiębiorstwa, § obligacje Skarbu Państwa uchodzą za jeden z bardziej bezpiecznych sposobów inwestowania.

FUNDUSZE INWESTYCYJNE § poprzez fundusz powierzamy pieniądze specjalistom, którzy inwestują je za nas, § fundusze są prowadzone przez Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych (TFI), instytucje finansowe nadzorowane przez Komisję Nadzoru Finansowego, § klient co do zasady nie ma wpływu na to, co TFI robi z jego pieniędzmi - decydując się jednak na jednostki danego funduszu akceptuje jego ogólną strategię, która powinna być dokładnie opisana w prospekcie, § jednostki uczestnictwa można w każdej chwili odsprzedać do TFI wypłacając w ten sposób pieniądze.

FUNDUSZE INWESTYCYJNE § § § ryzyko inwestycji oraz spodziewany zysk są uzależnione od przyjętej przez klienta strategii inwestycyjnej, trafności podejmowanych decyzji przez analityków TFI oraz sytuacji rynkowej, pod koniec 2007 r. w funduszach inwestycyjnych w Polsce zgromadzonych było 140 mld zł – w szczycie kryzysu ich wartość spadła o połowę, by w chwili obecnej osiągnąć wartość ok. 135 mld zł, liczba klientów TFI aktualnie wynosi ok. 2 mln osób podczas gdy w 2007 r. inwestowało w nich 3, 2 mln Polaków,

GIEŁDA § § § giełda papierów wartościowych to miejsce, gdzie kupuje się i sprzedaje papiery wartościowe (np. : akcje, obligacje), transakcje są zawierane między pośrednikami, reprezentującymi posiadaczy akcji czy innych instrumentów, a kursy są określane na bieżąco, na podstawie popytu i podaży, inwestując na giełdzie klient, co do zasady, podejmuje samodzielną decyzję o zakupie bądź sprzedaży określonych papierów wartościowych - w realizacji tych zleceń pośredniczy biuro maklerskie, do inwestowania na giełdzie konieczna jest duża wiedza o rynkach towarów/usług, inwestor giełdowy musi liczyć się z dużym ryzykiem związanym z tego rodzaju inwestowaniem,

PRODUKTY STRUKTURYZOWANE § stanowią obecnie coraz bardziej popularną formę inwestowania oszczędności, § stwarzają możliwość wyższych zysków niż na tradycyjnej lokacie bankowej – należy jednak pamiętać, iż ten zysk nie jest gwarantowany, a w niektórych przypadkach możemy stracić również część zainwestowanego kapitału, § wg raportu analityków jednej z wiodących firm doradczych z 312 tego typu produktów, które zakończyły swój okres inwestycji w pierwszym półroczu 2012 roku, 154 wypracowało tylko zwrot wpłaconego kapitału – zysk przyniosło 125 produktów (ok. 40 % wszystkich),

PRODUKTY STRUKTURYZOWANE - PRZYKŁAD § produkty tego typu składają się z dwóch elementów – ok. 85 -90% środków zostaje przeznaczone na bezpieczne lokaty lub obligacje, pozostałe 10 -15% lokowane jest w opcjach, które mogą wypracować dodatkową premię, o ile założony w nich scenariusz się sprawdzi np. : założenie wzrostu cen ropy naftowej o 30 % w ciągu trzech lat, § poprzez inwestycje w bezpieczne instrumenty co do zasady klient ma gwarancję zwrotu co najmniej zainwestowanego kapitału – ewentualny, dodatkowy zysk uzależniony jest od sukcesu wybranej opcji.

POLISOLOKATY § polisolokata łączy cechy dwóch produktów bankowych: lokaty oraz polisy na życie, § w ujęciu prawnym polisolokata jest polisą na życie i dożycie, § polisolokaty są tworzone przez ubezpieczycieli, a sprzedawane przez banki - instytucje te ustalają zwykle między sobą, że pieniądze powierzone przez klienta firmie ubezpieczeniowej zostaną przez nią złożone do banku w formie depozytu, § gdy okres polisolokaty zakończy się, ubezpieczyciel przelewa oszczędności wraz z odsetkami na konto klienta,

POLISOLOKATY § polisolokata jest gwarantowana przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, który w trudnej sytuacji ubezpieczyciela świadczy do 50% kwoty ubezpieczenia, jednak nie więcej niż 30 tys. euro, § polisolokata prócz funkcji tradycyjnej lokaty jest również ubezpieczeniem, dlatego też w razie ewentualnej śmierci jej właściciela, suma depozytu przekazywana jest jego spadkobiercom, § od zysków osiągniętych z tytułu polisolokaty nie jest odprowadzany 19 - procentowy podatek od zysków kapitałowych,

INNE FORMY INWESTOWANIA § istnieje wiele innych możliwości inwestowania, np. : zakup dzieł sztuki, nieruchomości, złota czy też alkoholu, § są to zwykle inwestycje długoterminowe, § wymagają często specjalistycznej, eksperckiej wiedzy w danej dziedzinie, § najczęściej wymagają znacznego zaangażowania kapitału (np. zakup nieruchomości), § ze względu na często egzotyczny charakter tego typu inwestycji nie powinno traktować się ich jako wyłącznej bądź głównej formy lokowania swoich oszczędności,

PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO INWESTOWANIA PIENIĘDZY * 1/ SPRAWDŹ, CZY FIRMA OBJĘTA JEST NADZOREM PAŃSTWOWYM (w szczególności Komisji Nadzoru Finansowego) Listę podmiotów objętych nadzorem finansowym można znaleźć na stronie: www. knf. gov. pl lub na stronie internetowej kampanii: www. zanim-podpiszesz. pl, a także sprawdzić pod bezpłatnym numerem infolinii: 800 290 479 * opracowano na podstawie portalu www. zanim-podpiszesz. pl

PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO INWESTOWANIA PIENIĘDZY 2/ PAMIĘTAJ, ŻE WYSOKI ZYSK TO DUŻE RYZYKO § jeżeli obiecywany zysk znacznie przekracza inne oferty dostępne na rynku trzeba liczyć się z ryzykiem nie tylko nieuzyskania oferowanego zysku, ale wręcz utraty części bądź całości wpłaconych pieniędzy, § w praktyce najbezpieczniejsze inwestycje, ale też przynoszące najniższy zwrot z kapitału, to lokaty bankowe lub obligacje emitowane przez Skarb Państwa.

PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO INWESTOWANIA PIENIĘDZY 3/ DOKŁADNIE PRZECZYTAJ UMOWĘ Należy zwrócić szczególną uwagę na to: § czy firma wymienia okoliczności, w których nie wypłaci części bądź całości przyjętych pieniędzy, § czy w umowie występuje obowiązek poniesienia opłaty za przechowanie pieniędzy. Jeżeli w/w klauzule zawarte są w projekcie umowy należy rozważyć celowość korzystania z usług takiej firmy i powierzania jej swoich pieniędzy. Należy pytać o szczegóły. W przypadku wątpliwości warto poprosić o wzorce dokumentów i skonsultować je z prawnikiem lub inną kompetentną osobą.

PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO INWESTOWANIA PIENIĘDZY 4/ NIE PODPISUJ, JEŚLI NIE ROZUMIESZ Nie należy korzystać z usług finansowych, których się nie rozumie. Jeśli oferujący usługi nie chce lub nie potrafi wyjaśnić ich zasad, lepiej zrezygnować z takiej propozycji.

INSTYTUCJE NADZORCZE I REGULACYJNE RYNKU FINANSOWEGO W POLSCE

NARODOWY BANK POLSKI § Narodowy Bank Polski (NBP) jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej. Wypełnia zadania określone w Konstytucji RP, ustawie o Narodowym Banku Polskim i ustawie Prawo bankowe, § powołane wyżej akty prawne gwarantują niezależność NBP od innych organów państwa, § NBP pełni trzy podstawowe funkcje: banku emisyjnego, banku banków oraz centralnego banku państwa.

NARODOWY BANK POLSKI § jednym z najważniejszych celów działania NBP jest dbałość o stabilność systemu finansowego. W ramach pełnionych funkcji nadzorczych i regulacyjnych NBP dba o płynność, sprawność i bezpieczeństwo systemu płatniczego. Przyczynia się również do rozwoju bezpiecznej infrastruktury rynku finansowego. § ponadto NBP podejmuje działania służące upowszechnianiu wiedzy ekonomicznej, m. in. dzięki udostępnianiu informacji na stronie internetowej: www. nbp. pl

KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO § Komisja Nadzoru Finansowego sprawuje nadzór nad sektorem bankowym, rynkiem kapitałowym, ubezpieczeniowym, emerytalnym, nadzór nad instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych, instytucjami pieniądza elektronicznego oraz nad sektorem kas spółdzielczych, § celem nadzoru nad rynkiem finansowym jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tego rynku, jego stabilności, bezpieczeństwa oraz przejrzystości, zaufania do rynku finansowego, a także zapewnienie ochrony interesów uczestników tego rynku, § nadzór nad działalnością KNF sprawuje Prezes RM,

KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO • • na swojej stronie internetowej KNF publikuje tzw. ostrzeżenia publiczne - informacje o podmiotach, które nie posiadają zezwolenia KNF na wykonywanie czynności bankowych, w szczególności na przyjmowanie wkładów pieniężnych w celu obciążania ich ryzykiem, lista jest na bieżąco aktualizowana - na dzień 25. 01. 2013 r. są na nią wpisane 34 podmioty. Więcej informacji: www. knf. gov. pl

BANKOWY FUNDUSZ GWARANCYJNY § § Bankowy Fundusz Gwarancyjnego (BFG) jest instytucją zarządzającą systemem gwarantowania depozytów w Polsce, podstawowymi zadaniami Funduszu są m. in: a) zwrot, do wysokości określonej ustawą o BFG, środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych, w przypadku spełnienia warunku gwarancji wobec banku będącego uczestnikiem systemu gwarantowania depozytów, b) udzielanie pomocy finansowej bankom w przypadku powstania niebezpieczeństwa ich niewypłacalności,

GWARANCJE DLA NASZYCH PIENIĘDZY RODZAJ INWESTYCJI GWARANT ZAKRES GWARANCJI DEPOZYTY W BANKACH Bankowy Fundusz Gwarancyjny Całość kwoty do równowartości 100 tys. euro na osobę DEPOZYTY W SKOK Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych SKOK Całość kwoty do równowartości 100 tys. euro na osobę POLISY UBEZPIECZENIOWE Ubezpieczeniowy 50% wpłaconej kwoty, nie Fundusz Gwarancyjny więcej jednak niż 30 tys. euro

BANKOWY FUNDUSZ GWARANCYJNY § na stronie internetowej BFG jest opublikowana lista banków objętych gwarancjami Funduszu - pozwala ona na szybkie sprawdzenie, czy podmiot któremu zamierzamy powierzyć nasze oszczędności korzysta z ochrony BFG, § Więcej informacji: www. bfg. pl

URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW § Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKi. K) to urząd antymonopolowy, obsługujący Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który jest centralnym organem administracji państwowej (rządowej), działający na podstawie ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, § głównym zadaniem UOKi. K jest ochrona fundamentu gospodarki rynkowej - konkurencji, która przyczynia się do podnoszenia efektywności gospodarowania oraz postępu technicznego i ekonomicznego,

URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW Wybrane Kompetencje Prezesa UOKi. K : • prowadzenie postępowań antymonopolowych w sprawach praktyk ograniczających konkurencję, • prowadzenie postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, • podejmowanie działań zmierzających do wyeliminowania z obrotu prawnego niedozwolonych postanowień umownych – tzn. kształtujących interesy konsumentów w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami. • prowadzenie postępowań w sprawach ogólnego bezpieczeństwa produktów - służących ochronie zdrowia i życia konsumentów. Więcej na stronie: www. uokik. gov. pl

PODSUMOWANIE

§ PARABANK jest to podmiot, który w ramach działalności gospodarczej oferuje produkty finansowe podobne do produktów oferowanych przez banki (np. : pożyczki, depozyty), nie podlegając jednocześnie nadzorowi finansowemu sprawowanemu przez odpowiedni organ nadzoru. § decydując się na korzystanie z oferty tego typu podmiotów należy pamiętać w szczególności o: najczęściej bardzo wysokiej rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania, nieproporcjonalnie wysokim wymogom dotyczącym ustanowienia zabezpieczenia udzielanej pożyczki a także - w przypadku deponowania pieniędzy - o wysokim ryzyku ich utraty (brak gwarancji Bankowego Funduszu Gwarancyjnego).

§ § Zaciągając pożyczkę/kredyt konsumencki w szczególności warto pamiętać, iż: kredytodawca ma obowiązek przed zawarciem umowy przekazać nam wyczerpująca informacje o proponowanym produkcie finansowym, mamy prawo, bez podania przyczyny, do odstąpienia od umowy o kredyt konsumencki w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia, mamy prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części kredytu przed terminem określonym w umowie, mamy prawo do otrzymania, na wniosek, bezpłatnego projektu umowy o kredyt konsumencki.

• • • INWESTOWANIE zawsze wiąże się z ryzykiem – im większe obiecywane zyski z inwestycji tym większe ryzyko ich nieosiągnięcia a nawet utraty części lub całości zainwestowanego kapitału, BEZPIECZNIEJ inwestować w podmiotach, które są objęte nadzorem finansowym sprawowanym przez odpowiednie organy nadzoru (np. : Komisja Nadzoru Finansowego), zanim podpiszemy jakąkolwiek umowę należy ją dokładnie przeczytać i wyjaśnić te postanowienia, które są dla nas niezrozumiałe.

CIEKAWE STRONY INTERNETOWE

www. nbp. pl www. zanim-podpiszesz. pl www. knf. gov. pl www. bfg. pl www. uokik. gov. pl www. federacja-konsumentow. org. pl www. federacjautw. pl

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!