Bezpieczestwo w Internecie ODPOWIEDZIALNE KORZYSTANIE Z MEDIW SPOECZNYCH

Bezpieczeństwo w Internecie ODPOWIEDZIALNE KORZYSTANIE Z MEDIÓW SPOŁECZNYCH

Cele szkolenia: • zapoznanie nauczycieli z zagrożeniami występującymi w cyberprzestrzeni, zapobieganie tego rodzaju zagrożeniom, promowanie świadomego i bezpiecznego korzystania z Internetu oraz odpowiedzialnego korzystania z mediów społecznych, • przygotowanie nauczycieli do prowadzenia zajęć z uczniami i spotkań z rodzicami uczniów.

POWSTANIE INTERNETU CYBERPRZESTRZEŃ

• 1946 r. - wynaleziono pierwszy komputer wynaleziono • 1965 r. - komputer z Californi połączono z komputerem w Massachusetts - tak powstała pierwsza sieć • 1967 r. – powstaje projekt ARPANET - przodek Internetu • 1971 r. Ray Tomlinson - wysyła pierwszego e-maila

1991 r. Tim Berners-Lee: • ogłasza początek WWW, protokołów http i ftp oraz języka html; • tworzy pierwszą stronę internetową.

• to przestrzeń komunikacyjna, która powstała przez połączenie komputerów z całego świata; • to miejsce spotkań, nowy obszar ekonomiczny i kulturalny, przedmiot światowych konfliktów

ma ogromny potencjał • wszystko dzieje się w czasie rzeczywistym • można być w wielu miejscach jednocześnie • można zapisywać dane w pamięci, publikować i kopiować w nieskończoność

INTERNET funkcjonuje na płaszczyźnie horyzontalnej - wszystkie strony tworzące sieć są na tym samym poziomie, żadna nie góruje nad innymi

INTERNET zapewnia swobodną wymianę informacji, transparentność, demokrację, równość, pokój i rozwój

INTERNET • w 2016 roku spośród 7 miliardów ludzi dostęp do Internetu miały ponad 3 miliardy • użytkownicy spędzają tam średnio 4 godziny dziennie

INTERNET • około 1000 użytkowników 1985 1994 • ponad 2 miliony • 3 miliardy 420 milionów 2016

Ćwiczenie 1 Jak należy się zachować, gdy osoba, poznana online chce się z nami spotkać? Zapiszcie na kartce zachowania osoby poznanej online, które powinny wzbudzić nasz niepokój.

CYBERPRZEMOC

CYBERPRZEMOC to przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych, głównie Internetu i telefonów komórkowych

CYBERPRZEMOC • nękanie, straszenie, szantażowanie w Internecie, • rejestrowanie niechcianych zdjęć i filmów, • publikowanie w Internecie lub przy użyciu telefonu komórkowego ośmieszających zdjęć, filmów i informacji, • podszywanie się w Internecie za inną osobę.

FORMY CYBERPRZEMOCY Cyberstalking – uporczywe nękanie powodujące Cyberstalking uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotne naruszenie prywatności poprzez telefony, smsy, pocztę elektroniczną.

FORMY CYBERPRZEMOCY Seksting – fotografowanie się nago Seksting lub w erotycznych pozach, a następnie rozpowszechnianie tych zdjęć w Internecie, za pomocą telefonu lub Internetu, np. na portalach społecznościowych.

FORMY CYBERPRZEMOCY Happy slapping – filmowanie aktu przemocy, wcześniej specjalnie zainicjowanego. Nagrany telefonem materiał – najczęściej film lub zdjęcie danej osoby w kompromitującej dla niej sytuacji, ośmieszającej ją i poniżającej, rozpowszechniane są później w Internecie.

FORMY CYBERPRZEMOCY Cyberbulling – formy przemocy psychicznej, Cyberbulling wykorzystującej m. in. smartfony, Internet (blogi, fora, portale społecznościowe) do publikowania obraźliwych treści, zdjęć, komentarzy dotyczących danej osoby.

Co możemy zrobić w sytuacji cyberprzemocy? • Porozmawiajmy z dzieckiem i dowiedzmy się, co się dzieje. • Postarajmy się zdobyć jak najwięcej informacji na temat jego problemu.

Co możemy zrobić w sytuacji cyberprzemocy? • Spróbujmy dowiedzieć się, kim jest sprawca – dziecko może tego nie wiedzieć. • Pomóżmy dziecku zrozumieć, że to nie ono jest odpowiedzialne za tę sytuację – odpowiada za to sprawca.

JAK PRZECIWDZIAŁAĆ? • unikanie podawania w Internecie danych osobowych; • nieufanie osobom poznanym w Internecie; • niewysyłanie zdjęć i filmów osobom poznanym online; • niewysyłanie nikomu niepotwierdzonych informacji o innej osobie;

JAK PRZECIWDZIAŁAĆ? • niepublikowanie w Internecie zdjęć i filmów bez zgody osób na nich obecnych; • nieobrażanie ludzi, z którymi komunikujemy się przez Internet; • rozmowy z dziećmi i młodzieżą, • kontrola odwiedzanych stron – programy monitorujące, ustawienia kontroli rodzicielskiej w programach antywirusowych

KORZYSTANIE Z URZĄDZEŃ MOBILNYCH

Ćwiczenie 2 Jakie zagrożenia wiążą się z korzystaniem z urządzeń mobilnych (smartfona/tabletu)?

ZAGROŻENIA • publiczne podawanie numeru telefonu w Internecie; • odpowiadanie na smsy od osób nieznajomych/ zachęcających do wzięcia udziału w grze/konkursie; • odbieranie rozmów od numerów zastrzeżonych; • brak hasła zabezpieczającego dostęp do telefonu; • nierozłączanie się z bezpłatnym dostępem do Internetu (Wi. Fi); • włamania do urządzeń mobilnych w celu szpiegowania, kradzieży lub modyfikacji danych.

Jakie zasady dobrego zachowania wpajać dzieciom? • wyłącz telefon na lekcjach w szkole, w kinie, teatrze, • nie słuchaj na głos muzyki, używaj słuchawek, ale nie słuchaj muzyki głośno, • nie rób zdjęć ani nie filmuj kogoś, kto na to się nie zgadza.

Ćwiczenie 3 Zapiszcie na karcie odpowiedzi na pytania: I zespół: Jak się zachować w przypadku otrzymania smsa z nieznanego numeru telefonu? Na jakie smsy nie odpowiadać i dlaczego? II zespół: Jakie konsekwencje wiążą się z publicznym podawaniem numeru telefonu w Internecie? Co robić jeśli ktoś nas zacznie nękać telefonami, smsami? Czy jest to karalne? III zespół: Jak postępować w miejscu, w którym mamy dostęp do bezpłatnego Internetu? Jakie zabezpieczenia należy stosować w telefonie komórkowym, aby nasze dane osobowe nie dostały się w niepowołane ręce?

Jakich zasad przeciwdziałania uczyć? • nie podawać swojego numeru telefonu w Internecie • unikać podawania danych personalnych • nie odbierać telefonów od numerów zastrzeżonych • nie odpisywać na smsy od osób nieznajomych • nie odpowiadać na smsy, przychodzące z nieznanego numeru, zachęcające do wzięcia udziału w konkursie lub grze

Jakich zasad przeciwdziałania uczyć? • każdorazowo rozłączać się z siecią (wi-fi), po skorzystaniu z publicznego dostępu do Internetu • nie wysyłać zdjęć i filmów osobom poznanym online • zainstalować program antywirusowy • instalować i korzystać z gier odpowiednich do wieku, np. na podstawie oznaczeń PEGI

UZALEŻNIENIA BEHAWIORALNE

Uzależnienie od komputera i Internetu Przejawem uzależnienia nastolatków jest odczuwana presja, aby „być” w sieci (infoholizm). infoholizm Sama aktywność nie jest istotna, ważne jest, aby być zalogowanym i obserwować, co się dzieje w sieci. Podobnie jest z uzależnieniem od komputera – nastolatek może wykonywać w nim czynności lub nie. Ważne jest , aby był włączony i gotowy do użycia. Zachowanie to często występuje u nastolatków obsesyjnie grających w gry komputerowe.

Sygnały ostrzegawcze uzależnienia od komputera i Internetu Objawy, które powinny zaniepokoić rodziców i które wymagają konsultacji ze specjalistą, to sytuacje i zachowania, gdy dziecko: • gra kilka godzin codziennie, wagaruje, opuszcza się w nauce; • gdy coś lub ktoś przeszkadza lub nie pozwala mu grać – staje się konfliktowe, doświadcza niepokoju, rozdrażnienia i/lub agresji;

Sygnały ostrzegawcze uzależnienia od komputera i Internetu • kłamie, zapytane, ile czasu poświęca na granie; • zamyka drzwi przed rodzicami, aby nie być kontrolowanym; • notorycznie przekracza czas planowany na pobyt w Internecie albo na grę; • zaniedbuje inne czynności, a czas poświęca tylko na użytkowanie komputera.

Sygnały, jakie wysyła organizm dziecka • Z powodu długotrwałego grania i braku ruchu następuje utrwalenie się siedzącego trybu życia, w wyniku czego dziecko może przybierać na wadze. • Mogą też pojawić się problemy ze stawami, drętwienie palców, dłoni, ból ścięgien związanych z operowaniem joystickiem lub myszką.

Sygnały, jakie wysyła organizm dziecka • Wskazuje się także na postępujący zanik mięśni pasa biodrowego i kręgosłupa, wady postawy i wzroku. • Może również pojawić się padaczka odruchowa, wywołana pulsującymi seriami bodźców świetlnych lub akustycznych.

MEDIA SPOŁECZNOŚCIOWE Media społecznościowe (ang. Social Media) – określenie odnoszące się do ogólnie pojętego korzystania z internetowych i mobilnych technologii, by przekształcić komunikację w interaktywny dialog.

MEDIA SPOŁECZNOŚCIOWE Andreas Kaplan i Michael Haenlein definiują je jako „grupę bazujących na internetowych rozwiązaniach aplikacji, które opierają się na ideologicznych i technologicznych podstawach Web 2. 0, i które to umożliwiają tworzenie i wymianę wygenerowanych przez użytkowników treści”. źródło: Kaplan, Andreas M. ; Michael Haenlein (2010): Users of the world, unite! The challenges and opportunities of Social Media. Business Horizons 53(1): 59– 68.

KLASYFIKACJA MEDIÓW SPOŁECZNOŚCIOWYCH Technologie mediów społecznościowych przybierają różne formy, m. in. : • blogów, • sieci biznesowych, • projektów zespołowych, • biznesowych sieci społecznościowych, • forów dyskusyjnych, • mikroblogów,

KLASYFIKACJA MEDIÓW SPOŁECZNOŚCIOWYCH • portali umożliwiających udostępnianie zdjęć, a także recenzowanie produktów/usług, • zakładek społecznościowych, • gier społecznościowych, • portali umożliwiających udostępnianie wideo oraz wirtualnych światów.

PORTALE SPOŁECZNOŚCIOWE

PORTALE SPOŁECZNOŚCIOWE Z końcem lat dziewięćdziesiątych w Internecie powstają portale społecznościowe. Skupiają grupy osób, które prowadzą wymianę różnych treści, opinii, pomysłów i informacji.

PORTALE SPOŁECZNOŚCIOWE Największym portalem jest FACEBOOK. Na koniec 2015 r. miał 1 miliard 712 milionów aktywnych użytkowników dziennie.

PORTALE SPOŁECZNOŚCIOWE PRZYCZYNY ZAGROŻEŃ • łatwe hasło do konta na portalu społecznościowym; • ustawienia profilu skonfigurowane tak, że wszyscy mają do niego dostęp; • zamieszczanie wielu informacji takich jak: dane osobowe, adres zamieszkania, numer telefonu, zdjęcia, informacje o tym, kiedy nie ma nas w domu, gdzie jesteśmy i co robimy.

Ćwiczenie 4 Jakie trzeba mieć hasło, aby czuć się bezpiecznie na portalu społecznościowym? Każdy zespół ma za zadanie ułożyć trudne do odgadnięcia hasła (zespół układa tyle haseł, ile jest w nim osób).

PORTALE SPOŁECZNOŚCIOWE PRZECIWDZIAŁANIE ZAGROŻENIOM • nieujawnianie nikomu swojego loginu i hasła; • używanie hasła, które dla innych będzie trudne do odgadnięcia, • systematyczne zmiany hasła; • ustawienia na profilu, tak, aby informacje widoczne były tylko dla naszych znajomych; • niepodawanie danych adresowych;

PORTALE SPOŁECZNOŚCIOWE PRZECIWDZIAŁANIE ZAGROŻENIOM • udostępnianie danych tylko osobom zaufanym, znanym osobiście; • unikanie podawania swojej aktualnej lokalizacji; • unikanie wymiany informacji o sytuacji rodzinnej, finansowej; • niepokazywanie, niepublikowanie zdjęć najbliższych, domu, majątku.

Materiały edukacyjne: • Scenariusz zajęć nr 1 • Scenariusz zajęć nr 2 • Materiał edukacyjny dla uczniów – Zadbaj o swoje bezpieczeństwo w Internecie • Materiał edukacyjny dla rodziców – Zadbaj o bezpieczeństwo Twojego dziecka w Internecie