Bezpieczestwo dzieci i modziey w internecie Opracowaa Maria
Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w internecie. Opracowała: Maria Zaremba
Kiedy możemy mówić o nadużywaniu internetu? 1. Czas spędzany w internecie i intensywność poszukiwanych doznań wymyka się spod kontroli 2. Korzystanie z sieci prowadzi do zaniedbywania innych aspektów życia, nawet potrzeb fizjologicznych, powoduje cierpienie osoby uzależnionej, bądź osób z jej otoczenia.
Konkretne rodzaje aktywności online: § § korzystanie z gier online korzystanie z serwisów społecznościowych korzystanie z serwisów pornograficznych hazardu online
Symptomy nadmiernego korzystania z internetu: • dziecko spędza przy komputerze, telefonie, tablecie coraz więcej czasu kosztem innych zainteresowań, • z powodu swojej aktywności w internecie dziecko zaniedbuje obowiązki rodzinne i szkolne, • pojawiają się konflikty rodzinne na tle używania przez dziecko urządzeń elektronicznych i internetu, • dziecko kłamie zapytane o to, ile czasu spędza w internecie,
• podejmowane próby ograniczenia czasu spędzanego przez dziecko online są nieudane • dziecko reaguje rozdrażnieniem lub nawet agresją, gdy korzystanie z komputera jest utrudnione lub niemożliwe ZASADY BEZPIECZEŃSTWA • uzgodnij z dzieckiem czas, jaki może ono poświęcić na korzystanie z mediów elektronicznych, • ustal z dzieckiem, z jakich serwerów może korzystać, • zainteresuj dziecko formami aktywności niezwiązanymi z mediami elektronicznymi,
• wykorzystaj oprogramowanie filtrujące i programy kontroli rodzicielskiej. Jeśli podejrzewasz, że dziecko nadużywa internetu lub mediów elektronicznych: 1. Nazwij problem. 2. Ustalcie harmonogram dnia. 3. Przyj się sytuacjom, w których dziecko ucieka w internet lub sięga po elektroniczne gadżety.
4. Ustalcie zasady i etapy ograniczenia korzystania z internetu. 5. Nagradzaj sukcesy w ograniczaniu czasu spędzanego w internecie. 6. Jeśli dziecko korzysta z komputera w sposób, który zagraża jego zdrowiu (np. zaniedbuje podstawowe potrzeby fizjologiczne), wyłącz komputer, ale wyjaśnij dziecku przyczyny tych ograniczeń. 7. Jeżeli sytuacja jest poważna i Twoje zabiegi nie przynoszą oczekiwanego skutku, skontaktuj się z pedagogiem, psychologiem szkolnym lub specjalistą z poradni uzależnień.
Czym jest seksting i jak mu zapobiegać? Seksting to rejestrowanie i przesyłanie osobistych materiałów o charakterze seksualnym za pośrednictwem telefonu i internetu. Badania z 2014 r. dla Fundacji „Dzieci Niczyje” pokazują, że 11% młodych ludzi wysłało materiały sekstingowe. Jednocześnie ponad 1/3 respondentów otrzymała tego typu zdjęcia lub filmy. Oznacza to, że zjawisko jest silnie obecne wśród młodych ludzi w Polsce.
Zdarza się, że intymne zdjęcia i filmy przesyłane w ramach prywatnych relacji między dwojgiem nastolatków zostają czasem upublicznione, a widoczne na nich osoby stają się obiektem cyberprzemocy ze strony rówieśników. Zdarza się też, że materiały sekstingowe wyciekają do sieci w ramach zemsty, żartu, przez nieuwagę lub w efekcie włamania do urządzenia. • Przestrzeż nastolatka przed publikowaniem lub przesyłaniem komukolwiek zdjęć o charakterze seksualnym; porozmawiajcie o możliwych konsekwencjach takich praktyk. • Porozmawiaj z dzieckiem o tym, jak zachować asertywność w bliskich relacjach i jak odmawiać osobom nalegającymi na przesłanie materiałów o charakterze intymnym lub seksualnym. Zadbaj, aby rozmowom tym nie towarzyszyły negatywne emocje, nie oceniaj i nie bagatelizuj obaw nastolatka. • Zabezpieczcie dostęp do prywatnych zasobów cyfrowych. Zwróć uwagę na konieczność konfiguracji ustawień prywatności w serwisach społecznościowych. Zadbajcie też o zabezpieczenie hasłem wszystkich urządzeń mobilnych, z których korzysta. • Buduj z dzieckiem relację opartą na zaufaniu. Rozmawiajcie o relacjach międzyludzkich i seksualności, o szacunku do własnego ciała i konieczności poszanowania prywatności innych ludzi.
• Rozmawiaj z nastolatkiem o tym, jak dystansować się do trendów narzucanych przez media i nie ulegać presji rówieśniczej. • Upewnij dziecko, że zawsze może liczyć na Twoje zrozumienie i pomoc w sytuacji problemów online, również tych związanych z publikacją wizerunku w sieci. Pamiętaj, że każdy ma prawo do popełniania błędów, Twoje dziecko także. • Interweniuj, gdy wiesz, że Twoje dziecko wysłało komuś materiały o charakterze sekstingowym. Postarajcie się jak najszybciej doprowadzić do usunięcia ich ze wszystkich urządzeń, na które zostały wysłane i nie dopuścić do opublikowania ich online. Jeśli do tego dojdzie, jak najszybciej skontaktuj się z administratorem serwisu, na którym zostały upublicznione z prośbą o ich usunięcie. • Zainteresuj wychowawcę w szkole Twojego dziecka możliwością przeprowadzenia zajęć profilaktycznych na temat sekstingu (np. na podstawie materiałów dostępnych na www. edukacja. fdn. pl • Poinformuj dziecko o bezpłatnym telefonie zaufania 116 111, pod którym znajdzie pomoc w trudnych sytuacjach.
Szkodliwe treści: • materiały pornograficzne, • obrazy i filmy prezentujące przemoc i okrucieństwo, • treści ksenofobiczne i rasistowskie, tzw. mowę nienawiści, • treści promujące zachowania autodestrukcyjne, takie jak: anoreksja, samookaleczenia, czy samobójstwo.
• Pornografia Materiały pornograficzne stanowią dużą część zasobów internetowych. Kontakt dzieci i młodzieży z takimi treściami niesie wiele negatywnych skutków dla ich rozwoju. Pornografia może kształtować fałszywe poglądy na sferę seksualności i stanowić wypaczoną formę edukacji seksualnej. Oglądanie pornografii internetowej może być silnie uzależniające. • Przemoc również jest powszechnie dostępna w sieci – w grach, filmach, animacjach, grafikach czy zdjęciach. Kontakt z brutalnymi scenami przemocy może wywoływać u dzieci wysoki poziom lęku. Podejrzewa się, że częste obcowanie z przemocą, szczególnie w grach, może wpływać na podwyższony poziom agresji dziecka, a także zmniejsza empatię i zobojętnia na cudzą krzywdę. • Mowa nienawiści (rasizm, ksenofobia) Kontakt dzieci z mową nienawiści może kształtować w nich niewłaściwe społecznie postawy, takie jak: nietolerancja czy hejtowanie w sieci. • Treści promujące zachowania autodestrukcyjne Treści takie mogą mieć szkodliwy wpływ na zdrowie, a nawet życie dziecka. Zdarza się, że pod ich wpływem młodzi internauci podejmują ryzykowne zachowania, takie jak: zażywanie narkotyków, niewłaściwe stosowanie leków, samookaleczenia, skrajne odchudzanie się , a nawet samobójstwo itp.
Jak zapobiegać dostępowi dzieci do szkodliwych treści w internecie? • Udostępniając dziecku urządzenia elektroniczne z dostępem do internetu: komputer, laptop, tablet, czy smartfon, warto dołożyć maksimum starań, aby uchronić je przed problemem szkodliwych treści dostępnych online. • Można to osiągnąć przede wszystkim: - ograniczając dziecku dostęp do szkodliwych treści, - wskazując dziecku pozytywne i bezpieczne treści, dostosowane do jego wieku i zainteresowań.
Cyberprzemoc - przemoc rówieśnicza w sieci: Cyberprzemoc (cyberbullying) - to najczęściej przemoc rówieśnicza przy użyciu internetu i telefonów komórkowych. Najpopularniejsze formy cyberprzemocy to: • publikowanie ośmieszających filmów lub zdjęć, • publikowanie wulgarnych, prześmiewczych lub pełnych nienawiści i agresji komentarzy i wpisów, • włamania na konta serwisów społecznościowych, • nękanie telefonami i SMS-ami, • podszywanie się pod inne osoby,
Zapobieganie cyberprzemocy • Każde dziecko może paść ofiarą cyberprzemocy. Może być również jej świadkiem lub sprawcą. • Zapytaj dziecko o jego wiedzę i doświadczenia związane z cyberprzemocą. Zwróć uwagę dziecka na następujące kwestie: • Nawet pozornie niewinny żart może być dla ofiary cyberprzemocy poważnym i trudnym doświadczeniem. • Za niektóre formy cyberprzemocy grozi nawet odpowiedzialność karna. • Jeśli Twoje dziecko jest świadkiem cyberprzemocy, powinno zareagować: powiadomić o sytuacji rodziców, wychowawcę lub pedagoga szkolnego. • Nie należy udostępniać i komentować wpisów o charakterze cyberprzemocy. Przyczyniając się do zwiększania ich zasięgu, internauta staje się współsprawcą cyberprzemocy. • Upewnij dziecko, że jeśli doświadczy cyberprzemocy, zawsze może liczyć na Twoją pomoc.
Jeżeli dziecko stało się ofiarą cyberprzemocy, niezwłocznie przystąp do działania: • Porozmawiaj z dzieckiem, udziel mu wsparcia, zapewnij mu opiekę. • Zabezpiecz dowody cyberprzemocy – zrób printscreen ekranu ze śladami cyberprzemocy, zachowaj kopie maili, zapisy rozmów, SMS-y, MMS-y itp. • Zwróć się do administratora serwisu z żądaniem usunięcia przemocowych materiałów, blokady konta sprawcy lub profilu, na którym znajdują się niewłaściwe treści – użyj formularza zgłoszenia nadużycia lub formularza kontaktowego. • Jeżeli to możliwe, porozmawiaj ze sprawcą lub jego rodzicami – żądaj zaprzestania przemocy i usunięcia jej śladów z sieci. • Poinformuj szkołę dziecka i razem podejmijcie działania, aby ograniczyć negatywne konsekwencje zdarzenia. • W razie popełnienia przestępstwa przeciwko dziecku i zagrożenia jego bezpieczeństwa, poinformuj policję.
Bezpieczeństwo w serwisach społecznościowych. • Portale społecznościowe to serwisy internetowe, za pośrednictwem których użytkownicy budują relacje, spotykają się online, komentują, tworzą swój wizerunek, dzielą się informacjami, konsultują, rozwijają pasje. • Serwisy te mają różną specyfikę i umożliwiają komunikowanie się w różnych celach i z użyciem różnych form – część z nich opiera się na publikowaniu tekstów i komentarzy, zdjęć, filmów, inne służą zamieszczaniu aktualnych informacji, na niektórych można znaleźć porady lub zadać pytanie innym internautom. Część serwisów społecznościowych łączy różne formy komunikacji.
• Uniwersalną cechą wszystkich portali społecznościowych jest publikowanie treści w sposób dostępny dla innych internautów. Dlatego nieumiejętne korzystanie z możliwości, jakie oferują, może być źródłem zagrożeń dla dzieci, związanych np. z kontaktem ze szkodliwymi treściami lub niewłaściwymi osobami, bądź ujawnieniem prywatnych danych. • Serwisy społecznościowe mają wiele pozytywnych stron – ułatwiają dostęp do ciekawych materiałów, bieżących informacji, pomagają rozwijać pasje w ramach kółek zainteresowań, można prezentować w nich swoją twórczość, a także utrzymywać relacje ze znajomymi.
• Najpopularniejszym serwisem społecznościowym, zarówno globalnie, jak i w Polsce, jest Facebook. Jego właściwości to m. in. : • możliwość zakładania profilu z informacjami na swój temat, • dodawanie do profilu tzw. znajomych, którzy mają wgląd w zamieszczane przez właściciela profilu treści, • publikowanie zdjęć, filmów, tekstów, • „lajkowanie” ( poprzez znacznik „Lubię to”) i komentowanie treści • komunikacja z innymi użytkownikami. • Serwis Facebook, podobnie jak inne serwisy społecznościowe, dostępny jest jako strona internetowa i w postaci aplikacji na urządzenia mobilne.
• Jeżeli zgadzasz się na korzystanie przez dziecko z serwisów społecznościowych, wcześniej ustal z nim zasady bezpieczeństwa: • Profil dziecka nie może być profilem publicznym, dostępnym dla wszystkich. W niektórych serwisach jest to ustawienie domyślne. Zmiany można dokonać w zakładce „ustawienia prywatności”, należy wybrać opcję widoczności tylko dla bliskich znajomych. • Ustal z dzieckiem, jakie treści na swój temat może zamieścić na profilu. Nie należy publikować informacji ułatwiających zidentyfikowanie dziecka, w tym adresu domowego, nazwy i adresu szkoły. • Profil powinien być zabezpieczony silnym hasłem, przypomnij dziecku o konieczności trzymania go w tajemnicy, nawet przed najbliższymi przyjaciółmi. Dzięki temu uniknie np. prób podszywania się, kradzieży internetowej tożsamości i innych konsekwencji.
• Ostrzeż dziecko przed dodawaniem do grona znajomych osób, których nie zna osobiście. Nie powinno również wysyłać do takich osób zaproszeń do grona znajomych. • Porozmawiaj z dzieckiem o zdjęciach i filmach, które publikuje na profilu. Nie powinny się tam znaleźć materiały ośmieszające, o charakterze intymnym lub seksualnym, oraz inne, które mogą być wykorzystane przeciwko dziecku lub innym internautom. Naucz dziecko korzystania z funkcji udostępniania zdjęć tylko konkretnym osobom. • Zwróć uwagę na zamieszczane przez dziecko komentarze. Nie mogą być wulgarne, obraźliwe lub w inny sposób krzywdzące.
Rozważne publikowanie zdjęć przez rodziców: • Jeżeli decydujesz się na publikowanie materiałów przedstawiających Twoje dziecko, pamiętaj o następujących zasadach: • Nie publikuj zdjęć dzieci nago lub w samej bieliźnie. • Nie publikuj materiałów przedstawiających dzieci w intymnych lub niezręcznych sytuacjach (np. w toalecie, podczas czynności pielęgnacyjnych). • Nie rejestruj i nie publikuj materiałów ośmieszających dzieci (w przebraniu, przeklinających, opatrzonych „zabawnymi” opisami). • Zmień ustawienia profilu tak, aby był niedostępny dla osób nieznajomych. • Każdorazowo w ustawieniach oznaczaj dostępność zdjęcia jako np. widoczne tylko dla rodziny i najbliższych znajomych. • Nie podpisuj zdjęć imieniem i nazwiskiem dziecka.
Niebezpieczne kontakty. Najpoważniejsze formy niebezpiecznych dla dzieci kontaktów online to: • uwodzenie dziecka, • wyłudzanie od dziecka materiałów o charakterze erotycznym, • angażowanie dziecka w rozmowy o seksie, • wyłudzanie danych osobowych lub innych informacji w celu popełnienia przestępstwa przeciwko dziecku lub rodzinie, • nakłanianie dziecka do podejmowania zachowań zagrażających jego zdrowiu, a nawet życiu.
Przekonaj dziecko , że nie wszyscy w internecie są naprawdę tymi, za których się podają. Naucz je zasad ograniczonego zaufania do osób, które poznaje online. § § § § Młodsze dzieci powinny mieć ograniczony dostęp do serwisów komunikacyjnych. Uświadom dziecku, jakie możliwości manipulacji daje internet. Przekaż dziecku, żeby kontaktowało się online jedynie z osobami , które poznało w bezpośrednim kontakcie. Przestrzeż dziecko, by w serwisach społecznościowych nie przyjmowało zaproszeń do gron znajomych od nieznanych osób. Zwróć uwagę dziecka, by w kontaktach online z nieznajomymi nie udostępniało prywatnych informacji i materiałów, zdjęć , filmów). Ustal z dzieckiem kategoryczny zakaz przesyłania w sieci materiałów o charakterze seksualnym. Przypomnij dziecku , że w sytuacji niepewności lub jakiegokolwiek zagrożenia w sieci zawsze powinno się zwrócić do Ciebie o pomoc.
Spotkania z osobami poznanymi w sieci. • Ustal z dzieckiem , że poinformuje Cię o każdej propozycji spotkania od osoby poznanej w sieci. • Uzgodnijcie, że do spotkania może dojść jedynie za zgodą rodziców. • Towarzysz dziecku podczas spotkania lub zapewnij mu towarzystwo innej zaufanej osoby dorosłej. • Spotkanie powinno się odbyć w ciągu dnia w miejscu publicznym.
Jeżeli podejrzewasz, że twoje dziecko padło ofiarą uwodzenia w sieci, natychmiast podejmij inicjatywę. • Porozmawiaj z dzieckiem, zapewnij mu wsparcie, nie oceniaj, zachęć , żeby opowiedziało Ci o sytuacji. • Sprawdź zapisy rozmów z potencjalnym sprawcą , zabezpiecz dowody ewentualnego przestępstwa (zrzuty ekranu, zapisy rozmów , smsy). • Poinformuj o zdarzeniu policję. • Upewnij się, że dziecko nie kontynuuje zagrażającej mu znajomości.
PAMIĘTAJ! Uwodzenie dziecka w internecie , nakłanianie je poprzez sieć do poddawania się, bądź wykonywania czynności seksualnych , a także inicjowanie tą drogą spotkania z intencją wykorzystania w celach seksualnych, jest przestępstwem i jest ścigane przez prawo.
- Slides: 28