Bewoners aan het stuur Het stimuleren van bewonersparticipatie

Bewoners aan het stuur Het stimuleren van bewonersparticipatie bij snelheidsproblematiek in de dorpen Zeerijp en Zijldijk Lectoraat Communication, Behaviour ＆ the Sustainable Society share your talent. move the world. Drs. Jildert Beeksma Juliette Jansz dr. Carina Wiekens Contact: j. beeksma@pl. hanze. nl

Context • Er zijn samenlevingsvraagstukken die de gemeente op wil lossen maar die zodanig complex zijn (verschillende belangen, meningen of tekort aan middelen) dat er geen eenvoudige oplossing is. – energietransitie – verdwijnen faciliteiten door krimp – infrastructuur (bereikbaarheid zonder overlast) • Bij deze vraagstukken kàn de gemeente het soms niet goed doen (in de ogen van de burger) • Wie is probleemeigenaar? share your talent. move the world. 2

De opdracht: • Een interventietraject ontwikkelen waarbij bewoners gefaciliteerd worden bij het ontwerpen en uitvoeren van zelf bedachte (gedrags)interventies om de gereden snelheid te verminderen. Niet: (alleen) Maar: share your talent. move the world. 3

Wat hebben wij gedaan (en de onderwerpen van deze presentatie) • Vooronderzoek: Is er sprake van een breder gedeeld probleem en wie zijn volgens de bewoners de veroorzakers? • Het formeren van een werkgroep • Het ontwerpen en begeleiden van co-creatie / ontwerpworkshops met de werkgroep • Het evalueren van de methode door middel van interviews met werkgroepleden • Aanvullend onderzoek naar het van bereik van de interventies share your talent. move the world. 4

1) Vooronderzoek • • Zeerijp: (74%) ervaart problemen, gemiddelde cijfer voor de ernst 6, 2. Zijldijk: (79%) ervaart problemen, gemiddelde cijfer voor de ernst 6, 3. • In beide dorpen komt de overlast volgens bewoners van binnen en buiten het dorp. In Zijldijk denkt een kleine meerderheid dat vooral van buiten het dorp komt. *Zeerijp n=61, Zijldijk n=45 share your talent. move the world. 5

Wat is gewenste snelheid in het dorp? Zeerijp Zijldijk 50 31% 50 22% 30 -40 25% 30 -40 26% 30 44% 30 52% Geen van de bewoners was voor een snelheid harder dan 50 KM p/u share your talent. move the world. 6

2) Stimuleren van participatie: het vormen van een werkgroep (a) 8 Interventie-bijeenkomsten Zijldijk (4) Zeerijp (4) Startbijeenkomst 1 Startbijeenkomst 2 Ontwerpbijeenkomst 1 Ontwerpbijeenkomst 2 Eerste bijeenkomst Ontwerpbijeenkomst 2 verkeerscommissie share your talent. move the world. 7

2) Stimuleren van participatie: motiveren, voorlichten en inspireren (b) • Voorlichten over gedragsverandering en communicatie • Inspireren share your talent. move the world. 8 8

2) Stimuleren van participatie: de ontwerpworkshops / co-creatie (c) • Bewoners zelf met interventies laten komen en deze samen met Hanze en VVN concreet maken. share your talent. move the world. 9

2) Stimuleren van participatie: Aanwijzen verantwoordelijken en uitvoeren interventies (d) • Aanstellen kartrekkers. • Belang van continuïteit en een partij die de voortgang monitort. share your talent. move the world. 10

Uitgevoerde interventies share your talent. move the world. 11

Evaluatie van en door de werkgroep Onderzoeksvragen • • Waarom worden bewoners lid van een werkgroep? Waarom wil een lid kartrekker worden? Hoe komen bewoners zelf tot ideeën? Wat maakt het dat kartrekkers hun taken uitvoeren? Voelen werkgroepleden zich meer probleemeigenaar? Hoe kijk je naar de gemeente? Welke elementen werken volgens de werkgroepleden? share your talent. move the world. 12

Succesfactoren • Sfeer • Toegankelijke en geïnteresseerde sessieleider • Taalgebruik (niet te formeel en moeilijk) • Locatie (eigen dorpshuis) • Ondersteuning • Aanwezigheid VVN • Kennis en kunde van VVN en HG • Continuïteit van de professionals • Geboden nazorg share your talent. move the world. 13

Aanvullend onderzoek • • Zeerijp: Zijldijk: (75%) ervaart problemen, gemiddelde cijfer voor de ernst 6, 2. (78%) ervaart problemen, gemiddelde cijfer voor de ernst 6, 5. Zeerijp: meerderheid merkt interventies op: • Stickers 90% • Stukjes in de dorpskrant 70% • Victor Veilig 63% • Verkeerscommissie 49% Zijldijk: minderheid merkt interventies op: • Stickers 33% *Zeerijp n=51, Zijldijk n=37 share your talent. move the world. 14

Aanvullend onderzoek Aantal verkeersklachten binnengekomen bij de gemeente Loppersum Zeerijp Zijldijk Loppersum totaal 2014 11 0 45 2015 11 3 89 2016 18 4 68 2017 8 3 77 share your talent. move the world. 15

Conclusies De belangrijkste uitkomsten op een rijtje • Deze aanpak activeert bewoners (ze worden actief lid van een werkgroep). • Deze aanpak zorgt er voor dat bewoners initiatief nemen en daar ook verantwoordelijkheid voor willen dragen (ze worden kartrekker). • Bij deze aanpak is het garanderen van continuïteit van cruciaal belang anders worden initiatieven na de beginfase niet doorgezet. • Deze aanpak gaat samen met voorstellen (naar oa gemeente) in plaats van een brede hulpvraag. • Er kan nog geen definitieve conclusie getrokken worden over de invloed van deze aanpak op de algemene ervaring van overlast door de bewoners, dit is op deze korte termijn in ieder geval nog niet afgenomen. • Deze aanpak lijkt samen te gaan met een vermindering van het aantal klachten bij de gemeente in Zeerijp. Dit kan een aanwijzing zijn voor toegenomen gevoel van invloed op de situatie. share your talent. move the world. 16

De toekomst: Interessant vinden wij: Is er op lange termijn sprake van toegenomen probleemeigenaarschap; komen er bijvoorbeeld meer voorstellen i. p. v. de brede vraag: los het op! Op het vlak van bewonersparticipatie vinden wij interessant of een dergelijke aanpak ook op andere vlakken waarbij maatschappelijke participatie een rol speelt kan werken. Is het mogelijk een toolkit te maken voor bewonersparticipatievraagstukken? share your talent. move the world. 17

Dank voor uw aandacht! Vragen? share your talent. move the world.