bestuursopleidingen nl Schriftelijke aanwijzingen tijdens een ondertoezichtstelling Twentse

bestuursopleidingen. nl Schriftelijke aanwijzingen tijdens een ondertoezichtstelling Twentse balie 5 november 2020 Bestuursrechtelijke opleidingen op maat 1

bestuursopleidingen. nl De verschillende soorten aanwijzingen • 1: 263: algemene bevoegdheid – rechtbank kan op verzoek aanwijzing geheel of gedeeltelijk vervallen verklaring; zelf voorzien is niet mogelijk – geen appel tegen beschikking rechtbank mogelijk • 1: 265 f: specifieke aanwijzing: beperking omgang bij uhp – regeling vervallenverklaring is van toepassing maar rechtbank kan ook zelf in de zaak voorzien door regeling vast te stellen – appel tegen beschikking rechtbank mogelijk Bestuursrechtelijke opleidingen op maat 2

bestuursopleidingen. nl Andere opties geschillenbeslechting met mogelijke overlap • 1: 253 a: algemene regeling geschillen gezagsuitoefening • 1: 262 b: algemene geschillenregeling ots • 1: 265: wijziging of intrekking aanwijzing wegens gewijzigde omstandigheden • 1: 265 e: gedeeltelijke uitvoering gezag • 1: 265 g: vaststelling verdeling zorg/opvoedingstaken en omgang door de kinderrechter • 1: 265 h: vervangende toestemming kinderrechter ingeval van medische handelingen • … Bestuursrechtelijke opleidingen op maat 3

bestuursopleidingen. nl De aanwijzing is een besluit • Casus Besluit? • 1: 3 Awb: een besluit is een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling – Schriftelijk • per mail mag ook: zie 2: 14 Awb • mondeling soms ook: schriftelijk ≠ constitutief; moet wel vastliggen – – Beslissing: een voornemen is geen beslissing Bestuursorgaan: zie 1: 1, eerste lid, onder b Awb Publiekrechtelijk: 1: 263 wordt in PG gezien als publiekrechtelijk Rechtshandeling: ouder is verplicht de aanwijzing op te volgen: er worden eenzijdig verplichtingen opgelegd Bestuursrechtelijke opleidingen op maat 4

bestuursopleidingen. nl De toepasselijkheid van de Awb • HR: 2000: AA 8104: hoofdstuk 8 Awb ≠ van toepassing • Hoofdstukken 6 en 7 dus ook niet • Overige hoofdstukken wel: – – – – 1: definitiebepalingen 2: verkeer tussen burger en bestuursorgaan 3: algemene bepalingen over besluiten 4: bijzondere bepalingen over besluiten 5: handhaving 9: klachtrecht 10: bepalingen over bestuursorganen (onder meer mandaat) Bestuursrechtelijke opleidingen op maat 5

bestuursopleidingen. nl Belanghebbenden bij de aanwijzing • • Casus De wettelijke grondslag van de aanwijzing Belanghebbendenbegrip artikel 1: 2 Awb Status is relevant voor indienen verzoek, belangenafweging, beroep 1: 263 en 1: 265 f: verplichting tot naleving aanwijzing geldt alleen voor gezaghebbende ouder en de minderjarige • Die zijn dus in ieder geval belanghebbend maar wat te denken van: – Pleegouders als bijvoorbeeld de aanwijzing inhoudt dat het kind elke weekend omgang met de ouders heeft? – Vader zonder gezag als de aanwijzing inhoudt dat hij omgang heeft met het kind in lagere frequentie dan hij zou willen? • Procesbelang: wat als er ten tijde van verzoek vervallenverklaring wel een belang was maar bij de behandeling niet meer? Bestuursrechtelijke opleidingen op maat 6

bestuursopleidingen. nl Het vaststellen van een schriftelijke aanwijzing • Onderscheid bevoegdheid en aanwending bevoegdheid • GI is bevoegd als: – – Aanwijzing wordt gegeven ter uitvoering van taak GI Het gaat om de verzorging en opvoeding van de minderjarige Als [-] niet instemmen met of meewerken aan uitvoering PVA Of bij noodzaak om bedreigingen weg te nemen • GI beoordeelt in eerste instantie of aan deze eisen is voldaan • Aanwending van de bevoegdheid: GI heeft beleidsruimte: in 1: 263 staat de GI een aanwijzing kan geven Bestuursrechtelijke opleidingen op maat 7

bestuursopleidingen. nl Het intrekken van een schriftelijke aanwijzing • 1: 265: degene tot wie de aanwijzing is gericht kan verzoeken tot intrekking bij wijziging van omstandigheden • NB intrekken ≠ wijzigen; wet kent niet mogelijkheid wijziging • 2 e lid: GI besluit schriftelijk en binnen twee weken • 4 e lid: als GI niet binnen twee weken beslist, verzoek afgewezen • Geldt alleen als er al een aanwijzing is (rechtspraak niet consistent) • En als er geen aanwijzing is? – 4: 13 e. v. Awb toepassen: dwangsom GI en rechter verzoeken GI te dwingen een besluit te nemen, eventueel met verbeurte dwangsom – Nog geen toepassing gezien…. Bestuursrechtelijke opleidingen op maat 8

bestuursopleidingen. nl De verhouding tussen artikel 1: 263, 1: 265 f en 1: 265 g: HR: 2018: 2321 • Prejudiciële vragen rechtbank Den Haag • 1: 265 f is specifiek bedoeld voor omgang bij uithuisplaatsing • 1: 265 g is een lex specialis ten opzichte van 1: 263 en biedt ook ruimere rechtsbescherming – Bij ots zonder uhp heeft GI geen bevoegdheid contactbeperking meer – Dus rechter moet altijd omgangsregeling 1: 265 g vaststellen Bestuursrechtelijke opleidingen op maat 9

bestuursopleidingen. nl HR: 2018: 2321: 1: 265 f en 1: 265 g • GI kan op grond van 1: 265 f bij uithuisplaatsing contacten tussen ouders en kind beperken • Tenzij al een regeling ex 1: 265 f, tweede lid, of 1: 265 g is vastgesteld door de rechter • Heeft de rechter eenmaal zo’n regeling vastgesteld dan kan de GI die nadien ook niet meer wijzigen • Een regeling ex 1: 265 f, tweede lid, geldt als regeling ex 1: 265 g waarvan alleen aan de rechter wijziging kan worden verzocht Bestuursrechtelijke opleidingen op maat 10

bestuursopleidingen. nl HR: 2018: 2321: artikel 1: 264, eerste lid, laatste zin • Verzoek vervallenverklaring heeft geen schorsende kracht tenzij de rechter het tegendeel bepaalt. Rechter kan aanwijzing dus schorsen. • Bij spoed kan de rechter dat doen zonder hoor en wederhoor toe te passen Bestuursrechtelijke opleidingen op maat 11

bestuursopleidingen. nl Rechtsbescherming, verzoek om vervallenverklaring • Twee opties: – Verzoek om vervallenverklaring: 1: 264 – Verzoek om bekrachtiging: 1: 263, 3 e lid (hierna) • Verzoek om vervallenverklaring binnen twee weken (3 e lid) • Start termijn: de dag na de dag waarop de GI de beslissing heeft verzonden of uitgereikt • Verzending moet GI aannemelijk maken (aangetekend of goede verzendadministratie) • Bij overschrijding geen probleem als redelijkerwijs kan worden geoordeeld dat [-] niet in verzuim is geweest (Casus Verzuim) Bestuursrechtelijke opleidingen op maat 12

bestuursopleidingen. nl Het verzoek om bekrachtiging • 1: 263, 3 e lid: verzoek door GI aan rechter te richten, eventueel in combinatie met dwangsomverzoek • PG: is alleen aan de orde als blijkt dat [-] zich niet houdt aan de aanwijzing • Kan GI verzoek om bekrachtiging indienen binnen twee weken nadat de aanwijzing is verzonden? • Een verzoek om bekrachtiging wordt afgewezen door de rechter. Wat betekent dat voor de aanwijzing? Bestuursrechtelijke opleidingen op maat 13

bestuursopleidingen. nl Normering: artikel 1: 263 • Casus Normering artikel 1: 263 • Eisen in artikel 1: 263 – – ondertoezichtstelling verzorging en opvoeding geen medewerking door [-] aan plan van aanpak wel medewerking maar noodzaak om bedreigingsontwikkeling weg te nemen Bestuursrechtelijke opleidingen op maat 14

bestuursopleidingen. nl Normering: algemene beginselen van behoorlijk bestuur Formele algemene beginselen • zorgvuldigheidsbeginsel (3: 2) • fair play beginsel (2: 4) • motiveringsbeginsel (3: 46) Materiële algemene beginselen • zorgvuldigheidbeginsel (3: 4, eerste lid) • verbod van détournement de pouvoir/ specialiteitsbeginsel (3: 3) • verbod van willekeur • evenredigheidsbeginsel (3: 4, tweede lid) • vertrouwensbeginsel • rechtszekerheidsbeginsel • gelijkheidsbeginsel Bestuursrechtelijke opleidingen op maat 15

bestuursopleidingen. nl Het formele zorgvuldigheidsbeginsel • Gaat om de voorbereiding van een besluit • Art. 3: 2 Awb: kennisvergaringsplicht • Art. 4: 7 en 4: 8: voor (negatief) besluit [-] horen (of beter vergewissen van juistheid gegevens) tenzij horen niet nodig is: 4: 11/12 Bestuursrechtelijke opleidingen op maat

bestuursopleidingen. nl Het fair play beginsel • Art. 2: 4: – Bestuursorgaan vervult taak zonder vooringenomenheid – Bestuursorgaan waakt er tegen dat medewerkers die een persoonlijk belang hebben bij het besluit de besluitvorming beïnvloeden Bestuursrechtelijke opleidingen op maat

bestuursopleidingen. nl Het motiveringsbeginsel • 3: 46: besluit moet rusten op deugdelijke motivering: – – Kenbare motivering Motivering moet kloppen met de feiten Motivering moet het besluit kunnen dragen Indien advies, bijzondere eisen (o. a. 3: 9, 3: 50) Bestuursrechtelijke opleidingen op maat

bestuursopleidingen. nl Het materiële zorgvuldigheidsbeginsel: 3: 4 • Lid 1: bij het besluit betrokken belangen goed afwegen – Welke belangen zijn bij het besluit betrokken? – Welke zwaarte wordt toegekend aan de belangen? – Welke belangen zijn bij de schriftelijke aanwijzing betrokken? • Lid 2: evenredigheidsbeginsel: – De ander niet onevenredig treffen – Beginsel van de minste pijn – Basis voor schadevergoeding Bestuursrechtelijke opleidingen op maat

bestuursopleidingen. nl Verbod détournement de pouvoir • Art. 3: 3: – Bestuursorgaan gebruikt de bevoegdheid tot het nemen van een besluit niet voor een ander doel dan waarvoor die bevoegdheid gegeven is – Misbruik van bevoegdheid Bestuursrechtelijke opleidingen op maat

bestuursopleidingen. nl Verbod van willekeur • Consistentiebeginsel • Beleid kan blijken uit: – Vaste gedragslijn – Beleidsregel • Afwijken van beleid kan schending verbod van willekeur opleveren maar ook schending motiveringsbeginsel Bestuursrechtelijke opleidingen op maat

bestuursopleidingen. nl Gelijkheidsbeginsel • • • Gelijke gevallen gelijk behandelen Wanneer zijn gevallen gelijk? Indien gelijk: is er objectiveerbare reden om af te wijken? Moet wel gaan om beslissingen van hetzelfde bestuursorgaan Gemaakte fout moet kunnen worden hersteld Bestuursrechtelijke opleidingen op maat

bestuursopleidingen. nl Vertrouwensbeginsel • Gewekt vertrouwen niet beschamen • Jurisprudentie in drie stappen: 1. 2. 3. Is sprake van een ondubbelzinnige, onvoorwaardelijke, concrete toezegging Kan toezegging worden toegerekend aan het bestuursorgaan? Geen factoren die zich tegen toewijzing verzetten? Zo ja, dan schadevergoeding Bestuursrechtelijke opleidingen op maat

bestuursopleidingen. nl Strijd met abbb; en dan? • Als aanwijzing in strijd is met abbb, dan leidt dat niet automatisch tot vervallenverklaring • Veel abbb zijn voor herstel vatbaar: – PHR: 2020: 70 en HR: 2020: 536: ontbrekende motivering kan ter zitting nog worden aangevuld – GHARL: 2018: 4435: vooraankondiging ontbreekt; geen aanleiding tot vervallenverklaring; moeder was al op de hoogte en het niet eens Bestuursrechtelijke opleidingen op maat 24

bestuursopleidingen. nl Rechtszekerheidsbeginsel • Duidelijkheidsbeginsel • Beslissingen niet zonder met terugwerkende kracht intrekken Bestuursrechtelijke opleidingen op maat

bestuursopleidingen. nl Casus abbb Bestuursrechtelijke opleidingen op maat 26

bestuursopleidingen. nl Toetsing door de bestuursrechter • Onderscheid marginale – en volle toetsing • Volle toetsing bij schriftelijke aanwijzingen: – Vind ik (rechter) dat is voldaan de voorwaarden voor ontstaan van de bevoegdheid: • 1: 263: zie hiervoor • 1: 265 f: is aanwijzing noodzakelijk in verband met uithuisplaatsing? – Belang van het kind (8 EVRM en jurisprudentie Europees Hof) • Marginale toetsing bij schriftelijke aanwijzingen: – Heeft de GI in redelijkheid tot het besluit kunnen komen? – Is voldaan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur? Bestuursrechtelijke opleidingen op maat 27

bestuursopleidingen. nl Toetsing van de aanwijzing • Ontvankelijkheid • Inhoudelijke toetsing ex nunc: – Past de aanwijzing binnen het kader van de wet: verzorging en opvoeding? Bij omgang: geen aanwijzing mogelijk (1: 265 g)! – Is sprake van geen of onvoldoende medewerking? – Voldoet het besluit aan de eisen die aan voorbereiding worden gesteld? (formele abbb) – Voldoet het besluit inhoudelijk? (materiële abbb) – Voldoet het besluit op dit moment nog? – Wijze van toetsing • Bij 1: 265 f ook zelf in regeling voorzien Bestuursrechtelijke opleidingen op maat

bestuursopleidingen. nl Uitspraakmodaliteiten bij verzoek 1: 264 BW • Verzoek om vervallenverklaring: – Niet-ontvankelijk verklaren – Toewijzen of afwijzen – Ingeval van toewijzen: besluit vernietigen • Zelf voorzien kan alleen bij 1: 265 f BW! Bestuursrechtelijke opleidingen op maat

bestuursopleidingen. nl Bekrachtiging • 1: 263, derde lid: GI kan hierom verzoeken • Achtergrond: gezag kinderrechter kan stimulans zijn om de schriftelijke aanwijzing na te leven • PG: alleen als ouders niet verzocht hebben om vervallenverklaring van de aanwijzing • Wat bij afwijzing van de bekrachtiging? Bestuursrechtelijke opleidingen op maat

bestuursopleidingen. nl Vragen? Dank voor uw aandacht Bestuursrechtelijke opleidingen op maat