Besplatni softverski alati GIMP 1 Zoltan Geller zoltangff

Besplatni softverski alati GIMP 1 Zoltan Geller zoltang@ff. uns. ac. rs 2016

Sadržaj 1. Potrebni alati 2. Osnovni pojmovi 3. Osnove rada u programu GIMP 4. Osnove rada sa slikama 5. Selekcija 6. Transformacije

Potrebni alati - Kompresovanje fajlova i foldera POMOĆU NAMENSKIH PROGRAMA: 1. 2. 3. 4. Win. Zip Win. RAR 7 zip. . . KAKO KOMPRESUJEMO POMOĆU PROGRAMA 7 zip ? 1. SELEKTUJEMO FAJLOVE 2. BIRAMO NAREDBU 7 zip IZ PRIRUČNOG MENIJA 3. BIRAMO STAVKU Add to archive. . . 4. U POLJE Name

Potrebni alati - Dekompresovanje fajlova i foldera KAKO DEKOMPRESUJEMO POMOĆU PROGRAMA 7 zip ? Extract files. . . Here to 1. SELEKTUJEMO ARHIVU 2. BIRAMO NAREDBU 7 zip IZ PRIRUČNOG MENIJA 3. BIRAMO NEKU OD SLEDEĆIH STAVKI: NAREDBA REZULTAT Extract files. . . Možemo birati folder gde će arhiva biti raspakovana. Arhiva će biti raspakovana u folder gde se nalaz i arhiva. Extract Here Extra ct to Arhiva će biti raspakovana u podfolder koji će se

Potrebni alati - GIMP https: //www. gimp. org

Sadržaj 1. Potrebni alati 2. Osnovni pojmovi 3. Osnove rada u programu GIMP 4. Osnove rada sa slikama 5. Selekcija 6. Transformacije

Osnovni pojmovi - Rasterska grafika RASTERSKA BITMAP MREŽU TAČAKA PRAVOUGAONU PIKSELIMA

Osnovni pojmovi - Svetlost i boje FOTORECEPTORI SVETLOST ŠTAPIĆI ČEPIĆI RED ), ZELENU (G GREEN ) ILICRVENA BLUE 630 -700 CRVENU (R PLAVU (B ) RGB – OSNOVNE BOJE NARANDŽASTA ŽUTA ADITIVNEZELENA BOJE PLAVA LJUBIČASTA 590 -630 560 -590 490 -560 450 -490 400 -450

Osnovni pojmovi - RGB model boja - R G TRI BROJA PRIKAZIVANJE SLIKA NA EKRANU R – INTENZITET CRVENE RED ) BOJE (R G – INTENZITET ZELENE GREEN ) BOJE (G B – INTENZITET PLAVE BLUE ) BOJE (B BOJA Crna Crvena Narandžasta Žuta Zelena Plava Ljubičasta Bela RGB – OSNOVNE ADITIVNE BOJE Crvena Plava + + + Zelena Plava Zelena = Žuta = Ljubičasta = Cijan ( R, R ( 0, 0 (255, ( 0, (255, B 0. . 255 G, B) 0, 0) 165, 0) 255, 0) 0, 255) 255, 255)

Osnovni pojmovi R - Stvaranje slike na ekranu PIKSELA 3 PODPIKSELA REZOLUCIJA G B

Osnovni pojmovi - Promena rezolucije ekrana - REZOLUCIJA ORIENTACIJ UREĐAJ A LANDSCAPE POLOŽENA PORTRAIT USPRAVNA

Osnovni pojmovi - Snimak ekrana i prozora SNIMAK IZABRANOG CELOG PROZORA EKRANA (Print. Screen) (Alt +Print. Screen) CELOG EKRANA IZABRANOG PROZORA NASLOVNU LINIJU ITE Alt + Print. Screen SLIKE? Paint Paste

Osnovni pojmovi - CMY model boja - C TRI BROJA ŠTAMPANJE SLIKA C – INTENZITET CIJAN CIAN ) BOJE (C M – INTENZITET LJUBIČASTE MAGENTA ) BOJE (M Y –INTENZITET ŽUTE YELLOW ) BOJE (Y BOJA Crna Crvena Narandžasta Žuta Zelena Plava Ljubičasta Bela CMY – OSNOVNE SUBSTRAKTIVNE BOJE Cijan Žuta + Ljubičasta + Žuta + Ljubičasta = = = Plava Zelena Crvena M Y 0. . 255 ( C, C (255, ( ( 0, (255, ( 0, M, 255, 90, 0, 0, 255, 0, Y) 255) 255) 0) 0) 0)

Osnovni pojmovi - Boje objekata R G B C M Y EMITOVANJEM SVETLOSTI REFLEKTOVANJEM SVETLOSTI OSNOVNIH ADITIVNIH BOJA RGB OSNOVNIH SUBSTRAKTIVNIH BOJA - CMY bela tačka emituje sve papir bele boje reflektuje sve

Osnovni pojmovi - RGB i štampanje RGB NE MOŽE crveno mastilo absorbuje zelenu i plavu ŠTAMPANJE zeleno mastilo absorbuje crvenu i plavu crveno + zeleno mastilo absorbuju sve boje

Osnovni pojmovi - CMY i štampanje CMY MOŽE ljubičasto mastilo absorbuje zelenu ljubičasto + žuto mastilo absorbuju zelenu i plavu ŠTAMPANJE žuto mastilo absorbuje plavu

Osnovni pojmovi - CMYK model boja - C M Y K CMY ŠTAMPARSKO MASTILO NE ABSORBUJE SAVRŠENO BOJE mastilo NE ABSORBUJE SAVRŠENO plavu boju SAVRŠENO MASTILO cijan + ljubičasto + žuto absorbuje sve boje ŠTAMPARSKO MASTILO cijan + ljubičasto + žuto NE ABSORBUJE SAVRŠENO sve boje REŠENJE: K - blac. K ČETIRI BROJA ŠTAMPANJE SLIKA Narandžasta ( 0) 0, 36, 100, 0. . 100

Osnovni pojmovi - Dubina i paleta 1 DUBINA 24 BITNA DUBINA RGB BROJA 0. . 255 R G B 0. . 255 256 x 256 = 16. 7 MILIONA BOJA PALETA BOJA (8 BITA)

Osnovni pojmovi - Dubina i paleta 2 KVALITETNIJU SLIKU VIŠE PROSTORA DUBINA 8 16 24 32 ← 300 → ← 500 → JEDINICA BIT BYTE KILOBYTE MEGABYTE GIGABYTE TERABYTE 300 300 x x 500 500 OZNAKA b B KB MB GB TB x x VELIČINA 1 = 150000 2 = 300000 3 = 450000 4 = 600000 B = 147 KB B = 293 KB B = 440 KB B = 586 KB OPIS dve vrednosti: 0, 1 8 bita, najmanja jedinica informacije koja se može adresirati 1024 B 1024 KB 1024 MB 1024 GB

Osnovni pojmovi - Indeksirane boje OGRANIČENE PALETE SA MALIM BROJEM BOJA MANJU DATOTEKU MANJE KVALITETNU SLIKU PIKSELU INDEKS (REDNI BROJ) 0 1 R G B 0. . 255 3 BAJTA ZA SVAKI PIKSEL: 800 x 600 x 3 = 1406 KB 2 3 4 5 6 7 0. . 7 1 BAJT ZA DVA PIKSELA: 800 x 600 / 2 = 234 KB

Osnovni pojmovi - Crnobele slike i sive nijanse - CRNOBELA SLIKA (black-and-white ) SLIKA U NIJANSAMA SIVE BOJE (grayscale) 1 BIT ZA SVAKI PIKSEL: 800 x 600 / 8 = 59 KB 1 BAJT ZA SVAKI PIKSEL: 800 x 600 = 469 KB

Osnovni pojmovi - Formati rasterskih slika - NEKOMPRESOVAN FORMAT BMP KOMPRESIJA BEZ GUBITKA (lossless ) PODATAKA PNG, TIFF KOMPRESIJA SA GUBITKOM (lossy) PODATAKA JPG INDEKSIRANE BOJE FORMATI NAMENSKIH PROGRAMA GIF PSD CPT PSP XCF

Sadržaj 1. Potrebni alati 2. Osnovni pojmovi 3. Osnove rada u programu GIMP 4. Osnove rada sa slikama 5. Selekcija 6. Transformacije

MENI Osnove rada u programu GIMP - Delovi radnog okru ženja KARTICE SLIKA LENJIR PANOI ALATA ALATI PROZOR SLIKE OPCIJE IZABRANOG ALATA TRAKA STATUSA

Osnove rada u programu GIMP - Otvaranje, zatvaranje, snimanje File ZADATAK NAREDBA OTVARANJE ZATVARANJE SVIH SLIKA SNIMANJE POD DRUGIM NAZIVOM ZATVARANJE PROGRAMA Open (Ctrl + O) Close View (Ctrl + W) Close All (Shift + Ctrl + W) Save (Ctrl + S) Save As (Shift + Ctrl + S) Quit (Ctrl + Q) ZADATAK Slika 1 Slika 2 BAŠTA

Osnove rada u programu GIMP - Izvoz u drugom formatu File → Export As. . . OZNAKA FORMAT Windows BMP Image BMP TIFF Image TIFF PNG Image PNG JPEG Image JPG GIF Image GIF Portable Document Format PDF 1 2 ZADATAK BAŠTA BMP

Osnove rada u programu GIMP - Povećanje produktivnosti View PRIKAZ NAREDBA NA CELOM EKRANU POMOĆNE MREŽE TRAKE MENIJA LENJIRA KLIZAČA TRAKE STATUSA Fullscreen (F 11) Show Grid Show Menubar Show Rulers Show Scrollbars Show Statusbar MALE STRELICE

Osnove rada u programu GIMP - Osobine slike Image → Image Properties OSOBINA OPIS Size in pixels Color space File Name File Size File Type Veličina u pikselima Model boja Put do fajla Veličina fajla Format fajla

Osnove rada u programu GIMP - Zumiranje i navigacija ZUMIRANJE NAVIGACIJA 1. View → Zoom 1. KLIZAČI 2. TRAKA STATUSA 2. PROZOR NAVIGACIJE: Windows → Dockable Dialogs → Navigation 3. +, - NA TASTATURI 4. Ctrl + TOČKIĆ MIŠA 5. ALAT ZA ZUMIRANJE (Z) 3. SPACE + POMERANJE MIŠA 4. TOČKIĆ MIŠA (+Shift)

Osnove rada u programu GIMP - Panoi alata OTVARANJE Windows → Dockable Dialogs ZATVARANJE POMOĆNO DUGME → Close Tab

Sadržaj 1. Potrebni alati 2. Osnovni pojmovi 3. Osnove rada u programu GIMP 4. Osnove rada sa slikama 5. Selekcija 6. Transformacije

Osnove rada sa slikama - Promena modela boja Image → Mode VRSTA OPIS RGB 24 bitni RGB model Grayscale nijanse sive boje Indexed. . . do 256 indeksiranih boja INDEKSIRANE BOJE CRNOBELA SLIKA PALETA BOJA DIHTERING:

Osnove rada sa slikama - Zadatak BAŠTA. jpg Grayscale PONIŠTITE PROMENU SA NAREDBOM Undo Edit → Undo Black and white PONIŠTITE PROMENU SA NAREDBOM Undo DITHERING PONIŠTITE PROMENU SA NAREDBOM Undo PALETOM BOJA

Osnove rada sa slikama - Promena veličine slike Image → Scale Image JEDINICA MERE ŠIRINA (Width) I VISINA (Height) ČUVANJE PROPORCIJE ZADATAK BAŠTA. jpg 640 x 300 640 x 480

Osnove rada sa slikama - Izbor boje PANEL SA ALATIMA BOJA ČETKICE (Foreground Color ) PODRAZUMEVANE BOJE ZAMENA BOJA POZADINE (Background Color )

Osnove rada sa slikama - Platno oko slike Background Color Image → Canvas Size. . . Center All layers

Osnove rada sa slikama - Okretanje i rotiranje Image → Transform NAREDBA OPIS Flip Horizontally Flip Vertically Rotate 90 ○ clockwise Rotate 90 ○ counterclockwise Rotate 180 ○ Horizontalno okretanje Vertikalno okretanje Rotiranje za 90 stepeni u smeru kazaljke na satu Rotiranje za 90 stepeni suprotno od smera kazaljke na satu Rotiranje za 180 stepeni

Osnove rada sa slikama - Istorija izvr šenih promena Windows → Dockable Dialogs → Undo History:

Osnove rada sa slikama - Isecanje dela slike Crop Tool Enter Esc KVADRATA Shift MENJANJE VELIČINE POMERANJE UGLOVA SREDINI IVICA

Sadržaj 1. Potrebni alati 2. Osnovni pojmovi 3. Osnove rada u programu GIMP 4. Osnove rada sa slikama 5. Selekcija 6. Transformacije

Selekcija - Pravougaonik i elipsa Rectangle / Ellipse Selection Tool Enter Rectangle/Ellipse Selection Esc KVADRATA/KRUGA Shift MENJANJE VELIČINE UGLOVA POMERANJE SREDINI IVICA

Selekcija - Kombinovanje selekcija Pano sa opcijama NOVA SELEKCIJA UNIJA SELEKCIJA RAZLIKA SELEKCIJA PRESEK SELEKCIJA

Selekcija - Osnovne naredbe Select NAREDBA OPIS All Selektovanje cele slike Poništenje selekcije Invertovanje selekcije None Invert KOPIRANJE / PREMEŠTANJE SELEKTOVANE OBLASTI Copy / Cut Paste Move Tool

Selekcija - Slobodnom rukom Free Select Tool Free Select Enter Esc POLIGONALNA SELEKCIJA Free Select Tool Enter Esc

Selekcija - Zasnovana na boji Fuzzy Select Tool POVEZANE OBLASTI ČIJA BOJA LIČI NA UZORAK Select by Color Tool SVE TAČKE NA SLICI ČIJA BOJA LIČI NA UZORAK OSETLJIVOST Threshold